Don Jong Un
Địt mẹ đau lòng
Dù khối lượng xuất khẩu vẫn giữ vững, nhưng sự sụt giảm về giá đang tạo áp lực lớn lên ngành lúa gạo và thu nhập của nông dân.
Theo báo cáo từ Bộ Nông nghiệp và Môi trường, trong 5 tháng đầu năm 2025, Việt Nam đã xuất khẩu tổng cộng 4,5 triệu tấn gạo, thu về 2,34 tỷ USD. Dù so với cùng kỳ năm 2024, sản lượng gạo xuất khẩu tăng 12,2%, nhưng giá trị kim ngạch lại giảm 8,9%. Nguyên nhân chính là do giá xuất khẩu bình quân giảm mạnh, chỉ đạt khoảng 516,4 USD/tấn – giảm 18,7% so với năm trước.Riêng trong tháng 5, ước tính khối lượng gạo xuất khẩu đạt 1,1 triệu tấn, tương ứng với giá trị 573,1 triệu USD.
Đáng chú ý, Philippines tiếp tục là đối tác nhập khẩu gạo lớn nhất của Việt Nam, chiếm 41,4% tổng sản lượng xuất khẩu. Các thị trường quan trọng tiếp theo là Bờ Biển Ngà (11,9%) và Trung Quốc (10,3%).
Trong nhóm 15 thị trường xuất khẩu lớn nhất, Bangladesh ghi nhận mức tăng trưởng đột biến về giá trị nhập khẩu gạo từ Việt Nam, với mức tăng lên tới 515,6 lần so với cùng kỳ. Ngược lại, Indonesia lại có mức giảm sâu nhất, giảm tới 97,9%.
Giá xuất khẩu bình quân giảm mạnh, chỉ đạt khoảng 516,4 USD/tấn – giảm 18,7% so với năm trước
Đặc biệt, xuất khẩu gạo sang Trung Quốc đang có dấu hiệu phục hồi mạnh mẽ sau giai đoạn sụt giảm trong năm 2024. Bước sang năm 2025, quốc gia này đã tăng cường nhập khẩu gạo Việt Nam, đặc biệt là các loại gạo chất lượng cao như ST25 và gạo nếp.
Về tình hình giá cả trong nước, theo cập nhật từ Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh An Giang vào cuối tuần ngày 6/6 vừa qua, giá thu mua lúa tươi của thương lái đã ghi nhận mức tăng nhẹ. Cụ thể, lúa IR 50404 dao động từ 5.400–5.600 đồng/kg, tăng 100 đồng/kg; lúa OM 380 ở mức 5.200–5.400 đồng/kg; lúa OM 5451 đạt 6.200–6.400 đồng/kg, tăng 200 đồng/kg.
Trên thị trường bán lẻ tại An Giang, giá các loại gạo phổ biến hiện dao động tùy theo chủng loại. Gạo thường được bán với mức 14.000–15.000 đồng/kg, gạo Jasmine ở mức 16.000–18.000 đồng/kg, gạo trắng thông dụng khoảng 17.000 đồng/kg, gạo Sóc thường cũng vào khoảng 17.000 đồng/kg. Các loại gạo cao cấp hơn có giá cao hơn, như gạo thơm Thái hạt dài dao động 20.000–22.000 đồng/kg, gạo Nàng Hoa ở mức 21.000 đồng/kg, gạo Hương Lài và gạo Nhật cùng có giá 22.000 đồng/kg, gạo thơm Đài Loan và gạo Sóc Thái giữ ở mức 20.000 đồng/kg.
Giá gạo nguyên liệu và thành phẩm cũng ghi nhận chênh lệch rõ rệt khi gạo nguyên liệu IR 504 ở mức 7.900–8.000 đồng/kg, thành phẩm IR 504 từ 9.500–9.700 đồng/kg. Trong khi đó, gạo nguyên liệu OM 380 dao động 7.850–8.000 đồng/kg và thành phẩm OM 380 đạt 8.800–9.000 đồng/kg. Đối với các mặt hàng phụ phẩm, giá bán dao động từ 7.400 đến 10.000 đồng/kg, trong đó cám khô được tiêu thụ với mức giá từ 9.000 đến 10.000 đồng/kg.
Cơ quan chức năng đã phát hiện và thu giữ 17 tấn gạo giả mang nhãn hiệu ST25 tại Hà Nội
Trong khi giá gạo xuất khẩu giảm gần 19%, một nghịch lý đáng chú ý đang diễn ra ở phân khúc cao cấp khi sức mua gạo ST25 – một trong những loại gạo ngon nhất thế giới và được người tiêu dùng Việt Nam ưa chuộng cũng sụt giảm đáng kể trước thông tin hàng giả, hàng nhái tràn lan trên thị trường.
Mới đây, cơ quan chức năng đã phát hiện và thu giữ 17 tấn gạo giả mang nhãn hiệu ST25 tại Hà Nội. Vụ việc này đã khiến người tiêu dùng lo ngại về chất lượng và nguồn gốc gạo ST25 đang được bày bán trên thị trường, đồng thời gây ảnh hưởng tiêu cực đến hoạt động kinh doanh của các cơ sở bán lẻ.
Theo đó, tại một cửa hàng kinh doanh gạo trên địa bàn TP Cần Thơ, chủ cửa hàng cho biết sau khi thông tin về vụ gạo ST25 bị làm giả được công bố, sức mua đối với loại gạo này tại cửa hàng đã giảm từ 5–10% so với vài tháng trước. Tình trạng này không chỉ xảy ra cục bộ mà còn lan rộng tại nhiều địa phương khác, khiến việc tiêu thụ gạo ST25 gặp khó khăn.
Theo các doanh nghiệp, tình trạng gạo ST25 bị làm giả tràn lan xuất phát từ nguồn cung hạn chế trong khi nhu cầu tiêu thụ trong nước và xuất khẩu lại rất cao. Đơn cử, Trung Quốc đã nhập hơn 350.000 tấn gạo Việt Nam trong 4 tháng đầu năm, tăng 114% so với cùng kỳ, chủ yếu là gạo ST25. Nhờ danh tiếng là một trong những loại gạo ngon nhất thế giới, ST25 trở thành mục tiêu của các đối tượng làm giả nhằm thu lợi nhuận cao.
Trước thực trạng này, cơ quan chức năng tại nhiều địa phương cho biết sẽ tăng cường kiểm tra, xử lý nghiêm các hành vi làm giả, vi phạm sở hữu trí tuệ. Người tiêu dùng cũng được khuyến cáo nên mua gạo tại các cửa hàng uy tín, có nguồn gốc rõ ràng để bảo vệ quyền lợi và góp phần giữ gìn thương hiệu gạo Việt.
