Trong bối cảnh nhiều công ty Ấn Độ tạm dừng mua dầu nga vì mức giá và lo ngại trừng phạt từ phía chính quyền ông Trump, các nhà máy lọc dầu Trung Quốc đã 'chớp thời cơ'.
Trung Quốc tăng cường thu mua dầu Nga khi Ấn Độ tạm dừng mua. Ảnh: File
Hãng Reuters ngày 19/8 dẫn lời giới phân tích và một nguồn tin thương mại cho hay, các nhà máy lọc dầu Trung Quốc đã mua 15 lô dầu thô Nga để giao trong tháng 10 và 11, trong bối cảnh nhu cầu của Ấn Độ đối với dầu Nga suy giảm.
Kể từ sau năm 2022, khi nhiều nước phương Tây hạn chế nhập khẩu năng lượng từ Nga, Ấn Độ đã nổi lên là khách hàng lớn nhất của dầu Nga vận chuyển bằng đường biển, nhờ giá bán được chiết khấu. Tuy nhiên, trong tháng trước, các công ty dầu khí quốc doanh Ấn Độ đã tạm ngừng mua vì mức giảm giá không còn hấp dẫn. Đồng thời, họ cũng lo ngại việc Tổng thống Mỹ Donald Trump cảnh báo có thể trừng phạt những nước tiếp tục mua dầu thô của Nga.
Theo các chuyên gia, Trung Quốc đã nhanh chóng lấp chỗ trống mà Ấn Độ để lại. Ông Richard Jones – chuyên gia tại công ty phân tích Energy Aspects (Singapore) – cho biết Trung Quốc đã mua đủ 15 lô dầu loại Urals của Nga cho kỳ giao tháng 10 – 11. Mỗi lô hàng có khối lượng từ 700.000 đến 1 triệu thùng.
Theo số liệu của công ty dữ liệu Kpler (trụ sở ở Bỉ), trong tháng 10, Trung Quốc có thể đã mua khoảng 13 lô dầu Urals và Varandey, cùng ít nhất 2 lô Urals giao tháng 11. Các nguồn cung bổ sung này giúp Trung Quốc tiết kiệm chi phí, bởi dầu từ Trung Đông hiện đắt hơn khoảng 2–3 USD mỗi thùng. Điều này đồng nghĩa thị trường dầu Dubai – vốn đang yếu đi do nhu cầu theo mùa giảm – sẽ chịu thêm áp lực cạnh tranh.
Theo Reuters, một nguồn tin thương mại cho biết phần lớn các đơn hàng trên được các tập đoàn dầu khí quốc doanh và một số nhà máy lọc dầu tư nhân của Trung Quốc chốt ngay từ đầu tháng 8. Trung Quốc hiện là nước nhập khẩu dầu lớn nhất thế giới và cũng là khách hàng lớn nhất của Nga, chủ yếu mua dầu ESPO từ cảng Kozmino (Viễn Đông Nga) nhờ vị trí gần.
Tính từ đầu năm đến nay, Trung Quốc nhập trung bình khoảng 50.000 thùng/ngày dầu Urals, theo số liệu Kpler. Trong khi đó, Ấn Độ vốn là khách hàng chính của dầu Urals, nay đã giảm nhập khoảng 600.000–700.000 thùng/ngày.
Theo dữ liệu của Bloomberg, trong tháng 8/2025, lượng dầu Urals Nga xuất sang Trung Quốc đạt khoảng 75.000 thùng/ngày, gần gấp đôi so với mức trung bình từ đầu năm (khoảng 40.000 thùng/ngày). Trong khi đó, xuất khẩu Urals sang Ấn Độ giảm mạnh xuống còn khoảng 400.000 thùng/ngày, thấp hơn nhiều so với mức trung bình 1,18 triệu thùng/ngày trước đó. Điều này cho thấy Trung Quốc đã tăng nhập khẩu dầu Urals đúng vào lúc Ấn Độ giảm mua, dù tổng lượng mua của Bắc Kinh vẫn thấp hơn đáng kể so với New Delhi.
Tuy nhiên, các chuyên gia cho rằng Trung Quốc khó có thể thu mua toàn bộ lượng dầu Nga mà Ấn Độ không mua, bởi hệ thống nhà máy lọc dầu quốc doanh của Trung Quốc không được thiết kế để chỉ chạy với dầu Urals. Ngoài ra, Bắc Kinh cũng sẽ thận trọng trước nguy cơ bị Mỹ áp lệnh trừng phạt thứ cấp nếu tiến trình hòa bình Ukraine gặp trở ngại.
Ông Trump tuần trước cho biết rằng hiện ông chưa tính tới việc áp thuế trả đũa thứ cấp đối với những nước như Trung Quốc vì mua dầu Nga, nhưng “trong hai hoặc ba tuần tới” điều này có thể được xem xét.
