tungdo5205
Súng hết đạn
Thuê người lắng nghe
Giữa trưa, Tuấn Anh (@DeptrainhatmienBac), 38 tuổi, chạy xe 7 km đến quán cà phê ở quận Cầu Giấy, Hà Nội để gặp một chàng trai lạ mặt.Đợi Tuấn Anh tại quán là một chàng trai ngang tuổi. Hai người kết nối qua dịch vụ "trò chuyện với người lạ" trên mạng xã hội từ tối hôm trước.
Trong 60 phút, Tuấn Anh ngồi kể về áp lực công việc và chuyện tình cảm của mình. Anh vừa trải qua mối tình bốn năm, đã tính chuyện cưới hỏi lại đổ vỡ. Cùng lúc đó, dự án ở công ty thất bại, Tuấn đứng trên bờ vực bị sa thải.
Chàng trai đối diện chăm chú lắng nghe. Thỉnh thoảng, người này bày tỏ sự đồng cảm và đưa ra góc nhìn riêng.
"Cậu ấy không phán xét, không đưa lời khuyên, mình chỉ kể để được lắng nghe", Tuấn Anh nói. "Cảm giác nhẹ lòng hẳn".
Tuấn sống ở quận Đống Đa, nhiều tuần qua "ngụp lặn" trong căng thẳng và cảm giác tuyệt vọng khi mọi thứ lần lượt sụp đổ như "hiệu ứng domino". Công việc áp lực, liên tục phải chạy KPI theo yêu cầu của sếp trong khi không còn người yêu đồng hành.
Tuấn Anh không chia sẻ với bố mẹ vì sợ họ lo lắng. Anh ít bạn thân, chỉ vài người nhưng đều đã có gia đình. Cuối tuần, việc hẹn cà phê với họ còn khó, nếu nhắn tin thì rườm rà, không chia sẻ được hết.
Tình cờ lướt mạng xã hội, anh thấy một nhóm chia sẻ tâm sự. Mọi người đăng tải nỗi lòng ẩn danh, được lắng nghe, phản hồi. Dịch vụ nêu rõ họ không phải bác sĩ hay chuyên gia tâm lý, chỉ lắng nghe như người bạn, phí 300.000 đồng trong 60 phút.
"Tôi thấy lạ, hay và phù hợp với người chỉ căng thẳng, chưa đến mức đến bệnh viện hay trung tâm trị liệu", Tuấn Anh nói.
Sau buổi hẹn, anh cảm thấy tâm trạng mình cải thiện.
Anh Vũ Đức Anh tư vấn dịch vụ thuê bạn lắng nghe ở Hà Nội. Ảnh: Nhân vật cung cấp
Dịch vụ Tuấn Anh trải nghiệm có nhiều tên gọi khác nhau nhưng đều thuộc nhóm companionship,tức các hình thức kết nối, lắng nghe và chia sẻ cảm xúc có trả phí, đang phát triển ở Nhật Bản, Hàn Quốc, Trung Quốc, Hong Kong và Singapore.
Theo Viện Nghiên cứu Thanh niên châu Á, khoảng 30% người Singapore, 70% người Hong Kong trong độ tuổi 18-30 sử dụng companionship để giảm cô đơn và áp lực xã hội. Khách hàng cũng có thể thuê bạn để tâm sự, đi leo núi hoặc đóng vai người yêu ra mắt gia đình.
Ở Việt Nam, khảo sát của VnExpress cho thấy dịch vụ xuất hiện từ đầu năm 2025 với vài cơ sở ở TP HCM và Hà Nội. Mỗi lượt trò chuyện 30-120 phút, giá dao động 300.000-500.000 đồng, dưới hình thức trực tuyến như Zoom, gọi điện hoặc gặp trực tiếp.
Vũ Đức Anh, 28 tuổi, người sáng lập "Need A Friend", cho biết dịch vụ hình thành từ trải nghiệm cá nhân khi anh nhận ra nhiều người quanh mình rất cô đơn, không biết chia sẻ với ai hoặc ngại làm phiền người thân.
"Họ chỉ cần một người lắng nghe nghiêm túc, không phán xét", anh nói. Các buổi trò chuyện thường ở hình thức trực tiếp 1-1, qua Zoom hoặc Google Meet.
