Mày có nhìn thấy gì đằng sau xu hướng nâng tuổi nghỉ hưu lên không ?
Ở Việt nam bây giờ là 61 tuổi 3 tháng với Nam, 56 tuổi 8 tháng với nữ nhưng đến năm 2028-2030 sẽ tăng lên 60-62 tuổi.
Ở Pháp sau cái vụ nâng lên 64 tuổi là tụi nó quậy, biểu tình phản đối rần rần hồi tháng 3/2023.
Hầu hết các nước châu Âu đều nâng lên khoảng từ 62-66, riêng Đan Mạch mới thông qua luật nâng lên tận 70 tuổi với người sinh sau 1970.
Một thắc mắc của tao nảy ra không được ai trả lời: bọn chóp bu đang che giấu cái gì?
Thực ra là chúng nó đang gặp vấn đề với ngân sách, dân số già đi, tỷ lệ người lao động trên người về hưu giảm.
Không tăng tuổi hưu thì quỹ hưu trí nhà nước dễ vỡ nợ, hoặc phải cắt giảm phúc lợi khác khiến bầy cừu nổi loạn vì không còn đồng cỏ để ăn.
Thay vì tìm cách khác để tăng thu ngân sách hay điều chỉnh chi tiêu, chúng nó chọn cách dễ nhất là bắt dân làm còng lưng thêm vài năm nữa.
CBO của Mỹ từng khẳng định rằng: chỉ có cách tăng tuổi nghỉ hưu mới bù được tới một nửa khoản thiếu hụt dài hạn của quỹ Social Security.
Các tập đoàn, công ty lớn như Home Depot, Mitsubishi, Marriot,.. được hưởng lợi nhờ nguồn cung lao động dồi dàu đặc biệt là lao động có tay nghề , kinh nghiệm lâu năm.
Vì sao doanh nghiệp thích giữ người già? Pew Research chỉ ra lý do vì "ít ốm đau, trung thành, tận tâm".
Người già trên 75 tuổi làm việc với mức lương ~20 USD/giờ nhưng lại hiệu suất hơn nhóm 65+ được trả cao hơn , ~22 USD/giờ.
Ở đây vì có đủ nguồn cung lao động duy trì bộ máy từ những người già -> khỏi cần phải tăng lương bổng, đào tạo nhân sự mới thay thế. Chúng nó có thể vắt ép mày đến giọt nước cuối cùng.
Người già còn trong hệ thống việc làm quá nhiều dẫn đến "thất nghiệp kép" làm bọn trẻ phải ngày ngày chờ đợi được phỏng vấn để xin 1 chân công việc bàn giấy.
Mày nhìn thấy đòn xoay tài chính chưa?
Tiền sản xuất mồ hôi, lương mồ hôi –> tụi nó giữ lâu bằng cách bắt lao động dài hạn.
Tiền tích lũy không chảy ra mua sắm, đầu tư hay tiêu dùng của công nhân trẻ.
Cuối cùng, tiền đó quay vòng trong hệ thống: trái phiếu, dự án nhà nước, bất động sản…
Doanh nghiệp không chỉ tiết kiệm chi phí, mà còn kiểm soát được chuỗi nhân lực – kinh nghiệm nhiều, giá không tăng, biến động thấp.
Ừ từ túi tiền mày mà ra đấy. Chả có gì là miễn phí hay ân huệ gì ở đây, bọn cầm quyền chỉ là đứa trung chuyển tiền từ túi người này sang túi người khác.
Đầu tiên, ngân hàng trung ương in tiền.
Thằng này là trùm cuối, nó tạo ra tiền từ hư không. Không phải như mày nghĩ là nó có vàng hay gì đảm bảo đâu. Cứ in ra thôi.
Tiền bạc hiện đại (fiat money) chỉ là dựa trên niềm tin "được nhà nước bảo lãnh".
Sau đó, nó bơm tiền vào hệ thống tài chính qua các ngân hàng thương mại. Bằng cơ chế nào? Hãy nhìn vào cách FED in tiền.
