Nguồn hình ảnh,VLADIMIR SMIRNOV/TASS/HANDOUT
Chụp lại hình ảnh,Tổng thống Putin phát biểu rằng bất kỳ lực lượng quốc tế nào cũng sẽ là "mục tiêu hợp pháp" ở Ukraine
2 giờ trước
Tổng thống Nga Vladimir Putin đã bác bỏ đề xuất của phương Tây về việc thành lập một "lực lượng trấn an" tại Ukraine sau một ngày nếu giao tranh giữa Moscow và Kyiv chấm dứt.
Phát biểu của ông Putin được đưa ra sau hội nghị thượng đỉnh Paris nhằm hoàn thiện các kế hoạch đảm bảo an ninh, nơi Tổng thống Pháp Emmanuel Macron cho biết 26 đồng minh của Ukraine đã chính thức cam kết triển khai quân đội "trên bộ, trên biển hoặc trên không" để hỗ trợ an ninh ngay khi lệnh ngừng bắn có hiệu lực.
Ông Macron không nêu chi tiết bất kỳ quốc gia nào liên quan.
Tổng thống Putin đã tìm cách dập tắt sáng kiến của các đồng minh đó, với cảnh báo rằng bất kỳ binh sĩ phương Tây nào được triển khai tới Ukraine sẽ là "mục tiêu hợp pháp", đặc biệt nếu họ xuất hiện vào thời điểm hiện tại, dù chưa có kế hoạch triển khai ngay lập tức.
Hiện tại, hy vọng về một lệnh ngừng bắn dường như khá mong manh, sau hội nghị thượng đỉnh tại Alaska giữa ông Putin và Tổng thống Mỹ Donald Trump vào tháng trước, dù sự kiện này từng khiến nhiều người kỳ vọng về một cuộc gặp giữa nhà lãnh đạo Nga với Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky và khả năng đạt được một thỏa thuận hòa bình.
Tổng thống Putin hôm 5/9 cho biết ông sẵn sàng liên hệ với nhà lãnh đạo Ukraine "nhưng tôi không thấy có ích gì. Tại sao? Bởi vì gần như không thể đạt được thỏa thuận với phía Ukraine về các vấn đề then chốt".
Sau đó, Tổng thống Mỹ Donald Trump đăng trên mạng xã hội rằng "Có vẻ như chúng ta đã để mất Ấn Độ và Nga vào tay Trung Quốc thâm sâu và tăm tối nhất", kèm theo hình ảnh ba nhà lãnh đạo của các nước này tại lễ duyệt binh ở Trung Quốc hôm 3/9.
Người phát ngôn Điện Kremlin, Dmitry Peskov, đã ca ngợi "những nỗ lực rất mang tính xây dựng" của ông Trump trong việc tìm kiếm giải pháp, nhưng chỉ trích "các hành động khiêu khích trắng trợn của các nước châu Âu nhằm kéo dài cuộc chiến."
Kể từ cuộc họp ở Alaska, "Liên minh Tự nguyện" - do Anh và Pháp dẫn đầu - đã nỗ lực hết sức để cung cấp cho Kiyv những đảm bảo an ninh nếu đạt được thỏa thuận ngừng bắn. Điều này bao gồm cả việc tăng cường cho quân đội Ukraine và triển khai một "lực lượng đảm bảo" để giám sát việc thực thi thỏa thuận.
Tổng thống Macron nhấn mạnh rằng lực lượng này sẽ được triển khai để ngăn chặn "bất kỳ cuộc xâm lược lớn mới nào" và không đóng tại tiền tuyến. Nhà lãnh đạo Pháp nói rằng lực lượng của phương Tây "không có mục đích hoặc ý định gây chiến với Nga".
Trong khi đó, Tổng thống Zelensky mô tả các quyết định được đưa ra tại cuộc họp ở Paris hôm 4/9 là bước đi cụ thể đầu tiên và một ngày sau đó, ông cho biết rằng sẽ có hàng ngàn binh sĩ nước ngoài được triển khai, dù còn quá sớm để nói chi tiết.
Mỹ chưa công bố cụ thể vai trò của mình. Tổng thống Pháp nói kế hoạch sẽ được hoàn thiện trong vài ngày tới.
