Don Jong Un
Địt xong chạy
Doanh thu thuế quan Mỹ đạt 127 tỷ USD trong tháng 7 và thâm hụt thương mại thu hẹp, nhưng cách tiếp cận cứng rắn của chính quyền Trump có thể gây sức ép lên tiêu dùng, lợi nhuận doanh nghiệp và tăng trưởng kinh tế trong ngắn hạn.
Các chiến binh thương mại Mỹ dường như đang háo hức tuyên bố chiến thắng sớm. Doanh thu từ thuế quan trong tháng 7 đã tăng 131% so với cùng kỳ năm trước, đạt 127 tỷ USD. Thâm hụt thương mại trong tháng 6 cũng thu hẹp xuống mức thấp nhất kể từ cuối năm 2023. Vào thứ Năm, Washington và Brussels đã thống nhất chi tiết các điều khoản mới liên quan đến mọi thứ, từ thuế đối với ô tô đến dược phẩm. Trọng tâm của chiến lược này là niềm tin rằng sức mạnh tiêu dùng khổng lồ của Mỹ quá hấp dẫn để các chính phủ và tập đoàn nước ngoài có thể bỏ qua. Các biện pháp thuế quan, các cam kết đầu tư và những lợi thế dành cho ngành công nghiệp nội địa chính là kết quả từ lợi thế này. Tuy nhiên, thực tế tài chính của cách tiếp cận cứng rắn mà Tổng thống Donald Trump đang theo đuổi có nguy cơ làm suy yếu sức mạnh lâu dài của “Uncle Sam”.
Mỹ hiện chiếm khoảng 30% tổng tiêu dùng toàn cầu, theo các dữ liệu ước tính. Song mặt trái là thâm hụt thương mại hàng hóa vẫn ở mức lớn – khoảng 86 tỷ USD trong tháng 6 – vốn mang lại cơ hội khổng lồ cho các nhà xuất khẩu quốc tế. Với việc áp thuế quan và đàm phán các thỏa thuận đầu tư riêng lẻ theo từng quốc gia, Washington đã biến động lực này thành một công cụ mặc cả: hoặc trả giá, hoặc mất quyền tiếp cận thị trường Mỹ.
Kết quả là một bức tranh hỗn tạp đầy chắp vá giữa thuế quan và các cam kết. Chẳng hạn, Liên minh châu Âu đã công bố kế hoạch mua 750 tỷ USD năng lượng của Mỹ và 40 tỷ USD chip AI. Chính quyền Trump cũng tuyên bố tổng giá trị cam kết dòng vốn lên tới 5.1 nghìn tỷ USD, theo PolitiFact. Đồng thời, Mỹ còn gây áp lực về quy định khi liên tục chỉ trích những rào cản mà doanh nghiệp Mỹ gặp phải. Washington đã thành công trong việc buộc châu Âu đưa ra “sự linh hoạt” đối với kế hoạch đánh thuế carbon nhập khẩu, và thúc đẩy Canada từ bỏ mức phí áp đặt lên dịch vụ kỹ thuật số.
Dù vậy, chiến lược tấn công này có cái giá đi kèm. Tỷ lệ thuế quan hiệu quả trung bình đã quay trở lại mức cao chưa từng thấy trong nhiều năm. Tổng doanh thu từ thuế hải quan có thể lên tới 2.6% GDP, theo các ước tính. Về bản chất, đây là một dạng thuế mới, làm giảm tiêu dùng, đẩy giá cả tăng và kìm hãm tăng trưởng ngắn hạn, theo nghiên cứu của Đại học Yale.
Hiện tại, các tập đoàn Mỹ vẫn đang chống chọi khá tốt. Biên lợi nhuận ròng trung bình của các công ty thuộc chỉ số S&P 500 đạt 12.8% trong quý II, cao hơn mức trung bình 5 năm, theo FactSet. Tuy nhiên, có tới 7 ngành, bao gồm năng lượng và bất động sản, lại ghi nhận sụt giảm lợi nhuận so với cùng kỳ năm ngoái.
Ở phía cầu, chi tiêu tiêu dùng Mỹ đã yếu đi. Dữ liệu từ Cục Phân tích Kinh tế (BEA) cho thấy chi tiêu, sau khi điều chỉnh lạm phát, đã giảm trong tháng 6 so với cùng kỳ năm trước. Điều này có thể khiến doanh nghiệp khó khăn hơn trong việc chuyển chi phí gia tăng sang giá bán, ngay cả khi chỉ số giá sản xuất của Viện Quản lý Cung ứng (ISM) cho thấy mức tăng mạnh nhất trong ba năm qua vào tháng 7.
Nếu người tiêu dùng không còn đủ khả năng chấp nhận giá cao mà không làm giảm doanh số, lợi nhuận doanh nghiệp chắc chắn sẽ bị bào mòn. Không phải ngẫu nhiên mà thương mại tự do đã từng đóng vai trò quan trọng trong việc củng cố sức mạnh kinh tế của Mỹ. Việc quay lưng lại với thương mại toàn cầu thậm chí có thể phản tác dụng. Trên thực tế, hoạt động kinh doanh tại châu Âu đã đạt mức cao nhất trong 14 tháng vào tháng 7, khi các doanh nghiệp ở đây chủ động phòng ngừa rủi ro trước sự bất định từ phía Mỹ.
Những hàng rào thuế quan hiện tại, thay vì trở thành vũ khí, có nguy cơ trở thành một loại thuế mới đánh trực tiếp vào động cơ của chủ nghĩa ngoại lệ Mỹ.
