drboyx
Đàn iem Duy Mạnh
Trong Tam Quốc Diễn Nghĩa, La Quán Trung cố tình xây dựng hình ảnh "tam tuyệt": Quan Vũ tuyệt dũng, Tào Tháo tuyệt gian còn Gia Cát Lương tuyệt trí
Lần này tôi sẽ phân tích luôn mảnh ghép cuối cùng của bộ ba tam tuyệt này: Gia Cát Lượng để xem vị quân sư này có phải là tuyệt trí hay không?
Nhiều nhà phê bình đương đại trong đó có nhà văn Lỗ Tấn đã tỏ ra nghi ngờ tài năng thực sự của Gia Cát Lượng. Lỗ Tấn từng phát biểu rằng, dưới ngòi bút của họ La, Lưu Bị hiền đức quá đâm ra giả dối, còn Khổng Minh tài trí quá gần như yêu quái. Nhận xét này không phải là không có căn cứ. Nhưng cho dù có tô vẽ hình ảnh Gia Cát Khổng Minh tài trí đến đâu, La Quán Trung vẫn không thể che giấu được những nhược điểm rõ ràng trong tài cầm quân và dùng người của vị quân sư này:
1. Gia Cát Lượng có phải dùng chiêu "ẩn cư thôn dã" để PR tên tuổi của mình?
Gia Cát được miêu tả là bậc kì tài, trên thông thiên văn, dưới tường địa lý, dùng binh như thần. Thậm chí trong giang ho còn đồn đãi "Ngoạ Long (Gia Cát Lượng) và Phụng Sồ (Bàng Thống), có được một trong hai người ắt sẽ đoạt được thiên hạ." Và để tỏ ra mình tài giỏi hơn người, Khổng Minh chọn chiêu "ẩn cư nơi thôn dã" không màng chính sự, không tham danh lợi. Tôi mạo muội đưa ra giả thuyết, GCL sắp đặt mọi thứ để được Lưu Bị mời ra trọng dụng vì trong suốt thời gian ở ẩn, tại sao Tào Tháo và Tôn Quyền không hề biết đến tên tuổi GCL mặc dù họ cũng rất trọng người tài? Thậm chí Từ Thứ, tài được coi là kém tài hơn GCL còn bị Tào dùng mọi thủ đoạn để moi ra cho bằng được thì không cớ gì GCL lại bị bỏ qua không đếm xỉa tới. Cái câu "Ngoạ Long Phụng Sồ" là một chiêu quảng cáo do chính GCL nghĩ ra để tự lăng xê tên tuổi vì ngoài Thuỷ Kính tiên sinh là thầy Khổng Minh và Từ Thứ là bạn tâm giao, chẳng ai nói câu này cả. Trên thực tế, nếu Lưu Bị không bị Thuỷ Kính và Từ Thứ dẫn dụ một cách khéo léo mà mời GCL ra giúp, rất có khả năng Gia Cát sẽ thất nghiệp ở quê làm nông suốt đời.
2. Gia Cát Lượng xuất hiện khiến cục diện trở nên rối ren hơn:
Chính GCL trong thời gian nằm khểnh ở nhà rảnh rỗi sinh nông nổi nghĩ ra cái trò chia ba thiên hạ thay vì để Tào Tháo thống nhất thiên hạ vì trên cơ bản Lưu Bị tại thời điểm đó không phải là đối thủ của Tào Tháo, muốn triệt rất dễ. Lượng mượn danh giúp Lưu kháng Tào khôi phục Hán thất chẳng qua là muốn lợi dụng thời thế để tạo dựng tên tuổi trên vũ đài chính trị. Nếu GCL có tài xem thiên văn đoán được vận mệnh quốc gia, chẳng lẽ ông không hiểu được khí số của Hán triều qua 400 năm đã tận không thể khôi phục được. Đó âu cũng là tuần hoàn của tự nhiên. Vậy GCL cãi mệnh trời phò tá Lưu Bị kéo dài chiến tranh vì đại nghiệp hay vì bản thân muốn được sử sách lưu danh?
