Johnny Lê Nữu Vượng
Già làng
Tập đoàn Thuận An trúng 5 gói thầu nghìn tỷ đồng nhờ 3 biệt đãi: đi cửa sau với quan chức để được điều chỉnh hồ sơ theo ý thích; lén chấm thầu trước; bóc niêm phong, tráo hồ sơ.
Ngày 8/9, ông Nguyễn Duy Hưng, cựu Chủ tịch HĐQT Tập đoàn Thuận An cùng Trần Quang Anh, cựu Tổng giám đốc và Nguyễn Khắc Mẫn, cựu Phó tổng giám đốc, dự kiến bị TAND Hà Nội xét xử trong vụ án gian lận đấu thầu tại nhiều công trình ở Tuyên Quang, Bắc Giang, Hà Nội, Quảng Ninh, gây thiệt hại 120 tỷ đồng.
Cùng ra toà còn có nhiều người "quan hệ thân tình" với Thuận An, trong đó có ông Phạm Thái Hà, cựu Phó chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội, cựu trợ lý nguyên Chủ tịch Quốc hội, bị truy tố tội Lợi dụng chức vụ, quyền hạn gây ảnh hưởng đối với người khác để trục lợi; ông Lê Ô Pích, cựu Phó chủ tịch UBND tỉnh Bắc Giang cũ, tội Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ.
>>Danh sách 29 người bị xét xử
Xem toàn màn hình
Ông Phạm Thái Hà, cựu phó Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội, cựu trợ lý nguyên Chủ tịch Quốc hội. Ảnh: Media Quốc hội
Vụ án do thẩm phán Vũ Quang Huy, Phó chánh Tòa Hình sự TAND Hà Nội làm chủ tọa, dự kiến xét xử trong nhiều ngày. Hơn 40 luật sư đăng ký bào chữa cho 29 bị cáo.
HĐXX triệu tập 5 nguyên đơn dân sự, gồm: Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng các công trình giao thông các tỉnh liên quan và Cục Đường bộ Việt Nam - Bộ Xây dựng.
Như nhiều đại án sai phạm đấu thầu khác, vụ án xoay quanh những cuộc nhờ vả, chạy chọt, lợi dụng tiền, quyền với lãnh đạo cấp cao để doanh nghiệp được trúng thầu các dự án quan trọng khi không có năng lực. Ở mỗi địa phương, Thuận An đều được biệt đãi theo những cách khác nhau. Đổi lại, doanh nghiệp này cũng có chính sách "chăm sóc" tương ứng với các "ân nhân".
Điều chỉnh hồ sơ thầu theo ý thích doanh nghiệp
Sai phạm đầu tiên bị VKSND Tối cao nhắc trong cáo trạng là dự án cầu Đồng Việt tại huyện Yên Dũng, tỉnh Bắc Giang (cũ), năm 2021. Do quan hệ thân thiết từ trước, Chủ tịch Thuận An nhờ ông Phạm Thái Hà giới thiệu, tác động đến Bí thư Tỉnh ủy Bắc Giang nhằm tạo điều kiện cho Thuận An được thi công.
Tháng 12/2021, trong bữa cơm tối với Ban Thường vụ Tỉnh ủy Bắc Giang tại nhà Chủ tịch Quốc hội, ông Hà giới thiệu Hưng với Bí thư Tỉnh uỷ, nói Tập đoàn Thuận An là "đơn vị có năng lực, nhờ các anh quan tâm, xem xét cho tập đoàn này tham gia dự án cầu Đồng Việt".
Vị Bí thư giữ lời, sau đó tác động đến ông Thạo, Giám đốc Ban Quản lý dự án, để tạo điều kiện cho Tập đoàn Thuận An. Thời gian này, Chủ tịch Thuận An cũng nhiều lần gặp gỡ các lãnh đạo tỉnh để "xin" dự án.
Ông Pích, Phó chủ tịch Bắc Giang khi đó, cũng tích cực đốc thúc, chỉ đạo đẩy nhanh tiến độ, tạo điều kiện cho Thuận An trúng thầu, cáo trạng nêu.
