Bạn có cảm thấy lạ lùng khi VNINDEX báo tin vui tăng điểm, nhưng nhìn lại danh mục đầu tư của mình thì lại thấy sụt giảm? Bạn không hề đơn độc. Đây là trải nghiệm chung của rất nhiều nhà đầu tư trong giai đoạn gần đây. Đằng sau hiện tượng "xanh vỏ đỏ lòng" này là một lực đẩy khổng lồ từ một tập đoàn đang định hình lại toàn bộ cuộc chơi. Bài viết này sẽ bóc tách 5 sự thật gây sốc nhất về "quả bom nợ" gần 1 triệu tỷ đồng của một tập đoàn và giải mã nghịch lý tại sao nợ càng phình to, cổ phiếu lại càng phải tăng giá.
--- 100 Tỷ Tiền Lãi Mỗi Ngày: Một Gánh Nặng Không Tưởng
Để hiểu quy mô của vấn đề, hãy bắt đầu với những con số biết nói. Khối nợ của tập đoàn này đã chạm ngưỡng 926.000 tỷ đồng. Chỉ riêng trong Quý 3/2023, chi phí lãi vay đã lên đến 9.027 tỷ đồng. Để dễ hình dung, con số này tương đương với việc phải trả khoảng 100 tỷ đồng tiền lãi mỗi ngày.
Trong khi đó, lợi nhuận sau thuế của cả tập đoàn trong cùng quý chỉ vỏn vẹn 325 tỷ đồng. Lũy kế 9 tháng đầu năm 2023, tình hình còn đáng báo động hơn: tổng chi phí lãi vay là 22.743 tỷ đồng, cao gấp ba lần lợi nhuận ròng kiếm được (7.565 tỷ đồng). Về mặt tài chính, đây là một lá cờ đỏ kinh điển, cho thấy chi phí sử dụng vốn đang bào mòn toàn bộ giá trị tạo ra từ hoạt động kinh doanh.
Điều này đặt ra một câu hỏi cực kỳ nghiêm trọng về tính bền vững trong mô hình tài chính của doanh nghiệp.
---Sẽ ra sao nếu lợi nhuận không đủ để trả lãi vay?
Lợi Nhuận Ảo? Lõi Kinh Doanh Âm, Doanh Thu Tài Chính 'Gánh Team'
Nhìn vào con số lợi nhuận sau thuế vẫn dương, nhiều người có thể cảm thấy lạc quan. Tuy nhiên, nguồn gốc của lợi nhuận này lại là một dấu hiệu đáng lo ngại.
Nếu bóc tách sâu hơn, lợi nhuận gộp từ hoạt động kinh doanh cốt lõi (bán hàng và cung cấp dịch vụ) trong Quý 3/2023 thực chất đang âm 7.289 tỷ đồng. "Phao cứu sinh" giúp bảng kết quả kinh doanh không bị chìm chính là doanh thu từ hoạt động tài chính, tăng vọt một cách đột biến lên đến 33.000 tỷ đồng.
Việc phụ thuộc quá nhiều vào doanh thu tài chính là một rủi ro lớn. Lợi nhuận từ kinh doanh cốt lõi mang tính bền vững và lặp lại qua các quý, trong khi doanh thu tài chính có thể chỉ đến một lần, không ổn định, và đôi khi xuất phát từ các "thủ thuật tài chính". Điều này cho thấy "cái lõi của doanh nghiệp" đang yếu đi và cần các nghiệp vụ tài chính để bù đắp.
---- Chiến Lược Sống Còn - Vay Nợ Mới Để Trả Nợ Cũ
Vậy doanh nghiệp làm gì khi lợi nhuận làm ra không đủ để trả lãi? Có ba cách chính: bán bớt tài sản, tạo ra sản phẩm mới để tăng doanh thu, hoặc vay nợ mới để trả nợ cũ. Phương án thứ ba, hay còn gọi là "đảo nợ", dường như đang được sử dụng một cách mạnh mẽ.
