Nguồn hình ảnh,Getty Images/BBC
Chụp lại hình ảnh,Hai lãnh đạo được coi là đồng minh đã giáng hai đòn mạnh vào ông Trump
- Tác giả,Paul Adams
- Vai trò,Phóng viên ngoại giao
- 11 tháng 9 2025
Cuộc không kích của Israel nhằm vào văn phòng Hamas ở Doha và vụ thiết bị bay không người lái của Nga xâm nhập sâu vào không phận Ba Lan là hai mối bận tâm khổng lồ cho Nhà Trắng.
Và có thể nói rằng đây là hai đòn giáng mạnh vào uy tín của Tổng thống Mỹ Donald Trump.
Rốt cuộc, cả hai cuộc xung đột – ở Ukraine và Gaza – đều là những vấn đề mà tổng thống Mỹ từng khẳng định sẽ giải quyết nhanh và dứt điểm.
Trong cả hai trường hợp, Tổng thống Nga Vladimir Putin và Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu – những nhà lãnh đạo mà ông Trump coi là đồng minh tự nhiên, dù đầy rắc rối – đều đã chọc "chiếc gậy khổng lồ" vào guồng máy kiến tạo hòa bình của Nhà Trắng.
Hãy xét về tính thời điểm.
Vụ không kích ở Doha diễn ra chỉ hai ngày sau khi chính quyền Trump công bố đề xuất mới nhất nhằm chấm dứt chiến tranh ở Gaza.
Trên mạng xã hội, ông Trump đã gửi lời nhắn tới Hamas rằng đây là cơ hội cuối cùng.
"Tôi đã cảnh báo Hamas về hậu quả nếu không chấp nhận," ông viết trên Truth Social hôm 7/9.
"Đây là cảnh báo cuối cùng, sẽ không còn lần sau nữa!"
Tại Doha, ban lãnh đạo cấp cao của Hamas tập trung để cân nhắc cách phản ứng, nhưng Israel đã không chờ câu trả lời.
Cuộc tấn công không chỉ phá vỡ các đề xuất mới nhất của Mỹ mà còn có thể làm sụp đổ toàn bộ cấu trúc ngoại giao mong manh về Gaza – điều mà chính quyền Trump đặt nhiều kỳ vọng.
Cuộc tranh luận đang xoay quanh Mỹ đã biết về cuộc tấn công của Israel vào lúc nào, nắm rõ ra sao và liệu Washington đã có thể làm gì hơn nữa để ngăn chặn cuộc tấn công hay không.
Việc Mỹ có một trong những căn cứ không quân quan trọng nhất tại Qatar khiến nhiều người kết luận rằng khó có chuyện Nhà Trắng không phát hiện ra các chiến đấu cơ Israel đang tiến đến.
Nhưng nếu không có "đèn xanh" từ Washington – điều mà nhiều người cho là có – thì điều đó cho thấy gì về khả năng tác động của ông Trump tới hành động của ông Netanyahu?
Trong hai năm qua, sau thất bại gây sốc trước những tay súng Hamas vào ngày 7/10/2023, Israel đã phô trương sức mạnh quân sự trên khắp Trung Đông, phần lớn với sự đồng tình ngầm hoặc công khai từ Mỹ.
Israel đã khẳng định vị thế bá quyền không thể bàn cãi trong khu vực với khả năng tấn công bất kỳ nước nào, từ Yemen cho tới Iran.
Nhưng trong cả hai trường hợp đó, Mỹ đều tham gia và có cùng mục tiêu – ngăn chặn Houthi tấn công Israel và tàu thuyền ở Biển Đỏ, đồng thời kìm hãm tham vọng hạt nhân của Iran.
Nhưng đòn tấn công vào Qatar – một đồng minh quan trọng của Mỹ ở khu vực – lại là một chuyện khác.
Ông Trump nói rằng ông cảm thấy "rất tệ" về vụ việc này. Theo tường thuật từ Nhà Trắng, thông tin về vụ không kích của Israel đến quá muộn nên Mỹ không thể kịp thời cảnh báo Qatar.
"Đơn phương ném bom vào lãnh thổ Qatar, một quốc gia có chủ quyền và là đồng minh thân cận của Mỹ vốn đang nỗ lực hết sức và dũng cảm chấp nhận rủi ro cùng chúng ta để kiến tạo hòa bình, không hề thúc đẩy mục tiêu của Israel hay Mỹ," Thư ký báo chí Nhà Trắng Karoline Leavitt nói với các phóng viên.
Điều đó có thể chưa đủ để xua tan những nghi ngờ về khả năng Mỹ đồng lõa, nhưng ít nhất thể hiện sự phẫn nộ.
Về phần mình, ông Netanyahu nhấn mạnh rằng đây là hành động "hoàn toàn độc lập".
Trên tờ The Washington Post, nhà báo David Ignatius viết rằng chiến dịch mà Israel gọi là "Chiến dịch Đỉnh lửa" đã được tiến hành bất chấp cam kết của cả Mỹ lẫn Israel rằng các thủ lĩnh Hamas sẽ không bị tấn công tại Qatar.
Nếu quả thực những cam kết đó đã được đưa ra, thì việc chúng bị phớt lờ một cách trắng trợn chắc chắn sẽ khiến Vùng Vịnh nhìn nhận đó là dấu hiệu của sự yếu kém từ phía Mỹ.
