

Nguồn hình ảnh,Getty Images
Chụp lại hình ảnh,Khối xe pháo quân sự tiến vào lễ đài lại lễ diễu binh 2/9
8 giờ trước
Sáng 2/9/2025, quảng trường Ba Đình tại Hà Nội bùng nổ với những tiếng reo hò của hàng chục ngàn người dân khi lực lượng diễu binh, diễu hành nhân kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2/9 tiến vào.
Ngoài điểm nhấn là màn diễu hành, diễu binh của các lực lượng quân nhân khiến các chị em gào thét, thì nhiều ánh mắt cũng đổ dồn vào các phương tiện, vũ khí thuộc khối xe pháo quân sự được quảng bá là do Việt Nam nghiên cứu, chế tạo, sản xuất, nâng cấp, mà báo chí trong nước hết lời ca ngợi.
Đài Phát thanh và Truyền hình Hà Nội khẳng định tên lửa đạn đạo chiến thuật Scud-B (R17E) do Việt Nam cải tiến là "vua" tên lửa đạn đạo duy nhất Đông Nam Á và kêu gọi "hãy chia sẻ để lan tỏa niềm tự hào về Tổ quốc Việt Nam trong kỷ nguyên mới".
Sáng 2/9, báo Lao Động đưa tin rằng trong lễ duyệt binh A80, nhiều người "không khỏi trầm trồ trước uy lực toát ra từ dàn vũ khí, khí tài của Quân đội nhân dân Việt Nam".
Từ nhiều ngày trước đó, qua các buổi sơ duyệt, tổng duyệt, truyền thông Việt Nam đã đồng loạt lên bài ca ngợi những chiếc xe tăng, xe thiết giáp, tên lửa, UAV… "make in Vietnam".
Nếu bạn đã quen với cụm từ "Made in Vietnam", vốn gắn liền với sản phẩm từ Việt Nam thì khẩu hiệu "Make in Vietnam" do chính quyền khởi xướng nhằm thể hiện mong muốn có sự chuyển dịch mạnh mẽ từ lắp ráp, gia công sang sáng tạo, thiết kế một cách chủ động.
Thực chất, sức mạnh của những vũ khí, khí tài này như thế nào? Và hàm lượng "Việt Nam" trong các loại vũ khí này là bao nhiêu?
Dàn khí tài trong lễ diễu binh, diễu hành A80
Từ Thụy Điển, ông Siemon Wezeman, nhà nghiên cứu cấp cao của Viện Nghiên cứu Hòa bình Quốc tế Stockholm (SIPRI), nói với BBC News Tiếng Việt rằng hầu hết những vũ khí, khí tài mà Việt Nam giới thiệu trong lễ diễu binh lần này không phải là thiết kế mới.Trong đội hình diễu binh năm nay, đi đầu trong khối xe, pháo quân sự tiến vào lễ đài là khối xe tăng T54-B và T-55 do Liên Xô sản xuất.
Từ năm 2009, đã có thông tin về việc Israel giúp Việt Nam nâng cấp, cải tiến tăng T54/55 về sức mạnh hỏa lực, thiết bị điện tử, giáp bảo vệ... phù hợp với điều kiện chiến trường, thành mẫu T-54M3.
Tuy nhiên, Việt Nam từ chối và tự nâng cấp mẫu T54-B. Không rõ các hạng mục nâng cấp xe tăng T-54B là gì, nhưng nhiều khả năng là được cải thiện về hệ thống điều khiển hỏa lực (gồm các hệ thống kính ngắm mới), hệ thống thông tin liên lạc, cải tiến về hỏa lực cũng như giáp bảo vệ.

Nguồn hình ảnh,VGP
Chụp lại hình ảnh,Phiên bản xe tăng T-54B được cải tiến, nâng cấp
Quân đội Việt Nam nói riêng và các quân đội trên thế giới nói chung thường chỉ công bố những thông số căn bản, không công bố tất cả những đặc điểm của một loại vũ khí, vì nó mang tính bí mật quốc phòng, hay "binh bất yếm trá" trong nhà binh.

