Don Jong Un
Lồn phải lá han
Các quyết định lãi suất bất ngờ từ Na Uy và Thụy Sĩ, cùng với sự thận trọng của Fed, cho thấy chính sách tiền tệ toàn cầu ngày càng khó đoán trong bối cảnh địa chính trị, chiến tranh thương mại và đồng USD suy yếu. Nhà đầu tư lo ngại rằng các mô hình kinh tế cũ đã mất hiệu lực, khiến việc định hướng thị trường trở nên phức tạp hơn. Sự biến động đang quay trở lại và các công cụ bảo hiểm rủi ro có thể đang bị định giá thấp.
Sự bất an của nhà đầu tư đang gia tăng trong bối cảnh thế giới ngày càng khó đoán định, khi hàng loạt diễn biến bất ngờ từ các ngân hàng trung ương nhấn mạnh mức độ phức tạp của môi trường hiện tại. Động thái cắt giảm lãi suất không báo trước của Na Uy vào thứ Năm là một ví dụ rõ ràng: Đồng crown ngay lập tức mất giá khoảng 1% so với USD và euro, phản ánh sự ngạc nhiên của thị trường. Cùng ngày, Thụy Sĩ khiến nhiều nhà đầu tư ngỡ ngàng khi phát tín hiệu không loại trừ khả năng quay lại lãi suất âm, trong bối cảnh giảm phát và triển vọng toàn cầu mờ mịt. Chỉ một ngày trước đó, Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) giữ nguyên lãi suất, và Chủ tịch Jerome Powell thừa nhận rằng không ai có thể tự tin vạch ra lộ trình lãi suất phía trước.
Đối với các nhà đầu tư, đây là lời nhắc nhở rõ ràng rằng chính sách tiền tệ giờ đây cũng trở thành một ẩn số không kém gì những rủi ro từ thương mại và địa chính trị. Chứng khoán toàn cầu đã lùi bước khỏi các đỉnh gần đây, chỉ số đo biến động cổ phiếu châu Âu vọt lên mức cao nhất trong hai tháng, trong khi trái phiếu chính phủ – thường được xem là nơi trú ẩn – cũng bị bán tháo. Theo Mark Dowding từ RBC BlueBay, chưa có xu hướng rõ ràng về lãi suất và điều này khiến các nhà đầu tư như ông phải hạn chế đặt cược lớn.
Thực tế, mức độ biến động được dự báo sẽ tăng, bởi khi đồng USD dao động mạnh và giá dầu chịu ảnh hưởng từ các cú sốc địa chính trị, các ngân hàng trung ương khó lòng đưa ra một chiến lược rõ ràng. Davide Oneglia từ T.S. Lombard cho rằng những tín hiệu từ các ngân hàng trung ương giờ đây trở nên ít đáng tin cậy hơn, bởi chính họ cũng đang gặp khó trong việc đánh giá nền kinh tế. Các công cụ phân tích truyền thống bị mất hiệu lực trong một thời kỳ mà đồng USD – nền tảng định giá của thương mại và tài sản toàn cầu – đang yếu đi và trở nên biến động hơn dưới áp lực của chiến tranh thương mại và biến động chính trị.
Những thay đổi này đang làm lung lay các mô hình kinh tế từng được tin cậy. Nick Rees từ Monex Europe gọi đây là một “thay đổi mang tính nền tảng” và cho rằng tất cả những quy tắc kinh tế thông thường hiện đều bị đảo lộn. Trong khi đó, đồng USD đã giảm gần 9% so với các đồng tiền lớn trong năm nay, nhưng lại bật tăng sau khi xung đột giữa Israel và Iran bùng nổ. Thành viên Hội đồng thống đốc ECB, ông Villeroy de Galhau, lưu ý rằng ngân hàng trung ương có thể điều chỉnh kế hoạch cắt giảm lãi suất nếu giá dầu tiếp tục biến động.
Theo các nhà phân tích, môi trường hiện tại có thể đánh dấu sự khởi đầu của một kỷ nguyên mà các quyết định của ngân hàng trung ương trở nên khó đoán hơn bao giờ hết, kéo theo sự thay đổi nhanh chóng trong cách thị trường định giá tài sản và phản ứng với các yếu tố rủi ro. Oneglia cho rằng, thay vì dựa vào những quy trình dự báo ổn định, các biến cố – bao gồm yếu tố con người như chính sách của ông Trump – giờ đây chiếm vai trò chủ đạo. Việc Na Uy cắt giảm lãi suất được cho là nhằm kiềm chế đà tăng của đồng crown – một trong những đồng tiền mạnh nhất trong giai đoạn căng thẳng thương mại – theo nhận định của Kit Juckes từ Societe Generale.
Song song đó, nhà đầu tư đang tìm kiếm nơi trú ẩn ngoài đồng USD, khiến đồng franc Thụy Sĩ tăng mạnh. Tuy nhiên, việc đồng tiền này tăng giá lại kéo theo nguy cơ giảm phát – điều khiến Ngân hàng Quốc gia Thụy Sĩ buộc phải hành động. Một số nhà đầu tư như John Stopford từ Ninety One cảnh báo rằng rủi ro với thị trường tài chính toàn cầu đang lớn dần, nhưng các sản phẩm bảo hiểm biến động như quyền chọn vẫn đang bị định giá quá thấp. Ông lựa chọn đầu tư vào trái phiếu của các nước có khả năng hạ lãi suất mạnh như New Zealand, trong khi né tránh trái phiếu dài hạn của Mỹ và Đức, nơi bất ổn và nợ công đang là mối lo hàng đầu.
Chứng khoán toàn cầu vẫn cao hơn khoảng 20% so với đáy tháng Tư sau khi thị trường bớt lo về thuế quan, nhưng theo Stopford, rủi ro thực sự chưa được phản ánh đúng mức. Ông ví thị trường hiện tại như một ngôi nhà tranh giữa mùa nóng, đầy nguy cơ cháy, nhưng không ai sẵn sàng trả phí cao để mua bảo hiểm.