Chiến lược này không làm giảm tổng nợ, nhưng nó giúp kéo dài kỳ hạn của các khoản nợ sắp đến hạn. Chúng ta đều đã thấy bài học từ Evergrande ở Trung Quốc: một gã khổng lồ có thể sụp đổ không phải vì tổng nợ quá lớn, mà vì một khoản nợ tương đối nhỏ đến hạn nhưng không có khả năng thanh toán. Dữ liệu từ báo cáo tài chính đã chứng minh chiến lược này: mục "tiền thu đi vay" trong 9 tháng đầu năm 2023 đã tăng gấp đôi so với cùng kỳ năm 2022, từ 112.839 tỷ lên 220.486 tỷ đồng.
Điều này phản ánh một nguyên tắc cốt lõi trong tài chính doanh nghiệp:
Doanh nghiệp sợ nhất không phải là nợ, mà là nợ đến hạn.
Để thực thi chiến lược đảo nợ khổng lồ này, tập đoàn cần một yếu tố sống còn: tài sản thế chấp có giá trị. Và thực tế này dẫn chúng ta đến tiết lộ gây sốc và phản trực giác nhất...
--- Tài Sản Thế Chấp Sống Còn: Tại Sao Cổ Phiếu Không Thể Giảm?
Đây chính là vòng xoáy tài chính cốt lõi của câu chuyện. Để có thể tiếp tục vay những khoản tiền khổng lồ và thực hiện chiến lược đảo nợ, doanh nghiệp cần phải có tài sản thế chấp. Một trong những tài sản thế chấp quan trọng và có giá trị nhất chính là cổ phần của chính công ty.
Logic ở đây rất rõ ràng: để vay được nhiều tiền hơn, giá trị của tài sản thế chấp phải lớn. Điều này có nghĩa là giá trị vốn hóa của công ty, được quyết định bởi giá cổ phiếu trên thị trường, phải được duy trì ở mức cao, thậm chí phải tăng lên. Nếu giá cổ phiếu giảm, giá trị tài sản thế chấp sẽ giảm, khả năng vay nợ sẽ bị ảnh hưởng nghiêm trọng.
Đây chính là lời giải thích tại sao giá cổ phiếu của nhóm này lại tăng mạnh mẽ bất chấp các chỉ số kinh doanh cốt lõi không mấy khả quan.
Với mô hình này, nợ càng tăng thì giá cổ phiếu PHẢI càng tăng. Logic là như vậy, chứ không phải doanh nghiệp làm ăn tốt thì giá cổ phiếu mới tăng.
----- Hiệu Ứng "Kỷ Băng Hà" - Một Gã Khổng Lồ Đóng Băng Cả Thị Trường
Bây giờ, hãy kết nối tất cả các điểm trên với trải nghiệm của bạn. Việc giá cổ phiếu của "họ nhà Vin" bắt buộc phải được kéo lên để phục vụ cho bài toán tài chính của họ đã làm sai lệch hoàn toàn chỉ số VNINDEX.
Trong một phiên giao dịch gần đây, thị trường chung tăng hơn 10,68 điểm, nhưng riêng nhóm cổ phiếu này đã đóng góp tới 13 điểm. Điều này có nghĩa là nếu loại bỏ tác động của họ, phần còn lại của thị trường thực tế đang giảm điểm.
Đây chính là nguyên nhân trực tiếp cho sự thất vọng của bao nhà đầu tư: bảng điện tử nháy xanh, được kéo lên bởi nhu cầu tài chính của một gã khổng lồ, trong khi phần còn lại của thị trường – nơi danh mục của hầu hết chúng ta đang trú ngụ – lại bị bỏ mặc đóng băng trong một 'Kỷ Băng Hà', đói vốn và cạn kiệt cơ hội.
---- Lời Kết: Điều Hướng Trong "Kỷ Băng Hà"
Thị trường chứng khoán Việt Nam hiện tại đang vận hành dưới một nghịch lý trung tâm: một nền kinh tế nợ khổng lồ đang trực tiếp định hình giá cổ phiếu và bóp méo chỉ số chung. Việc nhận diện được thực tế này là bước đầu tiên để bảo vệ tài sản và xây dựng chiến lược đầu tư phù hợp.
Trong một thị trường mà các quy luật thông thường dường như bị đảo ngược, đâu là chiến lược khôn ngoan cho nhà đầu tư cá nhân: đi theo con tàu lớn hay kiên nhẫn chờ đợi "mùa xuân" cho những cổ phiếu giá trị thực sự?
.png "Sex :vozvn (13):"){kind=icon}
.png "Sex :vozvn (12):"){kind=icon}
