Johnny Lê Nữu Vượng
Già làng
Đánh tiếp đơn thuần tiếp thì không thắng, chỉ thắng được khi sử dụng vũ khí hạt nhân có thể dẫn đến phản ứng quyết liệt từ Mỹ và EU, còn rút quân thì nguy cơ bất ổn nội bộ, bao gồm khả năng bị tướng lĩnh đảo chính, là rất hiện hữu. Tình cảnh này không chỉ phản ánh những tính toán sai lầm của Putin mà còn làm nổi bật sự bế tắc chiến lược của Nga trong bối cảnh quốc tế ngày càng phức tạp.
Nỗi cô đơn của Putin
Đánh tiếp trận chiến thông thường: Giấc mơ chiến thắng xa vời ban ngày
Sau hơn ba năm chiến đấu, Nga đã phải trả giá đắt với hơn 1 triệu binh sĩ thương vong có lẻ, tổn thất nặng nề về trang thiết bị quân sự, và nền kinh tế chịu áp lực từ các lệnh cấm vận quốc tế. Mặc dù Nga đạt được một số bước tiến ở Donbas, mục tiêu ban đầu của Putin – lật đổ chính quyền Ukraine và thiết lập một chính phủ thân Nga – vẫn là điều bất khả thi. Quân đội Ukraine, được hỗ trợ bởi vũ khí hiện đại từ Mỹ và NATO, đã thể hiện khả năng kháng cự mạnh mẽ, đặc biệt với các cuộc phản công ở Kharkiv và Kherson.
Hơn nữa, sự tham gia của quân đội Triều Tiên, như được đề cập trong các nguồn tin gần đây, và việc Ukraine sử dụng tên lửa tầm xa ATACMS của Mỹ để tấn công vào lãnh thổ Nga, đã làm leo thang căng thẳng. Những thất bại liên tiếp trên chiến trường, cùng với sự phụ thuộc vào các đồng minh không đáng tin cậy, khiến giấc mơ về một chiến thắng quân sự toàn diện của Putin ngày càng xa vời. Tiếp tục chiến đấu đồng nghĩa với việc Nga phải chịu thêm tổn thất, trong khi không đảm bảo được một kết quả rõ ràng.
Vũ khí hạt nhân có thể thắng nhanh: Lựa chọn cuối cùng đầy rủi ro
Trước những khó khăn trên chiến trường, Putin đã nhiều lần đưa ra các cảnh báo về việc sử dụng vũ khí hạt nhân, đặc biệt sau khi sửa đổi học thuyết hạt nhân của Nga vào tháng 11/2024. Học thuyết mới cho phép Nga sử dụng vũ khí hạt nhân để đáp trả một cuộc tấn công thông thường từ một quốc gia không sở hữu vũ khí hạt nhân nhưng được hỗ trợ bởi một cường quốc hạt nhân – ám chỉ Ukraine và NATO. Tuy nhiên, lựa chọn này giống như một con dao hai lưỡi.
Mặc dù Putin và các quan chức Nga như Dmitry Medvedev đã liên tục đe dọa về một cuộc xung đột hạt nhân, các nguồn tin tình báo Mỹ cho rằng khả năng Nga thực sự sử dụng vũ khí hạt nhân là thấp, do không mang lại lợi ích quân sự rõ ràng và có nguy cơ gây phản ứng mạnh mẽ từ phương Tây. Tổng thống Joe Biden từng cảnh báo rằng việc Nga sử dụng vũ khí hạt nhân sẽ dẫn đến "hậu quả nghiêm trọng", và cựu Giám đốc CIA David Petraeus khẳng định Mỹ và NATO sẽ đáp trả quyết liệt, có thể tiêu diệt hoàn toàn lực lượng Nga tại Ukraine. Hơn nữa, một động thái như vậy có thể làm mất lòng các đồng minh như Trung Quốc, vốn đã bày tỏ sự phản đối mạnh mẽ với việc sử dụng vũ khí hạt nhân.
Sử dụng vũ khí hạt nhân không chỉ đẩy Nga vào nguy cơ bị cô lập hoàn toàn trên trường quốc tế mà còn có thể kích hoạt một cuộc chiến tranh toàn diện với NATO, một kịch bản mà ngay cả Putin cũng khó có thể chấp nhận.
