Timor-Leste gia nhập Hiệp hội các Quốc gia Đông Nam Á (ASEAN), trở thành quốc gia thành viên thứ 11 của khối sau 14 năm vận động.
Tại Hội nghị Cấp cao ASEAN ở Kuala Lumpur, Thủ tướng Timor-Leste Xanana Gusmao hôm nay tuyên bố "lịch sử đã được tạo nên", khi lãnh đạo 10 quốc gia ASEAN chứng kiến lễ ký kết Tuyên bố kết nạp Timor-Leste vào khối.
Ông cho biết việc gia nhập hiện thực hóa khát vọng hội nhập của đất nước "sau hành trình bền bỉ và kiên định", nhấn mạnh Timor-Leste coi ASEAN là mái nhà chung và là lựa chọn chiến lược cho tương lai.
Thủ tướng Malaysia Anwar Ibrahim, quốc gia hiện giữ chức Chủ tịch ASEAN, nhận xét việc Timor-Leste gia nhập đã "hoàn tất đại gia đình ASEAN, tái khẳng định vận mệnh chung và ý thức sâu sắc về tình thân hữu trong khu vực của chúng ta".
"Trong cộng đồng này, sự phát triển cũng như quyền tự chủ chiến lược của Timor-Leste sẽ được hỗ trợ vững chắc và lâu dài", ông Anwar nhấn mạnh.
Thủ tướng Timor-Leste Xanana Gusmao phát biểu tại Hội nghị Cấp cao ASEAN tại Kuala Lumpur, Malaysia, ngày 26/10. Ảnh: AFP
Timor-Leste trở thành quốc gia độc lập vào năm 2002 sau khi tách khỏi Indonesia. Năm 2011, Timor-Leste nộp đơn xin gia nhập ASEAN. Các nghiên cứu sau đó đã được tiến hành để đánh giá mức độ sẵn sàng của quốc gia này về ổn định chính trị, năng lực kinh tế và sự chuẩn bị về thể chế.
Năm 2022, ASEAN cấp quy chế quan sát viên cho Timor-Leste, cho phép nước này tham dự tất cả cuộc họp của ASEAN, bao gồm Hội nghị Cấp cao ASEAN và các diễn đàn liên quan.
ASEAN khởi đầu là một khối gồm 5 thành viên vào năm 1967 và đã dần mở rộng. Trước Timor-Leste, Campuchia là thành viên gần đây nhất gia nhập khối vào năm 1999.
Việc kết nạp Timor-Leste được xem là một trong những thành tựu lớn nhất trong nhiệm kỳ Chủ tịch ASEAN của Malaysia.
Trong cuộc phỏng vấn với hãng thông tấn Bernama ở thủ đô Dili, Tổng thống Timor-Leste Jose Ramos-Horta bày tỏ cảm kích đối với Malaysia và Thủ tướng Anwar vì lập trường ủng hộ kiên định đối với tiến trình kết nạp nước này vào ASEAN.
"Chúng tôi cảm ơn Malaysia và tất cả lãnh đạo ASEAN vì tin tưởng rằng chúng tôi có đủ khả năng thực hiện trách nhiệm của thành viên ASEAN. Chúng tôi có thể có những điểm yếu, nhưng chúng tôi cam kết sẽ cải thiện và làm tốt hơn qua từng năm", ông nói.
Tổng thống thêm rằng Timor-Leste sẽ tiếp tục là "người bạn trung thành và vững chắc của ASEAN", cam kết đóng góp vào hòa bình, ổn định và tình hữu nghị trên toàn khu vực.
"Mục tiêu của chúng tôi là trở thành một phần trong tầm nhìn 'không bỏ lại ai phía sau' của ASEAN, đồng thời giúp biến Đông Nam Á thành ngọn hải đăng của hòa bình, thịnh vượng và công lý. Hy vọng một ngày nào đó, tôi có thể đề cử ASEAN cho Giải Nobel Hòa bình", ông tuyên bố.
