Don Jong Un
Xamer mới lớn


Moscow, Russia. (Hình minh họa: Juan Camilo Guarin P/Unsplash)
Armenia vừa ra “tối hậu thư” về việc rời Tổ Chức Hiệp Ước An Ninh Tập Thể (CSTO), nếu liên minh này không có tuyên bố chính thức về Azerbaijan như đã hứa sau xung đột Armenia – Azerbaijan tại vùng Nagorno – Karabakh trước đây.
CSTO là một liên minh quân sự thành lập năm 1992, bao gồm các quốc gia là Nga, Kazakhstan, Kyrgyzstan, Tajikistan, Belarus và Armenia.
Bộ Ngoại Giao Armenia cũng nói thẳng rằng CSTO không thể tiếp tục tồn tại theo cách như hiện tại. Được biết trong thời gian gần đây Armenia đang tăng cường hợp tác với EU và không loại trừ trong một tương lai không xa sẽ trở thành viên của liên minh này sau khi rời khỏi CSTO.
Armenia vốn đã tự đình chỉ tư cách thành viên CSTO năm 2024, sau khi cho rằng liên minh này gây ra mối đe dọa đối với an ninh, chủ quyền và quyền nhà nước của Armenia. Với tư cách thành viên đã đình chỉ, Armenia không trả phí thành viên bắt buộc và không tham gia các cuộc tập trận quân sự của CSTO.
Chủ quyền lãnh thổ đối với vùng đất Nagorno – Karabakh tới nay vẫn là một vấn đề gây tranh cãi quyết liệt giữa Armenia và Azerbaijan. Nhiều lần vùng đất này đã xảy ra xung đột giữa hai nước vì vấn đề chủ quyền. Năm 2025, nước Cộng Hòa Artsakh, thường được gọi là Cộng Hòa Nagorno – Karabakh, do Armenia hậu thuẫn bị quân đội Azerbaijan đánh bại. Tổng thống nước Cộng Hòa này đã buộc phải ký kết một sắc lệnh giải tán tất cả các tổ chức nhà nước cua rnước mình. Hơn một nửa trong tổng số 120 ngàn người dân tộc Armenia sinh sống lâu đời tại đây đã tháo chạy sang Armenia.
Biến cố trên đã khiến Armenia dồn hết giận dữ lên đầu Nga. Nga vốn là chỗ dựa quan trọng của Armenia. Song gần đây việc Armenia có những động thái chuyển về Phương Tây cũng như việc Nga suy yếu vì cuộc chiến ở Ukraine đã khiến Nga không còn mặn mà với Armenia. Trong khi đó, Thổ Nhĩ Kỳ lại hậu thuẫn mạnh mẽ cho Azerbaijan. Hai nước này vốn như anh em một nhà, “một dân tộc, hai quốc gia” với nhiều điểm tương đồng về văn hóa và ngôn ngữ. Thổ Nhĩ Kỳ đã ủng hộ mạnh mẽ cho Azerbaijan chiếm lấy Nagorno – Karabakh bằng cách cung cấp vũ khí hiện đại và kinh nghiệm quân sự.
Về phần mình, Azerbaijan đã chuẩn bị một thời gian dài cho việc làm chủ vùng Nagorno – Karabakh. Nước này đã đầu tư cho quân đội và mua sắm vũ khí, đặc biệt là UAV do Thỗ Nhĩ Kỳ chế tạo. Trong cuộc xung đột vừa qua, Azerbaijan đã sử dụng các UAV sát thủ để triệt hạ tối đa sinh lực đối phương. Trong khi đó, Armenia lại không đủ kinh phí để mua sắm nhiều UAV hiện đại cho Cộng Hòa Artsakh. Còn nước Nga thì khoanh tay đứng nhìn mà không làm gì để hỗ trợ Armenia.
Nếu Armenia rời bỏ CSTO thì đó sẽ là một đòn đau cho Nga, nước đang lao đao vì cuộc chiến mà chính mình gây ra ở Ukraine. Nga hiện đang lâm cảnh khó khăn tới mức phải quị lụy Trung Quốc, và cả Bắc Hàn, để có thể đứng vững ở chiến trường Ukraine. Liệu Trung Quốc sẽ hậu thuẫn Nga tới mức nào, thực bụng tới mức nào khi mà giữa Nga và Trung Quốc vẫn còn tồn tại những vấn đề liên quan tới biên giới hai nước mà tới nay vẫn chưa giải quyết xong.
Mới đây, theo một tài liệu tuyệt mật được cho là rò rỉ từ một quan chức thuộc Bộ Ngoại Giao Trung Quốc đào tẩu, Bắc Kinh đã âm thầm chuẩn bị cho một viễn cảnh đen tối nhất của nước Nga, một khi Putin thất bại tại Ukraine. Đó là Trung Quốc sẽ thành lập cái gọi là “Liên Bang Đông Nga.” Liên bang này sẽ ôm trọn vùng Nga Á, trong đó có cả vùng lãnh thổ mà Trung Quốc đã mất cho Nga vào thế kỷ 19.
Nếu thông tin này là đúng thì có thể xem đây là cách giải thích vì sao tới giờ này Bắc Kinh vẫn chưa lợi dụng việc Nga đang sa lầy ở Ukraine mà tái chiếm những vùng lãnh thổ của họ rơi vào tay Nga vào thế kỷ 19.
Nghĩa là với Bắc Kinh, những vùng lãnh thổ đó chỉ là chuyện nhỏ. Một nửa nước Nga mới là chuyện lớn.