Kinh tế Nga suy yếu, Putin đối mặt nguy cơ đảo chính dưới đòn trừng phạt từ Trump

Kinh tế Nga đang đối mặt với những dấu hiệu suy yếu nghiêm trọng, thể hiện qua mức lãi suất cao ngất ngưởng, chi phí vay công tăng vọt và cảnh báo từ Bộ trưởng Kinh tế Maxim Reshetnikov rằng đất nước đang "trên bờ vực suy thoái".



Các chuyên gia tài chính bày tỏ quan ngại sâu sắc về khả năng một cuộc khủng hoảng tài chính có thể bùng phát do núi nợ xấu ngày càng phình to.

Tình hình chính trị nội bộ cũng không mấy yên ổn khi các cuộc biểu tình nhỏ lẻ bắt đầu xuất hiện.

Tại St. Petersburg, hàng trăm người đã cùng nhau hát một bài hát bị cấm, bày tỏ lời kêu gọi lật đổ Tổng thống Putin. Cùng lúc đó, Ukraine gia tăng cường độ các cuộc tấn công bằng máy bay không người lái nhằm vào các nhà máy lọc dầu của Nga, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến nguồn cung xăng dầu.

Tuy nhiên, đòn giáng mạnh mẽ nhất lại đến từ Washington.

Tổng thống Donald Trump đã ban hành các biện pháp trừng phạt quyết liệt nhắm vào hai tập đoàn dầu khí lớn nhất của Nga là Rosneft và Lukoil. Mục tiêu rõ ràng là gây áp lực buộc Moscow phải chấm dứt cuộc xung đột tại Ukraine.

Phản ứng tức thời từ các quốc gia nhập khẩu dầu chính của Nga như Ấn Độ và Trung Quốc là giảm mạnh khối lượng mua hàng, dẫn đến sự sụt giảm nghiêm trọng trong doanh thu dầu mỏ của Nga.

"Đây là lần đầu tiên sau hơn ba năm, nước Nga thực sự cảm nhận được sự tổn thương," chuyên gia Timothy Ash đến từ Chatham House nhận định. "Những dấu hiệu cho thấy sự hoảng loạn đang lan rộng trong nội bộ Điện Kremlin."

Nguy cơ khủng hoảng ngân hàng cận kề​

Trước đây, Nga từng thể hiện khả năng "kiên cường" đáng kinh ngạc trước các lệnh trừng phạt, nhưng sự thật đằng sau lại là việc họ đã tài trợ cho cuộc chiến tranh bằng những khoản vay nợ "ẩn".

Hiện tại, có đến khoảng 23% tổng dư nợ của các ngân hàng, tương đương 190 tỷ USD, đang được phân bổ cho các công ty quốc phòng – phần lớn trong số đó là các khoản vay được thực hiện mà không qua kiểm tra tín dụng kỹ lưỡng.

Khi lãi suất ngân hàng tăng vọt lên mức 17%, nhiều doanh nghiệp quốc phòng đã rơi vào tình trạng không thể trả nợ, dẫn đến việc ba ngân hàng lớn của Nga phải âm thầm cầu cứu sự hỗ trợ từ ngân hàng trung ương.

Tăng trưởng đình trệ, người dân cạn kiệt tài chính​

Sản xuất trong lĩnh vực dân sự gần như đóng băng, chỉ còn lại ngành công nghiệp quốc phòng là động lực chính cho tăng trưởng kinh tế.

Mặc dù GDP của Nga đã tăng 4,3% trong năm 2024, nhưng dự báo cho năm nay chỉ còn 0,6%. Giá xăng dầu tăng tới 40%, khiến nhiều trạm xăng ở Siberia phải đóng cửa. Một giám đốc một tập đoàn của Nga than thở: "Không còn ai có tiền mặt trong túi nữa."

Lo ngại đảo chính và sự phụ thuộc vào Trung Quốc​

Sau sự kiện nổi loạn của nhóm lính đánh thuê Wagner dưới sự lãnh đạo của Prigozhin, Tổng thống Putin càng trở nên cảnh giác hơn bao giờ hết. Cơ quan An ninh Liên bang Nga (FSB) gần đây đã khởi động một cuộc điều tra nhằm vào phe đối lập lưu vong, cho thấy Điện Kremlin đang lo sợ về nguy cơ bất ổn chính trị.

Theo nhận định của cựu Thứ trưởng Năng lượng Nga Vladimir Milov, Nga đang ngày càng tụt hậu về công nghệ và trở nên phụ thuộc nặng nề vào Trung Quốc. Bắc Kinh hoàn toàn có khả năng "ngắt phích cắm kinh tế của Nga bất cứ lúc nào" nếu họ muốn.

Thâm hụt ngân sách kỷ lục​

Chi tiêu quốc phòng của Nga tăng 20% mỗi năm, trong khi giá dầu biến động thất thường và doanh thu từ dầu mỏ sụt giảm mạnh. Bộ Tài chính Nga dự báo thâm hụt ngân sách cho năm 2025 sẽ lên tới 2,6% GDP, tương đương 5,7 nghìn tỷ rúp, mức cao nhất kể từ đại dịch COVID-19.

Quỹ Tài sản Quốc gia, nguồn dự trữ quan trọng của đất nước, đã giảm đáng kể từ 10 nghìn tỷ rúp xuống còn 4,2 nghìn tỷ rúp.

Để bù đắp cho khoản thâm hụt này, Điện Kremlin đã quyết định tăng thuế Giá trị gia tăng (VAT) từ 20% lên 22%. Đồng thời, họ cũng phát hành trái phiếu trong nước với mức lãi suất kỷ lục 15%. Tuy nhiên, các ngân hàng trong nước hiện đang cạn kiệt thanh khoản, khiến việc vay mượn trở nên ngày càng khó khăn hơn.

Đòn trừng phạt của Trump: một cú đánh chí mạng​

Mặc dù Tổng thống Donald Trump từng tuyên bố có "quan hệ thân thiết" với Tổng thống Putin, ông đã có một sự thay đổi lập trường rõ rệt.

Bực bội trước tiến trình hòa bình chậm chạp tại Ukraine, sau khi Ngoại trưởng Nga Sergey Lavrov từ chối một lệnh ngừng bắn, Trump đã nhanh chóng ban hành các biện pháp trừng phạt sâu rộng vào lĩnh vực dầu mỏ của Nga – đúng vào thời điểm nền kinh tế Nga đang ở giai đoạn yếu nhất.

Dù giá dầu có xu hướng tăng nhẹ trên thị trường quốc tế, tình trạng dư cung khiến Nga không thể tận dụng cơ hội này để thu lợi. Khoảng 3 triệu thùng dầu mỗi ngày, chiếm gần một nửa tổng lượng dầu xuất khẩu của Nga, đã bị ảnh hưởng bởi các biện pháp trừng phạt.

Các công ty Trung Quốc và Ấn Độ đã tạm ngừng hoạt động mua hàng, gây ra sự sụt giảm nghiêm trọng về doanh thu dầu mỏ của Nga.

"Hướng gió đã thay đổi," chuyên gia Tom Keatinge thuộc Viện Nghiên cứu Quốc phòng Thống nhất Hoàng gia Anh (RUSI) nhận xét. "Đây chắc chắn là một thời khắc mang tính bước ngoặt đối với nước Nga."

Nếu Tổng thống Donald Trump tiếp tục gia tăng áp lực, Tổng thống Putin có thể sẽ là người mất hết "quân bài" trong ván cờ địa chính trị đầy cam go này.

Tổng thống Trump đã đưa ra một tuyên bố lạnh lùng: "Rồi nền kinh tế đó sẽ sụp đổ – chỉ là vấn đề thời gian.

Chém. T nghe bê hường bảo là càng cấm vận Nga càng giàu