Để vượt bẫy thu nhập trung bình, TPHCM cần chọn cách đi khác, tái cơ cấu kinh tế, tập trung cho khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo. Nghị quyết 98 sửa đổi là công cụ quan trọng cho hành trình này.
Nghị quyết của Quốc hội sửa đổi, bổ sung một số điều Nghị quyết 98 về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển TPHCM vừa được Quốc hội thông qua với tỷ lệ tán thành gần như tuyệt đối. Những cơ chế, chính sách đặc thù mới cho TPHCM có hiệu lực kể từ ngày 12/12, là sự ghi nhận nỗ lực của địa phương suốt thời gian qua nhằm tìm kiếm mô hình phát triển hiệu quả hơn, phù hợp với quy mô và nhu cầu mới của một đô thị đặc biệt.
Chia sẻ về ý nghĩa và tầm quan trọng của bản nghị quyết vừa được Quốc hội thông qua, Chủ tịch UBND TPHCM Nguyễn Văn Được cho biết, sau hơn nửa chặng đường triển khai, Nghị quyết 98 về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển TPHCM đã mang lại kết quả nhất định. Nhưng trong bối cảnh mới, Nghị quyết 98 trước đây đã thể hiện sự "chật chội" nhất định, cần nới rộng, "thay áo mới" để giúp môi trường đầu tư của thành phố tốt hơn, phục vụ tốt hơn cho sự phát triển.
TPHCM cần các cơ chế, chính sách đặc thù mới phù hợp với quy mô và nhu cầu của một đô thị đặc biệt (Ảnh: Nam Anh).
"TPHCM đã rất dày công, tập trung nghiên cứu những cơ chế, chính sách để đề nghị Trung ương sửa đổi lần này. TPHCM cảm ơn Quốc hội, Chính phủ, Trung ương đã rất ủng hộ, rất đồng tình với TPHCM, đặc biệt là các đại biểu Quốc hội", Chủ tịch UBND TPHCM nói.
Vượt bẫy thu nhập trung bình
Người đứng đầu chính quyền TPHCM nhìn nhận địa phương có nguồn tài nguyên rất đặc biệt với nguồn nhân lực chất lượng cao, chuyên gia đầu ngành, tập đoàn kinh tế cùng các viện, trường đại học lớn quy tụ. Đây là hành trang quý giá, là công cụ rất mạnh cần được phát huy và tận dụng hiệu quả để vượt bẫy thu nhập trung bình."Nếu không tái cơ cấu, không phát triển theo chiều sâu, thành phố không thể vượt qua bẫy thu nhập trung bình trên 15.000 USD/người/năm. Để làm được, thành phố phải chọn cách đi khác, tái cơ cấu nền kinh tế, xem khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo là cứu cánh", Chủ tịch UBND TPHCM nhìn nhận.
Chủ tịch UBND TPHCM Nguyễn Văn Được (Ảnh: Q.Huy).
Với nghị quyết sửa đổi Nghị quyết 98 vừa được Quốc hội thông qua, danh mục ưu tiên thu hút nhà đầu tư chiến lược tại TPHCM được mở rộng mạnh mẽ.
Trong đó có các dự án khu phức hợp giải trí, nghỉ dưỡng ven sông và ven biển quy mô lớn, cụm y tế chuyên sâu, khu liên hợp thể thao, di dời, cải tạo nhà trên và ven kênh rạch, công viên cây xanh, bãi đậu xe công cộng, dự án năng lượng sạch, xử lý rác, các dự án trọng điểm trong khu vực phát triển đô thị và các dự án hạ tầng tại đặc khu Côn Đảo.
Một trong những bàn đạp để TPHCM tạo sự bứt phá về khoa học, công nghệ, chuyển đổi số trong giai đoạn tới trong bản nghị quyết là những chính sách ưu đãi thuế dành riêng cho doanh nghiệp trong khu thương mại tự do.
Trong đó, thu nhập từ dự án đầu tư mới thuộc các ngành công nghiệp bán dẫn, trí tuệ nhân tạo, trung tâm R&D, công nghiệp vật liệu mới, công nghiệp hỗ trợ công nghệ cao, hạ tầng năng lượng, hạ tầng số… được áp dụng mức thuế thu nhập doanh nghiệp 10% trong 20 năm, miễn thuế 4 năm và giảm 50% trong 9 năm tiếp theo.
Ông Nguyễn Văn Được, Chủ tịch UBND TPHCM
Chuyên gia, nhà khoa học, người có tài năng, nhà quản lý và lao động trình độ cao làm việc trong khu thương mại tự do được giảm 50% thuế thu nhập cá nhân trong 10 năm. Người nước ngoài thuộc diện chuyên gia, cùng vợ/chồng và con dưới 18 tuổi, được cấp thị thực tối đa 5 năm và thẻ tạm trú tối đa 10 năm.
