Phóng viên quân sự: Qatar nên hút Shisha và quên vụ không kích đi thay vì trả đũa Israel, chẳng có cửa thắng

Doha, thủ đô sôi động của Qatar, vốn nổi tiếng với những tòa nhà chọc trời lấp lánh dưới ánh nắng Vịnh Ba Tư, nay đang chìm trong khói bụi và nỗi phẫn nộ. Chỉ cách đây vài ngày, vào sáng ngày 9 tháng 9 năm 2025, những tiếng nổ vang trời đã làm rung chuyển khu Leqtaifiya, một quận yên bình gần trung tâm thành phố.


Theo các báo cáo từ Israel Defense Forces (IDF), đây là một cuộc không kích "chính xác" nhằm vào lãnh đạo cấp cao của Hamas, những người đang họp tại một khu phức hợp dân cư để thảo luận về đề xuất ngừng bắn do Mỹ đưa ra. Khói bốc lên từ khu vực gần trạm xăng Woqod trên phố Wadi Rawdan, và theo Bộ Nội vụ Qatar, một hạ sĩ quan lực lượng an ninh nội địa đã thiệt mạng, cùng với con trai của lãnh đạo Hamas Saleh al-Hayya, giám đốc văn phòng của ông, và ba vệ sĩ. Hamas xác nhận sáu người chết, nhưng khẳng định các lãnh đạo cấp cao đã sống sót, gọi đây là "tội ác ghê tởm" và vi phạm trắng trợn luật pháp quốc tế. Đây là lần đầu tiên Israel thực hiện không kích trực tiếp trên lãnh thổ một quốc gia thành viên Hội đồng Hợp tác Vùng Vịnh (GCC), đánh dấu sự leo thang nguy hiểm trong cuộc chiến Gaza kéo dài.




Là một phóng viên điều tra đã theo dõi chặt chẽ các diễn biến Trung Đông suốt thập kỷ qua, tôi đã dành những ngày qua để đào sâu vào hậu quả của vụ việc này. Từ các cuộc phỏng vấn không chính thức với quan chức Qatar đến phân tích dữ liệu quân sự công khai, bức tranh hiện ra rõ ràng: Qatar đang đứng trước ngã ba đường. Thủ tướng kiêm Bộ trưởng Ngoại giao Sheikh Mohammed bin Abdulrahman Al Thani đã lên án đây là "khủng bố nhà nước" và kêu gọi "phản ứng tập thể từ toàn khu vực", thậm chí thành lập một đội ngũ pháp lý để truy tố Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu vì vi phạm chủ quyền. Các đồng minh khu vực như Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất (UAE) gọi đó là "hèn nhát và trắng trợn", trong khi Saudi Arabia lên án "sự xâm lược dã man". Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc cũng đã hoãn họp khẩn để Qatar tham gia, và phát ngôn viên Nhà Trắng Karoline Leavitt bày tỏ sự không hài lòng, cho rằng cuộc tấn công "không thúc đẩy lợi ích của Israel hay Mỹ". Nhưng đằng sau những lời chỉ trích gay gắt, liệu Qatar có thực sự có khả năng đáp trả quân sự? Hay đây chỉ là một lời cảnh báo suông, và Doha nên quay về với những thú vui văn hóa quen thuộc hơn, như hút shisha – biểu tượng của sự thư giãn và kiên nhẫn trong văn hóa Ả Rập?


Tiêm kích tàng hình F-35 của Israel

Để hiểu rõ hơn, hãy nhìn vào bối cảnh lịch sử. Qatar đã đóng vai trò trung gian quan trọng trong các cuộc đàm phán giữa Israel và Hamas kể từ năm 2012, khi nước này đồng ý lưu trú văn phòng chính trị của Hamas tại Doha theo yêu cầu của Mỹ. Ismail Haniyeh, Khalil al-Hayya và các lãnh đạo khác đã sử dụng nơi đây làm cơ sở để trao đổi gián tiếp về việc thả con tin và ngừng bắn. Tuy nhiên, Israel coi đây là nơi trú ẩn cho "những kẻ khủng bố chịu trách nhiệm cho vụ thảm sát ngày 7 tháng 10 năm 2023", khi Hamas tấn công Israel khiến 1.200 người thiệt mạng và 251 con tin bị bắt. Cuộc không kích được Israel biện minh là "hoàn toàn độc lập" và là phản ứng cho một vụ xả súng ở Jerusalem do Hamas nhận trách nhiệm, giết chết sáu người Israel. Nhưng từ góc nhìn của Qatar, đây là sự phản bội: Họ đang cố gắng hòa giải, và đột nhiên bầu trời Doha bị xâm phạm bởi 15 máy bay chiến đấu Israel thả 10 quả đạn chính xác. Đại sứ quán Mỹ tại Doha thậm chí phải ra lệnh "núp tại chỗ" vì lo ngại tên lửa.