Gần đây, ông Trump cho biết Mỹ "có thể" hỗ trợ trên không, và mặc dù ông chủ Nhà Trắng không đưa ra bình luận nào sau hội nghị thượng đỉnh Paris, Tổng thống Zelensky nói rằng ông đã trao đổi với ông Trump về "mức độ bảo vệ tối đa cho không phận Ukraine".
Ông Trump cũng cho biết ông đang có "cuộc đối thoại rất tốt" với ông Putin và dự kiến sẽ nói chuyện lại trong tương lai gần. Hôm 5/9, ông Putin xác nhận rằng ông có "đối thoại cởi mở" với Tổng thống Mỹ.
Nguồn hình ảnh,Anadolu via Getty Images
Chụp lại hình ảnh,Nga cho biết quân đội của họ đang đạt bước tiến trên mọi mặt trận ở Ukraine
Trong khi Kyiv tin rằng một lệnh ngừng bắn ở Ukraine nên được thống nhất trước khi có thể đàm phán một thỏa thuận hòa bình rộng hơn - Nga lại không đồng ý.
Trả lời các câu hỏi tại một diễn đàn kinh tế ở Vladivostok, vùng Viễn Đông của Nga, ông Putin lập luận rằng "nếu các quyết định dẫn đến... hòa bình lâu dài được đưa ra, thì tôi hoàn toàn không thấy cần thiết cho sự hiện diện [của quân đội nước ngoài tại Ukraine]". Ông nói thêm rằng Nga sẽ tuân thủ hoàn toàn mọi quyết định hướng tới hòa bình dài hạn.
Tuy nhiên, Ukraine và các đồng minh phương Tây khó có thể bị thuyết phục bởi những lời nói đó.
Tổng thống Putin cũng khẳng định ông sẵn sàng tổ chức một hội nghị thượng đỉnh với Ukraine tại Moscow và đề nghị đảm bảo an ninh.
Khi biên tập viên Steve Rosenberg của BBC đặt vấn đề với người phát ngôn Điện Kremlin rằng đề xuất trên cho thấy Nga thực chất muốn Ukraine đầu hàng thay vì đạt được hòa bình, ông Peskov đáp: "Hoàn toàn không, hoàn toàn không. Ông ấy được mời đến Moscow để đàm phán, chứ không phải để đầu hàng."
Ông Zelensky đã từng chế giễu ý tưởng của Moscow, coi đó là một bằng chứng cho thấy ông Putin không nghiêm túc. Đã có nhiều đề xuất rằng cuộc đàm phán nên được tổ chức tại thủ đô của các nước trung lập, nhưng ông Putin cho rằng đó là "những đòi hỏi quá đáng".
"Chúng tôi ủng hộ mọi hình thức, dù là cuộc gặp song phương hay ba bên, tôi tin rằng Nga sẽ làm mọi cách để trì hoãn việc này", ông Zelensky nói.
Các nhà lãnh đạo phương Tây cũng tin rằng Nga đang câu giờ để giành thêm lãnh thổ Ukraine, trong bối cảnh cuộc chiến toàn diện kéo dài 42 tháng của họ vẫn đang tiếp diễn.
Ông Putin, người đã có cuộc gặp với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình và nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un hôm 3/9, khẳng định quân đội nước này đang đạt bước tiến trên mọi mặt trận ở Ukraine.
Nguồn hình ảnh,Getty Images
Chụp lại hình ảnh,Tổng thống Ukraine đã cùng Tổng thống Pháp Emmanuel Macron tham dự hội nghị thượng đỉnh tại Điện Élysée
Bên cạnh việc khẳng định rõ ràng rằng không nên triển khai lực lượng phương Tây đến Ukraine, Moscow còn nhấn mạnh rằng Nga nên là một trong những quốc gia đóng vai trò "bảo lãnh" cho an ninh của Ukraine - một ý tưởng bị Kyiv và các đồng minh bác bỏ.
Người phát ngôn Điện Kremlin nói với BBC rằng bất kỳ lực lượng nước ngoài nào, dù thuộc NATO hay không, đều sẽ là mối nguy hiểm đối với Nga "bởi vì chúng tôi là kẻ thù của NATO".
Tổng thư ký NATO Mark Rutte hôm 4/9 cho biết Nga không có quyền phủ quyết việc triển khai quân đội phương Tây đến Ukraine: "Tại sao chúng tôi lại quan tâm đến suy nghĩ của Nga về quân đội ở Ukraine? Đó [Ukraine] là một quốc gia có chủ quyền. Không phải Nga quyết định điều đó."
