Don Jong Un
Địt xong chạy
Ông Lê Đức Giang (trái, hình: VnExpress) và ông Nguyễn Đức Quyền (Hình: báo Dân Trí)
Thanh Hóa – chiến trường mới trong ván cờ quyền lực trước Đại Hội Đảng XIV. Nơi đây không chỉ là quê hương của Thủ Tướng Phạm Minh Chính, mà còn đủ tiềm lực kinh tế để hình thành phe cánh đầy tham vọng ở Trung Ương. Nay hàng loạt quan chức cấp cao của tỉnh này bị hạ bệ, thế thượng phong của phe Thanh Hóa bị chặn đứng một cách có hệ thống. Bàn cờ chính trị giờ chỉ còn phe Hưng Yên –Tô Lâm cầm trịch.
Ngày 22 Tháng Tám, Đảng CSVN công bố quyết định khai trừ Đảng hai cựu phó chủ tịch tỉnh Thanh Hóa là Nguyễn Đức Quyền và Lê Đức Giang. Điều này thu hút sự quan tâm đặc biệt của dư luận, vì kỷ luật đảng viên sai phạm nhưng lại ẩn chứa nhiều yếu tố nhạy cảm, nơi đang chứng kiến những màn đấu đá ngầm đầy kịch tính giữa Thủ Tướng Phạm Minh Chính và Tổng Bí Thư Tô Lâm.
Khi còn đương chức, ông Quyền ký quyết định giao đất, cho thuê đất có thu tiền sử dụng đất trái pháp luật, gây thất thoát tài sản nhà nước. Trong khi đó, sai phạm của ông Giang được xác định là lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ gây hậu quả nghiêm trọng.
Trước đó là vào Tháng Bảy, 2025, ông Giang bị cơ quan cảnh sát điều tra Bộ Công An CSVN khởi tố, tống giam, với cáo buộc cấu kết cùng với Phó Giám Đốc Sở Nông Nghiệp & Môi Trường Phạm Văn Hoành, Trưởng Phòng Địa Chất Khoáng Sản Nguyễn Thế Hùng và chuyên viên văn phòng ủy ban tỉnh Thanh Hóa Nguyễn Văn Tâm cấp nhiều giấy tở khai thác khoáng sản trái pháp luật cho công ty cổ phần khoảng sản Thiên An Phát, gây thiệt hại nghiêm trọng cho tài sản nhà nước. Hiện vụ án đang được cơ quan chức năng mở rộng điều tra để làm rõ hành vi sai phạm của các cá nhân, tổ chức liên quan và không chừng thời gian tới, nhiều khả năng sẽ có thêm những quan chức cấp cao ở địa phương này sẽ vào “lò”.
Ở cấp độ địa phương, ngoài chức năng quản lý hành chính thì phó chủ tịch tỉnh còn có vai trò rất quan trọng, kiểm soát các dự án kinh tế, đất đai và khoáng sản. Những quyết định cấp phép hay chuyển giao dự án thường đi kèm với lợi ích tài chính, ăn rơ với nhóm lợi ích. Đặc biệt ở các tỉnh lớn như Thanh Hóa, nơi có nhiều tập đoàn kinh tế và dự án lớn nên các phe nhóm từ địa phương đến Trung Ương diễn ra cuộc chiến không khoan nhượng để tranh giành lợi ích, phân chia quyền lực là điều khó tránh khỏi.
Thực tế trước Thanh Hóa, hàng loạt địa phương như Lâm Đồng, Hưng Yên, Vĩnh Phúc, Quảng Ngãi, Bắc Ninh… cũng từng xảy ra những vụ án tương tự, cán bộ tỉnh cấu kết cùng nhóm lợi ích để khai thác đất đai, khoáng sản, trục lợi phi pháp từ các dự án, qua đó phản ánh một phần trong bức tranh phe phái tại địa phương. Việc giới “chóp bu” CSVN mà cụ thể ở đây là Bộ Chính Trị và Ban Bí Thư Trung Ương ra quyết định khai trừ Đảng đối với đảng viên, đó không chỉ là hình thức kỷ luật mà còn là các sắp xếp lại nhân sự, tái cấu trúc quyền lực và củng cố uy tín của Đảng.
Trong nội bộ CSVN, các phe nhóm quyền lực thường hình thành dựa trên các yếu tố: xuất thân địa phương, quan hệ công tác và sự ủng hộ, tiến cử của các cán bộ cấp cao ở Trung Ương. Các phe nhóm này không phải là tổ chức công khai, mà là mạng lưới quan hệ đan xen có ảnh hưởng chính trị, tác động tới việc bổ nhiệm, quyết định dự án, phân bổ ngân sách hoặc xử lý kỷ luật.