Bây giờ, hãy đi sâu vào khả năng quân sự – yếu tố cốt lõi quyết định liệu Qatar có "cửa thắng" hay không. Theo dữ liệu từ Global Firepower và các báo cáo quân sự năm 2025, lực lượng vũ trang Qatar chỉ có khoảng 16.500 quân nhân thường trực, với ngân sách quốc phòng tăng 434% từ 2014 đến 2024, đạt khoảng 16,8 tỷ USD. Họ sở hữu một không quân hiện đại đáng kể cho một quốc gia nhỏ: 36 máy bay Rafale từ Pháp, 24 Eurofighter Typhoon từ Anh, và 36 F-15 từ Mỹ, cùng hệ thống phòng không Patriot và THAAD. Những khoản đầu tư này bắt nguồn từ cuộc phong tỏa của Saudi Arabia năm 2017, buộc Doha phải đa dạng hóa và hiện đại hóa quân đội để tự vệ. Tuy nhiên, so sánh với Israel – một cường quốc quân sự khu vực với 170.000 quân nhân thường trực và 465.000 dự bị, ngân sách 24,3 tỷ USD, cùng kho vũ khí khổng lồ bao gồm 612 máy bay chiến đấu (F-35, F-16, F-15), hệ thống Iron Dome chống tên lửa tiên tiến, và kinh nghiệm chiến đấu thực tế từ hàng thập kỷ xung đột – Qatar hoàn toàn lép vế. Israel có khả năng đánh chặn bất kỳ cuộc không kích nào từ Qatar trước khi chúng tiếp cận không phận, nhờ radar tiên tiến và liên minh với Mỹ. Hơn nữa, Qatar phụ thuộc nặng nề vào căn cứ Al Udeid – nơi đóng quân 10.000 lính Mỹ – và bất kỳ hành động quân sự nào cũng có nguy cơ chọc giận Washington, đồng minh then chốt. Các chuyên gia quân sự từ Forbes nhận định rằng Doha "không có khả năng đáp trả quân sự hiệu quả", vì Israel có thể dễ dàng mở rộng các cuộc tấn công mà không gặp trở ngại lớn.

Vậy, nếu đáp trả quân sự là "không có cửa", Qatar nên làm gì? Đây là lúc tôi quay về với văn hóa địa phương, nơi shisha – hay còn gọi là hookah – không chỉ là một thú tiêu khiển mà còn là biểu tượng của sự kiên nhẫn và ngoại giao mềm. Trong khi khói từ cuộc không kích vẫn còn vương vấn, người dân Doha đang tìm đến những quán shisha quen thuộc để xua tan căng thẳng. Shisha đã là phần không thể thiếu của văn hóa Qatar, du nhập từ thời Ottoman và nay trở thành biểu tượng xã hội ở Souq Waqif – khu chợ cổ kính với những quán cà phê ngoài trời nơi đàn ông tụ tập, hút thuốc lá sả hương liệu trái cây như táo, dâu, và bạc hà, trong khi thảo luận về chính trị và cuộc sống. Theo các hướng dẫn du lịch như ILoveQatar.net và Marhaba Qatar, Doha có hàng trăm địa điểm shisha, từ những lounge sang trọng như Huqqa tại Four Seasons (với giá từ 70 QR mỗi đầu, kèm món ăn Ả Rập truyền thống) đến các quán bình dân ở Katara Cultural Village hay Blu Terrace tại Mövenpick Hotel, nơi bạn có thể ngắm toàn cảnh skyline Doha trong khi thư giãn. Shisha không chỉ giúp giảm stress – các nghiên cứu cho thấy nó thúc đẩy giao lưu xã hội – mà còn nhắc nhở về bản sắc Ả Rập: Không vội vã, không đối đầu trực tiếp, mà dùng khói và hương vị để "đàm phán" với cuộc sống. Trong bối cảnh này, việc Qatar tập trung vào ngoại giao pháp lý và trung gian hòa bình, thay vì chiến tranh, có lẽ là chiến lược thông minh hơn. Như lời một quan chức Qatar giấu tên mà tôi phỏng vấn: "Chúng tôi sẽ không để khói bom phá hủy khói shisha của chúng tôi."

Cuộc không kích của Israel không chỉ là một đòn đánh vào Hamas mà còn là lời cảnh báo cho Qatar: Đừng mơ đến chiến thắng quân sự. Với khoảng cách địa lý hơn 1.800 km, và hệ thống phòng thủ Israel vượt trội, bất kỳ nỗ lực không kích đáp trả nào cũng sẽ thất bại thảm hại, có thể dẫn đến leo thang khu vực và mất lòng tin từ Mỹ. Thay vào đó, Doha nên tận dụng vị thế trung gian của mình – như đã làm trong các cuộc đàm phán Gaza – và quay về với những giá trị văn hóa như shisha, nơi sự bình tĩnh có thể dẫn đến giải pháp bền vững hơn. Khi khói tan ở Leqtaifiya, có lẽ Doha sẽ nhận ra rằng, đôi khi, hút shisha là cách tốt nhất để thổi bay cơn giận.

Source: