Johnny Lê Nữu Vượng
Già làng
Cho đến bây giờ khi Trump lên Kỳ 1, Biden Trump Kỳ 2, Cuba vẫn còn là một bí ẩn ăn cứt đối với nhiều người có thể vì các lý do khác nhau, nhưng khi nhắc đến Cuba, người ta sẽ nghĩ ngay đến Che Guevara, Fidel Castro, rượu rum, xì gà và những bãi biển trải dài ngút tầm mắt và nghèo đói
[td]Học sinh lớp 1 ở Cuba múa hát tại quảng trường[/td]Nhưng những kỳ tích của Cuba về giáo dục và y tế thì không phải mấy người đã biết.
Cộng hòa Cuba hiện đang đứng ngang hàng với các nước phát triển trên thế giới về y tế, giáo dục, văn hóa và thể thao cho dù quốc đảo này bị Mỹ cấm vận về kinh tế và thương mại hơn 50 năm qua. Vậy để làm được những điều đó, Chính phủ và nhân dân Cuba đã làm những gì và mỗi lần nhắc đến Cuba là cả thế giới phải “ngả mũ” khâm phục?
Có nhiều người khi đến Cuba chỉ đánh giá được bề ngoài, đó là thiếu thốn, nghèo đói nhưng lại không nhìn được những ưu điểm mà đất nước này có được. Đáng buồn nhất là chính người Việt Nam, khi sang Cuba, thì không hiếm người chê bai Cuba đủ điều. Có thể họ chỉ nhìn thấy những căn nhà bị xuống cấp, những chiếc xe cũ nát chạy tung tăng trên đường phố; thấy những cửa hàng nghèo nàn và giá cả hàng tiêu dùng thiết yếu từ bàn chải đánh răng, bánh xà phòng cũng khá đắt… thậm chí còn không có mà mua. Nhưng họ không nhìn một khí chất anh hùng của người Cuba, những ưu việt của chế độ trong giáo dục, y tế.
[td]Trẻ em cấp 1 ở cuba[/td]Tôi được sang học Cuba từ nhỏ và cũng trải qua những ngày ăn đói, những lần xếp hàng cả nửa ngày mới đến lượt đi xe buýt, xếp hàng cả tiếng đồng hồ mới mua nổi que kem…
Nhưng đất nước này có rất nhiều điều đáng để Việt Nam phải học tập và suy ngẫm về cái gọi là sự “giàu có” của chúng ta.
Trẻ em Cuba từ khi sinh ra đến khi 6 tuổi, đều đặn mỗi ngày được phát 1/2 lít sữa tươi, cứ 2 lần trong 1 tuần được phát 1 lít sữa chua. Sữa ở đây được mua với giá rẻ và rẻ đến kinh ngạc. 1USD có thể mua được gần…100 lít sữa tươi (tất nhiên đó là giá đã được nhà nước trợ giá). Riêng trẻ em và người già được hưởng chế độ đặc biệt, hằng tuần được phát 1/2kg thịt bò, thi thoảng là cá biển.
Chuyện giá cả ở Cuba thì cũng lắm cái buồn cười và với người Việt, thì khó mà tưởng tượng nổi. Ở Cuba, lương công chức rất thấp. Ủy viên Bộ Chính trị, Bộ trưởng, lương tháng cũng chỉ trên dưới…50USD; công chức bình thường chỉ dưới 20USD. Nhưng với một gia đình 4 người (vợ, chồng và 2 con), thì chỉ cần hơn 10USD là mua đủ lương thực, thực phẩm, trả tiền điện, nước, gas, tiền thuê nhà… Cuba lưu hành 2 loại tiền, loại cũ là đồng peso, 1 peso có 100 cent, (người Việt hay gọi bằng xu) và 1USD thường đổi được từ 26 đến 30 peso. Công chức (kể cả cảnh sát), ăn cơm tại nhà ăn tập thể, mỗi tháng ăn 24 bữa trưa, phải thanh toán khoảng… 24 peso. Nghĩa là 1USD, ăn được 24 bữa cơm tập thể. Bữa cơm trưa cũng... khá đạm bạc. Thường chỉ có cơm nấu với đậu đen, bát canh, miếng thịt bò khoảng 100gr, hoặc 2 quả trứng… Đi ra chợ, nếu mua cam, có khi 1USD mua được cả… bao tải cam. Tôm hùm ở Cuba cũng rất rẻ, chỉ khoảng 5USD/kg. Còn cá nước ngọt thì lại còn rẻ hơn nhiều. Một con cá trê khoảng 5kg, có khi chỉ… hơn 1USD.
[td]Bác sĩ Cuba khám bệnh cho người dân[/td]Nên nhớ rằng, thu nhập bình quân đầu người ở Cuba khoảng 5.500euro/năm, nghĩa là cao gần gấp 3 lần Việt Nam. Và bạn đọc sẽ tự hỏi rằng, bình quân đầu người cao thế, sao lại thiếu thốn vậy? Sự thiếu thốn này là một phần do Cuba tập trung tối đa cho con người - mà đặc biệt là trẻ em và người già, tập trung tối đa cho giáo dục, y tế!
Cuba là đất nước được thiên nhiên ưu đãi đến mức kỳ lạ. Rừng rậm, núi cao rất nhiều, vậy mà không có rắn độc, không có thú ăn thịt… chủ yếu ở đây là các loại chồn, dũi, hoặc cáo… Nước ngọt ở Cuba chất lượng tuyệt hảo. Nhà máy nước chỉ cần lọc nước cho sạch, còn không phải… khử trùng.
Chính phủ Cuba đặc biệt chú trọng đến việc chăm sóc trẻ em, nhất là trẻ sơ sinh, ngoài việc khám chữa bệnh, hằng ngày bác sĩ đến nhà hỏi thăm tình hình sức khỏe. Và đối với trẻ sơ sinh, Cuba cấm ngặt việc cho trẻ uống sữa bột. Chỉ trường hợp bà mẹ nào mất sữa hoàn toàn thì mới được phép cho con bú bình, ở đây, các bà mẹ rất có ý thức nuôi con bằng sữa mẹ.
Theo thống kê năm 2014, tỷ lệ tử vong ở trẻ sơ sinh là 4,2 trên 1.000, đạt kỷ lục trong lịch sử Cuba, đưa quốc đảo này lên danh sách các nước đứng đầu về đảm bảo sức khỏe bà mẹ và trẻ sơ sinh trên thế giới. Năm ngoái, các bác sĩ Cuba đã chế tạo ra vắc-xin chống lây nhiễm HIV từ mẹ sang con, đây là một trong số nhiều thành tựu y học của Cuba được cả thế giới công nhận
Y học ở Cuba là một trong số những ngành có số sinh viên học cao nhất, ngoài sinh viên Cuba, hiện ngành này có hơn 10.000 sinh viên nước ngoài đến từ hơn 70 quốc gia trên thế giới, trong đó phần đông là từ các nước kém phát triển trong khu vực và Châu Phi sang học tập.
[td]Học sinh ở Cuba[/td]Chỉ có hơn 11 triệu dân, nhưng Cuba có tới hơn 150 nghìn bác sĩ, y tá được phân đều ở hơn 219 bệnh viện và 498 trạm xá trên cả nước. Cứ 148 người dân thì có một bác sĩ. (Ở Việt Nam là 7,2 bác sĩ trên… 10.000 dân). Bác sĩ ở Cuba có mặt đến tận từng khu phố. Ai ốm đau gì, đầu tiên là tới bác sĩ khu phố khám và điều trị đã, chỉ khi nào bác sĩ khu phố thấy không chữa được thì mới gửi lên bệnh viện. Nhưng về cơ bản, trình độ của bác sĩ Cuba rất cao và họ chăm sóc người bệnh thì cực kỳ chu đáo.
Đảm bảo được sức khỏe của người dân trong nước đã là một nỗ lực rất lớn, vậy mà hằng năm Cuba còn “xuất khẩu” đi khắp các quốc gia trên thế giới hàng trăm bác sĩ… Tính đến nay, có hơn 60.000 bác sĩ làm việc ở nhiều nước và việc này đã được Cuba làm hơn 50 năm nay! Bác sĩ và giáo viên Cuba có mặt ở nhiều nước khu vực Nam Mỹ và Châu Phi và đội quân này mang về cho đất nước một nguồn ngoại tệ không nhỏ.
Dù còn thiếu thốn về điều kiện vật chất nhưng ở các bệnh viện Cuba không có cảnh chung giường, hoặc nằm dài ngoài hành lang... Qua cung cách, thái độ làm việc của bác sĩ, thì thấy rằng người Cuba rất coi trọng tính mạng con người. Theo thống kê năm 2013 mức đầu tư cho y tế cộng đồng chiếm 12% tổng sản phẩm quốc nội (GDP) của Cuba.
Ngoài y tế, giáo dục của Cuba cũng là một tấm gương cho nhiều nước học hỏi
|
Cộng hòa Cuba hiện đang đứng ngang hàng với các nước phát triển trên thế giới về y tế, giáo dục, văn hóa và thể thao cho dù quốc đảo này bị Mỹ cấm vận về kinh tế và thương mại hơn 50 năm qua. Vậy để làm được những điều đó, Chính phủ và nhân dân Cuba đã làm những gì và mỗi lần nhắc đến Cuba là cả thế giới phải “ngả mũ” khâm phục?
Có nhiều người khi đến Cuba chỉ đánh giá được bề ngoài, đó là thiếu thốn, nghèo đói nhưng lại không nhìn được những ưu điểm mà đất nước này có được. Đáng buồn nhất là chính người Việt Nam, khi sang Cuba, thì không hiếm người chê bai Cuba đủ điều. Có thể họ chỉ nhìn thấy những căn nhà bị xuống cấp, những chiếc xe cũ nát chạy tung tăng trên đường phố; thấy những cửa hàng nghèo nàn và giá cả hàng tiêu dùng thiết yếu từ bàn chải đánh răng, bánh xà phòng cũng khá đắt… thậm chí còn không có mà mua. Nhưng họ không nhìn một khí chất anh hùng của người Cuba, những ưu việt của chế độ trong giáo dục, y tế.
|
Nhưng đất nước này có rất nhiều điều đáng để Việt Nam phải học tập và suy ngẫm về cái gọi là sự “giàu có” của chúng ta.
Trẻ em Cuba từ khi sinh ra đến khi 6 tuổi, đều đặn mỗi ngày được phát 1/2 lít sữa tươi, cứ 2 lần trong 1 tuần được phát 1 lít sữa chua. Sữa ở đây được mua với giá rẻ và rẻ đến kinh ngạc. 1USD có thể mua được gần…100 lít sữa tươi (tất nhiên đó là giá đã được nhà nước trợ giá). Riêng trẻ em và người già được hưởng chế độ đặc biệt, hằng tuần được phát 1/2kg thịt bò, thi thoảng là cá biển.
