newboi
Thanh niên Ngõ chợ
9:33 31/07/2025
Mark Cuban, nhà đầu tư kỳ cựu người Mỹ, vừa đưa ra một phát ngôn gây chấn động cộng đồng công nghệ: "IP is king in an AI world" (Sở hữu trí tuệ là Vua trong thế giới AI). Đây không chỉ là một nhận định, mà là lời cảnh báo mang tính tiên tri – rằng kỷ nguyên mới của AI sẽ là cuộc chơi của những ai biết tạo ra và bảo vệ tài sản trí tuệ.
AI bước vào thời kỳ “vũ trang hóa” tài sản trí tuệ
theo Mark Cuban, khi trí tuệ nhân tạo ngày càng trở thành yếu tố cốt lõi định hình kinh tế và công nghệ, các công ty không chỉ cạnh tranh về mô hình hay dữ liệu, mà chuyển sang giai đoạn độc quyền tài sản trí tuệ (TSTT). Điều này bao gồm quyền kiểm soát dữ liệu huấn luyện, mô hình thuật toán, bằng sáng chế và hạ tầng kỹ thuật số.
Cuban cảnh báo rằng, việc chia sẻ công khai trong lĩnh vực AI không còn mang lại lợi thế như trước. Trái lại, những gì được công bố hôm nay có thể ngay lập tức bị các mô hình AI nền tảng khai thác, khiến công sức nghiên cứu nhanh chóng mất giá và không còn độc quyền.
xu hướng hiện nay là mã hóa, cô lập và giữ kín TSTT để bảo toàn lợi thế cạnh tranh. Các tập đoàn lớn như Google, Microsoft, Amazon hay Meta đã chi hàng trăm tỷ USD cho AI chỉ trong năm 2025. Cùng lúc đó, các startup AI đang dần từ bỏ tư tưởng chia sẻ kiến thức công khai để chuyển sang mô hình kinh doanh khép kín, tập trung bảo vệ dữ liệu và thuật toán như tài sản chiến lược.
Các “ông lớn” công nghệ đang chạy đua khốc liệt để chiếm ưu thế trong lĩnh vực AI, rót hàng chục tỷ USD vào hạ tầng và tung ra chính sách đãi ngộ hấp dẫn nhằm thu hút nhân tài.
(ảnh trên: Bloomberg)
Tài sản trí trở thành vũ khí tối thượng trong cuộc đua AI
tuyên bố của Mark Cuban phản ánh một thực tế: Trong bối cảnh các mô hình AI ngày càng tương đồng về cấu tạo, thì dữ liệu riêng và công nghệ được bảo hộ mới là yếu tố tạo ra giá trị khác biệt.
giá trị thực sự của AI nằm ở những gì bạn có mà đối thủ không tiếp cận được. Điều đó có thể là một tập dữ liệu chưa từng được công khai, một phương pháp huấn luyện riêng biệt hoặc một hệ thống phần mềm được bảo vệ bằng sáng chế. Những yếu tố này giúp doanh nghiệp không chỉ xây dựng mô hình mạnh, mà còn tạo ra lợi thế độc quyền bền vững.
Cuban cũng khuyến nghị các nhà phát triển TSTT nên mã hóa, cô lập và chỉ cung cấp quyền truy cập có điều kiện, ví dụ thông qua mô hình trả phí hoặc thương mại hóa dưới dạng dịch vụ. Theo ông, đây là cách duy nhất để không bị cuốn vào làn sóng sao chép, khai thác và đánh mất lợi thế trong thời đại AI.
Nhà đầu tư cần thay đổi cách đánh giá giá trị AI
thay vì chạy theo những công ty đốt tiền vào AI, nhà đầu tư nên tìm đến các “pháo đài IP”, các doanh nghiệp sở hữu danh mục bằng sáng chế (patent) vững chắc, các bộ dữ liệu độc quyền không thể sao chép, và những quan hệ đối tác chiến lược khan hiếm.
Nvidia là ví dụ điển hình cho thành công của chiến lược này. Từng chỉ được biết đến là nhà sản xuất card đồ họa, Nvidia nay đã vươn lên thành nhà cung cấp "vũ khí tối thượng" cho cuộc đua AI, với vốn hóa thị trường vượt 4.000 tỷ USD, một cột mốc từng được xem là viển vông chỉ vài năm trước.
Cuban cũng cho rằng, trong một cuộc đua mà kết quả vẫn chưa ngã ngũ, những công ty cung cấp “vũ khí”, như chip, hạ tầng tính toán và dịch vụ đám mây, sẽ là những bên hưởng lợi ổn định nhất. Họ không cần chiến thắng trong cuộc đua mô hình, bởi họ chính là nền móng mà mọi đối thủ phải sử dụng.
với những nhà đầu tư thận trọng hơn, các quỹ ETF chuyên về AI cung cấp giải pháp hợp lý: một danh mục đa dạng để tránh rủi ro khi công ty hụt hơi hoặc bị vượt mặt trong chu kỳ cạnh tranh khốc liệt.
thông điệp cuối cùng của Mark Cuban như một hồi chuông cảnh tỉnh: AI đã bước vào giai đoạn cạnh tranh không khoan nhượng, nơi chiến thắng không thuộc về người nhanh nhất hay giỏi nhất mà thuộc về người kiểm soát được chìa khóa quyền lực: tài sản trí tuệ.