Khoảng 80% khách hàng là người trẻ. Nhu cầu tăng vào thời điểm sau Tết, mùa thi hoặc khi nhiều người rơi vào khủng hoảng nhẹ. Họ là học sinh, sinh viên, người đi làm, sống xa nhà hoặc trải qua biến cố như chia tay, mất việc, áp lực học hành.
Dịch vụ tạo không gian an toàn để khách hàng mở lòng. Người lắng nghe được đào tạo kỹ năng không phán xét hay cắt ngang. Họ hướng dẫn tránh đưa lời khuyên áp đặt, không nói "bạn nên làm gì" mà đặt câu hỏi mở để khách tự tìm hướng đi.
Ngọc Ánh, 23 tuổi, tìm đến dịch vụ thuê người lắng nghe sau khi rơi vào cảm giác cô đơn, bế tắc vì mâu thuẫn với nhóm bạn thân cuối tháng 4. Những người cô từng tin tưởng, giúp đỡ bất ngờ quay lưng.
Áp lực công việc khiến cô mệt mỏi, dễ cáu gắt. Ánh sợ ánh sáng, thường kéo rèm kín, chỉ thấy an toàn trong bóng tối. Sống tại Hà Nội, cô không tâm sự với người thân vì sợ "thêm áp lực". Trước đó, cô từng tham vấn tâm lý nhưng cảm thấy "bác sĩ nhìn vấn đề theo chuyên môn nhiều hơn cảm xúc".
Giữa tháng 5, thấy quảng cáo dịch vụ lắng nghe, cô quyết định thử. Cuộc trò chuyện diễn ra qua Zoom, không yêu cầu cung cấp danh tính, cô cũng không biết người đối diện là ai.
Trong 30 phút, Ánh trút hết tâm sự rồi khóc. Cô cho rằng nói chuyện với người lạ dễ hơn vì "họ không biết mình là ai". Người tư vấn không đưa ra lời khuyên cụ thể, chỉ gợi ý thử ra ngoài, đi cà phê, vẽ hoặc cắm hoa để giải tỏa. "Cuộc sống ngoài kia vẫn rực rỡ và nhiều màu sắc", Ánh nhớ lại câu nói khiến cô ấn tượng.
Thạc sĩ tâm lý Nguyễn Thị Đào Lưu, giảng viên Khoa Xã hội và Nhân văn, Trường Đại học Văn Lang, cho rằng lắng nghe là nhu cầu cơ bản giúp con người cảm thấy được thấu hiểu và giải tỏa cảm xúc.
Gen Z trưởng thành trong kỷ nguyên số, tiếp nhận lượng lớn thông tin từ mạng xã hội mỗi ngày, đồng thời chịu nhiều kỳ vọng từ gia đình và xã hội nên rất dễ gặp khủng hoảng tâm lý.
Theo Bộ Y tế, khoảng 15% dân số Việt Nam, tương đương 15 triệu người, mắc rối loạn tâm thần, trong đó nhiều người trẻ không được điều trị. Nguyên nhân chủ yếu đến từ áp lực công việc, tài chính và nhịp sống hiện đại, đặc biệt trong bối cảnh Internet phát triển mạnh.
"Có cầu thì sẽ có cung, dịch vụ này phản ánh nhu cầu được chia sẻ của người trẻ", bà Lưu nói. Tuy nhiên, bà lưu ý đây không phải là hình thức trị liệu chính thống. Hiệu quả lâu dài còn bỏ ngỏ do người lắng nghe phần lớn không có chuyên môn, chỉ chia sẻ dựa trên trải nghiệm cá nhân.
Dù vậy, ở một mức độ nhất định, dịch vụ vẫn có thể giúp người sử dụng giải tỏa cảm xúc. Bà khuyến cáo nên chọn đơn vị uy tín, có cam kết bảo mật và quy trình rõ ràng. Việc chia sẻ quá nhiều với người thiếu chuyên nghiệp có thể khiến người dùng bị khai thác điểm yếu.
Theo bà, bản chất dịch vụ chỉ dừng lại ở việc lắng nghe. Nếu gặp vấn đề kéo dài, ảnh hưởng đến sinh hoạt và sức khỏe tinh thần, người trẻ nên tìm đến chuyên gia được đào tạo bài bản để được hỗ trợ phù hợp.