Rất ít quốc gia công khai cam kết sẽ triển khai binh sĩ trực tiếp tới Ukraine nếu đạt được một thỏa thuận, và Mỹ đã loại trừ khả năng này. Các nhà ngoại giao châu Âu cho rằng việc cam kết điều quân vào thời điểm này có thể sẽ vô tình tiếp tay cho luận điệu chống phương Tây của ông Putin.
Tuy nhiên, Thủ tướng Anh Keir Starmer cho biết các đồng minh phương Tây hiện đã có một "cam kết không thể phá vỡ" với Ukraine, được Mỹ hậu thuẫn, và cần gây áp lực buộc Nga chấm dứt chiến tranh - theo lời của người phát ngôn Văn phòng Thủ tướng Anh.
Thủ tướng Đức Friedrich Merz phát biểu sau cuộc họp tại Paris rằng ưu tiên hàng đầu là đạt được một lệnh ngừng bắn tại một hội nghị thượng đỉnh có sự tham gia của ông Zelensky, và sau đó là cung cấp "những đảm bảo an ninh mạnh mẽ".
Hơn ba năm rưỡi sau cuộc xâm lược toàn diện của Nga vào Ukraine, ông Putin trong tuần này nói rằng "có một tia sáng cuối đường hầm" và "có những lựa chọn để đảm bảo an ninh cho Ukraine trong trường hợp xung đột kết thúc".
Nhưng hôm 5/9, ông lại tỏ ra nghi ngờ về khả năng đạt được một thỏa thuận, và đổ lỗi cho yêu cầu của Ukraine rằng bất kỳ thay đổi nào về lãnh thổ đều phải được xác nhận bằng trưng cầu dân ý và tình trạng thiết quân luật phải được dỡ bỏ.
Nga đã sáp nhập bất hợp pháp năm vùng lãnh thổ của Ukraine, nhưng chỉ kiểm soát hoàn toàn một trong số đó là bán đảo Crimea.
Pl
Bộ trưởng Quốc phòng Anh John Healey đã ca ngợi Tổng thống Trump, người mà ông cho rằng "đã đưa ông Putin vào bàn đàm phán" và "không loại trừ bất kỳ lựa chọn nào."
Nga đã bác bỏ ý tưởng về một lệnh ngừng bắn ban đầu, và khẳng định rằng chiến dịch của họ sẽ không kết thúc cho đến khi có một thỏa thuận hòa bình toàn diện.
Một nguồn tin từ Điện Élysée (Pháp) cho biết trước cuộc họp hôm 4/9 rằng lịch sử đã ghi nhận một số trường hợp về việc lệnh ngừng bắn có thể kéo dài mà không cần đến thỏa thuận hòa bình đầy đủ.
Nguồn tin này dẫn ví dụ về đường phân giới giữa Bắc và Nam Triều Tiên, nơi một lệnh ngừng bắn đã kéo dài nhiều năm với sự hiện diện vũ trang mạnh mẽ của lực lượng đồng minh Mỹ như một tín hiệu răn đe đối với Triều Tiên.
Khái niệm này, theo nguồn tin trên, là vô cùng quan trọng đối với phía Ukraine.
Điều gì ẩn sau lập trường cứng rắn của Putin về cuộc chiến Ukraine?
Phân tích của Steve Rosenberg - biên tập viên về Nga của BBCĐôi khi, điều gây ấn tượng mạnh nhất không phải ở những gì được nói ra.
Mà là ở phản ứng.
Tại vùng Viễn Đông của Nga, Vladimir Putin đã đưa ra lời cảnh báo với phương Tây: chớ nghĩ đến việc triển khai quân đội - kể cả lực lượng gìn giữ hòa bình - đến Ukraine.
"Nếu có binh sĩ nào xuất hiện ở đó", Tổng thống Nga nói, "đặc biệt là vào lúc này, khi giao tranh vẫn đang diễn ra, chúng tôi sẽ hành động dựa trên tiền đề rằng đây sẽ là những mục tiêu hợp pháp để tiêu diệt."
Sau đó là phản ứng.
Khán giả tại diễn đàn kinh tế ở thành phố Vladivostok đã vỗ tay vang dội, với việc các quan chức và lãnh đạo doanh nghiệp Nga dường như hoan nghênh việc đe dọa "tiêu diệt" quân đội phương Tây.
