vinh705
Thanh niên hoi
https://tinhte.vn/thread/kinh-phi-cac-cong-ty-dang-dau-tu-vao-ai-lon-toi-muc-nao.4081641/
Dự án Manhattan phát triển bom nguyên tử của Mỹ (năm 1942 - 1946) tiêu tốn 2 - 2.2 tỷ đôla, tính theo trượt giá của đồng tiền thì khoảng 30 - 32 tỷ đô hiện nay. Còn dự án Apollo đưa con người lên Mặt trăng tiêu tốn 298 tỷ đô. Trong khi đó, từ năm 2013 - 2024, “cơn sốt” AI đã tiêu tốn hơn 1.600 tỷ đôla của các startup và bigtech.
Số liệu thống kê cho thấy chỉ riêng trong năm 2025, các công ty công nghệ đang đổ thêm 375 tỷ đô cho nghiên cứu AI, nghĩa là kinh phí đầu tư cho AI chỉ trong một năm 2025 đã nhiều hơn toàn bộ kinh phí dành cho chương trình Apollo của Mỹ. Riêng 7 big tech lớn nhất thế giới là Alphabet, Amazon, Apple, Meta, Microsoft, nVIDIA và Tesla được cho là đầu tư 300 tỷ trong tổng số 375 tỷ kể trên.
Ngân sách đầu tư cho AI không chỉ vượt xa rất nhiều lần kinh phí của các siêu dự án như Manhattan, Apollo, mà còn vượt qua kinh phí đầu tư của những làn sóng công nghệ mới nổi trong những năm gần đây, như www, robot, máy game console, smartphone vv và vv.
Cuối thập niên 1990 và đầu những năm 2000 là thời kì bùng nổ internet, hàng ngàn công ty khởi nghiệp đổ nhiều tỷ đôla để đầu tư cho công nghệ www, kéo theo là nhiều thứ phát triển như PC, smartphone trong thập niên 2010 - 2020, nhưng tất cả kinh phí đó đều không bằng một góc nhỏ của làn sóng AI hiện nay.
Cơn sốt đổ tiền cho AI chưa từng có này đã và đang định hình lại ngành công nghệ toàn cầu, thu hút sự chú ý của Wall Street (trung tâm tài chính, chứng khoán lớn nhất thế giới ở New York) vào các big tech, nhưng nó cũng tạo ra rủi ro bong bóng tài chính và vô số câu hỏi về các thỏa thuận góp vốn, giúp cho mức định giá vốn hóa của các công ty tăng vọt.
Chính xác thì số tiền đầu tư cho AI đó đang được sử dụng cho mục đích gì? Một phần được cấp vốn cho việc phát triển phần mềm, bao gồm cải tiến các mô hình ngôn ngữ lớn (LLM) - nền tảng của công nghệ AI, phần lớn kinh phí còn lại được sử dụng để xây dựng cơ sở hạ tầng vật lý như trung tâm dữ liệu, máy chủ, máy phát điện, và thậm chí là chip xử lý.
Theo báo cáo chỉ số AI của đại học Stanford, riêng trong năm 2024 thì các công ty công nghệ đã chi 37 tỷ đôla để xây dựng cơ sở hạ tầng vật lý cho AI, tương đương với tổng kinh phí xây dựng đập Tam Hiệp của TQ.
Từ năm 2018 - 2021 kinh phí đầu tư cho csht vật lý còn nhỏ, cho đến 3 năm 2022-23-24 thì bùng nổ gấp hàng trăm lần. Hơn 500 trung tâm dữ liệu lớn được xây mới trong giai đoạn này, mỗi trung tâm rộng xấp xỉ một sân bóng bầu dục chuẩn Mỹ. Mặc dù địa phương có thể hưởng lợi nhờ việc các công ty chọn làm nơi xây data center, nhưng mối lo ngại về sử dụng quá mức nguồn nước, đất đai và điện cũng tăng theo.
Báo cáo của McKinsey xuất bản tháng 4/25 ước tính rằng đến năm 2030 sẽ cần phải đầu tư tới 5.200 tỷ đô cho các data center để đáp ứng được nhu cầu phát triển AI như tốc độ hiện nay, nghĩa là gấp 3 lần tổng kinh phí 1.600 tỷ đô của giai đoạn năm 2013 - 2024.
