BAO NHIÊU LOẠI THUẾ & PHÍ ẨN TRONG TÔ BÚN 20.000₫?
( Đây là tô bún riêu trong 1 quán ăn trên con phố Đội Cấn với giá 20k - tô bún hoàn chính tôi chưa dùng chút nào )
Và tôi sẽ phân tích - một lát cắt hoàn hảo để hiểu nền kinh tế Việt Nam 2024–2025
⸻
Tô bún chỉ có giá 20.000 đồng.
Nhưng bên trong nó là cả một hệ thống thuế – phí – quỹ – lệ phí chồng tầng lên nhau.
Một tô bún nhỏ, nhưng câu chuyện thì rất lớn.
⸻
1. THUẾ TRONG NGUYÊN LIỆU
Mỗi thành phần của tô bún đều đã bị đánh thuế trước khi đến tay chủ quán:
• Thuế trong sợi bún
– Thuế GTGT 5–10%
– Thuế trong điện, nước, gas của lò bún
– Thuế vận chuyển bún từ nhà máy → quán (xăng dầu)
• Thuế trong nước lèo
– Thuế nhập khẩu xương/giò heo/da gà (tùy nguồn)
– Thuế trong điện – gas – nước để nấu
– Thuế vận chuyển nguyên liệu
• Thuế trong hành lá, chanh, ớt
– Thuế GTGT từ thương lái
– Thuế xăng dầu vận chuyển từ chợ đầu mối
• Thuế trong tô & đũa
– Thuế GTGT trong sản xuất
– Thuế nhập khẩu (nếu là hàng Trung Quốc)
– Thuế vận chuyển
Tổng lại: chỉ trong nguyên liệu đã có ít nhất 5–7 lớp thuế gián thu.
⸻
2. THUẾ & PHÍ TRONG HOẠT ĐỘNG KINH DOANH
• Thuế môn bài
300.000 – 1.000.000₫/năm, bất kể lời hay lỗ.
• Thuế khoán
Hộ kinh doanh phải nộp theo doanh thu ước tính, không dựa trên thực tế.
• Thuế GTGT khoán
Đã tính gộp trong thuế khoán.
• Thuế thu nhập cá nhân khoán
Cũng gộp trong thuế khoán.
• Phí vệ sinh môi trường
20.000 – 100.000₫/tháng.
• Phí an ninh trật tự
Không bắt buộc, nhưng thực tế nhiều nơi thu.
• Phí PCCC
Trực tiếp hoặc gián tiếp.
⸻
3. CÁC KHOẢN “TỰ NGUYỆN NHƯNG BẮT BUỘC”
• Quỹ phòng chống thiên tai
95.000₫/người/năm.
• Quỹ đền ơn đáp nghĩa
Mỗi phường thu khác nhau.
• Quỹ xóa đói giảm nghèo
“Mời đóng góp” nhưng từ chối rất khó.
• Các khoản vận động từ khu phố
Nhiều nơi thu định kỳ.
Tất cả đều được tính vào giá tô bún. Nhưng khách không biết, chủ quán không dám nói.
⸻
4. KHOẢN MỚI: BHXH BẮT BUỘC CHO CHỦ HỘ KINH DOANH (từ 1.7.2025)
585.000 đồng/tháng – mức thấp nhất.
Tính bình quân:
Mỗi tô bún gánh thêm 200–300₫ tiền BHXH
(đối với quán nhỏ bán 80–100 tô/ngày).
⸻
5. CHI PHÍ “MỀM” – CHI PHÍ KHÔNG THỂ GHI BIÊN LAI
Ai kinh doanh đều biết:
• chi phí “bôi trơn”
• chi phí xử lý thanh kiểm tra
• chi phí “linh hoạt” khi không đủ giấy ATTP, PCCC
Không ai dám ghi vào sổ.
Nhưng nó luôn tồn tại trong giá 20.000₫ của mỗi tô bún.
⸻
TÔ BÚN 20K – CHIA RA NHƯ SAU
Nguyên liệu thực nhận: 4.000 – 5.000₫
Chi phí vận hành: 8.000 – 10.000₫
Thuế – phí – quỹ – BHXH: 3.000 – 5.000₫
Lợi nhuận người bán: 2.000 – 3.000₫
→ Người bán lời ít nhất.
→ Nhà nước thu được nhiều nhất.
→ Người tiêu dùng nhận được ít nhất.
⸻
Tô bún 20k là một biểu tượng.
Nó cho thấy người nghèo trả thuế nhiều nhất mà không hề biết.
Từ bát bún nhỏ, ta nhìn thấy toàn bộ cấu trúc của nền kinh tế:
thuế chồng thuế, phí chồng phí, quyền lợi chồng lên… lời hứa.
