Johnny Lê Nữu Vượng
Già làng
Kim Jong Un từ "chiếu dưới" thành "kẻ bề trên" với Putin
Ba năm rưỡi kể từ khi Nga xâm lược Ukraine vào ngày 24/2/2022, các dấu hiệu suy thoái của Liên bang Nga ngày càng rõ rệt, tương tự những năm cuối cùng của Liên Xô. Không chỉ kinh tế kiệt quệ và dân tộc thiểu số chịu tổn thất nặng nề trên chiến trường, Nga còn đối mặt với khủng hoảng quân sự nghiêm trọng: kho vũ khí khổng lồ thừa kế từ Liên Xô sau hơn ba thập kỷ đã gần như cạn kiệt sau 3,5 năm xung đột.
Tổng thống Putin (trái) phát biểu trong tiệc chiêu đãi do nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong Un chủ trì ngày 19-6 -
Để bù đắp, Moscow buộc phải "ăn xin" vũ khí từ Triều Tiên – một quốc gia từng được coi là "đàn em" – khiến mối quan hệ giữa Vladimir Putin và Kim Jong Un đảo ngược: từ vị thế "chiếu dưới" nghèo đói, Bình Nhưỡng nay trở thành "kẻ bề trên" nắm giữ đòn bẩy cung cấp.
Kho vũ khí Liên Xô: Di sản khổng lồ nay cạn kiệt sau 3,5 năm chiến tranh
Khi Liên Xô tan rã năm 1991, Nga thừa kế một kho vũ khí khổng lồ: khoảng 70.000 xe tăng (chủ yếu T-72 và T-80), 30.000 xe bọc thép, 20.000 pháo kéo và tự hành, cùng hàng triệu quả đạn pháo và tên lửa từ thời Chiến tranh Lạnh. Đây là di sản của một siêu cường quân sự, với sản xuất hàng loạt ở các nhà máy Uralvagonzavod và các xí nghiệp Siberia. Tuy nhiên, sau hơn 30 năm, kho dự trữ này đã xuống cấp nghiêm trọng do thiếu bảo dưỡng, tham nhũng, và chuyển hướng sản xuất sang dân sự dưới thời Yeltsin và Putin trước 2014.
Chiến tranh Ukraine đã "đốt" sạch kho này chỉ trong 3,5 năm. Theo báo cáo của IISS (The Military Balance 2025, tháng 2/2025), Nga đã mất khoảng 3.000 xe tăng (ước tính Oryx và UK MoD), buộc phải rút từ kho dự trữ 2.000-3.000 chiếc T-62 và T-55 cổ lỗ từ những năm 1960 – thậm chí sơn lại để che giấu tuổi tác. Đến tháng 9/2025, kho xe tăng khả dụng chỉ còn khoảng 1.500-2.000 chiếc hiện đại (T-90M), với 70% lực lượng cơ giới hóa là "xác sống" từ thời Liên Xô. Về đạn pháo, Nga bắn trung bình 10.000-15.000 quả/ngày ở Ukraine (dữ liệu Ukraine MoD, 2024-2025), so với sản xuất chỉ 2-3 triệu quả/năm – một nửa so với nhu cầu. SIPRI (2025) ước tính Nga đã dùng hết 50-60% kho đạn pháo Liên Xô thừa kế (khoảng 15 triệu quả), dẫn đến tình trạng thiếu hụt nghiêm trọng từ quý II/2024.
T-54 tưởng đâu bán sắt vụn, nay đem ra còn tệ hơn tank T-54 Việt Nam
Tình hình tương tự với tên lửa hành trình: Nga đã bắn hơn 8.000 quả Kalibr và Kh-101 từ 2022 đến 9/2025 (dữ liệu CSIS), nhưng sản xuất chỉ đạt 500-600 quả/năm do thiếu linh kiện phương Tây. Kết quả: Các đơn vị Nga ở Donbass phải dùng pháo từ Thế chiến II, và UAV Lancet sản xuất tăng gấp đôi nhưng vẫn không đủ. Royal United Services Institute (RUSI, 6/2025) cảnh báo: "Kho vũ khí Liên Xô – nền tảng sức mạnh của Nga – đã cạn kiệt, đẩy Moscow vào thế phụ thuộc nước ngoài, giống như Liên Xô cuối cùng phải cầu viện viện trợ từ phương Tây trước khi sụp đổ".