Hàng tỷ đôla đầu tư cho lĩnh vực AI cũng đang được sử dụng cho nghiên cứu công nghệ xe tự lái, chăm sóc sức khỏe, FinTech và sản xuất, khi ngày càng có nhiều ngành công nghiệp áp dụng AI để tăng cao năng suất.
Các tập đoàn lớn như Microsoft, Google hay các SMB, startup đều đầu tư cho AI. Chỉ riêng quý 1/25, 60% tổng vốn đầu tư mạo hiểm huy động được trên toàn thế giới là cho lĩnh vực AI, tương đương 70 tỷ đôla.
Điều đó đã trực tiếp đẩy giá trị vốn hóa của các công ty AI tăng phi mã. OpenAI hiện nay được định giá 500 tỷ đô và đang hướng tới mục tiêu 1.000 tỷ đô. nVIDIA đạt mốc 4.000 tỷ tháng 7/25 thì chỉ sau 4 tháng đã chạm mốc 5.000 tỷ vào cuối tháng 10/25, hiện nay đang loanh quanh 4.400 - 4.500 tỷ.
Tuy nhiên được định giá cao không đồng nghĩa với có doanh thu lớn. Mặc dù doanh thu của các công ty AI đang tăng mạnh nhưng vẫn chưa tương xứng với giá trị vốn hóa.
Quảng cáo
Giáo sư tài chính Bryan Routledge của Đại học Carnegie Mellon cho biết: “Điều này không hiếm khi xảy ra khi có công nghệ mới. Giá cổ phiếu luôn hướng đến tương lai, vì vậy chúng không nhất thiết phải có dòng tiền dương ngay lúc này để công nhận một thứ gì đó có giá trị”.
Một số người thì hoài nghi rằng AI sẽ tạo ra bong bóng tài chính và có đáng đánh đổi rủi ro để đầu tư hay không. Những người khác ủng hộ AI thì cho rằng công nghệ này sẽ cải tiến nền kinh tế của chúng ta và làm tăng năng suất.
Dòng tiền mà các big tech đổ cho nghiên cứu AI đang khiến cho giá trị của họ hấp dẫn Phố Wall. Vì chi phí xây dựng csht vật lý cho AI ngày càng tăng, các nhà đầu tư cổ phiếu có xu hướng chọn mua chứng khoán của một số ít công ty đầu ngành. Giá trị của 7 công ty big tech kể trên đã vượt nhóm S&P 500 lên tới 15% kể từ tháng 1/2025.
Một số big tech thì đang nằm trong vòng xoáy phụ thuộc qua lại lẫn nhau, ví dụ như bộ 3 nVIDIA, Oracle và OpenAI thì phụ thuộc lẫn nhau về chip xử lý, đám mây và mô hình LLM - khiến cho dòng tiền luân chuyển giữa họ ngày càng luẩn quẩn.
nVIDIA cam kết đầu tư 100 tỷ đô cho OpenAI, một phần lớn của số tiền này được OpenAI hoàn trả cho nVIDIA khi sử dụng nguồn tiền đầu tư đó để mua lại GPU do nVIDIA sản xuất. Vai trò của Oracle cũng quan trọng không kém.
OpenAI kí hợp đồng thời hạn 5 năm trị giá 300 tỷ đô để mua sức mạnh cloud computing của Oracle. Để đáp ứng được “đơn hàng” đó, Oracle phải chạy đua với thời gian để xây mới thêm nhiều data center, và Oracle phải đi mua chip xử ly mà không ai khác ngoài nVIDIA đang độc quyền mảng GPU huấn luyện AI.
Ở ngoài nhìn vô thì đều thấy là cả 3 công ty đều hưởng lợi nhờ doanh thu tăng, giá cổ phiếu tăng vọt kéo theo vốn hóa tăng. Tuy nhiên phần lớn nguồn tiền đang chạy lòng vòng theo vòng khép kín nVIDIA → OpenAI → Oracle → nVIDIA.