Mark Cuban, nhà đầu tư kỳ cựu người Mỹ, vừa đưa ra một phát ngôn gây chấn động cộng đồng công nghệ: "IP is king in an AI world" (Sở hữu trí tuệ là Vua trong thế giới AI). Đây không chỉ là một nhận định, mà là lời cảnh báo mang tính tiên tri – rằng kỷ nguyên mới của AI sẽ là cuộc chơi của những ai biết tạo ra và bảo vệ tài sản trí tuệ.
AI bước vào thời kỳ “vũ trang hóa” tài sản trí tuệ
theo Mark Cuban, khi trí tuệ nhân tạo ngày càng trở thành yếu tố cốt lõi định hình kinh tế và công nghệ, các công ty không chỉ cạnh tranh về mô hình hay dữ liệu, mà chuyển sang giai đoạn độc quyền tài sản trí tuệ (TSTT). Điều này bao gồm quyền kiểm soát dữ liệu huấn luyện, mô hình thuật toán, bằng sáng chế và hạ tầng kỹ thuật số.
Cuban cảnh báo rằng, việc chia sẻ công khai trong lĩnh vực AI không còn mang lại lợi thế như trước. Trái lại, những gì được công bố hôm nay có thể ngay lập tức bị các mô hình AI nền tảng khai thác, khiến công sức nghiên cứu nhanh chóng mất giá và không còn độc quyền.
xu hướng hiện nay là mã hóa, cô lập và giữ kín TSTT để bảo toàn lợi thế cạnh tranh. Các tập đoàn lớn như Google, Microsoft, Amazon hay Meta đã chi hàng trăm tỷ USD cho AI chỉ trong năm 2025. Cùng lúc đó, các startup AI đang dần từ bỏ tư tưởng chia sẻ kiến thức công khai để chuyển sang mô hình kinh doanh khép kín, tập trung bảo vệ dữ liệu và thuật toán như tài sản chiến lược.
Các “ông lớn” công nghệ đang chạy đua khốc liệt để chiếm ưu thế trong lĩnh vực AI, rót hàng chục tỷ USD vào hạ tầng và tung ra chính sách đãi ngộ hấp dẫn nhằm thu hút nhân tài.
(ảnh trên: Bloomberg)
Tài sản trí trở thành vũ khí tối thượng trong cuộc đua AI
tuyên bố của Mark Cuban phản ánh một thực tế: Trong bối cảnh các mô hình AI ngày càng tương đồng về cấu tạo, thì dữ liệu riêng và công nghệ được bảo hộ mới là yếu tố tạo ra giá trị khác biệt.
giá trị thực sự của AI nằm ở những gì bạn có mà đối thủ không tiếp cận được. Điều đó có thể là một tập dữ liệu chưa từng được công khai, một phương pháp huấn luyện riêng biệt hoặc một hệ thống phần mềm được bảo vệ bằng sáng chế. Những yếu tố này giúp doanh nghiệp không chỉ xây dựng mô hình mạnh, mà còn tạo ra lợi thế độc quyền bền vững.
Cuban cũng khuyến nghị các nhà phát triển TSTT nên mã hóa, cô lập và chỉ cung cấp quyền truy cập có điều kiện, ví dụ thông qua mô hình trả phí hoặc thương mại hóa dưới dạng dịch vụ. Theo ông, đây là cách duy nhất để không bị cuốn vào làn sóng sao chép, khai thác và đánh mất lợi thế trong thời đại AI.
Nhà đầu tư cần thay đổi cách đánh giá giá trị AI
thay vì chạy theo những công ty đốt tiền vào AI, nhà đầu tư nên tìm đến các “pháo đài IP”, các doanh nghiệp sở hữu danh mục bằng sáng chế (patent) vững chắc, các bộ dữ liệu độc quyền không thể sao chép, và những quan hệ đối tác chiến lược khan hiếm.
Nvidia là ví dụ điển hình cho thành công của chiến lược này. Từng chỉ được biết đến là nhà sản xuất card đồ họa, Nvidia nay đã vươn lên thành nhà cung cấp "vũ khí tối thượng" cho cuộc đua AI, với vốn hóa thị trường vượt 4.000 tỷ USD, một cột mốc từng được xem là viển vông chỉ vài năm trước.
Cuban cũng cho rằng, trong một cuộc đua mà kết quả vẫn chưa ngã ngũ, những công ty cung cấp “vũ khí”, như chip, hạ tầng tính toán và dịch vụ đám mây, sẽ là những bên hưởng lợi ổn định nhất. Họ không cần chiến thắng trong cuộc đua mô hình, bởi họ chính là nền móng mà mọi đối thủ phải sử dụng.
với những nhà đầu tư thận trọng hơn, các quỹ ETF chuyên về AI cung cấp giải pháp hợp lý: một danh mục đa dạng để tránh rủi ro khi công ty hụt hơi hoặc bị vượt mặt trong chu kỳ cạnh tranh khốc liệt.
thông điệp cuối cùng của Mark Cuban như một hồi chuông cảnh tỉnh: AI đã bước vào giai đoạn cạnh tranh không khoan nhượng, nơi chiến thắng không thuộc về người nhanh nhất hay giỏi nhất mà thuộc về người kiểm soát được chìa khóa quyền lực: tài sản trí tuệ.