Quên hình ảnh những cỗ máy in tiền giấy đi. Hơn 90% lượng tiền trong nền kinh tế Mỹ (và cả thế giới) chỉ là những con số trên màn hình máy tính. FED tạo ra những con số đó từ không khí loãng qua ba công cụ chính:
Các ngân hàng thương mại lớn (như JPMorgan, Bank of America) đang nắm giữ rất nhiều trái phiếu chính phủ Mỹ.
Khi FED muốn "bơm tiền" vào nền kinh tế, họ sẽ thực hiện một việc rất đơn giản: Họ đi "mua" những trái phiếu đó từ các ngân hàng thương mại.
FOMC (Ủy ban Thị trường Mở Liên bang) tức là bộ não của FED sẽ ra lên cho sàn giao dịch OMO tại FED chi nhánh New York mua trái phiếu kiểu như này:
Họ trả tiền bằng cách nào? Họ chỉ cần dùng bàn phím, gõ vài con số để cộng thêm tiền vào tài khoản dự trữ mà các ngân hàng đó đang gửi tại chính FED .
"Bùm". Tiền mới đã được tạo ra từ không khí.
FED thực ra không có kho tiền nào hết mà chỉ dùng hai bút toán kế toán đơn giản trên cái bảng cân đối kế toán của mình:
Ví dụ JPMorgan giờ đây thấy tài khoản dự trữ của mình ở FED tự nhiên có thêm 100 tỷ USD.
Theo quy định về tỷ lệ dự trữ bắt buộc, số tiền dự trữ dôi ra này cho phép JPMorgan có thể cho vay ra ngoài một lượng tiền còn lớn hơn nhiều (có thể là 1.000 tỷ USD), tạo ra một làn sóng tín dụng mới cho nền kinh tế.
Đó chính là màn ảo thuật. Nó không phải là in tiền giấy. Nó là việc FED mở rộng bảng cân đối kế toán (expanding its balance sheet) của mình. Họ đổi một tài sản kém thanh khoản (trái phiếu) lấy một tài sản có thanh khoản tuyệt đối (tiền dự trữ của ngân hàng trung ương), và trong quá trình đó, tiền mới được tạo ra.
Cái tài khoản mà FED dùng để chứa đống trái phiếu mà nó mua vào được gọi là SOMA (System Open Market Account) .
Khi mày nghe tin "bảng cân đối kế toán của FED phình to", điều đó có nghĩa là cái tài khoản SOMA này đang ngày càng chứa nhiều trái phiếu hơn, và tương ứng, một lượng tiền kỹ thuật số khổng lồ đã được bơm vào tài khoản dự trữ của các ngân hàng thương mại.
Nó nghe như một trò lừa đảo, và về bản chất, nó rất gần với một trò lừa đảo. Nhưng nó vẫn hoạt động được chỉ vì một lý do duy nhất mà mày và tao đã thấy rõ: Niềm tin.
Cả thế giới vẫn tin rằng những con số kỹ thuật số mà FED tạo ra có giá trị, vì nó được chống lưng bởi quyền lực kinh tế và quân sự của chính phủ Mỹ. Màn ảo thuật chỉ kết thúc khi khán giả đồng loạt nhận ra đó chỉ là ảo thuật và không còn vỗ tay nữa.
Hành động này bơm hàng nghìn tỷ đô la kỹ thuật số vào hệ thống tài chính chỉ trong một thời gian ngắn, với mục đích là dập tắt cơn hoảng loạn và giữ cho lãi suất ở mức cực thấp.
Doanh nghiệp, hoặc mấy thằng đầu cơ, vay tiền từ các ngân hàng thương mại được bơm từ FED hoặc các NHTW khác để kinh doanh hay làm ăn. Việt Nam cũng xài cơ chế tương tự nhưng không có quyền lực bơm lạm phát ra ngoài thế giới như đồng đôla.
Lời ăn lỗ chịu là chuyện bình thường của doanh nghiệp, nhưng cái gốc là tiền từ trên trời rơi xuống chứ không phải giá trị thực sự được tạo ra từ sản xuất ban đầu đâu.