Chuyện giá cả ở Cuba thì cũng lắm cái buồn cười và với người Việt, thì khó mà tưởng tượng nổi. Ở Cuba, lương công chức rất thấp. Ủy viên Bộ Chính trị, Bộ trưởng, lương tháng cũng chỉ trên dưới…50USD; công chức bình thường chỉ dưới 20USD. Nhưng với một gia đình 4 người (vợ, chồng và 2 con), thì chỉ cần hơn 10USD là mua đủ lương thực, thực phẩm, trả tiền điện, nước, gas, tiền thuê nhà… Cuba lưu hành 2 loại tiền, loại cũ là đồng peso, 1 peso có 100 cent, (người Việt hay gọi bằng xu) và 1USD thường đổi được từ 26 đến 30 peso. Công chức (kể cả cảnh sát), ăn cơm tại nhà ăn tập thể, mỗi tháng ăn 24 bữa trưa, phải thanh toán khoảng… 24 peso. Nghĩa là 1USD, ăn được 24 bữa cơm tập thể. Bữa cơm trưa cũng... khá đạm bạc. Thường chỉ có cơm nấu với đậu đen, bát canh, miếng thịt bò khoảng 100gr, hoặc 2 quả trứng… Đi ra chợ, nếu mua cam, có khi 1USD mua được cả… bao tải cam. Tôm hùm ở Cuba cũng rất rẻ, chỉ khoảng 5USD/kg. Còn cá nước ngọt thì lại còn rẻ hơn nhiều. Một con cá trê khoảng 5kg, có khi chỉ… hơn 1USD.
|
Cuba là đất nước được thiên nhiên ưu đãi đến mức kỳ lạ. Rừng rậm, núi cao rất nhiều, vậy mà không có rắn độc, không có thú ăn thịt… chủ yếu ở đây là các loại chồn, dũi, hoặc cáo… Nước ngọt ở Cuba chất lượng tuyệt hảo. Nhà máy nước chỉ cần lọc nước cho sạch, còn không phải… khử trùng.
Chính phủ Cuba đặc biệt chú trọng đến việc chăm sóc trẻ em, nhất là trẻ sơ sinh, ngoài việc khám chữa bệnh, hằng ngày bác sĩ đến nhà hỏi thăm tình hình sức khỏe. Và đối với trẻ sơ sinh, Cuba cấm ngặt việc cho trẻ uống sữa bột. Chỉ trường hợp bà mẹ nào mất sữa hoàn toàn thì mới được phép cho con bú bình, ở đây, các bà mẹ rất có ý thức nuôi con bằng sữa mẹ.
Theo thống kê năm 2014, tỷ lệ tử vong ở trẻ sơ sinh là 4,2 trên 1.000, đạt kỷ lục trong lịch sử Cuba, đưa quốc đảo này lên danh sách các nước đứng đầu về đảm bảo sức khỏe bà mẹ và trẻ sơ sinh trên thế giới. Năm ngoái, các bác sĩ Cuba đã chế tạo ra vắc-xin chống lây nhiễm HIV từ mẹ sang con, đây là một trong số nhiều thành tựu y học của Cuba được cả thế giới công nhận
Y học ở Cuba là một trong số những ngành có số sinh viên học cao nhất, ngoài sinh viên Cuba, hiện ngành này có hơn 10.000 sinh viên nước ngoài đến từ hơn 70 quốc gia trên thế giới, trong đó phần đông là từ các nước kém phát triển trong khu vực và Châu Phi sang học tập.
|
Đảm bảo được sức khỏe của người dân trong nước đã là một nỗ lực rất lớn, vậy mà hằng năm Cuba còn “xuất khẩu” đi khắp các quốc gia trên thế giới hàng trăm bác sĩ… Tính đến nay, có hơn 60.000 bác sĩ làm việc ở nhiều nước và việc này đã được Cuba làm hơn 50 năm nay! Bác sĩ và giáo viên Cuba có mặt ở nhiều nước khu vực Nam Mỹ và Châu Phi và đội quân này mang về cho đất nước một nguồn ngoại tệ không nhỏ.
Dù còn thiếu thốn về điều kiện vật chất nhưng ở các bệnh viện Cuba không có cảnh chung giường, hoặc nằm dài ngoài hành lang... Qua cung cách, thái độ làm việc của bác sĩ, thì thấy rằng người Cuba rất coi trọng tính mạng con người. Theo thống kê năm 2013 mức đầu tư cho y tế cộng đồng chiếm 12% tổng sản phẩm quốc nội (GDP) của Cuba.
Ngoài y tế, giáo dục của Cuba cũng là một tấm gương cho nhiều nước học hỏi