Quan sát cảnh tượng trong hội trường, tôi cảm thấy tràng pháo tay đó thật ớn lạnh.
Và điều này diễn ra chỉ một ngày sau khi các đồng minh của Kyiv, các quốc gia trong Liên minh Tự nguyện, cam kết thành lập một "lực lượng bảo đảm an ninh" sau chiến tranh cho Ukraine.
Khán giả lại vỗ tay khi nhà lãnh đạo Điện Kremlin đề xuất rằng ông sẵn sàng gặp Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky - nhưng chỉ trên lãnh thổ Nga.
"Nơi tốt nhất cho việc này là thủ đô nước Nga, tại thành phố Moscow anh hùng", ông Putin nói.
Bên ngoài nước Nga, đề xuất của ông Putin bị coi là không nghiêm túc, hoàn toàn không khả thi - một kiểu "trêu đùa chính trị".
Nhưng xét trên nhiều phương diện, đề xuất đó phản ánh lập trường hiện tại của Điện Kremlin về cuộc chiến ở Ukraine: "Đúng vậy, chúng tôi muốn hòa bình, nhưng chỉ theo điều kiện của chúng tôi. Các ông từ chối điều kiện của chúng tôi ư? Vậy thì không có hòa bình."
Lập trường cứng rắn này được thúc đẩy bởi sự kết hợp của nhiều yếu tố.
Thứ nhất, vì Điện Kremlin tin rằng quân đội Nga đang giữ thế chủ động trên chiến trường tại Ukraine.
Thứ hai, do thành công ngoại giao. Tại Trung Quốc tuần này, ông Putin đã bắt tay và nở nụ cười với một loạt nhà lãnh đạo thế giới. Động thái này nhằm chứng minh rằng Nga có những người bạn hùng mạnh, chẳng hạn như Trung Quốc, Ấn Độ và Triều Tiên.
Nguồn hình ảnh,Getty Images
Chụp lại hình ảnh,Ông Putin xuất hiện cùng Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình và nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un tại lễ duyệt binh của Bắc Kinh hôm 3/9
Và sau đó là Mỹ. Tháng trước, Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump đã mời ông Putin đến Alaska để tham dự một cuộc họp thượng đỉnh. Các nhà bình luận ủng hộ Điện Kremlin ở Nga ca ngợi sự kiện này như bằng chứng cho thấy những nỗ lực của phương Tây nhằm cô lập nước này về cuộc chiến ở Ukraine đã thất bại.
Để thuyết phục Điện Kremlin chấm dứt giao tranh, ông Trump trước đó đã đặt ra tối hậu thư và thời hạn chót; ông đe dọa sẽ áp đặt thêm các lệnh trừng phạt nếu Nga không đạt được hòa bình.
Nhưng nhà lãnh đạo Mỹ đã không thực hiện những lời đe dọa của mình - và đó là một lý do khác cho sự tự tin của Nga.
Ông Putin công khai ca ngợi những nỗ lực hòa bình của ông Trump. Tuy nhiên, tổng thống Nga đã bác bỏ các đề xuất ngừng bắn của nhà lãnh đạo Mỹ và không tỏ ra muốn nhượng bộ về cuộc chiến ở Ukraine.
Vậy điều đó có ý nghĩa gì đối với triển vọng hòa bình?
Gần đây, Putin nói rằng ông có thể nhìn thấy "ánh sáng cuối đường hầm".
Nhưng theo tôi, hiện nay một bên là Nga, và bên kia là Ukraine cùng châu Âu (và ở mức độ nào đó là Mỹ) đang đi trong những đường hầm khác nhau, trên những con đường khác nhau, hướng đến những đích đến hoàn toàn khác nhau.
Ukraine và châu Âu đang tập trung vào việc chấm dứt giao tranh, thiết lập các đảm bảo an ninh cho Kyiv và đảm bảo quân đội Ukraine đủ mạnh sau chiến tranh để ngăn chặn một cuộc xâm lược khác.
Khi ông Putin nói về "ánh sáng cuối đường hầm", tôi tin rằng ông ấy đang hình dung ra một con đường dẫn đến chiến thắng của Nga ở Ukraine, và rộng hơn là xây dựng một trật tự toàn cầu mới có lợi cho Nga.
Xét về hòa bình, hiện rất khó để thấy được khi nào và ở đâu thì hai con đường hoàn toàn khác biệt này có thể giao nhau.
