Điều khiến nhiều người ngạc nhiên là vì sao một cô giáo trẻ, vừa ra trường lại dùng "đòn roi" với học sinh - hành vi trái ngược với phương pháp sư phạm hiện đại.
Những ngày qua, sự việc nữ giáo viên P.T.H.B. (SN 2003) dùng thước đánh liên tục vào tay học sinh ở Gia Lai bị cho thôi việc kéo theo nhiều ý kiến.Bên cạnh những góc nhìn thông cảm, chia sẻ với cô giáo về sự non kém trong kỹ năng sư phạm, không ít người trong nghề ngạc nhiên khi một cô giáo trẻ thuộc thế hệ 2K (cách gọi những người sinh từ năm 2000 đến 2009), vừa ra trường lại thản nhiên dùng biện pháp đòn roi trong dạy học.
Nếu chỉ cần “đánh roi”, không ai cần học kỹ năng sư phạm
Cô Nguyễn Thị Thanh Phương, giáo viên bậc THCS ở TPHCM chia sẻ, hơn 20 năm theo nghề dạy học, sau sự việc, cô không quá ngạc nhiên nếu đây là một giáo viên lớn tuổi, không ít giáo viên cùng thế hệ với cô Phương vẫn mang tư tưởng dạy bằng roi vọt. Nhưng cô Phương ngạc nhiên vì đây là một cô giáo trẻ, vừa ra trường.
Nữ giáo viên ở Gia Lai bị buộc thôi việc vì đánh học sinh vào tay (Ảnh: Cắt từ clip).
Trong sự việc này, cô Phương chú ý đến thông tin, học sinh nào trả lời sai hoặc chưa làm bài tập, cô B. sẽ dùng thước đánh mạnh nhiều lần vào tay. Và đặc biệt, nữ giáo viên và học sinh đã có thoả thuận nếu chưa làm bài tập sẽ dùng hình thức “đánh tay”.
"Tôi ngạc nhiên và bất ngờ khi một giáo viên lại đi thoả thuận với học sinh về việc thực hiện một hành vi sai. Việc cô đánh học trò không phải là "một phút nóng giận" mà đã được cô sử dụng như một phương pháp sư phạm", cô Phương trải lòng.
Cô Thanh Phương đặt ra câu hỏi, một cô giáo vừa ra trường, trước đó cô đã được tiếp cận với các phương pháp giáo dục học sinh như thế nào trong đào tạo? Đào tạo ở các trường sư phạm những năm gần đây đã rất quan tâm đến các phương pháp giáo dục hiện đại, tích cực cũng như chú ý đến việc bảo vệ quyền trẻ em.
Theo cô Phương, một giáo viên trẻ vừa ra trường thường mang trong mình những nhiệt huyết, sự mới mẻ bước vào nghề. Nhưng ở đây, cô giáo lại thoả thuận “đánh học sinh” - hành vi thiếu cái tâm, thiếu kỹ năng của người thầy, lại vừa vi phạm luật trẻ em và vi phạm quy định ngành.
Cô Phương thắc mắc, một giáo viên trẻ dùng đòn roi như một phương pháp giáo dục xuất phát từ việc đào tạo có lỗ hổng hay cô đưa những trải nghiệm của chính mình vào dạy học?
Cô Phương thừa nhận, trước đây trong quá trình dạy học, cũng có lúc cô dùng “roi” nhưng dần dần cũng phải thay đổi, tìm những phương thức giáo dục khác. Việc xâm phạm thân thể học sinh không phải là phương pháp giáo dục, sai luật và gây bất lợi cho nghề nghiệp và nguy hiểm cho chính cô.
Cũng có lúc trong quá trình dạy học cô thiếu kiềm chế mà gõ tay học sinh nhưng cô sẽ xin lỗi học sinh ngay, không xem đó là cách để dạy học trò. Trước các vấn đề của học sinh, cần xem xét các em đang gặp khó khăn ở đâu, hỗ trợ thế nào, trách nhiệm của giáo viên ra sao.