3. Chu Du quyết tâm trừ khử Gia Cát Lượng có phải vì lòng dạ hẹp hòi đố kị?
TQDN miêu tả Chu Du là một tướng tài nhưng luôn đố kị với tài năng của Khổng Minh nên bị Khổng Minh trêu tức ba lần mà hộc máu chết. Tôi không nghĩ như vậy. Chu Du quyết giết chết Khổng Minh không phải vì lòng ganh ghét hẹp hòi mà vì Du thấy rõ được sự xỏ lá tráo trở của Lượng khi hợp tác trong trận Xích Bích. Trận Xích Bích là công sức của chúng tướng Đông Ngô, mưu trí của Chu Công Cẩn và sự hi sinh xương máu của tướng sĩ Giang Đông. Gia Cát mang tiếng hợp tác nhưng chỉ phe phẩy quạt lông ngỗng khích bác, bày kế nhỏ mượn tên và xỏ lá bày trò cầu gió Đông (trên thực tế, Lượng đã xem thiên văn biết chắc chắn gió Đông sẽ nổi lên trong thời khắc đó lên vờ vịt lập đàn cầu đảo). Khi quân Đông Ngô trực chiến với quân Tào, quân Lưu Bị nhận nhiệm vụ đuổi giết tàn binh của Tào Tháo hết sức nhẹ nhàng. Đã vậy Quan Vũ còn không giết được Tào Tháo mà cũng chẳng bị trách phạt gì ngoài màn kịch lấy đầu mình tạ tội. Đến khi chia chiến lợi phẩm, quân Lưu nghiễm nhiên nuốt Kinh Châu, yết hầu của Đông Ngô, với danh nghĩa mượn mà không bao giờ trả. Gia Cát Lượng chơi cha thiên hạ thế, Chu Du không điên mới là lạ. Lượng lợi dụng sự nhân hậu thật thà của Lỗ Túc để chơi chiêu mặt dày không trả Kinh Châu càng khiến cho Chu Du thấy được sự bất tín của Lưu và Gia Cát. Do đó việc Chu Du tìm mọi cách trử khử Khổng Minh có thể nó không phải vì tình riêng mà là vì đại nghiệp của Đông Ngô. Chỉ có thể nói Du ganh ghét tài của Lượng nếu hai người cùng thờ một chủ, còn rõ ràng ai thờ chủ nấy. Nhân nhượng với địch là tự hại mình.
4. Khổng Minh có biết dùng người?
Là một chủ soái, việc dùng người của Khổng Minh bộc lộ những nhược điểm sơ đẳng: biết không dùng được vẫn dùng. Dùng Quan Vũ trấn Hoa Dung Đạo khi biết Vũ có giao tình với Tào Tháo phải chăng là một sơ suất trong việc dùng người hay chủ ý của GCL cố tình tha Tào Tháo để tiếp tục duy trì thế chân vạc vì lúc đó Lưu Bị còn chưa có đủ lực để đấu với Đông Ngô. Lần thứ hai, Lượng dùng Quan Vũ trấn Kinh Chấu yếu địa dù biết Vũ ngông cuồng tự cao tự đại. Kết quả Kinh Châu mất, Quan Vũ tán mạng dẫn đến cái chết của cả Trương Phi và Lưu Bị kô lâu sau đó. Tới khi đánh Nguỵ, Gia Cát lại khinh suất giao con đường tải lương Nhai Đình cho Mã Tốc, kẻ chỉ biết dùng binh trên giấy chứ không có kinh nghiệm thực tiễn. Kết quả Nhai Đình mất, quân Thục mất đường tiếp lương phải quay về không đánh được Trung Nguyên. Dùng người như thế sao có thể gọi là tuyệt trí được?
5. Gia Cát Lượng có trọng nhân tài?
Trong Tam Quốc Diễn Nghĩa, tác giả chưa bao giờ đưa ra được lời giải thích cụ thể và thuyết phục tại sao Lượng lại ghét Ngụy Diên đến thế và luôn tìm cách đưa Diên vào chỗ chết. Ngay từ ngày Ngụy Diên giết Hàn Huyền và đưa Hoàng Trung về đầu quân cho Lưu Bị, Khổng Minh đã vô duyên vô cớ đòi lôi Ngụy Diên ra chém vì một cái cớ hết sức tào lao: “Ngụy Diên có tướng phản cốt sau gáy, ở với chủ mà hại chủ, trước sau gì cũng gây họa.” Nhìn mặt người lần đầu tiên mà thấy được luôn cục xương phản phía sau gáy nơi bị mũ trụ che khuất thì tôi phải lạy và gọi bằng thánh. Tuy không giết được Diên lúc đó, nhưng lời phán “Diên có tướng phản” là bản án treo lơ lửng trên đầu vị tướng này. Trong quá trình về với Lưu Bị, Diên chứng tỏ mình thực sự có tài, lập được nhiều công lớn. Sau khi ngũ hổ tướng mất đi bốn người, Ngụy Diên cùng Triệu Vân là hai hai võ tướng rường cột của Thục. Lưu Bị phong cho Diên chức tiền quân sư, Chinh Tây tướng quân, Hán Trung thái thú và phong tước Nam Trịnh Hầu, cùng tước vị với Gia Cát Lượng là Vũ Hầu. Điều đó cho thấy Bị đối đãi với Diên không hề kém Khổng Minh. Tôi đặt ra giả thuyết đây là nguồn gốc của mọi đố kị trù dập mà Lượng dành cho Diên.