Ông Nguyễn Văn Thạo trong lễ khởi công cầu Đồng Việt, tháng 6/2022, bị cáo buộc nhận 11 tỷ đồng từ Thuận An. Ảnh: Báo Bắc Ninh
Lo xong bên quan chức, Chủ tịch Thuận An khi này tiếp tục giải bài toán thứ hai: Tìm công ty thực sự có năng lực để làm liên danh nhà thầu với mình. Công ty Trung Chính là cái tên được lựa chọn. Theo cáo trạng đây là đơn vị có năng lực thi công cầu treo công nghệ cao, đủ năng lực độc lập thi công "nhưng không có quan hệ với tỉnh".
Bị can Hưng mời thêm một số công ty có năng lực khác làm thầu phụ, thành lập liên danh. Họ thống nhất: Thuận An sẽ là đầu mối làm việc với chủ đầu tư là phía tỉnh Bắc Giang; các công ty còn lại trong liên danh ai giỏi lĩnh vực nào làm mảng đó.
Quá trình thực hiện, do có chỉ đạo của lãnh đạo tỉnh, Thuận An còn được cung cấp dự thảo Hồ sơ thiết kế kỹ thuật, dự toán để nghiên cứu, tham gia ý kiến để đơn vị tư vấn điều chỉnh theo ý mình. Tập đoàn này cũng được cung cấp dự thảo Hồ sơ mời thầu để xem và sau đó thậm chí đề nghị thay đổi tiêu chí mời thầu để "khớp" với năng lực của Thuận An.
Cơ quan tố tụng cho hay dù đã được nới tay, Thuận An vẫn không đủ năng lực, vẫn phải lập khống các hợp đồng thi công thể hiện từng làm một công trình tại Ninh Thuận từ 10 năm trước dù thực tế không phải vậy.
Sau 3 tuần mời thầu, duy nhất một nhà thầu nộp hồ sơ và do đó trúng thầu. Đó là liên danh của Thuận An.
Ông Lê Ô Pích, cựu Phó chủ tịch UBND tỉnh Bắc Giang cũ, bị cáo buộc nhận 4 tỷ đồng. Ảnh: BGP
Sau khi trúng thầu, trước việc Giám đốc Ban quản lý dự án thống nhất Thuận An yêu cầu phải "nộp tiền cơ chế" 3% giá trị trước thuế của gói thầu (hơn 1.100 tỷ đồng), Thuận An đã đề nghị các công ty trong liên danh cùng góp tiền, tổng 92 tỷ đồng.
Ông Thạo cũng được liên danh này hùn nhau, đưa riêng 11 tỷ đồng; cấp phó Đàm Văn Cường 3,75 tỷ đồng. Phó chủ tịch tỉnh Pích nhận 4 tỷ đồng. Riêng ông Phạm Thái Hà được Chủ tịch Thuận An đến tận nhà đưa tiền, tặng quà tổng 750 triệu đồng.
Bóc niêm phong, tráo hồ sơ thầu
Dự án cao tốc Tuyên Quang - Phú Thọ được Thủ tướng phê duyệt năm 2019, Ban quản lý Dự án tỉnh Tuyên Quang (cũ) làm chủ đầu tư gói thầu giai đoạn 1 trị giá 488 tỷ đồng.
Tiếp tục do quen biết, Chủ tịch Thuận An gặp ông Trần Viết Cương, khi này là Giám đốc Ban quản lý dự án, để xin công trình. Ông Cường đồng ý, yêu cầu liên danh với hai công ty là Hiệp Phú và Licogi 14 để thi công. Ông Cương cũng làm cầu nối cho 3 chủ doanh nghiệp gặp gỡ, thống nhất hồ sơ, đồng thời cũng chỉ đạo cấp dưới ở Ban quản lý sao chép toàn bộ file dự toán chi tiết gói thầu để đưa cho doanh nghiệp.
Vì không có năng lực thi công, Thuận An vẫn phải bắt tay với một doanh nghiệp khác để nếu trúng thầu thì họ làm, còn Thuận An chỉ cấp vật tư. Họ cũng bàn bạc kiếm thêm "quân xanh, quân đỏ", lên phương án bỏ giá để "diễn kịch" cho buổi đấu thầu.