Nguồn hình ảnh,VGP
Chụp lại hình ảnh,Xe chiến đấu bộ binh XCB-01
Đi sau khối xe tăng là khối xe thiết giáp được giới thiệu là do Tổng cục Công nghiệp Quốc phòng sản xuất, trong đó phải kể đến xe chiến đấu bộ binh XCB-01 và xe thiết giáp chở quân chiến đấu XTC-02.
Mẫu XCB-01 được trang bị pháo nòng trơn 73mm, súng phòng không 12,7mm, súng đại liên 7,62mm và tên lửa chống tăng B72, trong khi mẫu XTC-02 được trang bị súng máy phòng không 12,7mm và đại liên 7,62mm.
Theo truyền thông Việt Nam, những phương tiện này là "minh chứng hùng hồn cho bước tiến vượt bậc của công nghiệp quốc phòng Việt Nam chủ động, tự lực, tự cường, lưỡng dụng, hiện đại".
Nhà nghiên cứu Siemon Wezeman cho biết xe chiến đấu bộ binh XCB-01 thực ra là thiết kế của Liên Xô từ thập niên 1960, mà Việt Nam đã sở hữu từ khá lâu, và dường như hiện chỉ đang được nâng cấp trong nước – chứ không phải sản xuất mới hoàn toàn.
"Những nâng cấp này không mang tính đột phá, và không thể so sánh với các sản phẩm hiện đại trên thị trường hiện nay trong cùng phân khúc," ông Wezeman đánh giá.
Chuyên gia từ Viện Nghiên cứu Hòa bình Quốc tế Stockholm cũng nhắc đến tổ hợp tên lửa phòng không S-125-VT phiên bản do Tập đoàn Công nghiệp-Viễn thông Quân đội Viettel nghiên cứu, cải tiến và hiện đại hóa.
Báo Dân Trí viết rằng, phiên bản hiện đại hóa nên S-125-VT có tính năng vượt trội so với phiên bản tiêu chuẩn của tổ hợp Pechora, thậm chí có một vài tính năng tăng gấp vài lần.
Thực chất, S-125 là thiết kế cũ của Liên Xô, đã được nâng cấp với sự hỗ trợ từ Belarus.
"Ngành công nghiệp quốc phòng Việt Nam có tham gia vào việc cải tiến, nhưng bản thiết kế nâng cấp chủ yếu đến từ Belarus. Dù phần lớn công việc nâng cấp thực hiện tại Việt Nam, nhưng nhiều linh kiện có khả năng cao là được cung cấp từ Belarus," ông Wezeman nhận định.

Nguồn hình ảnh,Getty Images
Chụp lại hình ảnh,Tổ hợp tên lửa phòng không S-125-VT được giới thiệu là do Viettel cải tiến và hiện đại hóa

Nguồn hình ảnh,VGP
Chụp lại hình ảnh,Cận cảnh tổ hợp tên lửa phòng không S-125-VT
Một khí tài khác, cũng là sản phẩm của Viettel, là Tổ hợp phương tiện bay không người lái bao gồm các UAV trinh sát phát hiện, nhận dạng mục tiêu với độ chính xác cao và các UAV chiến đấu cấp chiến thuật có khả năng tấn công hiệu quả các mục tiêu mặt đất.
Theo ông Wezeman, dường như phần lớn các mẫu UAV này là do Việt Nam thiết kế, và có phần tương tự với những loại mà nhiều quốc gia khác đang phát triển.
Theo ông, dù đó chưa phải là những mẫu tiên tiến nhất khi so với thị trường quốc tế, đây vẫn là một bước khởi đầu để ngành công nghiệp quốc phòng Việt Nam có thể tiến xa hơn.
"Dù vẫn phụ thuộc vào linh kiện nhập khẩu, chẳng hạn như động cơ - thứ mà Việt Nam chưa tự sản xuất được – và một số bộ phận khác, nhưng tôi sẽ không ngạc nhiên nếu trong 10 năm tới, Việt Nam có thể tự sản xuất các UAV khá tiên tiến, dựa trên thiết kế của chính mình, dù vẫn cần nhập một số linh kiện," nhà nghiên cứu này đánh giá.

Nguồn hình ảnh,VGP
Chụp lại hình ảnh,Tổ hợp phương tiện bay không người lái (UAV) do Viettel nghiên cứu sản xuất