Khi quân Thục đánh Ngụy, Lượng làm chủ soái, Diên làm phó soái. Những công việc được Lượng giao, Diên đều làm tròn trách nhiệm, không hề lơ là, chỉ có thắng chưa chưa từng thua. Thậm chí Diên còn nhiều lần giải vây cho Lượng. Vậy mà khi Diên đưa ra nhiều kế hoạch tác chiến, tiêu biểu là việc đi tắt qua hang Tí Ngọ đánh Tư Mã Ý thay vì đi ngõ Tà Cốc, Lượng lại gạt phăng khiến cho việc vượt Kỳ Sơn thất bại. Rõ ràng trong thời gian Lượng bắt buộc phải dùng Diên, Lượng chỉ sai Diên làm theo ý mình chứ chưa từng coi trọng những đóng góp của Diên. Thâm hiểm hơn, trước khi chết, Lượng còn quyết giết Diên cho bằng được bằng cách bày ra cái trò cúng sao để kéo dài mạng sống, nghiêm cấm quân sĩ không cho người ngoài ra vào quấy nhiễu nhưng thầm dặn tả hữu nếu thằng Diên nó vào thì cứ để nó xông vào để tao đổ vạ lên đầu nó. Ngụy Diên quả nhiên rơi vào bẫy bị phe thân Lượng cô lập vì nghĩ rằng chính vì Diên mà Lượng phải chết, gián đoạn sự nghiệp kháng Ngụy. Không dừng ở đó, Lượng còn viết cẩm nang dặn Mã Đại phải trừ khử Ngụy Diên sau này, một mặt xui bọn Dương Nghi làm khó Diên đủ điều. Bị ép tới đường cùng, Ngụy Diên dẫn quân về muốn đối chất nói chuyện phải trái thì a lê hấp, anh Đại từ đâu xông ra hô lớn: “Ta phụng mệnh thừa tướng chém chết phản tặc” rồi lấy đầu Diên trong khi ông này còn chưa kịp hiểu mô tê ất giáp gì. Người đời bảo Du đố kị người tài, tôi thấy Lượng mới là kẻ thâm hiểm khôn cùng. Lượng quyết tâm trừ khử Diên là muốn dọn đường cho đệ tử Khương Duy lập công sau này.
6. Gia Cát Lượng có lặp lại kịch bản “khống chế vua để điều khiển chư hầu” của Tào Tháo?
Trước khi lâm chung ở thành Bạch Đế, Lưu Bị lúc này đã xưng làm Hán Trung Hoàng Đế đã thử lòng Lượng lần cuối bằng cách giả vờ trối rằng: “Thằng Đẩu con ta lúc nhỏ vì ta chơi dại quăng nó xuống đất bây giờ thiểu năng mẹ nó rồi. Ông giúp được thì giúp, không được thì phế nó rồi tự lên làm hoàng đế cho vuông.” Chỉ cần Lượng gật đầu cái rụp là thế nào bên trong Triệu Vân núp sau rèm cũng sẽ vung kiếm nhào ra hô lớn: “Bắt lấy phản tặc!” Nhưng Lượng đâu có ngu để rơi vào cái bẫy của Bị vì Lượng đã học được chiêu cao tay của Tào Tháo không lên làm vua, chỉ làm thừa tướng nhưng quyền lấn cả vua. Khi A Đẩu Lưu Thiện lên ngôi, Lượng để cho Thiên cứ thế ăn chơi hưởng thụ còn mình thao túng binh quyền trong tay cố chấp đánh Ngụy chín lần bại hết cả chín. Khi bọn Phí Vỹ và Pháp Chính nhận ra dã tâm của Lượng khuyên Lưu Thiện triệu hồi Lượng về cung không cho tiếp tục đánh nữa vì tốn hao ngân khố quá nhiều, Lượng về triều làm mình làm mẩy bảo Lưu Thiện không biết công lao khó nhọc của lão thần mà nghe lời gian nịnh khiến Thiện không biết làm thế nào lại để Lượng tiếp tục đánh Ngụy. Có thể thấy mọi sự lớn nhỏ của triều Thục đều do thừa tướng quyết định chứ vua không hề có thực quyền.
7. Gia Cát Lượng, công thần hay tội thần?
Nhắc đến Gia Cát Lượng cũng như Quan Vũ, từ trước đến giờ tôi chỉ nghe thiên hạ luận công nhưng chưa ai kể tội. Đó là một luận điệu mang tính rập khuông và bị dẫn dắt có mục đích của giai cấp thống trị khiến những người đọc thiếu chính kiến bị mê muội nghe theo. Nếu tước bỏ cái lớp vỏ bọc “trung quân ái quóc” mà bọn hủ Nho ngu dốt tô vẽ cho Gia Cát Lượng, con người này sẽ hiện nguyên hình là một tên tội phạm chiến tranh khét tiếng đem tính mạng của vô số tướng sĩ ba nước Ngụy, Thục, Ngô nướng vào hết cuộc chiến vô nghĩa này tới cuộc chiến vô nghĩa khác để nhằm mục đích: gây dựng tiếng tăm cho bản thân mình.
Đầu tiên, Khổng Minh không chọn đầu quân cho Tào Tháo hoặc Tôn Quyền mà nhất quyết phải chờ Lưu Bị thỉnh ra vì hai lý do. Cả Tào Tháo và Tôn Quyền đều đã có quá nhiều mưu sĩ, Lượng có đầu quân cũng chưa chắc có dịp trổ tài. Trong khi đó Lưu Bị ngoài đám võ tướng Quan, Trương, Triệu không hề có một mưu thần nào có tầm, về với Bị chẳng phải là có nhiều cơ hội thăng tiến hơn sao? Lý do thứ hai, Lưu Bị tuy chẳng có gì trong tay nhưng được cái danh hoàng thúc. Giúp Lưu Bị chính là giúp nhà Hán, Lượng có thể danh chính ngôn thuận để thao túng thiên hạ theo ý mình mà còn được khen “trung quân ái quốc” chứ không bị xem là “loạn thần tặc tử” như Tào Tháo.