Cơ chế đấy được gọi là “Debt monetization” - in tiền để chính phủ vay lại, tài trợ cho ngân sách bằng cách quá trình in tiền và bơm ngược vào hệ thống .
Nó là một màn ảo thuật, một vở kịch được dàn dựng hoàn hảo giữa hai diễn viên chính là Bộ Tài chính Mỹ (The Treasury) và Cục Dự trữ Liên bang (FED).
Cái đống trái phiếu mà FED ôm về bản chất chính là nợ của chính phủ. FED (Ngân Hàng Trung Ương) là chủ nợ, và Bộ Tài chính là con nợ.
Giờ hãy xem vở kịch diễn ra khi một lô trái phiếu trị giá 100 tỷ USD mà FED đang nắm giữ đến ngày đáo hạn.
Bộ Tài chính, vì đang thâm hụt ngân sách, không có sẵn 100 tỷ USD tiền mặt. Để có tiền trả cho FED, họ phải làm cái việc mà họ luôn làm: phát hành một lô trái phiếu mới trị giá 100 tỷ USD để bán ra thị trường.
Đây chính là cái vòng lặp "vay nợ mới trả nợ cũ".
https://substackcdn.com/image/fetch...94ae9-2ed3-499a-9969-fdf4bb567153_380x248.png
Ở Việt nam bây giờ là 61 tuổi 3 tháng với Nam, 56 tuổi 8 tháng với nữ nhưng đến năm 2028-2030 sẽ tăng lên 60-62 tuổi.
Ở Pháp sau cái vụ nâng lên 64 tuổi là tụi nó quậy, biểu tình phản đối rần rần hồi tháng 3/2023.
Hầu hết các nước châu Âu đều nâng lên khoảng từ 62-66, riêng Đan Mạch mới thông qua luật nâng lên tận 70 tuổi với người sinh sau 1970.
Một thắc mắc của tao nảy ra không được ai trả lời: bọn chóp bu đang che giấu cái gì?
Thực ra là chúng nó đang gặp vấn đề với ngân sách, dân số già đi, tỷ lệ người lao động trên người về hưu giảm.
Không tăng tuổi hưu thì quỹ hưu trí nhà nước dễ vỡ nợ, hoặc phải cắt giảm phúc lợi khác khiến bầy cừu nổi loạn vì không còn đồng cỏ để ăn.
Thay vì tìm cách khác để tăng thu ngân sách hay điều chỉnh chi tiêu, chúng nó chọn cách dễ nhất là bắt dân làm còng lưng thêm vài năm nữa.
CBO của Mỹ từng khẳng định rằng: chỉ có cách tăng tuổi nghỉ hưu mới bù được tới một nửa khoản thiếu hụt dài hạn của quỹ Social Security.
Đây là cách trốn tránh trách nhiệm.
Tụi nó kêu là “đủ tiền lo phúc lợi cho tương lai” thực ra muốn giữ tiền dân lâu hơn, đẻ lãi nhiều hơn chứ chưa muốn nhả ra.Các tập đoàn, công ty lớn như Home Depot, Mitsubishi, Marriot,.. được hưởng lợi nhờ nguồn cung lao động dồi dàu đặc biệt là lao động có tay nghề , kinh nghiệm lâu năm.
Vì sao doanh nghiệp thích giữ người già? Pew Research chỉ ra lý do vì "ít ốm đau, trung thành, tận tâm".
Người già trên 75 tuổi làm việc với mức lương ~20 USD/giờ nhưng lại hiệu suất hơn nhóm 65+ được trả cao hơn , ~22 USD/giờ.
Ở đây vì có đủ nguồn cung lao động duy trì bộ máy từ những người già -> khỏi cần phải tăng lương bổng, đào tạo nhân sự mới thay thế. Chúng nó có thể vắt ép mày đến giọt nước cuối cùng.