Nguồn hình ảnh,EPA
Chụp lại hình ảnh,Chưa đầy một tháng trước, ông Trump đã đón tiếp ông Putin tại một hội nghị thượng đỉnh ở Alaska
Rồi tới chuyện ở Ba Lan.
Chưa đầy một tháng trước, ông Trump đã đón tiếp ông Putin tại một hội nghị thượng đỉnh ở Alaska, trải thảm đỏ và ôm chào nồng nhiệt "kiến trúc sư" của cuộc chiến ở Ukraine.
Chỉ vài ngày sau đó, trong một khoảnh khắc micro bất ngờ thu được tiếng, người ta có thể nghe thấy ông Trump nói với Tổng thống Pháp Emmanuel Macron rằng ông Putin "muốn làm một thỏa thuận vì tôi… nghe có vẻ điên rồ nhưng đúng là vậy."
Những tuần qua, thay vì những bước tiến hướng tới một thỏa thuận, chỉ là sự leo thang căng thẳng.
Nga liên tiếp tiến hành các cuộc tấn công bằng drone và tên lửa với mức cao kỷ lục ở Ukraine, và giờ đây, lần đầu tiên, có một vụ xâm nhập trắng trợn vào không phận một quốc gia thành viên NATO.
Không phải lần đầu tiên các vật thể do Nga phóng rơi xuống Ba Lan, nhưng những vụ trước thường xảy ra gần biên giới và dường như là tai nạn.
Tuy nhiên, các vụ xâm nhập vào sáng sớm hôm 10/9 vừa rồi hoàn toàn không phải tai nạn. Các quan chức Ba Lan báo cáo 19 drone của Nga đã xâm nhập, trong đó một số bay sâu vào lãnh thổ Ba Lan.
Thủ tướng Ba Lan Donald Tusk nói trước Quốc hội rằng đây là "lần gần nhất với xung đột trực tiếp kể từ Thế chiến II."
Dù Nga đã phủ nhận, gần như mọi người đều đồng thuận rằng đây là một nỗ lực có chủ đích của Moscow để thử quyết tâm của NATO.
Và vì Mỹ vẫn là thành viên quyền lực nhất của liên minh, điều đó đồng nghĩa với việc thử thách cả quyết tâm của ông Donald Trump.
Giới quan sát đã không bỏ lỡ sự do dự rõ ràng trong cách phản ứng của ông Trump – trái ngược với những bình luận của ông về vụ tấn công ở Doha.
"Nhà Trắng chỉ đáp lại bằng sự im lặng đáng kinh ngạc, khi mà tin tức về việc một đồng minh NATO lần đầu tiên tham gia và bắn hạ các phương tiện quân sự của Nga được công bố," tờ Kyiv Post viết.
Nguồn hình ảnh,EPA
Chụp lại hình ảnh,Quân đội Ba Lan kiểm tra hiện trường sau khi drone của Nga làm hỏng mái của một tòa nhà dân cư
Cuối cùng, một bài đăng trên Truth Social cũng xuất hiện – một điều tất yếu.
"Chuyện gì đang xảy ra với việc Nga vi phạm không phận Ba Lan bằng drone vậy?" Tổng thống Trump viết, kèm theo lời nhận xét khá mơ hồ: "Đây rồi!"
Nhưng việc ông Trump ban đầu im lặng, cùng với vẻ dường như không sẵn sàng thực hiện những lời đe dọa của chính mình về việc áp thêm trừng phạt Nga đã khiến các đồng minh phương Tây của Ukraine quay về một "chốn cũ": luôn tự hỏi ông Donald Trump thực sự đứng về phía họ đến đâu.
Điều này có thể sắp thay đổi, trong bối cảnh các quan chức châu Âu phối hợp với đối tác Mỹ để triển khai một gói trừng phạt đồng bộ, lần đầu tiên kể từ khi Trump trở lại Nhà Trắng.
Nhưng với việc tổng thống từng tỏ ra thiếu rõ ràng về NATO, các thành viên liên minh muốn được đảm bảo rằng khi chủ quyền của một đồng minh bị đe dọa, Washington sẽ phản ứng kịp thời.
Một thỏa thuận gần đây cho phép các nước NATO mua trang thiết bị quân sự Mỹ cho Ukraine, cùng cam kết của các thành viên về tăng chi tiêu cho quốc phòng, đã cải thiện đáng kể quan hệ trong liên minh, và ông Trump đã từ bỏ giọng điệu thù địch với NATO như trong nhiệm kỳ đầu tiên.
Về phần mình, các thành viên NATO ở châu Âu nhìn chung đã thừa nhận rằng họ phải làm nhiều hơn để tự bảo vệ an ninh của mình. Việc tuần tra không phận Ba Lan là một ví dụ điển hình.
Nhưng sức mạnh Mỹ – cả quân sự lẫn chính trị – vẫn là nền tảng của liên minh, và câu hỏi về sự sẵn sàng sử dụng sức mạnh này của tổng thống vẫn còn bỏ ngỏ.
Hai ngày, hai cuộc xung đột và hai bài toán khó.
Đối với ông Trump, một nhà lãnh đạo không thích hoặc không ngờ mình sẽ bị thách thức, đây sẽ là một thử thách. Mọi người đều đang chờ xem liệu ông có thể thể hiện mình hay không.