Bước tiếp theo, Lượng bày ra thế chân vạc chia ba thiên hạ, kích động cho Ngô Ngụy đánh nhau tiêu hao lực lượng cả hai bên và chiếm Kinh Châu làm căn cứ địa từ đó tiến đánh Ba Thục, Tứ Xuyên của Lưu Chương để lập nên nước Thục. Việc làm này đã khiến cho công cuộc thống nhất Trung Nguyên của Tào Tháo không thể thực hiện được và chiến tranh lại tiếp tục kéo dài. Trong ba nước, Đông Ngô luôn là nước chủ hòa nên Tào Tháo và Tôn Quyền hoàn toàn có thể thương thuyết với nhau để đi tới một kết cục hòa bình nếu không có Lượng chọc ngoáy khiêu khích để gây ra trận Xích Bích khiến hai bên trở thành đối đầu, tốn hao lực lượng để Lưu Bị ngồi giữa làm ngư ông đắc lợi. Nhờ trận Xích Bích, Lượng nổi danh như một quân sư đa mưu túc trí được thiên hạ chính thức biết đến danh tiếng. Tiếng tăm anh Lượng giờ đây lọt top những quân sư hot nhất của thời đại từ cái mốc Xích Bích này.
Vào được đất Thục, Lượng khuyên Lưu Bị lập làm hoàng đế, bản thân mình làm thừa tướng và giương lên ngọn cờ chính nghĩa “khôi phục Hán thất, thống nhất giang sơn”. Đây quả là một trò gian trá lừa được nhiều kẻ ngu muội vì Hán thất vốn không thể khôi phục khi Lưu Thiện là kẻ bất tài vô dụng. Hơn ai hết Lượng hiểu rõ điều đó nên ông không ngu đến nỗi hao tâm tổn sức để mang giang sơn về dâng cho một thằng ngốc. Còn “thống nhất giang sơn” điều này chẳng phải nếu không có Lượng xen vào thì Tào Tháo đã thống nhất giang sơn từ lâu rồi sao? Chín lần xuất quân đánh Ngụy, tiêu tốn hết biết bao nhiêu tiền của, hi sinh biết bao nhiêu sinh mạng của tướng sĩ hai bên cũng chỉ đưa quân Thục đến tới Kỳ Sơn là hết mức, cơ bản chưa thể gọi là đặt chân vào biên giới của nước Ngụy. Tôi tin Khổng Minh hiểu được điều đó hơn ai hết nhưng vẫn kiên trì sứ mạng vì một mục đích duy nhất, được ghi danh thiên cổ như một công thần của nhà Hán. Cuối cùng thì Vũ Hầu Gia Cát Khổng Minh cũng đạt được tâm nguyện ghi danh sử sách nhưng đó là sử sách của phe bảo hoàng và Nho giáo và bọn dân ngu. Chính nhờ bọn sử quan Nho giáo mà công lao của Lượng thì được bốc lên mây còn bao nhiêu tội trạng đều không nhắc tới. Theo tôi, câu PR bản thân mà Gia Cát Lượng đã đưa ra từ lúc nằm trong lều tranh: “Có được một trong hai người Ngọa Long và Phụng Sồ, thế nào cũng có được thiên hạ.” đáng được xem là một trong những chiêu trò quảng cáo sản láo toét phẩm kinh điển nhất mọi thời đại. Thực tế chứng minh là Lưu Bị đã có được cả hai Long và Phụng nhưng nào có được thiên hạ. Buồn cười thay là thiên hạ đời sau vẫn tin như sấm câu nói dối này.
Nếu chiếu theo luật pháp quốc tế hiện đại thì Gia Cát Khổng Minh rất có thể sẽ bị lôi ra tòa án binh để xét xử về như một tội phạm chiến tranh với những cuộc chiến vô nghĩa liên miên làm chết mấy chục vạn người. Chỉ nội việc để Man Vương Mạnh Hoạch tâm phục khẩu phục đầu hàng, Khổng Minh bày kế bảy lần bắt bảy lần thả và phóng hỏa đốt chết mấy vạn quân giáp mây của Mạnh Hoạch trong thung lũng cũng đủ Lượng bị kết tội diệt chủng rồi. Có người sẽ nói rằng, Gia Cát Lượng không nghĩ gì tới việc hưởng thụ cho bản thân, đến lúc chết mặc dù làm thừa tướng nhưng gia cảnh vẫn thanh bần. Nhưng tham vọng của một người đâu chỉ dừng ở vật chất tầm thường? Cái mà Lượng đạt được vượt quá cái vinh hoa phú quý hay giang sơn mà là sự tôn sùng của hậu thế. Tẩy não và lừa bịp được hết thế hệ này sang thế hệ khác, Gia Cát Lượng mới chính là đại gian hùng thời Tam Quốc vậy.