Nhưng câu hỏi ở đây là:
Giáo viên, phụ hồ, công nhân, thợ mỏ làm sao mà cày đến 70 tuổi được?Người già còn trong hệ thống việc làm quá nhiều dẫn đến "thất nghiệp kép" làm bọn trẻ phải ngày ngày chờ đợi được phỏng vấn để xin 1 chân công việc bàn giấy.
Mày nhìn thấy đòn xoay tài chính chưa?
Tiền sản xuất mồ hôi, lương mồ hôi –> tụi nó giữ lâu bằng cách bắt lao động dài hạn.
Tiền tích lũy không chảy ra mua sắm, đầu tư hay tiêu dùng của công nhân trẻ.
Cuối cùng, tiền đó quay vòng trong hệ thống: trái phiếu, dự án nhà nước, bất động sản…
Doanh nghiệp không chỉ tiết kiệm chi phí, mà còn kiểm soát được chuỗi nhân lực – kinh nghiệm nhiều, giá không tăng, biến động thấp.
Càng đi sâu càng thấy 1 mớ tiền bẩn thỉu được che giấu dưới tên "nhà nước phúc lợi".
Vậy tiền ở đâu ra để trả cho mấy cái free healthcare, education, trợ cấp thất nghiệp?Ừ từ túi tiền mày mà ra đấy. Chả có gì là miễn phí hay ân huệ gì ở đây, bọn cầm quyền chỉ là đứa trung chuyển tiền từ túi người này sang túi người khác.
Đầu tiên, ngân hàng trung ương in tiền.
Thằng này là trùm cuối, nó tạo ra tiền từ hư không. Không phải như mày nghĩ là nó có vàng hay gì đảm bảo đâu. Cứ in ra thôi.
Tiền bạc hiện đại (fiat money) chỉ là dựa trên niềm tin "được nhà nước bảo lãnh".
Sau đó, nó bơm tiền vào hệ thống tài chính qua các ngân hàng thương mại. Bằng cơ chế nào? Hãy nhìn vào cách FED in tiền.
Quên hình ảnh những cỗ máy in tiền giấy đi. Hơn 90% lượng tiền trong nền kinh tế Mỹ (và cả thế giới) chỉ là những con số trên màn hình máy tính. FED tạo ra những con số đó từ không khí loãng qua ba công cụ chính:
- Open Market Operations - OMO
Các ngân hàng thương mại lớn (như JPMorgan, Bank of America) đang nắm giữ rất nhiều trái phiếu chính phủ Mỹ.
Khi FED muốn "bơm tiền" vào nền kinh tế, họ sẽ thực hiện một việc rất đơn giản: Họ đi "mua" những trái phiếu đó từ các ngân hàng thương mại.
FOMC (Ủy ban Thị trường Mở Liên bang) tức là bộ não của FED sẽ ra lên cho sàn giao dịch OMO tại FED chi nhánh New York mua trái phiếu kiểu như này:
Và các ngân hàng sẽ đồng ý bán, màn ảo thuật bắt đầu diễn ra một cách kỳ diệu.
Họ trả tiền bằng cách nào? Họ chỉ cần dùng bàn phím, gõ vài con số để cộng thêm tiền vào tài khoản dự trữ mà các ngân hàng đó đang gửi tại chính FED .
"Bùm". Tiền mới đã được tạo ra từ không khí.
FED thực ra không có kho tiền nào hết mà chỉ dùng hai bút toán kế toán đơn giản trên cái bảng cân đối kế toán của mình:
- Bên "Tài sản" (Assets): FED ghi tăng 100 tỷ USD. Tài sản này chính là số trái phiếu mà họ vừa mua được.
- Bên "Nợ phải trả" (Liabilities): FED ghi tăng 100 tỷ USD vào tài khoản dự trữ của JPMorgan tại FED.
Ví dụ JPMorgan giờ đây thấy tài khoản dự trữ của mình ở FED tự nhiên có thêm 100 tỷ USD.
Theo quy định về tỷ lệ dự trữ bắt buộc, số tiền dự trữ dôi ra này cho phép JPMorgan có thể cho vay ra ngoài một lượng tiền còn lớn hơn nhiều (có thể là 1.000 tỷ USD), tạo ra một làn sóng tín dụng mới cho nền kinh tế.