Lính Nga chết quá nhiều ở Ukraine
Rút quân: Nguy cơ đảo chính và bất ổn nội bộ
Rút quân khỏi Ukraine, dù là một lựa chọn để giảm thiểu tổn thất, lại mang đến những rủi ro chính trị nghiêm trọng cho Putin. Cuộc chiến này đã được Putin tuyên truyền là một "nhiệm vụ thiêng liêng" để bảo vệ lợi ích quốc gia Nga và các vùng lãnh thổ nói tiếng Nga. Việc rút quân mà không đạt được bất kỳ thắng lợi đáng kể nào sẽ bị coi là thất bại thảm hại, làm lung lay hình ảnh "người lãnh đạo mạnh mẽ" mà Putin đã xây dựng trong suốt 25 năm cầm quyền.
Các nguồn tin từ phương Tây và các bài phân tích trên báo chỉ ra rằng Putin lo sợ một nền dân chủ thành công ở Ukraine sẽ truyền cảm hứng cho các phong trào đối lập trong nước. Thất bại ở Ukraine có thể châm ngòi cho sự bất mãn trong quân đội và giới tinh hoa Nga, đặc biệt là các tướng lĩnh cấp cao, những người đã chịu tổn thất nặng nề trong cuộc chiến. Một số nhà phân tích cho rằng các tướng lĩnh hoặc các nhóm quyền lực trong Kremlin có thể tiến hành một cuộc đảo chính nếu cảm thấy Putin không còn khả năng dẫn dắt đất nước. Báo cáo từ Friends of Europe thậm chí dự đoán rằng ngay cả khi Nga thất bại ở Ukraine, sự củng cố quyền lực trong Kremlin vẫn là kịch bản có khả năng xảy ra nhất, nhưng điều đó không đảm bảo sự ổn định lâu dài cho Putin.
Bế tắc chiến lược và áp lực quốc tế
Thế lưỡng nan của Putin còn bị phức tạp hóa bởi áp lực từ các đồng minh và đối thủ quốc tế. Trung Quốc, dù duy trì quan hệ thân thiết với Nga, đã bày tỏ sự không hài lòng với các mối đe dọa hạt nhân và không muốn bị kéo vào một cuộc xung đột toàn cầu. Các lệnh cấm vận từ Mỹ và EU, cùng với sự suy giảm giá trị của đồng rúp, đã làm suy yếu nền kinh tế Nga, buộc Kremlin phải chuyển sang một nền kinh tế chiến tranh. Trong khi đó, sự hỗ trợ ngày càng tăng của NATO cho Ukraine, bao gồm cả việc cung cấp vũ khí tiên tiến, khiến Nga khó có thể giành được lợi thế quyết định.
Hơn nữa, các động thái gần đây của Ukraine, như cuộc tấn công bằng máy bay không người lái vào các căn cứ không quân Nga vào tháng 6/2025, cho thấy Kyiv sẵn sàng đưa cuộc chiến vào sâu trong lãnh thổ Nga. Điều này không chỉ làm gia tăng áp lực quân sự mà còn làm sâu sắc thêm cảm giác bất an trong nội bộ Nga, đẩy Putin vào thế phải đưa ra những quyết định khó khăn hơn.
Tình thế lưỡng nan của Putin trong cuộc xung đột Ukraine có thể được ví như một ván cờ mà mọi nước đi đều dẫn đến rủi ro lớn. Tiếp tục chiến đấu thì hao binh tổn tướng, sử dụng vũ khí hạt nhân thì đối mặt với nguy cơ bị phương Tây đáp trả quyết liệt, còn rút quân thì có thể dẫn đến bất ổn nội bộ và nguy cơ đảo chính. Sau hơn ba năm, Nga không chỉ không đạt được mục tiêu chiến lược mà còn bị cô lập trên trường quốc tế, trong khi Ukraine, dù chịu tổn thất nặng nề, vẫn đứng vững nhờ sự hỗ trợ của phương Tây.
Putin hiện đang ở ngã ba đường, nơi mà mỗi lựa chọn đều tiềm ẩn nguy cơ lớn. Liệu ông có tìm được một lối thoát để bảo toàn quyền lực và vị thế của Nga, hay sẽ tiếp tục lún sâu vào một cuộc chiến không hồi kết? Câu trả lời không chỉ phụ thuộc vào các tính toán chiến lược của Putin mà còn vào phản ứng của cộng đồng quốc tế và nội lực của chính Ukraine. Một điều chắc chắn là, cuộc xung đột này đã và đang định hình lại trật tự địa chính trị toàn cầu, với những hậu quả sâu rộng mà không ai có thể dự đoán chính xác.
Nguồn tham khảo:
- Reuters: Putin issues warning to United States with new nuclear doctrine
- Council on Foreign Relations: If Russia Goes Nuclear: Three Scenarios for the Ukraine War
- NBC News: Putin formally lowers threshold for using nuclear weapons
- The Guardian: Kremlin and Trump aides raise nuclear war fears after Ukraine drone strike