Lần này tôi sẽ phân tích luôn mảnh ghép cuối cùng của bộ ba tam tuyệt này: Gia Cát Lượng để xem vị quân sư này có phải là tuyệt trí hay không?
Nhiều nhà phê bình đương đại trong đó có nhà văn Lỗ Tấn đã tỏ ra nghi ngờ tài năng thực sự của Gia Cát Lượng. Lỗ Tấn từng phát biểu rằng, dưới ngòi bút của họ La, Lưu Bị hiền đức quá đâm ra giả dối, còn Khổng Minh tài trí quá gần như yêu quái. Nhận xét này không phải là không có căn cứ. Nhưng cho dù có tô vẽ hình ảnh Gia Cát Khổng Minh tài trí đến đâu, La Quán Trung vẫn không thể che giấu được những nhược điểm rõ ràng trong tài cầm quân và dùng người của vị quân sư này:
1. Gia Cát Lượng có phải dùng chiêu "ẩn cư thôn dã" để PR tên tuổi của mình?
Gia Cát được miêu tả là bậc kì tài, trên thông thiên văn, dưới tường địa lý, dùng binh như thần. Thậm chí trong giang ho còn đồn đãi "Ngoạ Long (Gia Cát Lượng) và Phụng Sồ (Bàng Thống), có được một trong hai người ắt sẽ đoạt được thiên hạ." Và để tỏ ra mình tài giỏi hơn người, Khổng Minh chọn chiêu "ẩn cư nơi thôn dã" không màng chính sự, không tham danh lợi. Tôi mạo muội đưa ra giả thuyết, GCL sắp đặt mọi thứ để được Lưu Bị mời ra trọng dụng vì trong suốt thời gian ở ẩn, tại sao Tào Tháo và Tôn Quyền không hề biết đến tên tuổi GCL mặc dù họ cũng rất trọng người tài? Thậm chí Từ Thứ, tài được coi là kém tài hơn GCL còn bị Tào dùng mọi thủ đoạn để moi ra cho bằng được thì không cớ gì GCL lại bị bỏ qua không đếm xỉa tới. Cái câu "Ngoạ Long Phụng Sồ" là một chiêu quảng cáo do chính GCL nghĩ ra để tự lăng xê tên tuổi vì ngoài Thuỷ Kính tiên sinh là thầy Khổng Minh và Từ Thứ là bạn tâm giao, chẳng ai nói câu này cả. Trên thực tế, nếu Lưu Bị không bị Thuỷ Kính và Từ Thứ dẫn dụ một cách khéo léo mà mời GCL ra giúp, rất có khả năng Gia Cát sẽ thất nghiệp ở quê làm nông suốt đời.
2. Gia Cát Lượng xuất hiện khiến cục diện trở nên rối ren hơn:
Chính GCL trong thời gian nằm khểnh ở nhà rảnh rỗi sinh nông nổi nghĩ ra cái trò chia ba thiên hạ thay vì để Tào Tháo thống nhất thiên hạ vì trên cơ bản Lưu Bị tại thời điểm đó không phải là đối thủ của Tào Tháo, muốn triệt rất dễ. Lượng mượn danh giúp Lưu kháng Tào khôi phục Hán thất chẳng qua là muốn lợi dụng thời thế để tạo dựng tên tuổi trên vũ đài chính trị. Nếu GCL có tài xem thiên văn đoán được vận mệnh quốc gia, chẳng lẽ ông không hiểu được khí số của Hán triều qua 400 năm đã tận không thể khôi phục được. Đó âu cũng là tuần hoàn của tự nhiên. Vậy GCL cãi mệnh trời phò tá Lưu Bị kéo dài chiến tranh vì đại nghiệp hay vì bản thân muốn được sử sách lưu danh?
