Don Jong Un
Trai thôn
Cuộc tấn công ngày 7 tháng 10 năm 2023 của Hamas vào Israel là một trong những biến cố gây chấn động chính trị – quân sự lớn nhất Trung Đông trong nhiều năm qua.
Nhiều nhà quan sát, trong đó có những người từng trải nghiệm lịch sử chiến tranh Việt Nam, đã so sánh sự kiện này với cuộc Tổng công kích Tết Mậu Thân năm 1968. Tuy nhiên, khi phân tích kỹ lưỡng, có thể thấy rằng Hamas đã suy nghĩ quá đơn giản, và sự so sánh này chỉ đúng ở bề ngoài, còn bản chất của nó thì khác xa.
Trong cuộc Tổng tấn công Tết Mậu Thân, lực lượng Giải phóng miền Nam cùng với sự hỗ trợ của quân đội miền Bắc đã mở một đợt tiến công quy mô lớn vào hầu hết các đô thị miền Nam, kể cả Sài Gòn và Huế. Về mặt quân sự, đây là một thất bại lớn: Lực lượng tấn công chịu thương vong nặng nề, không có cuộc nổi dậy quần chúng nào như kỳ vọng.
Tuy nhiên, về mặt chính trị, nó lại là một thắng lợi. Công chúng Mỹ vốn được chính quyền trấn an rằng chiến tranh đang đi đến thắng lợi đã bất ngờ nhận ra kẻ thù vẫn còn đủ sức tấn công vào trung tâm đô thị. Từ đó, phong trào phản chiến ở Mỹ dâng cao, áp lực chính trị trong lòng nước Mỹ khiến chính quyền buộc phải xuống thang, và sau này tiến tới rút quân.
Khi quyết định tấn công Israel, có thể Hamas đã dựa vào một phép tính tương tự. Thời điểm ấy, Thủ tướng Benjamin Netanyahu đang ở trong tình thế chính trị khó khăn nhất kể từ khi lên cầm quyền: Phong trào biểu tình phản đối cải cách tư pháp diễn ra suốt nhiều tháng, các đảng đối lập và dư luận công khai chỉ trích ông, uy tín ông suy giảm mạnh.
Có lẽ Hamas tin rằng một cú đánh bất ngờ, gây sốc toàn xã hội, cộng thêm việc bắt giữ nhiều con tin, sẽ làm người dân Israel phẫn nộ với Netanyahu, buộc ông phải từ chức hoặc ít nhất phải nhượng bộ. Trong tính toán của Hamas, nếu một chính phủ mới lên thay, khả năng đàm phán trao đổi tù nhân hoặc nới lỏng phong tỏa Gaza sẽ lớn hơn. Họ cũng dựa vào tiền lệ: Israel từng trao đổi một tù binh lấy hơn một nghìn tù nhân Palestine vào năm 2011. Đó là cơ sở để Hamas cho rằng chiến lược bắt con tin sẽ đem lại lợi ích.
Tuy nhiên, thực tế diễn ra hoàn toàn khác. Thay vì rối loạn chính trị, xã hội, Israel lại đoàn kết. Người Israel vốn có đặc thù: Trong tình thế chiến tranh hay khủng hoảng an ninh, họ thường gạt bỏ bất đồng nội bộ để tập trung vào mục tiêu sinh tồn quốc gia. Những mâu thuẫn trong xã hội Israel về chính trị, tôn giáo hay cải cách tư pháp có thể rất gay gắt, nhưng khi đối diện với một cuộc tấn công từ bên ngoài, các nhóm xã hội ấy lại dễ dàng siết chặt hàng ngũ.
Thay vì làm Netanyahu sụp đổ, sự kiện 7/10 lại giúp ông tạm thời lấy lại vị thế, bởi dân chúng nhìn thấy sự cần thiết phải có một chính phủ mạnh tay đối phó với Hamas.
Chiến lược con tin cũng phản tác dụng. Hamas tưởng rằng bắt giữ hàng trăm người sẽ khiến Israel mềm mỏng hơn. Nhưng thực tế, Israel chọn cách phản công dữ dội, chấp nhận rủi ro cao, và quyết tâm tiêu diệt Hamas hơn là nhượng bộ.
Cộng đồng quốc tế, vốn thường phê phán Israel về vấn đề Palestine, lần này lại khó lòng ủng hộ Hamas, bởi hình ảnh các vụ tấn công đẫm máu và cảnh thường dân Israel bị bắt cóc đã khiến dư luận phương Tây coi Hamas là một tổ chức khủng bố nguy hiểm.
Kết quả là, Gaza phải hứng chịu một cuộc chiến ác liệt, hàng chục ngàn người chết, cơ sở hạ tầng bị phá hủy, và quan trọng hơn, hầu hết bộ chỉ huy chủ chốt của Hamas đã bị Israel loại bỏ trong vòng hai năm sau đó.
So với Tết Mậu Thân, Hamas thất bại cả về mặt quân sự lẫn chính trị. Tết Mậu Thân tạo ra cú sốc tâm lý ở Mỹ, khiến dân Mỹ quay sang phản chiến, gián tiếp giúp phong trào ******** tiến gần đến mục tiêu. Còn sự kiện 7/10/2023 lại tạo ra hiệu ứng ngược: Nó khiến xã hội Israel đoàn kết hơn, đồng thời làm Hamas suy yếu tận gốc. Chính sai lầm trong việc đọc sai tâm lý xã hội Israel đã khiến Hamas rơi vào thế nguy khốn.
Người Mỹ năm 1968 không coi cuộc chiến Việt Nam là vấn đề sinh tử của quốc gia, do đó họ dễ chuyển sang phản chiến khi thấy hy sinh quá nhiều. Người Israel thì khác: Với họ, mỗi cuộc chiến đều là vấn đề sinh tồn, và vì vậy họ thường chấp nhận hy sinh, thậm chí ủng hộ chính phủ mạnh tay hơn.
Có thể nói, Hamas đã đánh giá đúng tình hình khủng hoảng chính trị tại Israel, nhưng đã suy luận sai về phản ứng của xã hội Israel. Họ tưởng rằng một cú sốc quân sự sẽ lật đổ Netanyahu như cách Tết Mậu Thân đã lật đổ uy tín của chính quyền Johnson, nhưng kết quả là hoàn toàn ngược lại. Cuộc tấn công ngày 7/10 không đưa Hamas đến thế mạnh đàm phán, mà chỉ đẩy họ đến bờ vực bị xóa sổ
, mà thôi ngu cả lịch sử rồi đoạn cuối chốt hạ đi ...
