Duckknightx
Con chim biết nói
Nói về chuyện đồng Việt Nam (VND) yếu mà nền kinh tế vẫn "ổn" như trong video, tui thấy có vài góc nhìn đáng để gật gù, nhưng cũng không thể nói là hoàn toàn yên tâm 100%. Với hiểu biết cá nhân và nhận định của tui, để tui chia sẻ một cách tự nhiên, như ngồi cà phê tán dóc với anh em vậy.
Trước hết, phải công nhận đồng VND yếu là một chiến lược có tính toán, không phải tự nhiên mà để nó "rớt" thê thảm từ 150 VND ăn 1 USD năm 1986 lên 25,000 VND năm 2025. Video nói đúng: giữ đồng tiền yếu giúp hàng Việt Nam rẻ, từ cà phê, giày dép đến điện thoại, dễ bán ra nước ngoài. Nhờ vậy, xuất khẩu của mình tăng vù vù, vượt cả Hàn Quốc, Ấn Độ ở thị trường Mỹ. Dân mình cũng được lợi, vì 1 USD đổi ra 25,000 VND đủ ăn sáng no, uống trà đá thoải mái, trong khi ở Mỹ nó chỉ mua được cái ánh mắt khinh bỉ từ nhân viên quán cà phê. Chi phí sống rẻ, sức mua nội địa vẫn mạnh, nên đời sống dân chúng không quá chật vật, dù lương bình quân chỉ khoảng 5,000 USD/năm.
Tui thấy cái hay của Nhà nước là chơi kiểu “tắc kè hoa”, để VND trượt giá từ từ qua cơ chế crawling peg. Lạm phát được kiểm soát tốt, từ 266% năm 1988 giờ chỉ còn 3-4% năm 2025. So với Zimbabwe hay Venezuela, nơi tiền in ra phải xách bao tải mà vẫn không mua nổi ổ bánh mì, thì Việt Nam đúng là “ổn” thật. Kinh tế tăng trưởng 6-8%/năm, FDI đổ vào ầm ầm, du lịch đông như hội nhờ đồng tiền rẻ. Cái này không phải ngẫu nhiên, mà là bài học từ Đổi Mới 1986, khi phá giá tiền cứu lạm phát và mở cửa kinh tế.
Nhưng mà, nói “ổn” không có nghĩa là không có rủi ro. Tui thấy vài điểm đáng lo. Thứ nhất, dự trữ ngoại hối của Việt Nam mỏng, thấp hơn Thái Lan hay Malaysia. Năm 2022, khi Fed tăng lãi suất, USD mạnh lên, Ngân hàng Nhà nước phải bán USD để giữ tỷ giá, nhưng quỹ dự trữ không đủ dày để chơi dài hơi. Nếu USD tiếp tục mạnh (kiểu Trump áp thuế cao chẳng hạn), tỷ giá có thể biến động, đẩy giá xăng dầu, nguyên liệu nhập khẩu tăng, kéo theo lạm phát. Dân mình sống dựa vào hàng giá rẻ, lạm phát mà phi mã thì khổ.
Thứ hai, kinh tế mình phụ thuộc quá nhiều vào xuất khẩu. Đồng yếu giúp xuất khẩu ngon, nhưng nếu thị trường lớn như Mỹ hay EU siết thuế, hoặc Trung Quốc cạnh tranh mạnh hơn, doanh nghiệp Việt dễ lao đao. Dệt may, điện tử, nông sản đang sống khỏe, nhưng chỉ cần một cú sốc bên ngoài là nhà máy đóng cửa, công nhân thất nghiệp ngay. Tui thấy cần đa dạng thị trường, chứ cứ dựa vào Mỹ với Tàu thì hơi mạo hiểm.
Thứ ba, đồng yếu tuy có lợi, nhưng nó cũng làm dân mình “nghèo” trên giấy. 25,000 VND mới được 1 USD, nghe thì thấy tủi, nhất là khi đi du lịch nước ngoài hay mua đồ nhập. Cộng thêm tâm lý dân Việt thích đổ tiền vào vàng, USD để chống lạm phát, làm dòng tiền trong kinh tế bị tắc, không chảy vào sản xuất hay tiêu dùng. Cái này lâu dài không tốt, nhất là khi mình muốn lên tầm kinh tế giá trị cao kiểu công nghệ, dịch vụ.
Vậy có ổn thật không? Tui nghĩ là ổn, nhưng chỉ ở mức “tạm ổn”. Chiến lược đồng yếu đang phát huy tác dụng, giúp kinh tế tăng trưởng, xuất khẩu mạnh, dân sống được. Nhưng để bền vững, cần cải thiện dự trữ ngoại hối, đa dạng thị trường xuất khẩu, và dần chuyển sang các ngành giá trị cao. Nếu cứ dựa mãi vào đồng yếu, sớm muộn cũng tới ngưỡng, nhất là khi thế giới biến động khó lường. Nói chung, Nhà nước chơi bài này khéo, nhưng phải tính nước đi tiếp theo, không thì dễ bị kẹt.
Giờ quay lại chuyện anh em không vốn hay vốn ít, đồng VND yếu mở ra cơ hội ngon. Xuất khẩu online (cà phê, đồ thủ công) đang hot vì hàng Việt rẻ, Tây thích. Làm dịch vụ du lịch, bán đồ ăn gần ga đường sắt cao tốc cũng dễ sống, vì khách Tây đổ tới nhiều. Hoặc quay TikTok khoe giá rẻ ở Việt Nam, kiểu “1 USD ăn gì?”, dễ viral mà không tốn đồng nào. Tui thấy thời buổi này, đồng yếu thì đã có Nhà nước lo, anh em cứ linh hoạt, chịu khó xoay, là sống khỏe. Anh em nghĩ sao, có thấy “ổn” thật không, hay lo gì, kể tui nghe với! 😄
còn đám chạy grab thì ổn lòi lìa