3. Chu Du quyết tâm trừ khử Gia Cát Lượng có phải vì lòng dạ hẹp hòi đố kị?
TQDN miêu tả Chu Du là một tướng tài nhưng luôn đố kị với tài năng của Khổng Minh nên bị Khổng Minh trêu tức ba lần mà hộc máu chết. Tôi không nghĩ như vậy. Chu Du quyết giết chết Khổng Minh không phải vì lòng ganh ghét hẹp hòi mà vì Du thấy rõ được sự xỏ lá tráo trở của Lượng khi hợp tác trong trận Xích Bích. Trận Xích Bích là công sức của chúng tướng Đông Ngô, mưu trí của Chu Công Cẩn và sự hi sinh xương máu của tướng sĩ Giang Đông. Gia Cát mang tiếng hợp tác nhưng chỉ phe phẩy quạt lông ngỗng khích bác, bày kế nhỏ mượn tên và xỏ lá bày trò cầu gió Đông (trên thực tế, Lượng đã xem thiên văn biết chắc chắn gió Đông sẽ nổi lên trong thời khắc đó lên vờ vịt lập đàn cầu đảo). Khi quân Đông Ngô trực chiến với quân Tào, quân Lưu Bị nhận nhiệm vụ đuổi giết tàn binh của Tào Tháo hết sức nhẹ nhàng. Đã vậy Quan Vũ còn không giết được Tào Tháo mà cũng chẳng bị trách phạt gì ngoài màn kịch lấy đầu mình tạ tội. Đến khi chia chiến lợi phẩm, quân Lưu nghiễm nhiên nuốt Kinh Châu, yết hầu của Đông Ngô, với danh nghĩa mượn mà không bao giờ trả. Gia Cát Lượng chơi cha thiên hạ thế, Chu Du không điên mới là lạ. Lượng lợi dụng sự nhân hậu thật thà của Lỗ Túc để chơi chiêu mặt dày không trả Kinh Châu càng khiến cho Chu Du thấy được sự bất tín của Lưu và Gia Cát. Do đó việc Chu Du tìm mọi cách trử khử Khổng Minh có thể nó không phải vì tình riêng mà là vì đại nghiệp của Đông Ngô. Chỉ có thể nói Du ganh ghét tài của Lượng nếu hai người cùng thờ một chủ, còn rõ ràng ai thờ chủ nấy. Nhân nhượng với địch là tự hại mình.
4. Khổng Minh có biết dùng người?
Là một chủ soái, việc dùng người của Khổng Minh bộc lộ những nhược điểm sơ đẳng: biết không dùng được vẫn dùng. Dùng Quan Vũ trấn Hoa Dung Đạo khi biết Vũ có giao tình với Tào Tháo phải chăng là một sơ suất trong việc dùng người hay chủ ý của GCL cố tình tha Tào Tháo để tiếp tục duy trì thế chân vạc vì lúc đó Lưu Bị còn chưa có đủ lực để đấu với Đông Ngô. Lần thứ hai, Lượng dùng Quan Vũ trấn Kinh Chấu yếu địa dù biết Vũ ngông cuồng tự cao tự đại. Kết quả Kinh Châu mất, Quan Vũ tán mạng dẫn đến cái chết của cả Trương Phi và Lưu Bị kô lâu sau đó. Tới khi đánh Nguỵ, Gia Cát lại khinh suất giao con đường tải lương Nhai Đình cho Mã Tốc, kẻ chỉ biết dùng binh trên giấy chứ không có kinh nghiệm thực tiễn. Kết quả Nhai Đình mất, quân Thục mất đường tiếp lương phải quay về không đánh được Trung Nguyên. Dùng người như thế sao có thể gọi là tuyệt trí được?
5. Gia Cát Lượng có trọng nhân tài?
Trong Tam Quốc Diễn Nghĩa, tác giả chưa bao giờ đưa ra được lời giải thích cụ thể và thuyết phục tại sao Lượng lại ghét Ngụy Diên đến thế và luôn tìm cách đưa Diên vào chỗ chết. Ngay từ ngày Ngụy Diên giết Hàn Huyền và đưa Hoàng Trung về đầu quân cho Lưu Bị, Khổng Minh đã vô duyên vô cớ đòi lôi Ngụy Diên ra chém vì một cái cớ hết sức tào lao: “Ngụy Diên có tướng phản cốt sau gáy, ở với chủ mà hại chủ, trước sau gì cũng gây họa.” Nhìn mặt người lần đầu tiên mà thấy được luôn cục xương phản phía sau gáy nơi bị mũ trụ che khuất thì tôi phải lạy và gọi bằng thánh. Tuy không giết được Diên lúc đó, nhưng lời phán “Diên có tướng phản” là bản án treo lơ lửng trên đầu vị tướng này. Trong quá trình về với Lưu Bị, Diên chứng tỏ mình thực sự có tài, lập được nhiều công lớn. Sau khi ngũ hổ tướng mất đi bốn người, Ngụy Diên cùng Triệu Vân là hai hai võ tướng rường cột của Thục. Lưu Bị phong cho Diên chức tiền quân sư, Chinh Tây tướng quân, Hán Trung thái thú và phong tước Nam Trịnh Hầu, cùng tước vị với Gia Cát Lượng là Vũ Hầu. Điều đó cho thấy Bị đối đãi với Diên không hề kém Khổng Minh. Tôi đặt ra giả thuyết đây là nguồn gốc của mọi đố kị trù dập mà Lượng dành cho Diên.
