Chụp lại hình ảnh,Nhóm phóng viên BBC đã quay được một thành viên cấp cao của băng nhóm, tên là Abdullah, ở miền bắc nước Pháp – và một người đàn ông khác tại một nhà ga đông đúc ở Anh
- Tác giả,Andrew Harding
- Vai trò,Phóng viên thường trú tại Paris
- 3 giờ trước
Một phóng viên của BBC, trong vai một người di cư muốn vượt biên, đã giúp nhóm điều tra tiếp cận được khu trại ẩn sâu trong rừng ở miền bắc nước Pháp – khu vực được biết đến là điểm nóng của các vụ đụng độ vũ trang giữa các băng nhóm buôn người đối địch nhau.
Việc quay phim bí mật tại một nhà ga lớn ở Anh cũng cho thấy các thành viên trong băng nhóm thu tiền mặt để đảm bảo suất vượt biên trên các tuyến đường vượt qua eo biển Manche.
Trong một đoạn ghi hình, hai người đàn ông tiếp cận nhóm điều tra tại các thời điểm khác nhau, ngay giữa sảnh đông đúc của Ga New Street, thành phố Birmingham, để nhận những phong bì chứa hàng trăm bảng Anh (100 bảng Anh tương đương 3,5 triệu đồng).
Nhiều nguồn tin mô tả cách các thủ lĩnh băng đảng, những kẻ luôn đi trước chính quyền một bước bằng cách thay đổi số điện thoại và tên băng nhóm, đã đánh đập đàn em và người di cư một cách dã man.
Chúng tôi đã xác định được ba người đàn ông – Jabal, Aram và al-Millah – tất cả là người Kurd ở Iraq, được cho là thủ lĩnh tổ chức này, một trong những nhóm chính ở miền Bắc nước Pháp chuyên vận chuyển người đến Anh bằng thuyền nhỏ.
Chúng tôi cũng tình cờ gặp các nhân vật cấp cao khác, trong đó có một người đàn ông tên Abdullah, nhân vật mà chúng tôi đã chứng kiến dẫn các nhóm người di cư lên thuyền.
Một thành viên băng đảng khác, Besha, từng hộ tống người di cư ở Pháp, và đã tự mình, trên một chiếc thuyền nhỏ, đi đến Anh và cuối cùng đến một nhà trọ dành cho người di cư ở Tây Yorkshire sau khi xin tị nạn.
Những phát hiện này là kết quả của nhiều tháng bí mật điều tra thực địa và sử dụng nhiều danh tính giả để tiếp cận các kẻ buôn người. Chúng tôi đã xây dựng được bức tranh chi tiết về cơ cấu tổ chức giống như xúc tu của băng đảng này và cách họ trốn tránh cảnh sát.
Cuộc điều tra của chúng tôi bắt đầu vào tháng 4/2024, sau khi chứng kiến cảnh sát Pháp cố gắng ngăn chặn băng nhóm này thả một chiếc thuyền bơm hơi xuống eo biển Manche. Trong lúc hỗn loạn, năm người trên thuyền, trong đó có một bé gái 7 tuổi tên Sarah, đã bị giẫm đạp đến chết.
"Không có nguy hiểm gì đâu," Abdullah, kẻ vận chuyển người lậu, nói với phóng viên ngầm của chúng tôi vào tuần trước và chỉ tay về phía một cụm lều ẩn sâu trong khu rừng bên ngoài cảng Dunkirk, Pháp.
"Quý khách cứ ở lại đây. Chúng tôi sẽ chuẩn bị một chiếc thuyền gần đó và ra khơi. Chúng ta cần di chuyển sớm để tránh cảnh sát – đây là trò mèo vờn chuột," Abdullah nói, với nụ cười trấn an như nhân viên hàng không tại quầy làm thủ tục. "Nếu Chúa phù hộ, thời tiết sẽ ủng hộ chúng ta."