Nga "ăn xin" vũ khí từ Triều Tiên: Sự sỉ nhục của siêu cường
Trước sự cạn kiệt này, Putin buộc phải quay sang các "đồng minh" bất đắc dĩ. Từ cuối 2023, Nga bắt đầu nhập khẩu vũ khí từ Triều Tiên – quốc gia từng bị coi là "kẻ ăn xin" viện trợ từ Moscow trong thời Chiến tranh Lạnh. Theo báo cáo của Liên Hợp Quốc (UN Panel of Experts, 1/2025), Triều Tiên đã cung cấp hơn 1 triệu quả đạn pháo 122mm và 152mm, cùng 6.000-8.000 tên lửa ngắn tầm KN-23 và rocket đa nòng BM-21, trị giá ước tính 2-3 tỷ USD. Đến tháng 9/2025, ước tính Nga nhận thêm 500.000 quả đạn từ Bình Nhưỡng chỉ trong quý III, theo tình báo Hàn Quốc (NIS) và Mỹ (DIA).
Ngoài ra, Triều Tiên gửi khoảng 11.000-12.000 binh sĩ (thế hệ Z) đến Kursk và Donetsk từ tháng 10/2024, với vũ khí cá nhân AK-74 và súng phóng lựu RPG-7 (BBC, 8/2025). Đổi lại, Nga cung cấp công nghệ tên lửa, nhiên liệu, và thực phẩm – một sự "trao đổi" mà Reuters (7/2025) mô tả là "Nga từ nhà tài trợ thành kẻ vay mượn". Kim Jong Un đã thăm Vladivostok tháng 9/2023 và tháng 6/2024, ký thỏa thuận "đối tác toàn diện" (Nikkei Asia, 2025), nhưng thực tế, Bình Nhưỡng kiểm soát nguồn cung, buộc Putin phải nhượng bộ về ngoại giao, như ủng hộ chương trình hạt nhân Triều Tiên tại Liên Hợp Quốc.
Kim Jong Un từ "chiếu dưới" thành "kẻ bề trên" với Putin: Đảo ngược quyền lực
Mối quan hệ Nga-Triều từng là "anh em xã hội chủ nghĩa", với Liên Xô viện trợ hàng tỷ USD cho Bình Nhưỡng sau Thế chiến II. Nhưng sau 1991, Triều Tiên cô lập, phụ thuộc viện trợ Nga hạn chế. Chiến tranh Ukraine đã đảo ngược: Kim Jong Un nay nắm đòn bẩy, với kho vũ khí khổng lồ (ước tính 20 triệu quả đạn pháo, theo SIPRI 2024) từ thời Liên Xô và sản xuất nội địa mạnh mẽ. Putin, từng gọi Kim là "người bạn đáng tin cậy" (hội nghị Tumen 2023), nay phải "cúi đầu" – ví dụ, Nga miễn trừ trừng phạt Liên Hợp Quốc để nhập khẩu, và Kim công khai khoe "hỗ trợ anh em Nga" trên KCNA (9/2025), ngầm khẳng định vị thế bề trên.
Foreign Affairs (8/2025) phân tích: "Putin – người tự xưng siêu cường – nay phụ thuộc vào một chế độ cô lập như Triều Tiên, giống như Liên Xô cuối cùng phải cầu viện từ Mỹ và châu Âu. Điều này không chỉ là sỉ nhục mà còn làm suy yếu uy tín của Kremlin". Nếu xung đột kéo dài, Nga có thể cần thêm 2-3 triệu quả đạn/năm từ Bình Nhưỡng, buộc Putin nhượng bộ thêm về công nghệ hạt nhân và kinh tế, biến Kim thành "người cho vay" thực sự.
Bất ổn nội bộ và quân sự
Sự cạn kiệt kho vũ khí và phụ thuộc Triều Tiên khơi dậy bất ổn nội bộ, tương tự Liên Xô khi kho vũ khí Afghanistan cạn kiệt dẫn đến rút quân 1989 và tan rã 1991. Ở Nga, dân tộc thiểu số ở Siberia (như Buryat, Tuva) – nơi sản xuất vũ khí chính – đang chịu tử vong cao (gấp 7-10 lần trung bình, theo Mediazona/BBC 2025), với biểu tình ở Ulan-Ude (8/2025) phản đối tuyển mộ. Thiếu lao động (2,6 triệu, IMF 2025) làm nhà máy vũ khí tê liệt, trong khi kinh tế "đóng băng" với GDP tăng chỉ 1,3% và lạm phát 9,9%.