Mạnh nhất hiện tại là phe Hưng Yên đứng đầu là Tổng Bí Thư Tô Lâm, có lợi thế kiểm soát nội chính-công an, cơ sở dữ liệu nội bộ. Tiếp đến là phe liên kết Hà Tĩnh-Nghệ An có khá nhiều cá nhân nằm ở Bộ Chính Trị như: Vương Đình Huệ, Phan Đình Trạc, Nguyễn Xuân Thắng, Lê Minh Hưng, Trần Cẩm Tú. Nhưng sau khi Vương Đình Huệ bị loại bỏ, phe liên kết này suy yếu nghiêm trọng, không còn đủ sức cạnh tranh.
Trong khi đó, Thanh Hóa cũng địa phương có nhiều cán bộ ******** ở cấp Trung Ương, nổi bật nhất là Thủ Tướng Phạm Minh Chính, Phó Thủ Tướng Lê Thành Long, cựu Ủy Viên Bộ Chính Trị Tô Huy Rứa dù đã về hưu nhưng tiếng nói vẫn còn khá trọng lượng ở Trung Ương. Những cá nhân này thừa khả năng hình thành một nhóm thân hữu hoặc mạng lưới ủng hộ lẫn nhau gọi chung là “phe Thanh Hóa” đủ sức tác động đến Trung Ương.
Việc hai cựu phó chủ tịch tỉnh Thanh Hóa là Nguyễn Đức Quyền và Lê Đức Giang bị khai trừ Đảng, tống giam cùng số cán bộ lãnh đạo khác bị khởi tố là cách giới “chóp bu” CSVN hạn chế quyền lực phe Thanh Hóa, ngăn chặn đà ảnh hưởng đến Trung Ương ở thời điểm “nhạy cảm”.
Một số vụ án xaỷ ra gần đây ở Thanh Hóa được cho là có liên quan đến “phe Thanh Hóa” như: Vụ án Hạc Thành Tower, liên quan đến sai phạm trong việc giao đất đai, nhiều lãnh đạo tỉnh bị khởi tố trong đó có cựu Bí Thư Tỉnh Trịnh Văn Chiến và cựu Chủ Tịch Tỉnh Nguyễn Đình Xứng; Hoặc vụ cơ quan an ninh điều tra triệt phá một đường dây đưa, nhận hối lộ với 23 đối tượng liên quan cho thấy tìn trạng tham nhũng có tổ chức tại địa phương này. Qua đó cho thấy, những vụ án như thế này không chỉ làm thay đổi cấu trúc quyền lực địa phương, mà còn nhằm hạ bệ phe Thanh Hóa.
Sau khi phe liên kết Hà Tĩnh-Nghệ An suy yếu, cục diện chính sự Việt Nam giờ chỉ còn mỗi phe Thanh Hóa với nhân tố nổi bật là Thủ Tướng Phạm Minh Chính đủ sức đối trọng với phe Hưng Yên – Tô Lâm. Tuy nhiên, phe này tập trung sức mạnh chủ yếu vào kinh tế, ít quyền kiểm soát chính trị Trung Ương, mặc khác lại đang bị mất nhân sự do các vụ án nên khó có cơ hội thắng thế hoặc gây ảnh hưởng đến các quyết định đề bạt nhân sự Trung Ương tại Đại Hội Đảng XIV, cũng như giữ thế cân bằng chiến lược với phe Hưng Yên-Tô Lâm.
Chiến lược của phe Hưng Yên-Tô Lâm là từng bước triệt hạ phe nhóm đối thủ. Trước tiên, “khai tử” phe Trương Thị Mai- Lâm Đồng, đả bại phe liên kết Hà Tĩnh-Nghệ An và giờ đang thẳng tay dẹp phe Thanh Hóa.
Việc hai cựu phó chủ tịch tỉnh Thanh Hóa là những nhân vật chủ chốt bị khai trừ Đảng và khởi tố đủ làm phe Thanh Hóa giảm sức mạnh đáng kể, giảm khả năng tác động tới các quyết định quan trọng, bao gồm cả nhân sự Trung Ương có liên quan đến Thủ Tướng Phạm Minh Chính, giảm khả năng hỗ trợ ông Chính trong các cuộc cân bằng nội bộ. Làm cho uy tín chính trị của ông Chính ở Trung Ương bị suy giảm mà không cần phải trực tiếp đánh gục. Đồng thời phe Hưng Yên- Tô Lâm ngày càng được củng cố mạnh mẽ, trở thành lực lượng chi phối gần như toàn bộ cục diện chính trị Việt Nam.
Những gì diễn ra tại Thanh Hóa là biểu hiệu rõ ràng, phe Thanh Hóa với nhân tố nổi bật Thủ Tướng Phạm Minh Chính từng được coi là thế lực đủ sức cân bằng cục diện, nay lại rơi vào thế thủ, mất dần lợi thế địa phương
