thetribunal
Đàn iem Duy Mạnh
Hồi ức qua hương vị xưa: "Thịt hộp Việt Minh" món ăn của lòng yêu nước, nghẹn lòng khi biết đến công thức chế biến
“Thịt hộp Việt Minh” thời ấy không chỉ là khẩu phần kháng chiến, mà là ký ức đóng nắp về một thời gian khổ mà nghĩa tình. Mở nắp ra là thấy cả một trời nhớ thương, là bữa cơm giản dị gắn liền với Bác Hồ kính yêu. Món ăn ấy mang vị mặn của quá khứ nhưng đổi lại là vị ngọt của hòa bình hôm nay.
- "Căn cứ ngầm” 60 tuổi của biệt động Sài Gòn với những chứng tích không phải trang sách nào cũng kể
- Cầm 25k đến Đà Nẵng dịp 30/4: Nhất định phải biết "thiên đường ẩm thực" đầy món ngon - bổ - rẻ này!
- Đi Hưng Yên không biết ăn gì? Nhất định phải thử bún thang lươn và bánh cuốn Mễ Sở, 2 món ăn mộc mạc nhưng đặc biệt gây thương nhớ
Trong ký ức của nhiều người từng trải qua thời kháng chiến, bên cạnh tiếng súng, con đường rừng và những gian khổ không thể nào quên, vẫn luôn có một thứ mùi vị đặc biệt đọng lại: Mùi vị của "thịt hộp Việt Minh" - món ăn gắn liền với Chủ tịch Hồ Chí Minh và các chiến sĩ cách mạng trong những năm tháng trường kỳ chống Pháp.
Nếu như phần lớn mọi người biết đến những món Bác Hồ thường ăn khi mới về nước, hoạt động cách mạng tại Pác Bó (Cao Bằng) là "cháo bẹ, rau măng" vẫn luôn sẵn sàng thì "thịt hộp Việt Minh" lại là một lát cắt rất khác - lặng thầm nhưng sâu sắc, gói ghém cả một giai đoạn lịch sử khốc liệt và thiêng liêng. Món ăn này từng được Đại tướng Võ Nguyên Giáp nhắc đến trong cuốn "Chiến đấu trong vòng vây" của ông.
Ảnh tư liệu
"Thịt hộp Việt Minh" - món ăn đong đầy ký ức kháng chiến
"Thịt hộp Việt Minh" là món ăn biểu tượng của tinh thần tự lực tự cường giữa muôn vàn thiếu thốn. Đó là những hộp đồ hộp được làm từ nguồn nguyên liệu tận dụng, chế biến bằng công sức thủ công của cán bộ, chiến sĩ Việt Minh trong rừng núi, được đóng gói kỹ lưỡng để cất giữ lâu ngày - phục vụ những chuyến hành quân xuyên rừng, vượt suối, tiếp tế cho các mặt trận đang ác liệt. Đặc biệt, đây là món ăn gắn liền với Bác Hồ những khi Người đi công tác xa.Món ăn giản dị ấy - với một thịt, một muối, một ớt - nghe qua thì có vẻ chỉ là phép cộng cơ học của vị mặn, vị cay và chút đạm cho đủ bữa. Nhưng khi đi vào ký ức của những năm tháng kháng chiến, nó trở thành biểu tượng ẩm thực của cả một thời không thể nào quên. Không phải vì nó ngon - mà vì nó giữ ấm lòng người, chữa lành cơn đói, giữ vững tinh thần trong những đêm dài rét mướt giữa rừng núi.
Cái "ống tre" mà Bác Hồ cẩn thận nút kín, không phải chỉ để bảo quản món ăn. Nó còn gói ghém sự quan tâm âm thầm mà Bác dành cho đồng đội. Giữa những ngày không cá, không thịt, không cả muối để chấm - món "đặc biệt" ấy xuất hiện như một tia sáng nhỏ nhưng đủ để xua tan cảm giác trống rỗng của cái bụng, và hơn thế, làm ấm lại tinh thần của những người lính đang mệt nhoài vì cơn mưa rừng dầm dề.
Ảnh tư liệu
Phải là những ai đã từng đói, từng ăn rau rừng chấm muối trong những đêm Tân Trào thì mới hiểu, cái "màu đỏ thơm nức" ấy quý như thế nào. Không chỉ vì nó hiếm, mà vì nó được chắt ra từ tình thương của một người lãnh tụ. Bác không gọi nó là "thịt kho", "món mặn", hay "đồ hộp" - mà gọi thân mật là "thịt hộp Việt Minh". Một cái tên nghe rất đời, rất gần gũi, như chính cách Bác sống giữa anh em chiến sĩ - giản dị mà đầy nhân hậu.