Ông giải thích chuyến đi qua kênh đào sẽ có sự tham gia của "nhiều người Somalia, Sudan, Kurd… và khoe về hai chuyến vượt biên thành công tuần trước, mỗi chuyến 55 người.
"Tôi có cần mang theo áo phao không?" đồng nghiệp của chúng tôi, một phóng viên BBC nói tiếng Ả Rập đóng giả người di cư Syria và mang máy quay giấu kín, hỏi.
"Điều đó thực sự tùy thuộc vào bạn," kẻ buôn lậu trả lời.
Chụp lại hình ảnh,Khu ẩn náu trong rừng của băng nhóm nằm sâu giữa các tán cây, bên ngoài cảng Dunkirk của Pháp
Khu rừng nằm cạnh một con đường chính, một kênh đào lớn và tuyến đường sắt, cách bờ biển Pháp khoảng 4km. Trong nhiều năm, các băng đảng đối nghịch nhau và khách hàng của họ đã ẩn náu ở đây để tránh cảnh sát Pháp – vốn đang theo dõi chặt chẽ, canh gác mọi lối vào có thể.
Những vụ đấu súng và đâm chém gây chết người không hiếm tại đây, đặc biệt vào mùa hè, khi các băng đảng tranh nhau giành quyền kiểm soát ngành buôn người bằng thuyền nhỏ béo bở nhưng cạnh tranh khốc liệt. Ngày hôm sau, kể từ cuộc chạm trán đó, chúng tôi nhận được tin về một vụ nổ súng chết người khác.
Chúng tôi biết Abdullah là một nhân vật quyền lực đang lên và đáng tin cậy trong băng đảng đang nổi lên như một trong những lực lượng chủ chốt ở miền Bắc nước Pháp.
Có khả năng đây là một trong bốn băng nhóm hiện tự quản lý các tuyến đường và khu vực xuất phát cụ thể, thay vì chỉ cung cấp hành khách như nhiều nhóm nhỏ hơn.
Chúng tôi nghi ngờ Abdullah là họ hàng gần của một nhân vật cấp cao hơn. Ăn mặc chỉnh tề, thân thiện và luôn nói chuyện điện thoại với khách hàng, anh ta tỏ ra hoàn toàn thoải mái trong khu rừng.
"Đừng lo lắng," anh ta mỉm cười khi phóng viên ngầm của chúng tôi từ chối lời đề nghị ở lại qua đêm trong trại và rời đi.
Vài ngày sau, chúng tôi theo chân băng nhóm và những khách hàng trả tiền của họ về phía bờ biển, khi họ cố gắng trốn cảnh sát suốt đêm trong một khu rừng khác.
Abdullah thậm chí cố thuyết phục nhóm phóng viên rằng anh ta chỉ là người đang tuyệt vọng tìm cách đến Vương quốc Anh, chứ không phải kẻ vận chuyển người lậu kiếm hàng trăm ngàn bảng Anh bằng cách mạo hiểm mạng sống người khác trên kênh đào (100.000 bảng Anh tương đương 3,5 tỷ đồng).
Khi bắt đầu điều tra, những người sử dụng dịch vụ của băng nhóm biết đến họ với tên The Mountain (Jabal trong tiếng Ả Rập). Đây là từ khách hàng thường dùng khi thanh toán – cũng là từ chúng tôi nghe được từ những người từng đi trên con thuyền định mệnh của Sarah.
Chúng tôi sớm biết Jabal cũng là một trong những thủ lĩnh băng đảng, tất cả đến từ cùng khu vực người Kurd ở Iraq, gần thành phố Sulaymaniyah.
Jabal kiểm soát hậu cần từ Bỉ và Pháp. Một người khác, Aram, từng sống ở châu Âu nhưng giờ có vẻ đã trở lại Iraq, có thể đang tìm kiếm khách hàng mới. Thủ lĩnh thứ ba, bí ẩn hơn, gọi là al-Millah (có nghĩa "Thủ lĩnh" trong tiếng Anh), dường như chỉ huy các hoạt động tài chính của băng đảng.