Carnegie Endowment (9/2025) cảnh báo: "Phụ thuộc Triều Tiên có thể khơi dậy phong trào ly khai ở Viễn Đông, nơi cộng đồng Triều Tiên và Trung Quốc lớn, giống như các nước cộng hòa Liên Xô đòi độc lập". Nếu chiến tranh kéo dài đến 2026, với mất mát thêm 100.000 binh sĩ (ước tính Atlantic Council), Nga có thể rơi vào khủng hoảng toàn diện: quân sự suy yếu, kinh tế sụp đổ, và dân tộc thiểu số nổi dậy, đẩy nhanh tan rã như Liên Xô. Kho vũ khí Liên Xô cạn kiệt sau 3,5 năm ở Ukraine đã phơi bày sự mong manh của Nga, buộc Putin "ăn xin" từ Kim Jong Un – người từ "chiếu dưới" nay thành "bề trên". Điều này không chỉ là thất bại quân sự mà còn là dấu hiệu tan rã hệ thống, lặp lại kịch bản Liên Xô với bất ổn dân tộc, kinh tế kiệt quệ, và phụ thuộc ngoại giao. Nếu không chấm dứt chiến tranh, Nga có nguy cơ đối mặt khủng hoảng toàn diện vào 2026, không chỉ mất Ukraine mà còn mất chính sự thống nhất nội bộ. Các con số từ IISS và SIPRI chứng minh: Di sản Liên Xô đang trở thành gánh nặng dẫn đến sụp đổ tiềm tàng.
Source:
- IISS (The Military Balance 2025), SIPRI (2024-2025), Reuters, BBC, Oryx, UK MoD, CSIS, RUSI, UN Panel of Experts, NIS Hàn Quốc, DIA Mỹ, Foreign Affairs, Nikkei Asia, Carnegie Endowment, Atlantic Council, Mediazona/BBC (2023-2025).
https://www.iiss.org, https://www.sipri.org, https://www.reuters.com, https://www.bbc.com, https://www.oryxspioenkop.com, https://www.gov.uk/mod, https://www.csis.org, https://rusi.org, https://www.un.org, https://www.nis.go.kr, https://www.dia.mil, https://www.foreignaffairs.com, https://asia.nikkei.com, https://carnegieendowment.org, https://www.atlanticcouncil.org, https://mediazona.ca
Ba năm rưỡi kể từ khi Nga xâm lược Ukraine vào ngày 24/2/2022, các dấu hiệu suy thoái của Liên bang Nga ngày càng rõ rệt, tương tự những năm cuối cùng của Liên Xô. Không chỉ kinh tế kiệt quệ và dân tộc thiểu số chịu tổn thất nặng nề trên chiến trường, Nga còn đối mặt với khủng hoảng quân sự nghiêm trọng: kho vũ khí khổng lồ thừa kế từ Liên Xô sau hơn ba thập kỷ đã gần như cạn kiệt sau 3,5 năm xung đột.
Tổng thống Putin (trái) phát biểu trong tiệc chiêu đãi do nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong Un chủ trì ngày 19-6 -
Để bù đắp, Moscow buộc phải "ăn xin" vũ khí từ Triều Tiên – một quốc gia từng được coi là "đàn em" – khiến mối quan hệ giữa Vladimir Putin và Kim Jong Un đảo ngược: từ vị thế "chiếu dưới" nghèo đói, Bình Nhưỡng nay trở thành "kẻ bề trên" nắm giữ đòn bẩy cung cấp.
Kho vũ khí Liên Xô: Di sản khổng lồ nay cạn kiệt sau 3,5 năm chiến tranh
Khi Liên Xô tan rã năm 1991, Nga thừa kế một kho vũ khí khổng lồ: khoảng 70.000 xe tăng (chủ yếu T-72 và T-80), 30.000 xe bọc thép, 20.000 pháo kéo và tự hành, cùng hàng triệu quả đạn pháo và tên lửa từ thời Chiến tranh Lạnh. Đây là di sản của một siêu cường quân sự, với sản xuất hàng loạt ở các nhà máy Uralvagonzavod và các xí nghiệp Siberia. Tuy nhiên, sau hơn 30 năm, kho dự trữ này đã xuống cấp nghiêm trọng do thiếu bảo dưỡng, tham nhũng, và chuyển hướng sản xuất sang dân sự dưới thời Yeltsin và Putin trước 2014.