Tháng 11/2023, ông Trần Viết Cương 2023 được bầu làm Chủ tịch UBND TP Tuyên Quang với 100% phiếu bầu. 5 tháng sau, ông bị bắt. Ảnh: TTV
Ngày 8/9, ông Nguyễn Duy Hưng, cựu Chủ tịch HĐQT Tập đoàn Thuận An cùng Trần Quang Anh, cựu Tổng giám đốc và Nguyễn Khắc Mẫn, cựu Phó tổng giám đốc, dự kiến bị TAND Hà Nội xét xử trong vụ án gian lận đấu thầu tại nhiều công trình ở Tuyên Quang, Bắc Giang, Hà Nội, Quảng Ninh, gây thiệt hại 120 tỷ đồng.
Cùng ra toà còn có nhiều người "quan hệ thân tình" với Thuận An, trong đó có ông Phạm Thái Hà, cựu Phó chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội, cựu trợ lý nguyên Chủ tịch Quốc hội, bị truy tố tội Lợi dụng chức vụ, quyền hạn gây ảnh hưởng đối với người khác để trục lợi; ông Lê Ô Pích, cựu Phó chủ tịch UBND tỉnh Bắc Giang cũ, tội Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ.
>>Danh sách 29 người bị xét xử
Ông Phạm Thái Hà, cựu phó Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội, cựu trợ lý nguyên Chủ tịch Quốc hội. Ảnh: Media Quốc hội
Vụ án do thẩm phán Vũ Quang Huy, Phó chánh Tòa Hình sự TAND Hà Nội làm chủ tọa, dự kiến xét xử trong nhiều ngày. Hơn 40 luật sư đăng ký bào chữa cho 29 bị cáo.
HĐXX triệu tập 5 nguyên đơn dân sự, gồm: Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng các công trình giao thông các tỉnh liên quan và Cục Đường bộ Việt Nam - Bộ Xây dựng.
Như nhiều đại án sai phạm đấu thầu khác, vụ án xoay quanh những cuộc nhờ vả, chạy chọt, lợi dụng tiền, quyền với lãnh đạo cấp cao để doanh nghiệp được trúng thầu các dự án quan trọng khi không có năng lực. Ở mỗi địa phương, Thuận An đều được biệt đãi theo những cách khác nhau. Đổi lại, doanh nghiệp này cũng có chính sách "chăm sóc" tương ứng với các "ân nhân".
Điều chỉnh hồ sơ thầu theo ý thích doanh nghiệp
Sai phạm đầu tiên bị VKSND Tối cao nhắc trong cáo trạng là dự án cầu Đồng Việt tại huyện Yên Dũng, tỉnh Bắc Giang (cũ), năm 2021. Do quan hệ thân thiết từ trước, Chủ tịch Thuận An nhờ ông Phạm Thái Hà giới thiệu, tác động đến Bí thư Tỉnh ủy Bắc Giang nhằm tạo điều kiện cho Thuận An được thi công.
Tháng 12/2021, trong bữa cơm tối với Ban Thường vụ Tỉnh ủy Bắc Giang tại nhà Chủ tịch Quốc hội, ông Hà giới thiệu Hưng với Bí thư Tỉnh uỷ, nói Tập đoàn Thuận An là "đơn vị có năng lực, nhờ các anh quan tâm, xem xét cho tập đoàn này tham gia dự án cầu Đồng Việt".
Vị Bí thư giữ lời, sau đó tác động đến ông Thạo, Giám đốc Ban Quản lý dự án, để tạo điều kiện cho Tập đoàn Thuận An. Thời gian này, Chủ tịch Thuận An cũng nhiều lần gặp gỡ các lãnh đạo tỉnh để "xin" dự án.
Ông Pích, Phó chủ tịch Bắc Giang khi đó, cũng tích cực đốc thúc, chỉ đạo đẩy nhanh tiến độ, tạo điều kiện cho Thuận An trúng thầu, cáo trạng nêu.
