Don Jong Un
Địt xong chạy
Trump đã mắng mỏ Tổng thống Volodymyr Zelensky ngay trong Phòng Bầu Dục. Hai lần ông cho phép Ngũ Giác Đài đình hoãn những lô vũ khí đã được sắp xếp để chuyển cho Ukraine. Ông còn hứa rằng khi số vũ khí hiện có bị cạn kiệt, Ukraine sẽ không có thêm viện trợ nào nữa.
Trump đã cắt hoặc đe dọa cắt những khoản tài trợ của Mỹ trước đây cho các cơ quan truyền thông độc lập bằng tiếng Nga và cho phe đối lập. Chính quyền của Trump đang âm thầm nới lỏng dần dần các biện pháp trừng phạt Nga, chấm dứt “những lệnh cấm vận cơ bản và các biện pháp kiểm soát xuất khẩu từng được duy trì và gia tăng sức ép từ Mỹ”.
Thượng nghị sĩ Jeanne Shaheen và Elizabeth Warren đã viết trong một tuyên bố chung rằng: “Mỗi tháng Trump ngồi trong Nhà Trắng mà không hành động là thêm một tháng củng cố sức mạnh cho Putin, làm chúng ta thêm suy yếu và phá hoại nỗ lực chấm dứt cuộc chiến của chính Ukraine”.
Các sự việc ấy hầu như không được chú ý tại Mỹ, nhưng Nga thì lại biết rất rõ.
Những cuộc tấn công của chính quyền Trump nhắm vào Zelensky, vào châu Âu và vào Đài Tiếng Nói Hoa Kỳ được truyền hình Nga tung hô. Hiển nhiên Vladimir Putin cũng biết chuyện cấm vận đang được tháo gỡ dần. Và Putin, nếu dùng chính ngôn ngữ mà Trump từng dùng để ném vào mặt Zelensky, đã biết rằng Trump chẳng còn con bài nào trong tay để chơi.
Trump tuyên bố rằng ông muốn chấm dứt cuộc chiến ở Ukraine, và đôi khi tỏ ra giận dữ vì Putin không chịu làm vậy. Nhưng nếu Mỹ không chịu dùng bất kỳ công cụ nào, kể cả kinh tế, quân sự hay chính trị để giúp Ukraine, hoặc nếu Trump không gây áp lực ngoại giao lên Putin hay áp đặt thêm những cấm vận mới, thì ước muốn được coi như “người kiến tạo hòa bình” của Trump chỉ là hão huyền.
Vì vậy, không lạ gì khi mọi kỳ hạn đàm phán Trump đưa ra cho Nga đều trôi qua vô ích, cũng không lạ gì khi cuộc gặp Putin ở Anchorage vừa qua chẳng đem lại kết quả gì.
Có lẽ chẳng cần nói nhiều về buổi gặp mặt giữa Trump và Putin tại Alaska ngày hôm qua ngoài việc ghi nhận rằng, nó là sự pha trộn giữa bi kịch và hài kịch.
Thật nhục nhã cho người Mỹ khi phải nghênh đón một tên tội phạm chiến tranh bị truy nã ngay trên đất mình. Thật ê chề khi thấy một tổng thống Hoa Kỳ vẫy đuôi vui mừng như một con chó nhỏ trước mặt lãnh tụ bề trên của một quốc gia nghèo hơn và kém quan trọng hơn Mỹ rất nhiều.
Thật khó chịu khi thấy đặc sứ của Trump, Steve Witkoff, một chính khách tài tử vụng về, đã hiểu sai lầm thế nào trong cuộc gặp trước ở Moscow để rồi dám nghĩ rằng cuộc gặp thượng đỉnh ở Alaska kỳ này sẽ thành công.
Càng đáng lo ngại hơn khi Trump bây giờ nói rằng ông không còn muốn thúc đẩy chuyện ngưng bắn mà chỉ muốn “hòa đàm”. Đây là một công thức chỉ giúp cho Putin có thêm thời gian giết người Ukraine.
Và thật lạ khi các bản tin từ Nga lại nhấn mạnh đến việc hợp tác thương mại.
“Quan hệ hợp tác đầu tư Nga–Mỹ có tiềm năng to lớn,” Putin tuyên bố hôm nay.
Tôi hiểu rằng nhiều người Ukraine, ở châu Âu, và ngay cả người Mỹ cảm thấy nhẹ nhõm vì Trump chưa tuyên bố một điều gì tệ hại hơn. Trump đã không đòi Ukraine đầu hàng hay nhượng đất. Trừ phi có những nghị định bí mật, hay vài giao kèo làm ăn mà chúng ta chưa biết, thì cuộc gặp mặt tại Anchorage có lẽ sẽ không bị ghi vào danh sách những tội ác lịch sử, như Hội nghị Munich hay Hiệp ước Molotov–Ribbentrop ngày xưa.
Nhưng đó là sự tự an ủi dựa trên một tiêu chuẩn quá thấp.
Cách hiểu đúng đắn hơn về buổi gặp mặt tại Anchorage là nó không phải là một sự khởi đầu mà nó là sự kết thúc của cả một tiến trình dài.
Khi nước Mỹ tháo gỡ các công cụ ngoại giao, khi chính quyền này sa thải những người từng biết cách sử dụng chức năng ấy thì khả năng hành động của chúng ta sẽ teo hẹp dần.
Từ Bộ Ngân khố đến Cơ quan Truyền thông Toàn cầu, từ Bộ Ngoại giao đến Văn phòng Giám đốc Tình báo Quốc gia, hết cơ quan này đến cơ quan khác đang bị phá hoại bởi những kẻ được Trump bổ nhiệm. Họ vốn bất tài, hèn hạ, hay thậm chí thù ghét chính sứ mệnh của mình.
Nước Mỹ không còn con bài nào để chơi vì chúng ta đã tự ném chúng đi.
Nếu muốn chơi lại, chúng ta phải đoạt chúng về. Chúng ta phải giúp vũ trang cho Ukraine, mở rộng mặt trận cấm vận, chặn đứng những đàn drone giết người, đánh sập nền kinh tế Nga, và đạt phần thắng cho cuộc chiến.
Khi ấy mới có hòa bình.