Chiến tranh Ukraine đã "đốt" sạch kho này chỉ trong 3,5 năm. Theo báo cáo của IISS (The Military Balance 2025, tháng 2/2025), Nga đã mất khoảng 3.000 xe tăng (ước tính Oryx và UK MoD), buộc phải rút từ kho dự trữ 2.000-3.000 chiếc T-62 và T-55 cổ lỗ từ những năm 1960 – thậm chí sơn lại để che giấu tuổi tác. Đến tháng 9/2025, kho xe tăng khả dụng chỉ còn khoảng 1.500-2.000 chiếc hiện đại (T-90M), với 70% lực lượng cơ giới hóa là "xác sống" từ thời Liên Xô. Về đạn pháo, Nga bắn trung bình 10.000-15.000 quả/ngày ở Ukraine (dữ liệu Ukraine MoD, 2024-2025), so với sản xuất chỉ 2-3 triệu quả/năm – một nửa so với nhu cầu. SIPRI (2025) ước tính Nga đã dùng hết 50-60% kho đạn pháo Liên Xô thừa kế (khoảng 15 triệu quả), dẫn đến tình trạng thiếu hụt nghiêm trọng từ quý II/2024.
T-54 tưởng đâu bán sắt vụn, nay đem ra còn tệ hơn tank T-54 Việt Nam
Tình hình tương tự với tên lửa hành trình: Nga đã bắn hơn 8.000 quả Kalibr và Kh-101 từ 2022 đến 9/2025 (dữ liệu CSIS), nhưng sản xuất chỉ đạt 500-600 quả/năm do thiếu linh kiện phương Tây. Kết quả: Các đơn vị Nga ở Donbass phải dùng pháo từ Thế chiến II, và UAV Lancet sản xuất tăng gấp đôi nhưng vẫn không đủ. Royal United Services Institute (RUSI, 6/2025) cảnh báo: "Kho vũ khí Liên Xô – nền tảng sức mạnh của Nga – đã cạn kiệt, đẩy Moscow vào thế phụ thuộc nước ngoài, giống như Liên Xô cuối cùng phải cầu viện viện trợ từ phương Tây trước khi sụp đổ".
Nga "ăn xin" vũ khí từ Triều Tiên: Sự sỉ nhục của siêu cường
Trước sự cạn kiệt này, Putin buộc phải quay sang các "đồng minh" bất đắc dĩ. Từ cuối 2023, Nga bắt đầu nhập khẩu vũ khí từ Triều Tiên – quốc gia từng bị coi là "kẻ ăn xin" viện trợ từ Moscow trong thời Chiến tranh Lạnh. Theo báo cáo của Liên Hợp Quốc (UN Panel of Experts, 1/2025), Triều Tiên đã cung cấp hơn 1 triệu quả đạn pháo 122mm và 152mm, cùng 6.000-8.000 tên lửa ngắn tầm KN-23 và rocket đa nòng BM-21, trị giá ước tính 2-3 tỷ USD. Đến tháng 9/2025, ước tính Nga nhận thêm 500.000 quả đạn từ Bình Nhưỡng chỉ trong quý III, theo tình báo Hàn Quốc (NIS) và Mỹ (DIA).
Ngoài ra, Triều Tiên gửi khoảng 11.000-12.000 binh sĩ (thế hệ Z) đến Kursk và Donetsk từ tháng 10/2024, với vũ khí cá nhân AK-74 và súng phóng lựu RPG-7 (BBC, 8/2025). Đổi lại, Nga cung cấp công nghệ tên lửa, nhiên liệu, và thực phẩm – một sự "trao đổi" mà Reuters (7/2025) mô tả là "Nga từ nhà tài trợ thành kẻ vay mượn". Kim Jong Un đã thăm Vladivostok tháng 9/2023 và tháng 6/2024, ký thỏa thuận "đối tác toàn diện" (Nikkei Asia, 2025), nhưng thực tế, Bình Nhưỡng kiểm soát nguồn cung, buộc Putin phải nhượng bộ về ngoại giao, như ủng hộ chương trình hạt nhân Triều Tiên tại Liên Hợp Quốc.
