Chủ tịch HĐND TP.HCM Võ Văn Minh nhấn mạnh cần siết quản lý an toàn thực phẩm từ gốc, kiểm tra, xử phạt chỉ là bước cuối để bảo vệ sức khỏe người dân và ổn định thị trường.
tuoitre.vn
Đọc mà thấy bực khi nghe đi nghe lại kiểu giải trình quen thuộc: “ý thức người dân”, “thấy dơ thì đừng ăn”, “hàng rong khó quản”, “chợ truyền thống phải tự lấy lại niềm tin”. Mệt vì nó cho thấy một tư duy quản lý đứng ngoài cuộc, đẩy trách nhiệm xuống cho người tiêu dùng và phường xã, trong khi bản thân cơ quan quản lý lại chỉ xuất hiện ở khâu cuối – xử phạt – khi mọi chuyện đã rồi. Người thu nhập 10 triệu/tháng, cao hơn nhiều lần lương cơ bản, vẫn không có khả năng chọn ăn sạch mỗi ngày. Ngta ko có đủ thời gian, quyền cũng như trình độ để soi đồ ăn từng chút. Họ ăn đồ rẻ không phải vì thích mà vì túi tiền quyết định. Bà Lan nói “thấy dơ thì đừng ăn” nhưng người dân ăn chỗ dơ vì họ không thể chi vài trăm ngàn cho mỗi bữa. Đó không phải thiếu ý thức mà là thiếu lựa chọn – và thiếu bảo vệ từ chính bộ máy được sinh ra để bảo vệ họ. Bà lại nói hàng rong không cấp phép được nên khó kiểm soát. Nếu không cấp phép, không thẩm định, không tiêu chuẩn, không ràng buộc, vậy rủi ro ai gánh? Người dân. Ngộ độc ai chịu? Người dân. Còn quản lý? Chỉ khuyên “ăn chỗ sạch”. Nếu cơ quan chỉ biết đứng nhìn rồi đưa lời khuyên thì cần cơ quan đó để làm gì? Trớ trêu hơn, doanh nghiệp nhỏ làm đúng thì bị kiểm tra, bị soi thủ tục, bị yêu cầu giấy này giấy nọ; còn hàng rong làm tự phát thì được mềm hoá thành “văn hoá”, “không thể dẹp”. Một hệ thống mà người làm đúng bị làm khó, người làm ẩu lại được dung túng thì sao trách đc thị trường. Rồi bà nói siêu thị được kiểm soát chặt và ít sai phạm. Nhưng bao nhiêu % người dân có điều kiện ăn siêu thị mỗi ngày. Quản lý mà chỉ bảo vệ được nhóm khách có tiền, còn nhóm đông đảo nhất thì mặc kệ, vậy là bảo vệ sức khỏe cộng đồng hay bảo vệ hình ảnh? Vụ bánh mì hàng trăm người nhập viện lại bị nói là “do dân đi khám đông nên số liệu nhiễu”. Không ai tự dưng ôm bụng chạy vào viện chỉ để “nhiễu thống kê”. Nếu họ đồng loạt đi khám, nghĩa là hệ thống giám sát đã khiến họ cảm thấy không an toàn. Đổ ngược lên dân chỉ cho thấy sự vô trách nhiệm. Kết lại, nhìn từ góc độ người tiêu dùng phổ thông và nhà sản xuất nhỏ, cách trả lời của bà Lan không đưa ra giải pháp gốc rễ nào ngoài việc tiếp tục dồn gánh nặng về phía những người yếu nhất trong chuỗi. Người dân phải tự nhặt chỗ sạch mà ăn, doanh nghiệp nhỏ phải tự xoay xở với thủ tục và thanh tra, còn hệ thống quản lý vẫn ung dung đứng cuối chuỗi, đợi sự cố xảy ra để phạt rồi… báo cáo thành tích. Nếu kiểm tra – xử phạt thật sự chỉ là “khâu cuối”, vậy làm ơn hoàn thành những khâu trước đi: chuẩn hóa bán rong, làm sạch chợ truyền thống, kiểm soát nguồn vào, minh bạch truy xuất, loại hàng bẩn khỏi thị trường. Khi những thứ đó còn chưa làm được thì đừng mong dân và doanh nghiệp tự bảo vệ mình. Vì trong cuộc chơi này, họ là nhóm duy nhất không có quyền lực nào ngoài… chịu trận.