( Đây là tô bún riêu trong 1 quán ăn trên con phố Đội Cấn với giá 20k - tô bún hoàn chính tôi chưa dùng chút nào )
Và tôi sẽ phân tích - một lát cắt hoàn hảo để hiểu nền kinh tế Việt Nam 2024–2025
⸻
Tô bún chỉ có giá 20.000 đồng.
Nhưng bên trong nó là cả một hệ thống thuế – phí – quỹ – lệ phí chồng tầng lên nhau.
Một tô bún nhỏ, nhưng câu chuyện thì rất lớn.
⸻
1. THUẾ TRONG NGUYÊN LIỆU
Mỗi thành phần của tô bún đều đã bị đánh thuế trước khi đến tay chủ quán:
• Thuế trong sợi bún
– Thuế GTGT 5–10%
– Thuế trong điện, nước, gas của lò bún
– Thuế vận chuyển bún từ nhà máy → quán (xăng dầu)
• Thuế trong nước lèo
– Thuế nhập khẩu xương/giò heo/da gà (tùy nguồn)
– Thuế trong điện – gas – nước để nấu
– Thuế vận chuyển nguyên liệu
• Thuế trong hành lá, chanh, ớt
– Thuế GTGT từ thương lái
– Thuế xăng dầu vận chuyển từ chợ đầu mối
• Thuế trong tô & đũa
– Thuế GTGT trong sản xuất
– Thuế nhập khẩu (nếu là hàng Trung Quốc)
– Thuế vận chuyển
Tổng lại: chỉ trong nguyên liệu đã có ít nhất 5–7 lớp thuế gián thu.
⸻
2. THUẾ & PHÍ TRONG HOẠT ĐỘNG KINH DOANH
• Thuế môn bài
300.000 – 1.000.000₫/năm, bất kể lời hay lỗ.
• Thuế khoán
Hộ kinh doanh phải nộp theo doanh thu ước tính, không dựa trên thực tế.
• Thuế GTGT khoán
Đã tính gộp trong thuế khoán.
• Thuế thu nhập cá nhân khoán
Cũng gộp trong thuế khoán.
• Phí vệ sinh môi trường
20.000 – 100.000₫/tháng.
• Phí an ninh trật tự
Không bắt buộc, nhưng thực tế nhiều nơi thu.
• Phí PCCC
Trực tiếp hoặc gián tiếp.
⸻
3. CÁC KHOẢN “TỰ NGUYỆN NHƯNG BẮT BUỘC”
• Quỹ phòng chống thiên tai
95.000₫/người/năm.
• Quỹ đền ơn đáp nghĩa
Mỗi phường thu khác nhau.
• Quỹ xóa đói giảm nghèo
“Mời đóng góp” nhưng từ chối rất khó.
• Các khoản vận động từ khu phố
Nhiều nơi thu định kỳ.
Tất cả đều được tính vào giá tô bún. Nhưng khách không biết, chủ quán không dám nói.
⸻
4. KHOẢN MỚI: BHXH BẮT BUỘC CHO CHỦ HỘ KINH DOANH (từ 1.7.2025)
585.000 đồng/tháng – mức thấp nhất.
Tính bình quân:
Mỗi tô bún gánh thêm 200–300₫ tiền BHXH
(đối với quán nhỏ bán 80–100 tô/ngày).
⸻
5. CHI PHÍ “MỀM” – CHI PHÍ KHÔNG THỂ GHI BIÊN LAI
Ai kinh doanh đều biết:
• chi phí “bôi trơn”
• chi phí xử lý thanh kiểm tra
• chi phí “linh hoạt” khi không đủ giấy ATTP, PCCC
Không ai dám ghi vào sổ.
Nhưng nó luôn tồn tại trong giá 20.000₫ của mỗi tô bún.
⸻
TÔ BÚN 20K – CHIA RA NHƯ SAU
Nguyên liệu thực nhận: 4.000 – 5.000₫
Chi phí vận hành: 8.000 – 10.000₫
Thuế – phí – quỹ – BHXH: 3.000 – 5.000₫
Lợi nhuận người bán: 2.000 – 3.000₫
→ Người bán lời ít nhất.
→ Nhà nước thu được nhiều nhất.
→ Người tiêu dùng nhận được ít nhất.
⸻
Tô bún 20k là một biểu tượng.
Nó cho thấy người nghèo trả thuế nhiều nhất mà không hề biết.
Từ bát bún nhỏ, ta nhìn thấy toàn bộ cấu trúc của nền kinh tế:
thuế chồng thuế, phí chồng phí, quyền lợi chồng lên… lời hứa.
