Đợt truy quét hàng giả ở Việt Nam gần đây, đặc biệt từ tháng 5 đến tháng 6/2025, có vẻ không chỉ là chuyện nội bộ mà còn chịu ảnh hưởng từ áp lực thuế quan của Mỹ. Dựa trên các thông tin, có thể thấy một số điểm liên quan:Áp lực thuế quan từ Mỹ: Mỹ, dưới thời Tổng thống Trump, đã công bố áp thuế đối ứng với nhiều quốc gia, trong đó Việt Nam bị áp mức thuế 46% (từ ngày 9/4/2025), một trong những mức cao nhất. Điều này xuất phát từ nhận định của Mỹ rằng Việt Nam áp thuế cao (lên đến 90%) với hàng hóa Mỹ, dù thông tin này bị cho là thiếu chính xác và cần minh chứng cụ thể. Việt Nam đang đàm phán để giảm mức thuế này, và việc tăng cường kiểm soát hàng giả, hàng lậu được xem là một động thái để thể hiện cam kết minh bạch hóa thị trường, tránh bị Mỹ áp thêm thuế hoặc các biện pháp trừng phạt thương mại khác.Chống hàng giả và uy tín quốc tế: Các chiến dịch truy quét hàng giả, đặc biệt với thực phẩm, thuốc, mỹ phẩm, được đẩy mạnh sau chỉ đạo của Thủ tướng Phạm Minh Chính (Công điện 65/CĐ-TTg và Chỉ thị 13/CT-TTg, tháng 5/2025). Đây không chỉ là bảo vệ người tiêu dùng mà còn nhằm củng cố uy tín của Việt Nam trên trường quốc tế. Mỹ đang giám sát chặt chẽ Việt Nam về chuyển tải hàng hóa không minh bạch và vi phạm sở hữu trí tuệ, đặc biệt với các thương hiệu lớn như Prada hay Samsung. Việc siết chặt kiểm soát hàng giả là cách Việt Nam chứng minh năng lực thực thi pháp luật, tránh bị liệt vào danh sách các nước bị áp thuế cao hơn hoặc bị điều tra vì chuyển tải hàng Trung Quốc.Tác động nội địa và chính sách thuế: Chiến dịch truy quét hàng giả song song với các chính sách thuế mới, như Quyết định 01/2025/QĐ-TTg (từ 18/2/2025) áp thuế VAT với hàng nhập khẩu dưới 1 triệu đồng qua chuyển phát nhanh, hay Nghị định 70/2025/NĐ-CP yêu cầu hộ kinh doanh doanh thu trên 1 tỷ đồng phải xuất hóa đơn điện tử. Những thay đổi này làm tăng chi phí cho các nhà bán lẻ không chính thống, vốn dựa vào hàng xách tay hoặc không rõ nguồn gốc để cạnh tranh giá rẻ. Điều này gián tiếp thúc đẩy người tiêu dùng chuyển sang các kênh bán lẻ hiện đại (như MWG, FRT, MSN, DGW), nơi nguồn gốc hàng hóa rõ ràng hơn, qua đó hỗ trợ mục tiêu minh bạch thị trường.Phản ứng của thị trường: Nhiều tiểu thương, đặc biệt tại TP.HCM (như chợ Saigon Square), đã đóng cửa hoặc giảm bày bán hàng hóa không rõ nguồn gốc để tránh bị kiểm tra. Điều này cho thấy áp lực từ các đợt truy quét không chỉ đến từ chính sách thuế trong nước mà còn từ lo ngại bị giám sát chặt chẽ hơn trong bối cảnh quốc tế. Chuyên gia kinh tế Đinh Thế Hiển nhấn mạnh rằng yêu cầu chứng minh nguồn gốc xuất xứ là "mấu chốt", chứ không chỉ là vấn đề thuế.