Johnny Lê Nữu Vượng
Già làng
Các cô gái chào cờ thứ 2
Nhạc sĩ Thu Hồ đã vẽ cô gái Đồng Khánh bằng ca từ rất chuẩn xác.
Ông không viết nhiều mà chỉ vài nét thôi, thổi vào đó vài nốt nhạc, người nghe hình dung được hình dáng tươi xinh, duyên dáng của cô nữ sinh Đồng Khánh qua giai điệu bỗng trầm.
Tiếng hát mượt mà, trong vắt của Hà Thanh làm cho bức chân dung thiếu nữ đó thêm sống động, chân thực như thể con người ấy đang đứng trước mặt ta với mái tóc dài, ngang vai bay tung tăng khi gió thoáng qua…Tình cảm lắng đọng trong tiếng hát làm giọng ca luyến láy mềm mại rất ngọt ngào như chính giọng nói của cô gái Huế.
4 cô nữ sinh Đồng Khánh Huế nhà Lê thị Tường Vân đi học về ngõ gần cầu Bến Ngự - ngược phía trên là Nam Giao (năm 1969).
Điều này cũng dễ hiểu, bởi Hà Thanh chính là cô nữ sinh của ngôi trường danh tiếng này! Hà Thanh là nghệ danh, còn tên thật của chị là Trần thị Lục Hà, sinh năm 1937, tại Liễu Cốc Hạ, Hương Trà, tỉnh Thừa Thiên. Những năm tháng đi học ở Đồng Khánh, rồi trúng tuyển cuộc thi tuyển ca sĩ do Đài Phát Thanh Huế tổ chức năm 1953, ca sĩ Hà Thanh vẫn đi hát song song với việc học. Giọng hát của chị mau chóng thu hút được tình cảm của người nghe. Bài nào chị hát cũng hay, nhưng có lẽ dân Cố Đô Huế - mà đặc biệt là những ai từng học trường Đồng Khánh vẫn rất yêu thích giọng ca Hà Thanh với bài hát Cô Nữ Sinh Đồng Khánh của nhạc sĩ Thu Hồ.
Ngày nào cô nữ sinh Đồng Khánh duyên dáng, thướt tha với chiếc áo dài trắng, nón lá bài thơ hai buổi đến trường học tập, đi về trên con đường Đập Đá, Kim Long, Nam Giao, Vỹ Dạ hay vào Thành Nội…Hình ảnh đó làm tăng thêm vẻ đẹp yêu kiều, mộng mơ của cố đô Huế.
Một thời các nữ sinh Đồng Khánh mặc áo dài tím, về sau đồng phục là áo dài trắng. Trời mưa, nhà trường cho phép nữ sinh mặc áo dài màu xanh mực để khỏi bẩn (những năm trước 1975)
Ngôi trường được khởi công xây dựng ngày 15.7.1917. Vua Khải Định đích thân đến dự lễ đặt móng cùng các quan chức người Pháp. Tên của vua ĐỒNG KHÁNH được dùng đặt cho ngôi trường danh tiếng này. Nữ sinh 13 tỉnh Trung Kỳ hồi đó có thể theo học tại trường Đồng Khánh.
Sau năm 1975, được đổi tên thành trường cấp 3 Trưng Trắc. Từ 1981 đến nay, trường mang tên hai vị nữ anh hùng của dân tộc: HAI BÀ TRƯNG
Chương trình học dành cho nữ sinh Đồng Khánh rất toàn diện. Ngoài các môn văn hóa và thể dục, nữ sinh được học Nhạc, Vẽ, Nữ công (may, thêu đan..), gia chánh (nấu ăn, làm bánh), chăm sóc trẻ em, y tế…Từ năm đệ tam, nữ sinh học 2 ngoại ngữ, được tự chọn ban học ( A, B ,C…)
Trong tâm tư người dân cố đô Huế và cả nước, hình ảnh nữ sinh Đồng Khánh luôn đẹp đẽ, nết na, giỏi giang…
Cô Nữ Sinh Đồng Khánh nhận được rất nhiều tình cảm yêu mến của mọi người là nguồn cảm hứng sáng tác cho văn thơ, nhạc, họa và các nghệ sĩ nói chung…
Hình ảnh cô nữ sinh Đồng Khánh đẹp quá! Có lẽ vì mỹ cảm đó, mà nhạc sĩ Thu hồ đã sáng tác ra ca khúc Cô Nữ Sinh Đồng Khánh!
Năm 1953, Hà Thanh khi đó mới chỉ 16 tuổi nhưng
Sơn ca Hà Thanh xứ Huế, chụp lúc là nữ sinh trường Đồng Khánh, gia đình cô Hà Thanh là gia đình trâm anh thế phiệt quý tộc triều Nguyễn ở đất Thần Kinh,
Trong nền tân nhạc Việt Nam giai đoạn trước năm 1975, danh ca Hà Thanh là một tên tuổi quan trọng, để lại dấu ấn sâu đậm trong dòng chảy âm nhạc Việt, được rất nhiều người mê say và mến mộ nhờ giọng ca trong vắt như nước sông Hương. Tuy nhiên, mấy chục năm qua, cái tên Hà Thanh thường bị chìm dưới những tên tuổi khác như Thái Thanh, Lệ Thu, Khánh Ly, Thanh Tuyền, Phương Dung,… Bởi ngay từ khi còn trẻ, dù là một giọng ca nổi tiếng, được săn đón, Hà Thanh vẫn luôn giữ vẻ khép nép, khiêm nhường, chừng mực của một cô gái con nhà trâm anh thế phiệt, gia giáo nơi đất Thần Kinh (xứ Huế). Hà Thanh không thiếu tiền bạc nên cũng không cần kiếm tiền từ ca hát, cô từ chối các show diễn và hầu như không tiếp xúc với báo chí. Càng về sau này, Hà Thanh càng rời xa ánh đèn sân khấu, chọn một cuộc sống thanh tịnh, ẩn mật vì vậy đời tư và tên tuổi của bà càng ít được nhắc tới trên báo chí.
Nhưng chính nhờ giọng ca mượt mà, sâu lắng, có độ vang xa, độ sâu rất thẳm và độ cao vút như gió thoảng chiều xuân mà bài hát có sức sống vững bền. Điều đáng nói là cả nhạc sĩ và ca sĩ đều người Huế, uống nuớc sông Hương ngọt dịu, từng thơ thẩn ngắm dáng thướt tha cô gái Đồng Khánh đi học về nên họ đã để lại cho đời những tác phẩm bất hủ bằng tài năng của mình.