Tháng 6/2024, chúng tôi lần ra ông Jabal tại trung tâm tiếp nhận người di cư ở Luxembourg và đối chất trên phố. Dù phủ nhận mọi liên quan nhưng khi chúng tôi nhanh chóng báo cảnh sát Pháp, ông ta đã biến mất.
"Hắn ta đã bỏ trốn sau khi các anh can thiệp ở Luxembourg, đổi điện thoại và có thể đã trốn ra nước ngoài," ông Xavier Delrieu, người đứng đầu đơn vị chống chuyển người lậu của cảnh sát Pháp, cho biết. "Hiện vẫn chưa rõ tung tích của hắn. Cuộc điều tra vẫn đang tiếp tục."
Ông Delrieu sau đó nói với chúng tôi rằng đã có "một vụ bắt giữ [một người Iraq] liên quan đến cái chết của Sarah", nhưng từ chối cung cấp thêm thông tin, viện dẫn lý do bảo mật hoạt động. Chúng tôi không tin là ông Jabal đã bị bắt.
Ông Delrieu nhận định: "Miễn là có lợi nhuận, họ sẽ tiếp tục."
Ông Pascal Marconville, công tố viên trưởng tại Tòa Phúc thẩm khu vực miền Bắc nước Pháp, đồng tình: "Giống như cờ vua vậy. Và họ có [lợi thế] trên bàn cờ. Vì vậy, họ luôn đi trước chúng tôi một bước."
Chụp lại hình ảnh,Người di cư được kẻ buôn người tên Abdullah dẫn đi qua khu rừng trước khi cố gắng vượt qua eo biển Manche
Ông Pascal Marconville, công tố viên trưởng tại Tòa Phúc thẩm khu vực miền Bắc nước Pháp, đồng tình: "Giống như cờ vua vậy. Và họ có [lợi thế] trên bàn cờ. Vì vậy, họ luôn đi trước chúng tôi một bước."
Đây là một đánh giá ảm đạm, được củng cố bởi một số phát hiện trong cuộc điều tra này, và cho thấy Thủ tướng Anh Keir Starmer có thể gặp khó khăn trong việc thực hiện lời hứa "đập tan các băng đảng".
Ông Starmer cho biết chương trình thí điểm "một vào, một ra" giữa Anh và Pháp, hiện đang có hiệu lực, sẽ "mang lại kết quả thực sự". Thỏa thuận này sẽ bắt giữ một số người đến bằng thuyền nhỏ và sau đó trả về Pháp.
'Bàn tay nhỏ'
Sau khi Jabal mất tích ở Luxembourg, chúng tôi trở lại miền bắc nước Pháp tiếp tục điều tra. Chúng tôi đã nói chuyện với hơn chục người từng lợi dụng băng nhóm này để đến – hoặc cố gắng đến – Vương quốc Anh bằng thuyền nhỏ.Với sự giúp đỡ của họ và qua phân tích các video được quay vào đêm Sarah chết, chúng tôi xác định được một số thành viên cấp dưới của băng đảng – được gọi là "bàn tay nhỏ" hoặc "người dẫn đường" trong tiếng Kurd, trong đó có những người giúp hạ thủy chiếc thuyền của Sarah.
Chúng tôi theo dõi các "bàn tay nhỏ" qua tài khoản mạng xã hội khi họ di chuyển khắp châu Âu, thường có vẻ phô trương sự giàu có.
Chúng tôi được biết một tên buôn lậu cấp trung tên Besha đã lên thuyền cùng bạn gái người Iran để xin tị nạn tại Anh. Ban đầu, chúng tôi bí mật theo dõi hắn khi hắn hộ tống các nhóm người di cư từ Calais đến ga tàu Boulogne, chuẩn bị cho các chuyến vượt eo biển Manche.