Kim Jong Un từ "chiếu dưới" thành "kẻ bề trên" với Putin: Đảo ngược quyền lực
Mối quan hệ Nga-Triều từng là "anh em xã hội chủ nghĩa", với Liên Xô viện trợ hàng tỷ USD cho Bình Nhưỡng sau Thế chiến II. Nhưng sau 1991, Triều Tiên cô lập, phụ thuộc viện trợ Nga hạn chế. Chiến tranh Ukraine đã đảo ngược: Kim Jong Un nay nắm đòn bẩy, với kho vũ khí khổng lồ (ước tính 20 triệu quả đạn pháo, theo SIPRI 2024) từ thời Liên Xô và sản xuất nội địa mạnh mẽ. Putin, từng gọi Kim là "người bạn đáng tin cậy" (hội nghị Tumen 2023), nay phải "cúi đầu" – ví dụ, Nga miễn trừ trừng phạt Liên Hợp Quốc để nhập khẩu, và Kim công khai khoe "hỗ trợ anh em Nga" trên KCNA (9/2025), ngầm khẳng định vị thế bề trên.
Foreign Affairs (8/2025) phân tích: "Putin – người tự xưng siêu cường – nay phụ thuộc vào một chế độ cô lập như Triều Tiên, giống như Liên Xô cuối cùng phải cầu viện từ Mỹ và châu Âu. Điều này không chỉ là sỉ nhục mà còn làm suy yếu uy tín của Kremlin". Nếu xung đột kéo dài, Nga có thể cần thêm 2-3 triệu quả đạn/năm từ Bình Nhưỡng, buộc Putin nhượng bộ thêm về công nghệ hạt nhân và kinh tế, biến Kim thành "người cho vay" thực sự.
Bất ổn nội bộ và quân sự
Sự cạn kiệt kho vũ khí và phụ thuộc Triều Tiên khơi dậy bất ổn nội bộ, tương tự Liên Xô khi kho vũ khí Afghanistan cạn kiệt dẫn đến rút quân 1989 và tan rã 1991. Ở Nga, dân tộc thiểu số ở Siberia (như Buryat, Tuva) – nơi sản xuất vũ khí chính – đang chịu tử vong cao (gấp 7-10 lần trung bình, theo Mediazona/BBC 2025), với biểu tình ở Ulan-Ude (8/2025) phản đối tuyển mộ. Thiếu lao động (2,6 triệu, IMF 2025) làm nhà máy vũ khí tê liệt, trong khi kinh tế "đóng băng" với GDP tăng chỉ 1,3% và lạm phát 9,9%.
Carnegie Endowment (9/2025) cảnh báo: "Phụ thuộc Triều Tiên có thể khơi dậy phong trào ly khai ở Viễn Đông, nơi cộng đồng Triều Tiên và Trung Quốc lớn, giống như các nước cộng hòa Liên Xô đòi độc lập". Nếu chiến tranh kéo dài đến 2026, với mất mát thêm 100.000 binh sĩ (ước tính Atlantic Council), Nga có thể rơi vào khủng hoảng toàn diện: quân sự suy yếu, kinh tế sụp đổ, và dân tộc thiểu số nổi dậy, đẩy nhanh tan rã như Liên Xô. Kho vũ khí Liên Xô cạn kiệt sau 3,5 năm ở Ukraine đã phơi bày sự mong manh của Nga, buộc Putin "ăn xin" từ Kim Jong Un – người từ "chiếu dưới" nay thành "bề trên". Điều này không chỉ là thất bại quân sự mà còn là dấu hiệu tan rã hệ thống, lặp lại kịch bản Liên Xô với bất ổn dân tộc, kinh tế kiệt quệ, và phụ thuộc ngoại giao. Nếu không chấm dứt chiến tranh, Nga có nguy cơ đối mặt khủng hoảng toàn diện vào 2026, không chỉ mất Ukraine mà còn mất chính sự thống nhất nội bộ. Các con số từ IISS và SIPRI chứng minh: Di sản Liên Xô đang trở thành gánh nặng dẫn đến sụp đổ tiềm tàng.
Source:
- IISS (The Military Balance 2025), SIPRI (2024-2025), Reuters, BBC, Oryx, UK MoD, CSIS, RUSI, UN Panel of Experts, NIS Hàn Quốc, DIA Mỹ, Foreign Affairs, Nikkei Asia, Carnegie Endowment, Atlantic Council, Mediazona/BBC (2023-2025).
https://www.iiss.org, https://www.sipri.org, https://www.reuters.com, https://www.bbc.com, https://www.oryxspioenkop.com, https://www.gov.uk/mod, https://www.csis.org, https://rusi.org, https://www.un.org, https://www.nis.go.kr, https://www.dia.mil, https://www.foreignaffairs.com, https://asia.nikkei.com, https://carnegieendowment.org, https://www.atlanticcouncil.org, https://mediazona.ca
Sửa lần cuối:
