Johnny Lê Nữu Vượng
Già làng
Ở Huế trước 2010 có hàng chục xóm vạn đò neo đậu trên các nhánh sông Hương, như một bộ phận trong cơ thể Huế; nó có từ bao giờ không ai biết chính xác, nhưng có gia đình lênh đênh ở đây đã bốn mươi đời nay...
Hằng bao đời xưa với người dân vạn đò xứ Huế con đò vừa là nhà ở, vừa là phương tiện mưu sinh. Ngày ngày, thuyền theo con nước tản mác đi làm ăn, lúc trôi nổi trên sông, lúc ven phá Tam Giang. Chỉ khi đêm về hoặc những ngày mưa bão họ mới có điều kiện quây quần bên nhau.
Chỉ một đoạn sông Ðông Ba và Bao Vinh hơn chừng cây số qua địa bàn phường Phú Bình (TP Huế) đã có tới 300 hộ dân vạn đò thuộc các tổ 11, 12 và 14 sinh sống. Ngoài việc đánh cá trên sông, họ còn làm đủ nghề để kiếm sống như: khai thác cát sạn, lên bờ chạy xích-lô, buôn bán nhỏ, lượm chai bao, đi ăn trộm... Quần quật quanh năm nhưng cuộc sống vẫn cơ hàn... trên đò dưới nước nhếch nhác
“Nốt” là cách gọi của người Huế chỉ những ai ngô nghê mới ra tỉnh, nó cũng ám chỉ dân vạn đò, kiểu nói này thể hiện khá rõ sự phân cấp giữa người trên cạn và dân sông nước không đất cắm dùi.
Buộc họ phải thích nghi với thiếu thốn và mất vệ sinh trong môi trường sống
Bên trong con đò của gia đình ông Trần Văn Bảy trên sông Đông Ba
Ông Bảy bị tai nạn giao thông từ vài chục năm trước, vợ ông là bà Mơ đã có với ông 8 người con
Công việc phổ biến của phụ nữ và trẻ em là đi nhặt ve chai, gồng gánh buôn bán lặt vặt. Đàn ông đạp xích lô, xe thồ, xe ôm, cửu vạn…
Một người đàn ông đang ngủ trưa trên con đò của mình, lúc này nhiệt độ của Huế khoảng 38 độ C, mặt nước đang bốc mùi dưới nắng gay gắt
Đêm xuống, nỗi cực nhọc vất vả tạm lắng lại
Trần Quang Xuân một trong số ít những thanh niên vạn đò đang theo học tới trung cấp văn thư với khát khao cháy bỏng đổi đời
Người sống trên đò thuộc tầng lớp “đáy”, họ làm tất cả các nghề liên quan đến chân, tay, lưng, vai cho dù lương thiện hay không lương thiện, cuộc sống như con cá thiếu nước vùng vẫy để tiếp tục cuộc đời trong thiếu thốn, thất học. Có người nói, xóm vạn đò như một thứ tầm gửi sống bám vào cố đô thơ mộng.
Xét cho cùng họ cũng là công dân đàng hoàng (có hộ khẩu) nhưng họ nghèo! Trên mặt sông đen ngày nắng đã khổ, khi mưa gió cảnh sống còn cực hơn, trẻ nhỏ loanh quanh trong vài mét sàn gỗ khấp khểnh, nhãng đi là tòm xuống sông lúc nào không hay.