Trong trường hợp nói trên, học sinh trả lời sai, chưa làm bài tập, người thầy phải xem vì sao học sinh trả lời sai, vì sao các em chưa làm bài? Học sinh không hiểu bài, không làm được bài hay đang vướng mắc ở khâu nào?
“Nếu chỉ cần đánh học sinh thôi là các em sẽ trả lời đúng, làm bài tập đầy đủ, ngoan ngoãn thì có lẽ không cần đến các trường đào tạo sư phạm, giáo viên không cần nâng cao chuyên môn, trình độ và các kỹ năng sư phạm”, cô Phương chia sẻ.
Cần quan tâm cả đầu vào sư phạm
Ông Bùi Khánh Nguyên, chuyên gia giáo dục độc lập ở TPHCM cho hay, có thể cô giáo hành xử như vậy xuất phát từ chính trải nghiệm của bản thân. Có thể chính họ từng bị đòn roi ở nhà và ở trường nên họ không tin vào dân chủ và tôn trọng với học trò, họ tin vào quyền uy của người thầy.
Ngoài ra, ông Nguyên đặt ra vấn đề, trường sư phạm có thể đang tuyển sai người ở ngay khâu đầu vào. Hầu hết các trường không phỏng vấn, chỉ tuyển theo điểm thi là đã sai từ cơ chế “chọn hạt giống” cho nghề. Rồi có thể những thứ học ở trường cũng không giúp họ tự khai sáng.
Trên thực tế, theo ông Nguyên, những giáo viên được đào tạo từ các trường sư phạm có hành vi như cô giáo trên không hiếm.
Giáo viên ở TPHCM trong một chuyên đề về nâng cao nghiệp vụ sư phạm (Ảnh: Hoài Nam).
Về sự việc cô giáo dùng thước đánh học trò, TS Nguyễn Thị Thu Huyền, nguyên giảng viên Trường Đại học Sư phạm TPHCM, chia sẻ, có thể mong muốn học sinh tốt hơn của cô giáo là chính đáng, tâm ý của cô là tốt đẹp.
Nhưng cách làm của cô giáo chắc chắn không đúng nếu xét về luật pháp phổ quát lẫn các quy định của ngành giáo dục. Và cô đã phải gánh hậu quả ngay lập tức là bị buộc thôi việc.
TS Nguyễn Thị Thu Huyền cho rằng, chúng ta cảm thông cho áp lực của giáo viên, nhưng cảm thông không có nghĩa là chấp nhận hành vi ứng xử sai trái.
Về mặt cảm xúc, bà Huyền vừa thương vừa bực cô giáo trong sự việc nói trên. Vậy nên, bà đặt ra thắc mắc về nơi cô được đào tạo cũng như điều gì khiến cô lựa chọn cách thức giáo dục “đầy rủi ro” cho mình.
Theo bà Huyền, thực chất ít nhiều các ứng xử không phù hợp đó đều phản ánh phần nào việc giáo viên được đào tạo chưa đến nơi đến chốn cách quản lý lớp học, quản lý hành vi của học sinh.
Trong quản lý lớp học, quản lý hành vi học sinh không đơn thuần là vài biện pháp, “chiêu trò”, “bí kíp” để “trị” học sinh tức thời, nó là cả hệ thống khoa học sư phạm cần trang bị cho giáo viên.
Nói cách khác, người thầy cần được trang bị cả mindset (cách nhìn nhận), skill set (các kỹ năng), tool set (các công cụ) để giáo dục học sinh hiệu quả mà không làm tổn thương chính mình, tổn thương học sinh, tổn thương môi trường học đường.
Bà Huyền nhấn mạnh: "Việc đào tạo này không diễn ra một lần là xong. Thời đại này không có cái gì là học một lần, dùng suốt đời. Mỗi người phải học hỏi, trang bị thường xuyên, cập nhật cái mới để có thể theo nghề lâu dài".