"Mọi người chưa hiểu "món đặc biệt" là gì, thì người Thư ký đã đưa ra một cái ống tre, nút chặt... Bác mở nắp ống, chia cho mỗi người một ít thức ăn mầu đỏ, thơm nức. Đó là thứ "thịt hộp Việt Minh", Bác thường dùng khi đi công tác xa, chế biến bằng một cân thịt lợn thái nhỏ vụn, kho với một cân muối và một cân ớt tươi, bỏ vào ống tre, đậy kín, có thể để rất lâu. Bác bảo: "Chú nào không ăn được cay nhiều thì đừng dùng món này lẫn với măng. Các chú nên tập ăn ớt vì ớt có rất nhiều sinh tố". Kháng chiến gian khổ, thiếu thốn, nhưng mỗi lần về quây quần bên Bác như thế này, ai cũng cảm thấy đầm ấm, vui vẻ...", trích trong "Chiến đấu trong vòng vây".
Câu nói nhẹ tênh của Bác vang lên giữa bữa ăn nghèo, mà ai cũng thấy như một lời dặn dò, một bài học sống còn. Trong cay, có ấm. Trong mặn, có nghĩa. Trong cái khổ, có tình. Và trong cái món ăn đơn sơ ấy, là cả một triết lý sống: Giản dị, tiết kiệm, nhưng đầy dưỡng chất tinh thần.
Kháng chiến gian khổ, thiếu thốn, nhưng cái cảnh "quây quần bên Bác", như lời kể của Đại tướng Võ Nguyên Giáp, không chỉ là một hình ảnh đẹp. Đó là ký ức ấm nồng, là khoảnh khắc mà mỗi người lính, dù đói đến run tay, vẫn cảm thấy được sẻ chia, được trân trọng, và được tiếp thêm sức mạnh để đi tiếp.
Giữa rừng sâu, trong cái giá lạnh cắt da, giữa tiếng mưa rơi lách tách trên tán lá - một ống tre, một món ăn đỏ au cay xè, và ánh mắt hiền từ của Bác... Chính những điều ấy đã trở thành hương vị không thể phai mờ trong ký ức của cả một thế hệ đi qua chiến tranh.
Và có lẽ, với những người lính năm ấy - món "thịt hộp Việt Minh" không chỉ đơn thuần là thực phẩm, mà là một lát cắt nhỏ của lòng yêu nước, của sự gắn kết, của tình đồng đội, tình người giữa gian khó. Một món ăn mặn và cay xè chảy nước mắt - nhưng chưa từng khiến ai cảm thấy đắng.
"Thịt hộp Việt Minh" ngày nay
Ngày nay, "thịt hộp Việt Minh" đã trở thành ký ức. Nhưng mỗi lần nhắc đến, trong lòng người dân Việt Nam vẫn gợn lên một niềm xúc động lặng thầm - như thể trong cái vị mặn mòi, đơn sơ ấy, vẫn còn đâu đây hương rừng gió núi, tiếng suối reo, và lời thề thiêng liêng vì độc lập dân tộc.Một hộp thịt, một tấm lòng, một thời lịch sử oai hùng - thứ tưởng như bình dị ấy, hóa ra lại thiêng liêng đến thế. Và có lẽ, trong những ngày lễ như 30/4, nhớ về "thịt hộp Việt Minh" cũng là một cách để ta cúi đầu trân trọng quá khứ, biết ơn những người đã sống và hy sinh cho ngày thống nhất.
Khi cuộc sống đã no đủ, thịt hộp không còn xa lạ với mọi người. Nhưng "thịt hộp Việt Minh" - món ăn của một thời không quên - vẫn mang một vị rất riêng: Vị của sự hy sinh, vị của lòng yêu nước, và vị của ký ức. Nếu ai từng có dịp thưởng thức lại phiên bản phục dựng của món này hẳn sẽ thấy lòng mình dâng lên niềm xúc động lặng thầm. Và đó cũng là niềm cảm hứng khiến không ít người trẻ hiện nay, các kênh Tiktok đăng tải, chia sẻ cách thực hiện món "thịt hộp Việt Minh" phục dựng.
vlol