Vài tháng sau, chúng tôi lần theo dấu vết Besha và bạn gái đến một nhà trọ dành cho người di cư ở Wakefield, Tây Yorkshire. Chúng tôi theo dõi họ ba ngày nhưng mất dấu khi họ đột ngột rời đi.
Sau cái chết của Sarah và sự chú ý của dư luận lan rộng, băng đảng đổi tên từ The Mountain thành Ghali Ghali. Đây là một cụm từ tiếng Ả Rập và tiếng Kurd khá lạ, có thể dịch chính xác nhất là "Độc quyền".
Một thời gian, chúng tôi nghe nhiều về Ghali Ghali, cả trên mạng lẫn tại các ga tàu, bến xe buýt ở Calais và nhiều nơi khác. Băng đảng này nổi tiếng rẻ tiền và tương đối đáng tin cậy. Một số người không vượt qua được eo biển Manche cùng nhóm cho biết họ đã được hoàn tiền ngay lập tức. Đối với nhiều người di cư, các băng đảng này không bị coi là tội phạm nguy hiểm mà như những doanh nhân cung cấp dịch vụ có giá trị.
Sau đó, băng đảng đổi tên thêm hai lần nữa - đầu tiên là al-Millah, biệt danh thủ lĩnh băng đảng thứ ba bí ẩn, rồi là Kaka, có nghĩa là "Anh em", nhưng chúng tôi tin đây cũng là biệt danh khác của hắn. Gần đây, ít nhất hai tên khác đã được sử dụng.
Không giống nhiều băng đảng khác quảng cáo rầm rộ trên mạng, đặc biệt TikTok, dùng video ghi cảnh vượt biên và các tình huống khác để thu hút nhóm dân tộc cụ thể, băng đảng này hoạt động kín đáo. Chúng hoạt động với nhiều quốc tịch khác nhau, đặc biệt Iraq và châu Phi, dựa vào uy tín và quảng cáo truyền miệng.
Tuy nhiên, danh tiếng băng đảng bị ảnh hưởng do nhiều cái chết khác trên eo biển Manche. Chúng tôi phát hiện ít nhất bảy người nữa - ngoài năm người trên thuyền của Sarah - đã thiệt mạng trong hai vụ riêng biệt khi cố vượt biển cùng băng nhóm.
Trên đất liền, bằng chứng về bạo lực của băng đảng cũng xuất hiện.
Đầu năm nay, hai nguồn tin cho biết nhân vật bí ẩn al-Millah điều hành hoạt động băng đảng trong khu rừng gần Dunkirk. Một cách riêng biệt, cả hai đều mô tả một ngày mùa đông, khi anh ta ra lệnh cho hai "bàn tay nhỏ" xếp hàng, trói một người vào cây và đánh đập dã man, nghi ngờ người này ăn cắp tiền.
Al-Millah là "thủ lĩnh", một phụ nữ trẻ nói riêng với chúng tôi qua tin nhắn: "Không [người di cư] nào gặp hắn. Họ đều là gia đình… họ cũng là những tên trộm."
Chúng tôi gặp người phụ nữ này tại điểm phát thực phẩm do các tổ chức từ thiện địa phương điều hành ngoài Dunkirk. Cô nói đã trả tiền cho băng đảng để qua biên giới, nhưng chờ hai tháng trong trại tị nạn trong rừng, chịu nhiều ngược đãi.
Trong tin nhắn, cô nói cô sợ một tay sai al-Millah, mà cô gọi là "Abdulah".
"Một đêm nọ, anh ta dí súng vào đầu tôi. Anh ta rất nguy hiểm, tát tôi nhiều lần," cô viết, kèm đoạn video bí mật quay anh ta.
Dựa trên video và nhiều chi tiết khác, chúng tôi tin đây là Abdullah mà phóng viên ngầm từng gặp trong rừng quanh Dunkirk.
Vài ngày sau, trong lần vượt biên thứ 13, cô vượt biên sang Anh cùng băng nhóm khác và sau đó cắt liên lạc với chúng tôi.