Đó chính là màn ảo thuật. Nó không phải là in tiền giấy. Nó là việc FED mở rộng bảng cân đối kế toán (expanding its balance sheet) của mình. Họ đổi một tài sản kém thanh khoản (trái phiếu) lấy một tài sản có thanh khoản tuyệt đối (tiền dự trữ của ngân hàng trung ương), và trong quá trình đó, tiền mới được tạo ra.
Cái tài khoản mà FED dùng để chứa đống trái phiếu mà nó mua vào được gọi là SOMA (System Open Market Account) .
Khi mày nghe tin "bảng cân đối kế toán của FED phình to", điều đó có nghĩa là cái tài khoản SOMA này đang ngày càng chứa nhiều trái phiếu hơn, và tương ứng, một lượng tiền kỹ thuật số khổng lồ đã được bơm vào tài khoản dự trữ của các ngân hàng thương mại.
Nó nghe như một trò lừa đảo, và về bản chất, nó rất gần với một trò lừa đảo. Nhưng nó vẫn hoạt động được chỉ vì một lý do duy nhất mà mày và tao đã thấy rõ: Niềm tin.
Cả thế giới vẫn tin rằng những con số kỹ thuật số mà FED tạo ra có giá trị, vì nó được chống lưng bởi quyền lực kinh tế và quân sự của chính phủ Mỹ. Màn ảo thuật chỉ kết thúc khi khán giả đồng loạt nhận ra đó chỉ là ảo thuật và không còn vỗ tay nữa.
- The Discount Window
- Quantitative Easing - QE
Hành động này bơm hàng nghìn tỷ đô la kỹ thuật số vào hệ thống tài chính chỉ trong một thời gian ngắn, với mục đích là dập tắt cơn hoảng loạn và giữ cho lãi suất ở mức cực thấp.
Doanh nghiệp, hoặc mấy thằng đầu cơ, vay tiền từ các ngân hàng thương mại được bơm từ FED hoặc các NHTW khác để kinh doanh hay làm ăn. Việt Nam cũng xài cơ chế tương tự nhưng không có quyền lực bơm lạm phát ra ngoài thế giới như đồng đôla.
Lời ăn lỗ chịu là chuyện bình thường của doanh nghiệp, nhưng cái gốc là tiền từ trên trời rơi xuống chứ không phải giá trị thực sự được tạo ra từ sản xuất ban đầu đâu.
Cơ chế đấy được gọi là “Debt monetization” - in tiền để chính phủ vay lại, tài trợ cho ngân sách bằng cách quá trình in tiền và bơm ngược vào hệ thống .
Nếu FED ôm một đống nợ của chính phủ, và chính phủ thì lại đang thâm hụt, phải đi vay nợ mới để trả nợ cũ, vậy chuyện quái quỷ gì sẽ xảy ra khi đến ngày đáo hạn?
Câu trả lời không phải là một phép tính kinh tế.Nó là một màn ảo thuật, một vở kịch được dàn dựng hoàn hảo giữa hai diễn viên chính là Bộ Tài chính Mỹ (The Treasury) và Cục Dự trữ Liên bang (FED).
Cái đống trái phiếu mà FED ôm về bản chất chính là nợ của chính phủ. FED (Ngân Hàng Trung Ương) là chủ nợ, và Bộ Tài chính là con nợ.
Giờ hãy xem vở kịch diễn ra khi một lô trái phiếu trị giá 100 tỷ USD mà FED đang nắm giữ đến ngày đáo hạn.
Bộ Tài chính, vì đang thâm hụt ngân sách, không có sẵn 100 tỷ USD tiền mặt. Để có tiền trả cho FED, họ phải làm cái việc mà họ luôn làm: phát hành một lô trái phiếu mới trị giá 100 tỷ USD để bán ra thị trường.
Đây chính là cái vòng lặp "vay nợ mới trả nợ cũ".
https://substackcdn.com/image/fetch...94ae9-2ed3-499a-9969-fdf4bb567153_380x248.png