Những thỏa thuận 3 bên như vậy làm các nhà đầu tư nghi ngờ vì nó tạo ra sự tăng trưởng ảo, khi các bên sử dụng chung một nguồn vốn để mua sản phẩm của nhau.
Sự sụt giảm giá cổ phiếu công nghệ trong thời gian gần đây đã nhấn mạnh sự mong manh của vòng lặp tài chính này: Trái phiếu của Oracle đã giảm mạnh sau khi công ty báo cáo rằng họ sẽ vay thêm 38 tỷ đôla để xây dựng csht vật lý cho AI, nhằm giữ chân những khách hàng như OpenAI, kết quả là nợ của Oracle tăng thêm 100 tỷ đô vì chi tiêu quá mức so với doanh thu.
Andrew Odlyzko, giáo sư toán học danh dự của Đại học Minnesota, một chuyên gia nghiên cứu bong bóng tài chính, nhận định rằng: "Đối với tôi, các thỏa thuận tuần hoàn (tương vụ ở trên của OpenAI - Oracle - nVIDIA) giống như một dấu hiệu cảnh báo cho thấy thực tế không có đủ doanh thu thực từ các khách hàng thực sự".
Nhưng mà bất chấp những lo ngại đó, nguồn vốn đầu tư vào AI đang trên đà bằng hoặc vượt tổng vốn đầu tư cho những dự án công nghệ tốn kém nhất lịch sử, ví dụ như kênh đào đường biển, đường sắt xuyên quốc gia, mạng lưới viễn thông vv và vv. Ví dụ cơn sốt đường sắt thập niên 1840 - 1860 đã tiêu tốn hơn 3.000 tỷ đôla.
Ngay cả khi một công nghệ đã chứng minh được khả năng tồn tại lâu dài của nó, những startup tham gia sớm vẫn có thể thua lỗ nếu đi sai nước cờ, trong khi nhiều người khác lại thành công rực rỡ. Hiện tại vẫn còn quá sớm để biết được cơn sốt AI sẽ kết thúc như thế nào, ai là người chiến thắng cuối cùng, ai là kẻ bại trận.
Theo Reuters
Dự án Manhattan phát triển bom nguyên tử của Mỹ (năm 1942 - 1946) tiêu tốn 2 - 2.2 tỷ đôla, tính theo trượt giá của đồng tiền thì khoảng 30 - 32 tỷ đô hiện nay. Còn dự án Apollo đưa con người lên Mặt trăng tiêu tốn 298 tỷ đô. Trong khi đó, từ năm 2013 - 2024, “cơn sốt” AI đã tiêu tốn hơn 1.600 tỷ đôla của các startup và bigtech.
Số liệu thống kê cho thấy chỉ riêng trong năm 2025, các công ty công nghệ đang đổ thêm 375 tỷ đô cho nghiên cứu AI, nghĩa là kinh phí đầu tư cho AI chỉ trong một năm 2025 đã nhiều hơn toàn bộ kinh phí dành cho chương trình Apollo của Mỹ. Riêng 7 big tech lớn nhất thế giới là Alphabet, Amazon, Apple, Meta, Microsoft, nVIDIA và Tesla được cho là đầu tư 300 tỷ trong tổng số 375 tỷ kể trên.
Ngân sách đầu tư cho AI không chỉ vượt xa rất nhiều lần kinh phí của các siêu dự án như Manhattan, Apollo, mà còn vượt qua kinh phí đầu tư của những làn sóng công nghệ mới nổi trong những năm gần đây, như www, robot, máy game console, smartphone vv và vv.
Cuối thập niên 1990 và đầu những năm 2000 là thời kì bùng nổ internet, hàng ngàn công ty khởi nghiệp đổ nhiều tỷ đôla để đầu tư cho công nghệ www, kéo theo là nhiều thứ phát triển như PC, smartphone trong thập niên 2010 - 2020, nhưng tất cả kinh phí đó đều không bằng một góc nhỏ của làn sóng AI hiện nay.
