Johnny Lê Nữu Vượng
Già làng
|
[td]
Miệng giếng khí ga mất kiểm soát với ngọn lửa bốc cao nhìn xa từ hàng cây số
[/td]Bối cảnh sự kiện
Vào tháng 12 năm 1963, giếng khí số 11 tại mỏ Urta-Bulak gặp sự cố nghiêm trọng. Áp lực khí gas mất kiểm soát, dẫn đến việc khoảng 2 triệu mét khối khí gas thoát ra mỗi ngày, bùng cháy dữ dội. Ngọn lửa khổng lồ cháy liên tục trong hơn 1.000 ngày (gần ba năm), gây thiệt hại lớn về tài nguyên và đe dọa môi trường xung quanh. Các phương pháp chữa cháy thông thường, như sử dụng nước hoặc hóa chất, đều bất lực trước quy mô của đám cháy. Chính quyền Liên Xô buộc phải tìm kiếm một giải pháp cực đoan để ngăn chặn thảm họa.
Giải pháp hạt nhân
Các nhà khoa học và kỹ sư Liên Xô đã đề xuất một ý tưởng táo bạo: sử dụng một vụ nổ hạt nhân dưới lòng đất để làm sụp đường dẫn khí, từ đó cắt đứt nguồn cung cấp khí gas nuôi dưỡng ngọn lửa. Ý tưởng này dựa trên nguyên lý rằng sóng xung kích từ vụ nổ hạt nhân có thể làm sụp đất đá xung quanh, bịt kín giếng khí và dập tắt đám cháy.
Quả bom hạt nhân được sử dụng có sức công phá khoảng 30 kiloton, tương đương 30.000 tấn thuốc nổ TNT, mạnh hơn gấp đôi quả bom nguyên tử thả xuống Hiroshima năm 1945. Quả bom được đặt ở độ sâu 2.440 mét, trong một hầm khoan song song với giếng khí bị cháy. Việc chuẩn bị cho vụ nổ đòi hỏi sự tính toán chính xác để đảm bảo an toàn và hiệu quả, đồng thời giảm thiểu nguy cơ ô nhiễm phóng xạ.
Thực hiện và kết quả
Ngày 30 tháng 9 năm 1966, quả bom được kích nổ. Sóng xung kích từ vụ nổ đã làm vỡ đất đá xung quanh giếng khí, cắt đứt hoàn toàn đường dẫn khí. Chỉ khoảng 30 giây sau vụ nổ, ngọn lửa khổng lồ đã cháy suốt ba năm dần tắt lịm. Giếng khí số 11 được niêm phong thành công, và thảm họa được ngăn chặn mà không gây thiệt hại đáng kể về người hoặc môi trường xung quanh.
Các lần sử dụng tương tự
Sự thành công của vụ nổ tại Urta-Bulak đã khuyến khích Liên Xô áp dụng phương pháp này trong các sự cố tương tự. Hai trường hợp đáng chú ý bao gồm:
1. Mỏ khí Mayskii (1970): Cách thành phố Mary khoảng 30 km (thuộc Turkmenistan ngày nay), một giếng khí khác bị mất kiểm soát. Một vụ nổ hạt nhân 14 kiloton ở độ sâu 1.720 mét đã được sử dụng để dập tắt đám cháy.
2. Mỏ khí Kumzhinskiy (1980): Gần thành phố Nar'yan Mara ở phía bắc nước Nga, một vụ nổ hạt nhân 37 kiloton đã ngăn chặn sự cố rò rỉ 2,6 triệu mét khối khí gas mỗi ngày.
Những lần sử dụng này cho thấy Liên Xô đã coi phương pháp hạt nhân như một công cụ khả thi để giải quyết các tình huống khẩn cấp trong ngành công nghiệp dầu khí.
### Ý nghĩa và tranh cãi
Sự kiện tại Urta-Bulak đánh dấu một cột mốc độc đáo trong lịch sử sử dụng năng lượng hạt nhân. Nó thể hiện khả năng sáng tạo của con người trong việc áp dụng công nghệ tiên tiến để giải quyết các vấn đề kỹ thuật phức tạp. Tuy nhiên, phương pháp này cũng gây ra nhiều tranh cãi, đặc biệt liên quan đến nguy cơ ô nhiễm phóng xạ và tác động lâu dài đến môi trường. Dù các vụ nổ được thực hiện ở độ sâu lớn để giảm thiểu rủi ro, những lo ngại về an toàn vẫn tồn tại.
Ngoài ra, sự kiện này cũng phản ánh bối cảnh Chiến tranh Lạnh, khi Liên Xô không ngừng tìm cách thể hiện sức mạnh công nghệ và khoa học để cạnh tranh với Hoa Kỳ. Việc sử dụng bom hạt nhân cho mục đích dân sự là một cách để chứng minh năng lực kỹ thuật vượt trội, đồng thời mở ra hướng đi mới trong việc khai thác năng lượng hạt nhân.
Sự kiện Liên Xô sử dụng bom nguyên tử để dập tắt giếng khí Urta-Bulak năm 1966 là một trong những ví dụ hiếm hoi về việc ứng dụng công nghệ hạt nhân vào mục đích dân sự. Dù thành công trong việc kiểm soát thảm họa, phương pháp này cũng đặt ra những câu hỏi về an toàn và đạo đức trong việc sử dụng vũ khí hạt nhân. Ngày nay, với sự tiến bộ của công nghệ chữa cháy và các quy định nghiêm ngặt về an toàn hạt nhân, phương pháp này không còn được sử dụng, nhưng nó vẫn là một chương độc đáo trong lịch sử khoa học và kỹ thuật.
.png "Sex :vozvn (19):"){kind=icon}
