Don Jong Un
Địt mẹ đau lòng
Mỹ bắt đầu rút một phần nhân sự ngoại giao và quân sự khỏi Trung Đông do lo ngại an ninh, trong bối cảnh căng thẳng với Iran leo thang. Washington tái khẳng định sẽ không để Tehran sở hữu vũ khí hạt nhân, còn Iran cảnh báo sẽ tấn công các căn cứ Mỹ nếu bị khiêu khích. Nguy cơ xung đột quân sự đang phủ bóng lên toàn khu vực, đe dọa chuỗi vận tải năng lượng trọng yếu.
Tổng thống Mỹ ngày 11 tháng 6 cho biết Washington đang di dời một số nhân sự khỏi Trung Đông do lo ngại khu vực này “có thể trở nên nguy hiểm”, đồng thời khẳng định Mỹ sẽ không để Iran sở hữu vũ khí hạt nhân.
Trước đó, Reuters đưa tin Mỹ đang chuẩn bị sơ tán một phần đại sứ quán tại Iraq, đồng thời cho phép thân nhân quân nhân rời khỏi một số địa điểm trong khu vực do lo ngại an ninh ngày càng gia tăng, theo nguồn tin từ Mỹ và Iraq. Tuy nhiên, các nguồn này không nêu cụ thể mối đe dọa nào đã thúc đẩy quyết định này. Thị trường dầu ngay sau đó phản ứng mạnh, giá hợp đồng tương lai dầu Brent tăng hơn 3 USD, lên mức 69.18 USD/thùng.
Một quan chức Mỹ cho biết Bộ Ngoại giao đã cho phép rời khỏi tự nguyện tại Bahrain và Kuwait. Ngoài ra, Bộ Ngoại giao cũng đã cập nhật khuyến cáo đi lại toàn cầu, yêu cầu rút nhân viên không thiết yếu khỏi khu vực do “căng thẳng khu vực leo thang”.
Tổng thống Mỹ phát biểu với báo giới: “Chúng tôi đang di chuyển nhân sự khỏi đó vì khu vực có thể rất nguy hiểm. Chúng tôi sẽ chờ xem điều gì xảy ra. Nhưng rõ ràng, họ (Iran) không thể có vũ khí hạt nhân.” Ông cũng nhấn mạnh rằng nếu các cuộc đàm phán về chương trình hạt nhân của Iran thất bại, Mỹ có thể hành động bằng vũ lực. Trong một cuộc phỏng vấn trước đó, ông bày tỏ lạc quan rằng Tehran cuối cùng sẽ chấp nhận dừng làm giàu uranium.
Về phía Iran, Bộ trưởng Quốc phòng Aziz Nasirzadeh tuyên bố nếu bị tấn công, Iran sẽ đáp trả bằng cách nhắm vào các căn cứ của Mỹ trong khu vực.
Tuy các động thái sơ tán đang diễn ra, Đại sứ quán Mỹ tại Kuwait cho biết cơ quan vẫn hoạt động đầy đủ và chưa có thay đổi nhân sự. Mỹ hiện có hiện diện quân sự rộng khắp Trung Đông, với các căn cứ ở Iraq, Kuwait, Qatar, Bahrain và UAE.
Theo một quan chức Mỹ, Bộ trưởng Quốc phòng Pete Hegseth đã cho phép thân nhân quân nhân tự nguyện rời khỏi các địa điểm này, đặc biệt là ở Bahrain – nơi có số lượng lớn quân nhân đóng quân. Một quan chức khác cho biết việc sơ tán khỏi Đại sứ quán Mỹ tại Baghdad dự kiến sẽ được thực hiện bằng các chuyến bay thương mại, nhưng quân đội Mỹ cũng đã sẵn sàng hỗ trợ nếu cần thiết. Tuy nhiên, truyền thông nhà nước Iraq dẫn nguồn tin chính phủ cho biết chưa phát hiện dấu hiệu an ninh nào buộc phải sơ tán.
Tại Căn cứ Không quân Al Udeid ở Qatar – cơ sở quân sự lớn nhất của Mỹ tại Trung Đông – mọi hoạt động vẫn diễn ra bình thường và chưa có chỉ thị sơ tán nào.
Cùng ngày, Anh cảnh báo nguy cơ leo thang quân sự tại Trung Đông có thể đe dọa đến vận tải hàng hải tại các tuyến đường chiến lược như Vịnh Ba Tư, Vịnh Oman và Eo biển Hormuz. Bộ Ngoại giao Anh cho biết đang theo dõi sát tình hình và sẽ đánh giá lại hoạt động của Đại sứ quán tại Iraq nếu cần thiết.
Iraq – quốc gia duy trì quan hệ với cả Mỹ và Iran – hiện là nơi đồn trú của khoảng 2,500 binh sĩ Mỹ. Dù các cuộc tấn công nhằm vào lực lượng Mỹ do các nhóm vũ trang thân Iran tiến hành đã giảm so với năm ngoái, căng thẳng vẫn chưa hạ nhiệt kể từ tháng 10 năm 2023.
Israel – đồng minh thân cận nhất của Mỹ tại khu vực – cũng đã tăng cường các chiến dịch nhằm vào lực lượng thân Iran tại Iraq và Syria. Năm ngoái, Israel và Iran thậm chí đã hai lần đối đầu trực tiếp bằng tên lửa và máy bay không người lái, qua không phận Iraq.
Mỹ đã tăng cường hiện diện quân sự trong những tháng gần đây, bao gồm triển khai thêm máy bay ném bom B-2 (hiện đã rút) và duy trì lâu hơn sự hiện diện của tàu sân bay thứ hai (đã rời đi).
Vòng đàm phán hạt nhân tiếp theo giữa Mỹ và Iran dự kiến diễn ra trong vài ngày tới, trong đó Tehran được cho là sẽ đưa ra đề xuất phản hồi sau khi từ chối đề nghị của Washington. Một quan chức cấp cao Iran nói với Reuters rằng “đe dọa quân sự luôn là một phần trong chiến lược đàm phán của Mỹ”. Quan chức này cảnh báo: “Bất kỳ hành động quân sự nào chống lại Iran – dù là từ Mỹ hay Israel – sẽ dẫn đến hậu quả nghiêm trọng.”
Phái đoàn Iran tại Liên Hợp Quốc cũng tuyên bố trên X: “Những lời đe dọa về ‘lực lượng áp đảo’ không thay đổi thực tế: Iran không tìm kiếm vũ khí hạt nhân, trong khi chính sách quân sự của Mỹ chỉ làm tình hình bất ổn thêm.” Tuyên bố này dường như nhằm phản ứng lại phát biểu của Tướng Mỹ chỉ huy Bộ Tư lệnh Trung ương, người cho biết đã trình lên tổng thống nhiều lựa chọn nhằm ngăn chặn Iran sở hữu vũ khí hạt nhân. Ông đã hoãn phiên điều trần trước Quốc hội Mỹ vì tình hình căng thẳng leo thang.
