diet_bo_do
Đẹp trai mà lại có tài
Lý do 'Trục Kháng chiến' của Iran im lặng giữa xung đột
Các nhóm vũ trang trong "Trục Kháng chiến" hầu như không có hành động nào hỗ trợ Iran trong xung đột với Israel, khi họ dường như không muốn bị kéo vào xung đột.Iran và Israel đã liên tục giao tranh hơn một tuần qua, khi Tel Aviv tuyên bố sẽ quyết tâm đạt mục tiêu ngăn Iran theo đuổi chương trình hạt nhân, trong khi Tehran khẳng định "không đầu hàng". Xung đột đã gây tổn thất đáng kể cho cả hai bên và chưa có dấu hiệu hạ nhiệt.
Tuy nhiên, một điều gây chú ý là sự "im hơi lặng tiếng" của mạng lưới đồng minh Iran ở Trung Đông trong cuộc xung đột. Iran lâu nay vẫn dựa vào các nhóm dân quân trong "Trục Kháng chiến" được nước này hậu thuẫn để phô trương sức mạnh, trong khi có thể tránh xung đột trực tiếp trên lãnh thổ.
"Trục Kháng chiến" ra đời vào những năm 1980, sau khi Iran rơi vào thế bị cô lập trong cuộc chiến với Iraq. Kể từ đó, Iran đã tài trợ và trang bị vũ khí cho các lực lượng dân quân ở Lebanon, Yemen, Iraq và Syria cũng như lực lượng Hamas ở Gaza.
Nhưng nhóm Hezbollah ở Lebanon, từng được coi là lực lượng mạnh nhất trong "Trục Kháng chiến", đã không phát động bất kỳ cuộc tấn công nào về phía Israel kể từ khi Tel Aviv tiến hành chiến dịch "Sư tử Trỗi dậy".
Các nhóm dân quân dòng Shiite do Iran hậu thuẫn ở Iraq cũng không nhắm mục tiêu các căn cứ quân sự Mỹ, đồng minh của Israel, như họ từng làm trong quá khứ. Lực lượng Houthi ở Yemen đã phóng một số tên lửa ngày 15/6, nhưng sau đó không có thêm hành động.
"Iran đang trở nên đơn độc trong cuộc chiến với Israel", Pierre Razoux, giám đốc học thuật tại Tổ chức Nghiên cứu Chiến lược Địa Trung Hải (FMES), cho hay.
Hệ thống phòng không Israel đánh chặn tên lửa Iran ở thành phố Tel Aviv ngày 15/6. Ảnh: AFP
Những cuộc chiến tàn khốc gần đây dường như đã khiến các đồng minh của Iran cảnh giác khi đối đầu với Israel, quốc gia đã chứng minh có năng lực quân sự và tình báo vượt trội hơn.
"Điều các nhóm trong Trục Kháng chiến quan tâm nhất hiện nay là sự sống còn. Tất cả họ đều hiểu sự tàn khốc của những chiến dịch quân sự như vậy", Renad Mansour, nhà nghiên cứu cấp cao kiêm giám đốc dự án Sáng kiến Iraq tại tổ chức Chatham House ở Anh, nói.
Giới phân tích cho rằng một lý do khiến các lực lượng đồng minh với Iran thận trọng là vì sức mạnh của Tehran đã suy giảm đáng kể trong những năm qua trong cuộc đấu dài hơi với Tel Aviv.
Tháng 1/2020, máy bay không người lái của Mỹ hạ sát tướng Qassem Soleimani, tư lệnh đặc nhiệm Quds của Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran, người đóng vai trò là cầu nối giữa Tehran với các nhóm vũ trang trong "Trục Kháng chiến". Cái chết của tướng Soleimani được coi là một đòn giáng trong quan hệ giữa các lãnh đạo Iran với những nhóm này.
Từ tháng 10/2023, Israel phát động chiến dịch tấn công nhóm Hamas ở Gaza, sau đó là lực lượng Hezbollah ở Lebanon, gây ra những tổn thất nặng nề cho hai lực lượng này. Tuy nhiên, Tehran được cho là đã không hỗ trợ nhiều cho hai đồng minh trong cuộc đối đầu với Tel Aviv.
Cuối năm 2023 và trong năm ngoái, các cuộc không kích của Israel đã hạ sát một số chỉ huy cấp cao của IRGC ở Damascus, làm tê liệt khả năng chỉ huy và kiểm soát của Iran tại Syria.
Đây được coi là một trong những lý do Iran không thể hỗ trợ nhiều cho chính quyền tổng thống Syria Bashar al-Assad đối phó cuộc nổi dậy của phe đối lập. Đến tháng 12/2024, chính phủ của ông Assad sụp đổ, lực lượng Iran đóng quân tại đây cũng phải rút về nước.
"Nhiều người trong các nhóm vũ trang đó đang tự hỏi liệu đây có phải lúc để phản kháng, hay là nên giữ im lặng và tránh xa xung đột này", Mansour nói.
Bản thân Iran cũng hứng chịu thiệt hại nặng nề từ các cuộc tấn công mới của Israel, khi hàng loạt cơ sở hạt nhân, hệ thống vũ khí, cơ sở hạ tầng dầu mỏ và năng lượng, cũng như các lãnh đạo quân đội và nhà khoa học hạt nhân bị nhắm mục tiêu.
Nhưng điều khiến các đồng minh của Iran thực sự lo ngại là chiến dịch của Israel cho thấy tình báo của họ đã xâm nhập vào Iran sâu tới mức nào. Điệp viên Mossad của Israel đã xây dựng các căn cứ bí mật ngay trên lãnh thổ Iran trong nhiều tháng qua và phóng drone tập kích loạt hệ thống phòng không, tên lửa đạn đạo của Tehran.
"Tôi cho rằng Houthi thực sự sốc khi thấy tình báo thâm nhập vào Iran sâu như vậy. Có lẽ họ sẽ nghĩ rằng họ cần ẩn mình lúc này, bởi nếu hành động sẽ đồng nghĩa tự tiết lộ vị trí", Elisabeth Kendall, chuyên gia về Trung Đông kiêm hiệu trưởng trường Girton College thuộc Đại học Cambridge ở Anh, nói.
Các lãnh đạo dân quân ở Iraq đã trở nên cẩn trọng hơn khi sử dụng công nghệ. Họ sử dụng điện thoại dùng một lần và thường xuyên thay đổi số, cũng như hiếm khi lên mạng.
"Tất cả họ đều sợ Israel", Mansour nhận định.