Cơn sốt đổ tiền cho AI chưa từng có này đã và đang định hình lại ngành công nghệ toàn cầu, thu hút sự chú ý của Wall Street (trung tâm tài chính, chứng khoán lớn nhất thế giới ở New York) vào các big tech, nhưng nó cũng tạo ra rủi ro bong bóng tài chính và vô số câu hỏi về các thỏa thuận góp vốn, giúp cho mức định giá vốn hóa của các công ty tăng vọt.
Chính xác thì số tiền đầu tư cho AI đó đang được sử dụng cho mục đích gì? Một phần được cấp vốn cho việc phát triển phần mềm, bao gồm cải tiến các mô hình ngôn ngữ lớn (LLM) - nền tảng của công nghệ AI, phần lớn kinh phí còn lại được sử dụng để xây dựng cơ sở hạ tầng vật lý như trung tâm dữ liệu, máy chủ, máy phát điện, và thậm chí là chip xử lý.
Theo báo cáo chỉ số AI của đại học Stanford, riêng trong năm 2024 thì các công ty công nghệ đã chi 37 tỷ đôla để xây dựng cơ sở hạ tầng vật lý cho AI, tương đương với tổng kinh phí xây dựng đập Tam Hiệp của TQ.
Từ năm 2018 - 2021 kinh phí đầu tư cho csht vật lý còn nhỏ, cho đến 3 năm 2022-23-24 thì bùng nổ gấp hàng trăm lần. Hơn 500 trung tâm dữ liệu lớn được xây mới trong giai đoạn này, mỗi trung tâm rộng xấp xỉ một sân bóng bầu dục chuẩn Mỹ. Mặc dù địa phương có thể hưởng lợi nhờ việc các công ty chọn làm nơi xây data center, nhưng mối lo ngại về sử dụng quá mức nguồn nước, đất đai và điện cũng tăng theo.
Báo cáo của McKinsey xuất bản tháng 4/25 ước tính rằng đến năm 2030 sẽ cần phải đầu tư tới 5.200 tỷ đô cho các data center để đáp ứng được nhu cầu phát triển AI như tốc độ hiện nay, nghĩa là gấp 3 lần tổng kinh phí 1.600 tỷ đô của giai đoạn năm 2013 - 2024.
Hàng tỷ đôla đầu tư cho lĩnh vực AI cũng đang được sử dụng cho nghiên cứu công nghệ xe tự lái, chăm sóc sức khỏe, FinTech và sản xuất, khi ngày càng có nhiều ngành công nghiệp áp dụng AI để tăng cao năng suất.
Các tập đoàn lớn như Microsoft, Google hay các SMB, startup đều đầu tư cho AI. Chỉ riêng quý 1/25, 60% tổng vốn đầu tư mạo hiểm huy động được trên toàn thế giới là cho lĩnh vực AI, tương đương 70 tỷ đôla.
Điều đó đã trực tiếp đẩy giá trị vốn hóa của các công ty AI tăng phi mã. OpenAI hiện nay được định giá 500 tỷ đô và đang hướng tới mục tiêu 1.000 tỷ đô. nVIDIA đạt mốc 4.000 tỷ tháng 7/25 thì chỉ sau 4 tháng đã chạm mốc 5.000 tỷ vào cuối tháng 10/25, hiện nay đang loanh quanh 4.400 - 4.500 tỷ.
Tuy nhiên được định giá cao không đồng nghĩa với có doanh thu lớn. Mặc dù doanh thu của các công ty AI đang tăng mạnh nhưng vẫn chưa tương xứng với giá trị vốn hóa.
Quảng cáo
Giáo sư tài chính Bryan Routledge của Đại học Carnegie Mellon cho biết: “Điều này không hiếm khi xảy ra khi có công nghệ mới. Giá cổ phiếu luôn hướng đến tương lai, vì vậy chúng không nhất thiết phải có dòng tiền dương ngay lúc này để công nhận một thứ gì đó có giá trị”.
Một số người thì hoài nghi rằng AI sẽ tạo ra bong bóng tài chính và có đáng đánh đổi rủi ro để đầu tư hay không. Những người khác ủng hộ AI thì cho rằng công nghệ này sẽ cải tiến nền kinh tế của chúng ta và làm tăng năng suất.
