Tôm hùm đất có nguy cơ xâm hại lớn cho ngành nông nghiệp, vẫn được tuồn từ Trung Quốc về Việt Nam, được nhiều tiểu thương rao bán trên chợ mạng với lời cam kết “hàng tươi sống, chuẩn”.
Đi đường vòng để né kiểm traDạo một vòng chợ mạng và tìm kiếm cụm từ “tôm hùm đất sống”, không khó để bắt gặp các bài rao bán công khai mặt hàng này bất chấp các lệnh cấm nghiêm ngặt.
Trong đợt cao điểm đấu tranh ngăn chặn, đẩy lùi tình trạng buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả, xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ (theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ), mặt hàng này được người bán xác nhận khó “về hàng” hơn song vẫn có đủ cung cấp cho các đầu mối.
Tôm hùm đất được rao bán công khai trên mạng (Ảnh: Chụp màn hình).
Trong vai một người kinh doanh quán nhậu, phóng viên liên hệ với chủ nhân tài khoản H.S.S.N.A Người này cho biết sinh sống tại TPHCM, cung cấp hàng đảm bảo còn sống khi giao đến nơi, kể cả khi vận chuyển xa vì loài này rất khỏe.
Loại 30-35 con/kg có giá bán lẻ 350.000 đồng/kg, giá sỉ từ 20kg trở lên là 280.000 đồng/kg. Đối với đơn hàng 10kg, giá vẫn là 350.000 đồng/kg.
Khi phóng viên thắc mắc về nguồn gốc của loại tôm này, người bán thành thật chia sẻ: Tôm hùm đất sống được chuyển từ Trung Quốc về Việt Nam qua cửa khẩu sau đó đưa về kho ở TPHCM.
Người này từng thuê kho ở Hà Nội để tiện cung cấp cho các đầu mối phía Bắc nhưng sớm phải đóng cửa vì tình hình kiểm tra nghiêm ngặt, trong khi tôm hùm đất sống là loài không được phép kinh doanh.
“Ngoài đó làm "gắt lắm", thường xuyên có kiểm tra nên không mở rộng được. Thành ra tôi chấp nhận cho tôm đi đường vòng, vào Nam rồi lại ngược ra Bắc. Tôm hùm đất khỏe nên khi đóng thùng, vận chuyển xe khách ra đến Hà Nội vẫn sống. Nếu hàng không như cam kết, anh chị có thể trả hàng và được hoàn tiền cọc”, người này cam kết.
Một người đàn ông chủ tài khoản L. H ở Hải Phòng, chuyên cung cấp tôm hùm đất Trung Quốc cho biết, giá mặt hàng này không biến động nhiều, nguồn hàng ổn định.
Nhiều người Việt yêu thích các món nhậu làm từ sinh vật này bởi độc, lạ, thịt dai. Không ít người tin đây là “đặc sản nhập khẩu”. Nhiều người xem qua phim ảnh Trung Quốc cũng tò mò muốn thử.
L.H cho hay, thường xuyên giao tôm hùm đất từ Hải Phòng lên Hà Nội, chỉ sau 2-3 tiếng là khách đã nhận được hàng. Ngoài ra, anh còn giao hàng vào TPHCM hay các địa phương lân cận như Bắc Ninh.
“Khách của tôi bao gồm các quán nhậu, quán hải sản và khách lẻ”, người đàn ông này nói.
Mức giá mà đầu mối này đưa ra là 320.000 đồng/kg nếu khách mua 10kg, mua dưới 10kg thì giá dao động từ 320.000 đến 400.000 đồng/kg. Hàng đông lạnh rẻ hơn chỉ 160.000 đồng/kg.
Người bán khẳng định, tôm còn tươi sống khi giao tận tay (Ảnh: Cắt từ clip).
Tôm sống được ưu tiên cho nhà hàng vì sự tươi ngon và hấp dẫn, tôm đông lạnh thường bán cho các quán bia, quán nhậu bình dân. Hầu hết khách nhập sỉ và mua lẻ đều có phản hồi tốt và tỷ lệ quay lại, tiếp tục mua hàng khá cao.
Người bán khẳng định các khách hàng đều phản hồi tốt về chất lượng tôm hùm đất.
Cũng như đầu mối ở TPHCM, người đàn ông Hải Phòng xác nhận tôm hùm đất được nhập từ Trung Quốc, qua cửa khẩu ở Lạng Sơn.
Người bán cho hay, không nuôi hay giữ tôm trong cửa hàng quá lâu do lo sợ bị kiểm tra, sẽ bị phạt nặng. Kinh nghiệm để đảm bảo mọi việc êm xuôi là “hàng về đến đâu sẽ giao đi luôn trong ngày để đảm bảo độ tươi sống”.
“Giai đoạn này, biên giới đang "làm căng" nên việc nhập hàng có khó khăn hơn trước”, người này nói.
Chiều 9/7, một người bán ở Bắc Ninh cũng xác nhận có mặt hàng này giao luôn tại khu vực Hà Nội.
Phóng viên Dân trí tiến hành thêm các khảo sát và nhận thấy, mặt hàng tôm hùm đất được buôn bán khá sôi động. Chủ nhiều tài khoản đăng sinh sống ở các tỉnh như Cao Bằng, Bắc Ninh, Vĩnh Long, TPHCM…
Hầu hết người bán đầu xác nhận nguồn gốc tôm từ Trung Quốc và đều biết về việc tôm hùm đất bị cấm ở Việt Nam.
Bày tỏ sự lo lắng khi loại sinh vật này được bày bán nhan nhản bất chấp mọi lệnh cấm, anh Ngô Quốc Huy (Hà Nội) cho rằng, cơ quan chức năng cần truy tới cùng các nguồn nhập lậu và xử phạt nghiêm khắc những kẻ buôn bán loại tôm này. Cần có hình thức xử lý nghiêm đối với cả người bán lẫn kẻ mua.
"Tôi không hiểu sao nhiều người lại chấp nhận bỏ tiền mua loại tôm này về ăn mà không nghĩ đến những nguy cơ tiềm ẩn”, anh Huy nói.
Một bài đăng quảng cáo tôm hùm đất trên chợ mạng (Ảnh: Chụp màn hình).
Loài tôm nguy hiểm, bị cấm nhập
Nhà khoa học Nguyễn Lân Hùng cho biết, tôm hùm đất là loài bị cấm nhập vì thuộc nhóm sinh vật ngoại lai, có nguy cơ xâm hại, gây hại cho môi trường.
Theo thông tin từ Cục Thủy sản và Kiểm ngư, tôm hùm đất có tên khoa học là Procambarus clarkii. Đây là loài ăn tạp, thích đào hang sâu và có thể phá hoại mùa màng, làm hỏng hệ thống đê điều, xói mòn sông, suối và tiêu diệt các loài tôm, cá bản địa.
Nguy hiểm hơn, loài vật này là vật chủ lây truyền, phát tán nhiều loại dịch bệnh nguy hiểm, như: Bệnh đốm trắng, nấm trên tôm và một số bệnh cho động vật có vú.
Việc vận chuyển tôm hùm đất nhập khẩu vào Việt Nam là phạm pháp. Trước đây, một số tỉnh như Ninh Bình, Phú Thọ... từng nhập khẩu loài tôm này để nuôi thử nghiệm.
Tuy nhiên, trước những tác hại nguy hiểm của tôm hùm đất, Bộ Nông nghiệp và Môi trường đã đưa vào danh mục sinh vật ngoại lai cấm nhập khẩu và không phát triển nuôi, nhân giống; nếu phát hiện phải tiêu hủy ngay, đồng thời xử nghiêm các hành vi mua bán, phát tán loại tôm này ra môi trường.
Nhiều quốc gia đã có quy định cấm nuôi, nhân giống tôm hùm đất. Một số nước cho phép nuôi thường vì mục đích kinh tế và có điều kiện tự nhiên khắc nghiệt, nhưng đi kèm là các quy định quản lý, kiểm soát chặt chẽ.
Không chỉ có tôm hùm đất, trước đây Việt Nam từng trả giá khi nuôi những sinh vật ngoại lai gây hại cho môi trường như ốc bươu vàng, rùa tai đỏ, tôm càng đỏ.
Những loài động vật này đều có đặc điểm chung là ăn tạp, sinh sản nhanh, thích nghi với nhiều môi trường sống khác nhau, phá hoại mùa màng, lây nhiễm các dịch bệnh nguy hiểm cho cây trồng, vật nuôi.
Loài tôm hùm đất còn nguy hại hơn những sinh vật ngoại lai nêu trên bởi đặc tính bò rất nhanh, phát tán rộng, khó tiêu diệt và khả năng phá hoại mùa màng mạnh hơn ốc bươu vàng nhiều lần.
Theo Nghị định số 37 ngày 4/4/2024 của Chính phủ sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 26, tôm hùm đất không có tên trong danh mục loài thủy sản được phép kinh doanh tại Việt Nam.
Theo Nghị định 38/2024/NĐ-CP về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực thủy sản, người nào có hành vi nhập khẩu giống thủy sản không có tên trong Danh mục loài thủy sản được phép kinh doanh tại Việt Nam mà chưa đến mức truy cứu trách nhiệm hình sự thì sẽ bị phạt tiền từ 40 đến 50 triệu đồng, kèm theo các biện pháp khắc phục hậu quả là buộc tái xuất giống thủy sản, trường hợp không thể tái xuất thì buộc tiêu hủy giống thủy sản.
Ngoài xử phạt hành chính, việc nhập khẩu phát tán các loài ngoại lai xâm hại cũng có thể đối diện với xử phạt hình sự.
.png "Sex :vozvn (36):"){kind=icon}
.png "Sex :vozvn (19):"){kind=icon}