Ông Nguyễn Văn Thạo trong lễ khởi công cầu Đồng Việt, tháng 6/2022, bị cáo buộc nhận 11 tỷ đồng từ Thuận An. Ảnh: Báo Bắc Ninh
Lo xong bên quan chức, Chủ tịch Thuận An khi này tiếp tục giải bài toán thứ hai: Tìm công ty thực sự có năng lực để làm liên danh nhà thầu với mình. Công ty Trung Chính là cái tên được lựa chọn. Theo cáo trạng đây là đơn vị có năng lực thi công cầu treo công nghệ cao, đủ năng lực độc lập thi công "nhưng không có quan hệ với tỉnh".
Bị can Hưng mời thêm một số công ty có năng lực khác làm thầu phụ, thành lập liên danh. Họ thống nhất: Thuận An sẽ là đầu mối làm việc với chủ đầu tư là phía tỉnh Bắc Giang; các công ty còn lại trong liên danh ai giỏi lĩnh vực nào làm mảng đó.
Quá trình thực hiện, do có chỉ đạo của lãnh đạo tỉnh, Thuận An còn được cung cấp dự thảo Hồ sơ thiết kế kỹ thuật, dự toán để nghiên cứu, tham gia ý kiến để đơn vị tư vấn điều chỉnh theo ý mình. Tập đoàn này cũng được cung cấp dự thảo Hồ sơ mời thầu để xem và sau đó thậm chí đề nghị thay đổi tiêu chí mời thầu để "khớp" với năng lực của Thuận An.
Cơ quan tố tụng cho hay dù đã được nới tay, Thuận An vẫn không đủ năng lực, vẫn phải lập khống các hợp đồng thi công thể hiện từng làm một công trình tại Ninh Thuận từ 10 năm trước dù thực tế không phải vậy.
Sau 3 tuần mời thầu, duy nhất một nhà thầu nộp hồ sơ và do đó trúng thầu. Đó là liên danh của Thuận An.
Ông Lê Ô Pích, cựu Phó chủ tịch UBND tỉnh Bắc Giang cũ, bị cáo buộc nhận 4 tỷ đồng. Ảnh: BGP
Sau khi trúng thầu, trước việc Giám đốc Ban quản lý dự án thống nhất Thuận An yêu cầu phải "nộp tiền cơ chế" 3% giá trị trước thuế của gói thầu (hơn 1.100 tỷ đồng), Thuận An đã đề nghị các công ty trong liên danh cùng góp tiền, tổng 92 tỷ đồng.
Ông Thạo cũng được liên danh này hùn nhau, đưa riêng 11 tỷ đồng; cấp phó Đàm Văn Cường 3,75 tỷ đồng. Phó chủ tịch tỉnh Pích nhận 4 tỷ đồng. Riêng ông Phạm Thái Hà được Chủ tịch Thuận An đến tận nhà đưa tiền, tặng quà tổng 750 triệu đồng.
Bóc niêm phong, tráo hồ sơ thầu
Dự án cao tốc Tuyên Quang - Phú Thọ được Thủ tướng phê duyệt năm 2019, Ban quản lý Dự án tỉnh Tuyên Quang (cũ) làm chủ đầu tư gói thầu giai đoạn 1 trị giá 488 tỷ đồng.
Tiếp tục do quen biết, Chủ tịch Thuận An gặp ông Trần Viết Cương, khi này là Giám đốc Ban quản lý dự án, để xin công trình. Ông Cường đồng ý, yêu cầu liên danh với hai công ty là Hiệp Phú và Licogi 14 để thi công. Ông Cương cũng làm cầu nối cho 3 chủ doanh nghiệp gặp gỡ, thống nhất hồ sơ, đồng thời cũng chỉ đạo cấp dưới ở Ban quản lý sao chép toàn bộ file dự toán chi tiết gói thầu để đưa cho doanh nghiệp.
Vì không có năng lực thi công, Thuận An vẫn phải bắt tay với một doanh nghiệp khác để nếu trúng thầu thì họ làm, còn Thuận An chỉ cấp vật tư. Họ cũng bàn bạc kiếm thêm "quân xanh, quân đỏ", lên phương án bỏ giá để "diễn kịch" cho buổi đấu thầu.
Tháng 11/2023, ông Trần Viết Cương 2023 được bầu làm Chủ tịch UBND TP Tuyên Quang với 100% phiếu bầu. 5 tháng sau, ông bị bắt. Ảnh: TTV