Khi quân Thục đánh Ngụy, Lượng làm chủ soái, Diên làm phó soái. Những công việc được Lượng giao, Diên đều làm tròn trách nhiệm, không hề lơ là, chỉ có thắng chưa chưa từng thua. Thậm chí Diên còn nhiều lần giải vây cho Lượng. Vậy mà khi Diên đưa ra nhiều kế hoạch tác chiến, tiêu biểu là việc đi tắt qua hang Tí Ngọ đánh Tư Mã Ý thay vì đi ngõ Tà Cốc, Lượng lại gạt phăng khiến cho việc vượt Kỳ Sơn thất bại. Rõ ràng trong thời gian Lượng bắt buộc phải dùng Diên, Lượng chỉ sai Diên làm theo ý mình chứ chưa từng coi trọng những đóng góp của Diên. Thâm hiểm hơn, trước khi chết, Lượng còn quyết giết Diên cho bằng được bằng cách bày ra cái trò cúng sao để kéo dài mạng sống, nghiêm cấm quân sĩ không cho người ngoài ra vào quấy nhiễu nhưng thầm dặn tả hữu nếu thằng Diên nó vào thì cứ để nó xông vào để tao đổ vạ lên đầu nó. Ngụy Diên quả nhiên rơi vào bẫy bị phe thân Lượng cô lập vì nghĩ rằng chính vì Diên mà Lượng phải chết, gián đoạn sự nghiệp kháng Ngụy. Không dừng ở đó, Lượng còn viết cẩm nang dặn Mã Đại phải trừ khử Ngụy Diên sau này, một mặt xui bọn Dương Nghi làm khó Diên đủ điều. Bị ép tới đường cùng, Ngụy Diên dẫn quân về muốn đối chất nói chuyện phải trái thì a lê hấp, anh Đại từ đâu xông ra hô lớn: “Ta phụng mệnh thừa tướng chém chết phản tặc” rồi lấy đầu Diên trong khi ông này còn chưa kịp hiểu mô tê ất giáp gì. Người đời bảo Du đố kị người tài, tôi thấy Lượng mới là kẻ thâm hiểm khôn cùng. Lượng quyết tâm trừ khử Diên là muốn dọn đường cho đệ tử Khương Duy lập công sau này.
6. Gia Cát Lượng có lặp lại kịch bản “khống chế vua để điều khiển chư hầu” của Tào Tháo?
Trước khi lâm chung ở thành Bạch Đế, Lưu Bị lúc này đã xưng làm Hán Trung Hoàng Đế đã thử lòng Lượng lần cuối bằng cách giả vờ trối rằng: “Thằng Đẩu con ta lúc nhỏ vì ta chơi dại quăng nó xuống đất bây giờ thiểu năng mẹ nó rồi. Ông giúp được thì giúp, không được thì phế nó rồi tự lên làm hoàng đế cho vuông.” Chỉ cần Lượng gật đầu cái rụp là thế nào bên trong Triệu Vân núp sau rèm cũng sẽ vung kiếm nhào ra hô lớn: “Bắt lấy phản tặc!” Nhưng Lượng đâu có ngu để rơi vào cái bẫy của Bị vì Lượng đã học được chiêu cao tay của Tào Tháo không lên làm vua, chỉ làm thừa tướng nhưng quyền lấn cả vua. Khi A Đẩu Lưu Thiện lên ngôi, Lượng để cho Thiên cứ thế ăn chơi hưởng thụ còn mình thao túng binh quyền trong tay cố chấp đánh Ngụy chín lần bại hết cả chín. Khi bọn Phí Vỹ và Pháp Chính nhận ra dã tâm của Lượng khuyên Lưu Thiện triệu hồi Lượng về cung không cho tiếp tục đánh nữa vì tốn hao ngân khố quá nhiều, Lượng về triều làm mình làm mẩy bảo Lưu Thiện không biết công lao khó nhọc của lão thần mà nghe lời gian nịnh khiến Thiện không biết làm thế nào lại để Lượng tiếp tục đánh Ngụy. Có thể thấy mọi sự lớn nhỏ của triều Thục đều do thừa tướng quyết định chứ vua không hề có thực quyền.
7. Gia Cát Lượng, công thần hay tội thần?
Nhắc đến Gia Cát Lượng cũng như Quan Vũ, từ trước đến giờ tôi chỉ nghe thiên hạ luận công nhưng chưa ai kể tội. Đó là một luận điệu mang tính rập khuông và bị dẫn dắt có mục đích của giai cấp thống trị khiến những người đọc thiếu chính kiến bị mê muội nghe theo. Nếu tước bỏ cái lớp vỏ bọc “trung quân ái quóc” mà bọn hủ Nho ngu dốt tô vẽ cho Gia Cát Lượng, con người này sẽ hiện nguyên hình là một tên tội phạm chiến tranh khét tiếng đem tính mạng của vô số tướng sĩ ba nước Ngụy, Thục, Ngô nướng vào hết cuộc chiến vô nghĩa này tới cuộc chiến vô nghĩa khác để nhằm mục đích: gây dựng tiếng tăm cho bản thân mình.
Đầu tiên, Khổng Minh không chọn đầu quân cho Tào Tháo hoặc Tôn Quyền mà nhất quyết phải chờ Lưu Bị thỉnh ra vì hai lý do. Cả Tào Tháo và Tôn Quyền đều đã có quá nhiều mưu sĩ, Lượng có đầu quân cũng chưa chắc có dịp trổ tài. Trong khi đó Lưu Bị ngoài đám võ tướng Quan, Trương, Triệu không hề có một mưu thần nào có tầm, về với Bị chẳng phải là có nhiều cơ hội thăng tiến hơn sao? Lý do thứ hai, Lưu Bị tuy chẳng có gì trong tay nhưng được cái danh hoàng thúc. Giúp Lưu Bị chính là giúp nhà Hán, Lượng có thể danh chính ngôn thuận để thao túng thiên hạ theo ý mình mà còn được khen “trung quân ái quốc” chứ không bị xem là “loạn thần tặc tử” như Tào Tháo.