"TPHCM chỉ xin cơ chế, không xin tiền và sẵn sàng làm nơi thí điểm các chính sách, làm phòng thí nghiệm các chính sách mới, đặc biệt là chính sách về kinh tế, thể hiện trong nghị quyết sửa đổi Nghị quyết 98. Đây là sự lãnh đạo rất quyết liệt của Ban Thường vụ Thành ủy, đứng đầu là Bí thư Thành ủy và các sở, ban ngành đã phối hợp tận tâm, tận lực để tập trung cho nhiệm vụ cực kỳ quan trọng này", Chủ tịch UBND TPHCM chia sẻ.
Giải bài toán làm quy hoạch hết một nhiệm kỳ
Nghị quyết 98 trước đây đã có những nội dung về cơ chế đặc thù cho TPHCM trong công tác quy hoạch, nhưng vẫn phải thực hiện từng bước theo quy hoạch hiện hành. Điều này đã tạo những lực cản cho địa phương trong việc thu hút, kêu gọi đầu tư.Theo Chủ tịch UBND TPHCM, trước đây, địa phương phải lập đồng thời hai quy hoạch gồm quy hoạch kinh tế - xã hội và quy hoạch đô thị. Sau đó, thành phố tiếp tục lập quy hoạch phân khu, rồi đến quy hoạch chi tiết. Toàn bộ quy trình kéo dài nhiều năm, dẫn đến tình trạng "đầu nhiệm kỳ bắt đầu, cuối nhiệm kỳ mới công bố", các khâu tốn rất nhiều thời gian và tài chính.
Nghị quyết sửa đổi Nghị quyết 98 cho phép TPHCM chỉ lập một quy hoạch tổng thể, thay thế đồng thời quy hoạch tỉnh và quy hoạch chung đô thị trước đây (Ảnh: Nam Anh).
Với nghị quyết vừa có hiệu lực, TPHCM được hưởng một cơ chế hoàn toàn mới. Địa phương chỉ lập một quy hoạch tổng thể thành phố, thay thế đồng thời quy hoạch tỉnh và quy hoạch chung đô thị trước đây. Nội dung này càng quan trọng trong bối cảnh TPHCM mới có diện tích, quy mô lớn hơn gấp nhiều lần sau khi hợp nhất với Bình Dương và Bà Rịa - Vũng Tàu cũ.
"Quy hoạch tích hợp sẽ là cơ sở để TPHCM chấp thuận đầu tư, không cần tới quy hoạch phân khu. Khi nhà đầu tư được chấp thuận, họ sẽ tiếp tục làm quy hoạch chi tiết và lược bớt nhiệm vụ quy hoạch phân khu. Điều này giúp rút ngắn thời gian và là công cụ quan trọng của TPHCM", ông Nguyễn Văn Được nói.
Sau khi nghị quyết sửa đổi Nghị quyết 98 được thông qua, lãnh đạo UBND TPHCM đặt quyết tâm hoàn thành quy hoạch tích hợp ngay trong năm 2026. Bản quy hoạch mới sẽ là cơ sở để thành phố thu hút đầu tư và giải bài toán mà các phường, xã đang vướng trong việc thực hiện quy hoạch chi tiết.
Ông Nguyễn Văn Được, Chủ tịch UBND TPHCM
"Sau khi nghị quyết được thông qua, thành phố sẽ gấp rút thực hiện và bằng mọi cách phải hoàn thiện quy hoạch trước thời điểm cuối năm 2026. Trong giai đoạn làm quy hoạch mới, tất cả quy hoạch hiện hành được dùng làm cơ sở tiếp nhận đầu tư", Chủ tịch UBND TPHCM thông tin thêm.
Chủ tịch UBND TPHCM nhấn mạnh, việc Quốc hội thông qua Nghị quyết 98 sửa đổi đã mang đến cho TPHCM một công cụ mới, mạnh mẽ và có tính đột phá để thúc đẩy phát triển trong giai đoạn tới. Ngay khi nghị quyết có hiệu lực, TPHCM phải bắt tay triển khai ngay để tạo ra bước chuyển mang tính bứt phá, đặt nền móng cho sự tăng trưởng bền vững nhiều năm tới.
Ngày 11/12, Quốc hội đã thông qua Nghị quyết sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị quyết 98/2023/QH15 về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển TPHCM.
Nghị quyết đã bổ sung một chương quan trọng về khu thương mại tự do TPHCM, với hàng loạt cơ chế mới về đất đai, đầu tư, thủ tục hành chính và phân cấp quản lý
Các nội dung chính của nghị quyết sửa đổi Nghị quyết 98 là phân quyền mạnh mẽ hơn cho TPHCM trong quy hoạch; tăng thẩm quyền cho thành phố trong lĩnh vực đầu tư các dự án theo mô hình TOD (phát triển đô thị theo trục giao thông công cộng); tạo hành lang pháp lý linh hoạt và đầy đủ cho việc thu hút nhà đầu tư chiến lược; đơn giản hóa thủ tục, tạo điều kiện cho nhà đầu tư khi tham gia các dự án quy mô lớn; mô hình khu thương mại tự do với cơ chế vượt trội.