Dòng tiền mà các big tech đổ cho nghiên cứu AI đang khiến cho giá trị của họ hấp dẫn Phố Wall. Vì chi phí xây dựng csht vật lý cho AI ngày càng tăng, các nhà đầu tư cổ phiếu có xu hướng chọn mua chứng khoán của một số ít công ty đầu ngành. Giá trị của 7 công ty big tech kể trên đã vượt nhóm S&P 500 lên tới 15% kể từ tháng 1/2025.
Một số big tech thì đang nằm trong vòng xoáy phụ thuộc qua lại lẫn nhau, ví dụ như bộ 3 nVIDIA, Oracle và OpenAI thì phụ thuộc lẫn nhau về chip xử lý, đám mây và mô hình LLM - khiến cho dòng tiền luân chuyển giữa họ ngày càng luẩn quẩn.
nVIDIA cam kết đầu tư 100 tỷ đô cho OpenAI, một phần lớn của số tiền này được OpenAI hoàn trả cho nVIDIA khi sử dụng nguồn tiền đầu tư đó để mua lại GPU do nVIDIA sản xuất. Vai trò của Oracle cũng quan trọng không kém.
OpenAI kí hợp đồng thời hạn 5 năm trị giá 300 tỷ đô để mua sức mạnh cloud computing của Oracle. Để đáp ứng được “đơn hàng” đó, Oracle phải chạy đua với thời gian để xây mới thêm nhiều data center, và Oracle phải đi mua chip xử ly mà không ai khác ngoài nVIDIA đang độc quyền mảng GPU huấn luyện AI.
Ở ngoài nhìn vô thì đều thấy là cả 3 công ty đều hưởng lợi nhờ doanh thu tăng, giá cổ phiếu tăng vọt kéo theo vốn hóa tăng. Tuy nhiên phần lớn nguồn tiền đang chạy lòng vòng theo vòng khép kín nVIDIA → OpenAI → Oracle → nVIDIA.
Những thỏa thuận 3 bên như vậy làm các nhà đầu tư nghi ngờ vì nó tạo ra sự tăng trưởng ảo, khi các bên sử dụng chung một nguồn vốn để mua sản phẩm của nhau.
Sự sụt giảm giá cổ phiếu công nghệ trong thời gian gần đây đã nhấn mạnh sự mong manh của vòng lặp tài chính này: Trái phiếu của Oracle đã giảm mạnh sau khi công ty báo cáo rằng họ sẽ vay thêm 38 tỷ đôla để xây dựng csht vật lý cho AI, nhằm giữ chân những khách hàng như OpenAI, kết quả là nợ của Oracle tăng thêm 100 tỷ đô vì chi tiêu quá mức so với doanh thu.
Andrew Odlyzko, giáo sư toán học danh dự của Đại học Minnesota, một chuyên gia nghiên cứu bong bóng tài chính, nhận định rằng: "Đối với tôi, các thỏa thuận tuần hoàn (tương vụ ở trên của OpenAI - Oracle - nVIDIA) giống như một dấu hiệu cảnh báo cho thấy thực tế không có đủ doanh thu thực từ các khách hàng thực sự".
Nhưng mà bất chấp những lo ngại đó, nguồn vốn đầu tư vào AI đang trên đà bằng hoặc vượt tổng vốn đầu tư cho những dự án công nghệ tốn kém nhất lịch sử, ví dụ như kênh đào đường biển, đường sắt xuyên quốc gia, mạng lưới viễn thông vv và vv. Ví dụ cơn sốt đường sắt thập niên 1840 - 1860 đã tiêu tốn hơn 3.000 tỷ đôla.
Ngay cả khi một công nghệ đã chứng minh được khả năng tồn tại lâu dài của nó, những startup tham gia sớm vẫn có thể thua lỗ nếu đi sai nước cờ, trong khi nhiều người khác lại thành công rực rỡ. Hiện tại vẫn còn quá sớm để biết được cơn sốt AI sẽ kết thúc như thế nào, ai là người chiến thắng cuối cùng, ai là kẻ bại trận.
Theo Reuters