Bước tiếp theo, Lượng bày ra thế chân vạc chia ba thiên hạ, kích động cho Ngô Ngụy đánh nhau tiêu hao lực lượng cả hai bên và chiếm Kinh Châu làm căn cứ địa từ đó tiến đánh Ba Thục, Tứ Xuyên của Lưu Chương để lập nên nước Thục. Việc làm này đã khiến cho công cuộc thống nhất Trung Nguyên của Tào Tháo không thể thực hiện được và chiến tranh lại tiếp tục kéo dài. Trong ba nước, Đông Ngô luôn là nước chủ hòa nên Tào Tháo và Tôn Quyền hoàn toàn có thể thương thuyết với nhau để đi tới một kết cục hòa bình nếu không có Lượng chọc ngoáy khiêu khích để gây ra trận Xích Bích khiến hai bên trở thành đối đầu, tốn hao lực lượng để Lưu Bị ngồi giữa làm ngư ông đắc lợi. Nhờ trận Xích Bích, Lượng nổi danh như một quân sư đa mưu túc trí được thiên hạ chính thức biết đến danh tiếng. Tiếng tăm anh Lượng giờ đây lọt top những quân sư hot nhất của thời đại từ cái mốc Xích Bích này.
Vào được đất Thục, Lượng khuyên Lưu Bị lập làm hoàng đế, bản thân mình làm thừa tướng và giương lên ngọn cờ chính nghĩa “khôi phục Hán thất, thống nhất giang sơn”. Đây quả là một trò gian trá lừa được nhiều kẻ ngu muội vì Hán thất vốn không thể khôi phục khi Lưu Thiện là kẻ bất tài vô dụng. Hơn ai hết Lượng hiểu rõ điều đó nên ông không ngu đến nỗi hao tâm tổn sức để mang giang sơn về dâng cho một thằng ngốc. Còn “thống nhất giang sơn” điều này chẳng phải nếu không có Lượng xen vào thì Tào Tháo đã thống nhất giang sơn từ lâu rồi sao? Chín lần xuất quân đánh Ngụy, tiêu tốn hết biết bao nhiêu tiền của, hi sinh biết bao nhiêu sinh mạng của tướng sĩ hai bên cũng chỉ đưa quân Thục đến tới Kỳ Sơn là hết mức, cơ bản chưa thể gọi là đặt chân vào biên giới của nước Ngụy. Tôi tin Khổng Minh hiểu được điều đó hơn ai hết nhưng vẫn kiên trì sứ mạng vì một mục đích duy nhất, được ghi danh thiên cổ như một công thần của nhà Hán. Cuối cùng thì Vũ Hầu Gia Cát Khổng Minh cũng đạt được tâm nguyện ghi danh sử sách nhưng đó là sử sách của phe bảo hoàng và Nho giáo và bọn dân ngu. Chính nhờ bọn sử quan Nho giáo mà công lao của Lượng thì được bốc lên mây còn bao nhiêu tội trạng đều không nhắc tới. Theo tôi, câu PR bản thân mà Gia Cát Lượng đã đưa ra từ lúc nằm trong lều tranh: “Có được một trong hai người Ngọa Long và Phụng Sồ, thế nào cũng có được thiên hạ.” đáng được xem là một trong những chiêu trò quảng cáo sản láo toét phẩm kinh điển nhất mọi thời đại. Thực tế chứng minh là Lưu Bị đã có được cả hai Long và Phụng nhưng nào có được thiên hạ. Buồn cười thay là thiên hạ đời sau vẫn tin như sấm câu nói dối này.
Nếu chiếu theo luật pháp quốc tế hiện đại thì Gia Cát Khổng Minh rất có thể sẽ bị lôi ra tòa án binh để xét xử về như một tội phạm chiến tranh với những cuộc chiến vô nghĩa liên miên làm chết mấy chục vạn người. Chỉ nội việc để Man Vương Mạnh Hoạch tâm phục khẩu phục đầu hàng, Khổng Minh bày kế bảy lần bắt bảy lần thả và phóng hỏa đốt chết mấy vạn quân giáp mây của Mạnh Hoạch trong thung lũng cũng đủ Lượng bị kết tội diệt chủng rồi. Có người sẽ nói rằng, Gia Cát Lượng không nghĩ gì tới việc hưởng thụ cho bản thân, đến lúc chết mặc dù làm thừa tướng nhưng gia cảnh vẫn thanh bần. Nhưng tham vọng của một người đâu chỉ dừng ở vật chất tầm thường? Cái mà Lượng đạt được vượt quá cái vinh hoa phú quý hay giang sơn mà là sự tôn sùng của hậu thế. Tẩy não và lừa bịp được hết thế hệ này sang thế hệ khác, Gia Cát Lượng mới chính là đại gian hùng thời Tam Quốc vậy.
