Nguồn hình ảnh,EPA
- Tác giả,Steve Rosenberg
- Vai trò,Biên tập viên về Nga
- Moscow
- 3 giờ trước
Sáng thứ Hai ngày 7/7, Tổng thống Vladimir Putin đã cách chức Bộ trưởng Giao thông Roman Starovoit.
Đến chiều cùng ngày, ông Starovoit đã chết; thi thể của ông được phát hiện tại một công viên ở rìa thủ đô Moscow với vết thương do súng bắn vào đầu. Có một khẩu súng lục, được cho là, nằm cạnh thi thể.
Các nhà điều tra cho biết khả năng cựu bộ trưởng đã tự sát.
Sáng 8/7, trang báo lá cải Moskovsky Komsomolets đã có nhận định gây sốc.
"Vụ tự tử của Roman Starovoit chỉ vài giờ sau lệnh sa thải của tổng thống là một sự kiện gần như độc nhất vô nhị trong lịch sử Nga", tờ báo này tuyên bố.
Đó là bởi vì bạn cần phải quay ngược lại hơn ba mươi năm trước, giai đoạn trước khi Liên Xô sụp đổ, mới có một ví dụ về một bộ trưởng trong nội các ở quốc gia này tự sát.
Vào tháng 8/1991, sau thất bại của cuộc đảo chính do phe bảo thủ ******** tiến hành, một trong những thủ lĩnh của cuộc đảo chính - Bộ trưởng Nội vụ Liên Xô Boris Pugo - đã tự sát bằng súng.
Điện Kremlin giờ đây công bố rất ít thông tin về cái chết của ông Starovoit.
"Ông đã bị sốc như thế nào khi một bộ trưởng liên bang được phát hiện đã chết chỉ vài giờ sau khi bị Tổng thống cách chức?", tôi [biên tập viên về Nga của BBC - Steve Rosenberg] đã hỏi người phát ngôn của Tổng thống Vladimir Putin, ông Dmitry Peskov trong một cuộc gọi họp báo của Điện Kremlin.
Ông Peskov trả lời:
"Bất kỳ người bình thường nào cũng không khỏi bị sốc trước việc này. Tất nhiên, chúng tôi cũng rất sốc.
"Việc điều tra sẽ trả lời tất cả các câu hỏi. Trong khi cuộc điều tra vẫn đang diễn ra, người ta chỉ có thể suy đoán. Nhưng đó là việc của giới truyền thông và các nhà bình luận chính trị, không phải của chúng tôi."
Báo chí Nga thực sự đã đưa ra rất nhiều suy đoán.
Hôm 8/7, một tờ báo Nga đã liên kết những gì xảy ra đối với Bộ trưởng Roman Starovoit cùng các sự kiện ở vùng Kursk giáp biên giới Ukraine. Trước khi được bổ nhiệm làm Bộ trưởng Giao thông vào tháng 5/2024, ông Starovoit từng là Thống đốc vùng Kursk trong hơn 5 năm.
Dưới sự lãnh đạo của ông này - và với một số tiền lớn từ chính phủ - Thống đốc Starovoit đã khởi động việc xây dựng các công sự phòng thủ dọc biên giới. Những công sự này không đủ mạnh đối với việc ngăn chặn quân đội Ukraine xâm nhập và chiếm giữ lãnh thổ ở khu vực Kursk vào năm 2024.
Kể từ đó, người kế nhiệm ông Starovoit, Thống đốc Alexei Smirnov, và cựu phó thống đốc Alexei Dedov đã bị bắt và bị buộc tội gian lận quy mô lớn liên quan đến việc xây dựng các công sự này.
Nguồn hình ảnh,Getty Images
Chụp lại hình ảnh,Tổng thống Nga Vladimir Putin gặp tân Bộ trưởng Giao thông vận tải Nga Andrei Nikitin hôm 7/7
"Ông Starovoit rất có thể đã trở thành một trong những bị cáo chính trong vụ án này", tờ báo kinh tế Kommersant đưa tin hôm 8/7.
Chính quyền Nga vẫn chưa xác nhận điều đó.
Nhưng nếu chính nỗi sợ bị truy tố đã khiến một cựu bộ trưởng tìm đến cái chết, điều đó cho chúng ta thấy điều gì về nước Nga ngày nay?
"Phần kịch tính nhất của việc này, trong bối cảnh Nga chứng kiến sự hồi sinh tư tưởng Stalin trong những năm gần đây, là việc một viên chức chính phủ cấp cao [tự sát] vì ông ta không còn cách nào khác để thoát khỏi hệ thống", giáo sư Nina Khrushcheva, chuyên ngành Quan hệ Quốc tế tại Trường New School ở New York, nói với BBC.
"Ông ta hẳn đã lo sợ chuyện mình sẽ phải ngồi tù hàng chục năm nếu bị điều tra, và gia đình ông ta sẽ phải chịu tổn thất lớn. Vì vậy, không còn lối thoát nào cả. Tôi ngay lập tức nghĩ đến Sergo Ordzhonikidze, một trong những bộ trưởng của Stalin, người [tự sát] vào năm 1937 vì cảm thấy không còn lối thoát nào nữa. Khi bạn bắt đầu nghĩ về năm 1937 trong bối cảnh ngày nay, điều đó thực sự khiến bạn phải suy ngẫm."
Cái chết của ông Roman Starovoit có thể đã lên trang nhất của các tờ báo Nga. Nhưng "sự kiện gần như độc nhất vô nhị trong lịch sử Nga" này lại được truyền hình nhà nước đưa tin rất ít.
Có lẽ là vì Điện Kremlin nhận ra sức mạnh của truyền hình trong việc định hình dư luận. Ở Nga, truyền hình có ảnh hưởng lớn hơn báo in. Vì vậy, khi liên quan truyền hình, nhà chức trách thường thận trọng và dè dặt hơn trong việc truyền tải thông tin.
Bản tin chính buổi tối thứ Hai ngày 7/7 trên kênh Russia-1 có một phóng sự dài bốn phút về việc ông Putin bổ nhiệm quyền Bộ trưởng Giao thông mới, ông Andrei Nikitin.
Hoàn toàn không có thông tin nào về việc bộ trưởng giao thông tiền nhiệm đã bị cách chức, hay việc ông ấy đã được phát hiện đã chết.
Mãi bốn mươi phút sau, gần cuối bản tin, người dẫn chương trình mới đề cập ngắn gọn về cái chết của ông Roman Starovoit.
Người dẫn chương trình chỉ dành vỏn vẹn 18 giây cho thông tin này, điều đó có nghĩa là hầu hết người dân Nga có lẽ sẽ không xem những diễn biến kịch tính hôm thứ Hai là một sự kiện quan trọng.
Đối với giới tinh hoa chính trị, đó lại là một câu chuyện khác. Đối với các bộ trưởng, thống đốc và các quan chức Nga khác đã và đang tìm cách trở thành một phần của hệ thống chính trị, những gì đã xảy ra với ông Starovoit sẽ là một lời cảnh báo.
"Không giống như trước đây, khi bạn có thể có được những chức vụ này, trở nên giàu có, được thăng chức từ cấp khu vực lên cấp liên bang, thì ngày nay, đó rõ ràng không phải là con đường sự nghiệp nếu bạn muốn giữ mạng sống", giáo sư Nina Khrushcheva nhận định.
"Không chỉ không có con đường thăng tiến, mà ngay cả việc bị giáng chức cũng có thể kết thúc bằng cái chết".
Đó là một lời nhắc nhở về những hiểm họa khi rơi vào vòng xoáy của hệ thống.
