Ignatz
Cái nồi có lắp
Trẻ em và những sang chấn tâm lý thời thơ ấu. Sự trưởng thành hay quá trình đánh đổi đầy tàn nhẫn của tuổi thơ – Đây đều là những mệnh đề dường như đã trở nên quá đỗi quen thuộc trong điện ảnh.
Ở điện ảnh, chúng ta có thể thấy thứ lợi ích mà con người được hưởng rõ ràng nhất từ nền văn minh hiện đại, ấy là sự song hành – phát triển đồng đều giữa khoa học công nghệ và các loại hình văn hóa đại chúng. Nếu như trước đây, các chủ đề phim ảnh hay thậm chí bản thân phim ảnh chỉ là thứ văn hóa phẩm nhằm đáp ứng thị hiếu giải trí của đại chúng. Thì giờ đây, như chúng ta có thể thấy, theo dòng chảy phát triển không ngừng của khoa học xã hội, thứ vốn từng được xem là sản phẩm mua vui ấy đã hoàn toàn có thể trở thành một “biểu mẫu” xã hội thu nhỏ phục vụ cho công tác nghiên cứu và thực nghiệm nơi đời sống.
Với những chủ đề có sự liên quan mật thiết tới phân tâm - tâm lý học như bạo hành, sang chấn tâm lý ở trẻ, sự mất mát tuổi thơ… phim ảnh hiện đại càng có xu hướng lún sâu vào các trường phái khai thác kịch tính theo hướng phân tích tâm lý học hành vi. Trong bối cảnh hiện nay, điều này cũng không phải điều gì khó hiểu. Song có lẽ chúng ta cũng cần nhắc nhớ rằng, bất cứ một lý thuyết nào không đi cùng thực nghiệm đều có nguy cơ biến thành “ảo ảnh” phản chiếu cho thứ tư tưởng vĩ cuồng của người phát minh ra nó. Và không phải nghiễm nhiên, điện ảnh từ lâu đã trở thành lãnh địa tồn tại hay áp dụng chủ chốt của rất nhiều lý thuyết phân tâm, triết học, tôn giáo… bị chính giới chuyên môn ngành đó chối bỏ ngoài thực tế. Một “bãi tha ma” đích thực của một loạt học thuyết khoa học xã hội không cần phải bước qua “ngưỡng cửa” thực chứng.
Nói tới đây, có lẽ không ít bạn đọc sẽ không khỏi thắc mắc: “Điều này có liên quan gì tới trẻ em hay những thương tổn tâm lý ở trẻ?”. Chúng ta thử cùng cùng nhớ lại một chút. Lần gần nhất chúng ta xem một bộ phim có liên quan tới sang chấn tâm lý ở trẻ là khi nào? Bộ phim đó có cho chúng ta một cái nhìn rõ nét – một hướng lý giải cụ thể về thương tổn đó hay không? Nó quen thuộc hay có phần “đóng khung” không? Xâm hại, bạo lực ngôn từ, bạo hành cả thể chất lẫn tinh thần... Sự chi phối mật thiết giữa các mối quan hệ cá thể và gia đình, hoàn cảnh môi trường và xã hội đều được đưa ra bóc tách. Tất cả các hệ lũy dẫn đến những dạng uẩn ức, phức cảm hay kìm nén vô thức đều được “trình biện” một cách thấu đáo tường tận tỉ mỉ.
Chúng ta nói nhiều về những trận đòn “thầm lặng” bố mẹ dành cho ta, những lời chì chiết hằn sâu vào tâm hồn thơ dại vốn chẳng thể lành lại, những bàn tay nuôi nấng ta thành người nhưng cũng là đôi bàn tay thô bạo giày xéo bóp nghẹt ta từng ngày. Có ngàn vạn nỗi đau tuổi thơ, nỗi đau to, nỗi đau nhỏ. Nhưng đã có ai từng nói cho ta biết về cảm giác ngập ngừng sợ hãi của một đứa trẻ khi lần đầu tiên nó phải đối diện với thứ gọi là “cái chết”? Sẽ ra sao nếu như một “đối tượng” thậm chí còn chưa thể hiểu thế nào là “sinh mệnh” lại phải chứng kiến một cảnh tượng tai nạn kinh hoàng xảy ra ngay trước mắt mình? Hay đơn cử như, dù chỉ một lần, hãy thử hình dung xem tấn bi kịch nào sẽ xảy đến với tâm trí một đứa trẻ khi nó vô tình thấy được bóng dáng “hoan ca trụy lạc” của chính những người sinh ra nó?
Một xã hội hiện đại luôn đi đôi với những giải pháp hiện đại. Và như một lẽ tất yếu, một xã hội ngày càng tân tiến phát triển cũng sẽ đem đến những góc nhìn không kém phần “chính xác – khoa học – văn minh”. Tuy nhiên, có phải rằng mọi sự việc hiện tượng xảy ra trên trái đất này đều nằm trong bàn tay con người? Dưới góc nhìn khoa học hay lý trí, mọi diễn biến tâm sinh lý của con người đều có thể lý giải hay quy gán sự tác động cho những chủ thể khác? Qua mối quan hệ biện chứng chặt chẽ giữa môi trường xã hội và con người? Và mấu chốt, có phải rằng mọi sự bất hạnh, tổn thương mất mát thời thơ ấu của mỗi chúng ta đều “đến từ” người lớn hay không?
“Muddy River” (1981) có lẽ phần nào sẽ giúp chúng ta có được câu trả lời cho điều đó. Một bộ phim tâm lý chính kịch nho nhỏ về quá trình trưởng thành của những đứa trẻ, một nốt trầm không mấy tươi sáng vang vọng lại chính những ký ức thời thơ ấu của đạo diễn Kôhei Oguri. Và chút ít mênh mang khắc khoải với những ai từng “đi qua” nó và tự hỏi rằng: “Tuổi thơ vốn dĩ là như vậy phải không?”.
Mời các bạn xem phim:
drive.google.com
@Olineasdf @dungdamchemnhau
Ở điện ảnh, chúng ta có thể thấy thứ lợi ích mà con người được hưởng rõ ràng nhất từ nền văn minh hiện đại, ấy là sự song hành – phát triển đồng đều giữa khoa học công nghệ và các loại hình văn hóa đại chúng. Nếu như trước đây, các chủ đề phim ảnh hay thậm chí bản thân phim ảnh chỉ là thứ văn hóa phẩm nhằm đáp ứng thị hiếu giải trí của đại chúng. Thì giờ đây, như chúng ta có thể thấy, theo dòng chảy phát triển không ngừng của khoa học xã hội, thứ vốn từng được xem là sản phẩm mua vui ấy đã hoàn toàn có thể trở thành một “biểu mẫu” xã hội thu nhỏ phục vụ cho công tác nghiên cứu và thực nghiệm nơi đời sống.
Với những chủ đề có sự liên quan mật thiết tới phân tâm - tâm lý học như bạo hành, sang chấn tâm lý ở trẻ, sự mất mát tuổi thơ… phim ảnh hiện đại càng có xu hướng lún sâu vào các trường phái khai thác kịch tính theo hướng phân tích tâm lý học hành vi. Trong bối cảnh hiện nay, điều này cũng không phải điều gì khó hiểu. Song có lẽ chúng ta cũng cần nhắc nhớ rằng, bất cứ một lý thuyết nào không đi cùng thực nghiệm đều có nguy cơ biến thành “ảo ảnh” phản chiếu cho thứ tư tưởng vĩ cuồng của người phát minh ra nó. Và không phải nghiễm nhiên, điện ảnh từ lâu đã trở thành lãnh địa tồn tại hay áp dụng chủ chốt của rất nhiều lý thuyết phân tâm, triết học, tôn giáo… bị chính giới chuyên môn ngành đó chối bỏ ngoài thực tế. Một “bãi tha ma” đích thực của một loạt học thuyết khoa học xã hội không cần phải bước qua “ngưỡng cửa” thực chứng.
Nói tới đây, có lẽ không ít bạn đọc sẽ không khỏi thắc mắc: “Điều này có liên quan gì tới trẻ em hay những thương tổn tâm lý ở trẻ?”. Chúng ta thử cùng cùng nhớ lại một chút. Lần gần nhất chúng ta xem một bộ phim có liên quan tới sang chấn tâm lý ở trẻ là khi nào? Bộ phim đó có cho chúng ta một cái nhìn rõ nét – một hướng lý giải cụ thể về thương tổn đó hay không? Nó quen thuộc hay có phần “đóng khung” không? Xâm hại, bạo lực ngôn từ, bạo hành cả thể chất lẫn tinh thần... Sự chi phối mật thiết giữa các mối quan hệ cá thể và gia đình, hoàn cảnh môi trường và xã hội đều được đưa ra bóc tách. Tất cả các hệ lũy dẫn đến những dạng uẩn ức, phức cảm hay kìm nén vô thức đều được “trình biện” một cách thấu đáo tường tận tỉ mỉ.
Chúng ta nói nhiều về những trận đòn “thầm lặng” bố mẹ dành cho ta, những lời chì chiết hằn sâu vào tâm hồn thơ dại vốn chẳng thể lành lại, những bàn tay nuôi nấng ta thành người nhưng cũng là đôi bàn tay thô bạo giày xéo bóp nghẹt ta từng ngày. Có ngàn vạn nỗi đau tuổi thơ, nỗi đau to, nỗi đau nhỏ. Nhưng đã có ai từng nói cho ta biết về cảm giác ngập ngừng sợ hãi của một đứa trẻ khi lần đầu tiên nó phải đối diện với thứ gọi là “cái chết”? Sẽ ra sao nếu như một “đối tượng” thậm chí còn chưa thể hiểu thế nào là “sinh mệnh” lại phải chứng kiến một cảnh tượng tai nạn kinh hoàng xảy ra ngay trước mắt mình? Hay đơn cử như, dù chỉ một lần, hãy thử hình dung xem tấn bi kịch nào sẽ xảy đến với tâm trí một đứa trẻ khi nó vô tình thấy được bóng dáng “hoan ca trụy lạc” của chính những người sinh ra nó?
Một xã hội hiện đại luôn đi đôi với những giải pháp hiện đại. Và như một lẽ tất yếu, một xã hội ngày càng tân tiến phát triển cũng sẽ đem đến những góc nhìn không kém phần “chính xác – khoa học – văn minh”. Tuy nhiên, có phải rằng mọi sự việc hiện tượng xảy ra trên trái đất này đều nằm trong bàn tay con người? Dưới góc nhìn khoa học hay lý trí, mọi diễn biến tâm sinh lý của con người đều có thể lý giải hay quy gán sự tác động cho những chủ thể khác? Qua mối quan hệ biện chứng chặt chẽ giữa môi trường xã hội và con người? Và mấu chốt, có phải rằng mọi sự bất hạnh, tổn thương mất mát thời thơ ấu của mỗi chúng ta đều “đến từ” người lớn hay không?
“Muddy River” (1981) có lẽ phần nào sẽ giúp chúng ta có được câu trả lời cho điều đó. Một bộ phim tâm lý chính kịch nho nhỏ về quá trình trưởng thành của những đứa trẻ, một nốt trầm không mấy tươi sáng vang vọng lại chính những ký ức thời thơ ấu của đạo diễn Kôhei Oguri. Và chút ít mênh mang khắc khoải với những ai từng “đi qua” nó và tự hỏi rằng: “Tuổi thơ vốn dĩ là như vậy phải không?”.
Mời các bạn xem phim:
Muddy River (1981) - Google Drive
drive.google.com
@Olineasdf @dungdamchemnhau
