Don Jong Un
Xamer mới lớn
Trung Quốc đang mở rộng các biện pháp kiểm soát xuất khẩu vượt ra ngoài danh sách đất hiếm và nam châm chính thức, gây gián đoạn sâu rộng hơn cho chuỗi cung ứng toàn cầu. Mặc dù Bắc Kinh và Washington đã đạt thỏa thuận nhằm thúc đẩy vận chuyển đất hiếm, nhiều lô hàng vẫn bị giữ lại do yêu cầu kiểm
Các biện pháp kiểm soát xuất khẩu của Trung Quốc đang lan rộng ra ngoài phạm vi các sản phẩm đất hiếm và nam châm vốn đã được Bắc Kinh xác định, đe dọa gây gián đoạn chuỗi cung ứng rộng hơn và làm suy yếu tuyên bố của Mỹ rằng một thỏa thuận thương mại mới đã giải quyết được tình trạng chậm trễ giao hàng.
Bắc Kinh – quốc gia thống trị nguồn cung toàn cầu về các khoáng sản quan trọng – bắt đầu yêu cầu giấy phép xuất khẩu đối với bảy loại kim loại đất hiếm và các vật liệu nam châm liên quan kể từ tháng 4, như một động thái trả đũa trước việc Donald Trump áp thuế hàng loạt đối với hàng hóa Trung Quốc.
Vào ngày 10 tháng 6, Mỹ cho biết đã đạt được thỏa thuận với Trung Quốc về việc đẩy nhanh vận chuyển đất hiếm, khôi phục lại thỏa thuận đình chiến thương mại 90 ngày đã đạt được vào tháng trước tại Geneva.
Tuy nhiên, Bộ Thương mại và cơ quan hải quan Trung Quốc đã bắt đầu yêu cầu kiểm tra bổ sung cũng như phân tích hóa học bởi bên thứ ba đối với các sản phẩm không nằm trong danh sách kiểm soát ban đầu, theo các công ty Trung Quốc và các giám đốc ngành công nghiệp phương Tây cho biết.
“Một khi sản phẩm chứa bất kỳ từ nhạy cảm nào như ‘nam châm’, hải quan sẽ không cho thông quan — sẽ bị kiểm tra, và một khi điều đó xảy ra, quá trình có thể kéo dài một đến hai tháng,” một nhân viên bán hàng tại công ty xuất khẩu nam châm Trung Quốc cho biết.
“Ví dụ, các thanh titan và ống zirconium cũng đang bị giữ lại,” người này nói. “Thứ thực sự bị kiểm soát là bột titan. Dù các thanh và ống của chúng tôi không nằm trong danh sách kiểm soát, nhưng vẫn không được thông quan.”
Một đại diện từ công ty Trung Quốc khác cho biết doanh nghiệp của họ đã bị “ảnh hưởng nghiêm trọng” và các công ty logistics đang “từ chối xử lý hàng chứa nam châm”. Công ty này phục vụ khách hàng trong nhiều lĩnh vực như tách từ tính, lọc công nghiệp, may mặc, thực phẩm và linh kiện điện tử.
“Ngay cả khi sản phẩm không chứa chất bị kiểm soát… họ vẫn lo rằng nếu hải quan kiểm tra lô hàng, điều đó có thể ảnh hưởng đến các hàng hóa khác trong cùng container và gây chậm trễ cho cả lô hàng,” người này nói.
Tổng cục Hải quan và Bộ Thương mại Trung Quốc không phản hồi khi được đặt câu hỏi.
Các biện pháp kiểm soát xuất khẩu của Bắc Kinh là một đòn bẩy quan trọng với các đối tác thương mại. Trung Quốc thống trị hoạt động chế biến đất hiếm và sản xuất nam châm — những thành phần được sử dụng rộng rãi trong điện tử, máy móc hạng nặng và ứng dụng quốc phòng như chiến đấu cơ.
Đáp trả các biện pháp hạn chế của Mỹ đối với xuất khẩu công nghệ sang Trung Quốc, Bắc Kinh trong hai năm qua đã mở rộng kiểm soát đối với các vật liệu chiến lược khác quan trọng với sản xuất chip, bao gồm gali, gecmani, antimon, graphite và vonfram.
Tờ Financial Times đưa tin hồi đầu tháng rằng Bộ Thương mại Trung Quốc đã yêu cầu các công ty cung cấp thông tin chi tiết về sản xuất và danh sách khách hàng mật để được cấp phép xuất khẩu đất hiếm và nam châm, làm dấy lên lo ngại về khả năng lạm dụng dữ liệu và rò rỉ bí mật thương mại.
Theo một số người trong ngành, quá trình xét duyệt giấy phép xuất khẩu của Bộ Thương mại đã được cải thiện kể từ khi bắt đầu triển khai vào tháng 4.
Trong những tuần gần đây, các công ty châu Âu, hiệp hội ngành nghề và quan chức EU đã gửi danh sách “các trường hợp khẩn cấp nhất” cho Bộ Thương mại Trung Quốc. Phía Trung Quốc đã phê duyệt phần lớn trong số đó, nhưng các nhóm châu Âu cho biết trong điều kiện lý tưởng, nhiều công ty và quốc gia hơn cần được bao phủ.
“Chúng tôi đã thấy quá trình phê duyệt giấy phép cải thiện gần đây, nhưng để ổn định chuỗi cung ứng toàn cầu, cần chuyển từ cách tiếp cận ‘chữa cháy’ hiện tại sang một quy trình phê duyệt thường xuyên, ổn định và có thể dự đoán được,” Jens Eskelund – Chủ tịch Phòng Thương mại châu Âu tại Trung Quốc – cho biết.
Theo một cuộc khảo sát được thực hiện với các công ty phương Tây tại Trung Quốc vào tháng 6, hơn 60% người tham gia cho biết đơn xin xuất khẩu của họ chưa được phê duyệt.
Một giám đốc cấp cao người châu Âu tại Trung Quốc, đề nghị giấu tên, cho biết một số công ty đã được cấp phép xuất khẩu đất hiếm và nam châm vẫn tiếp tục gặp chậm trễ do yêu cầu mới về kiểm tra và phân tích hóa học của hải quan.
“Nó giống như một chiếc hộp đen: bạn không biết ai đang thực hiện phân tích, mất bao lâu, và mình đang ở giai đoạn nào trong quy trình. Thật sự rất bực bội,” người này nói.
Một số nhà xuất khẩu đã có giấy phép đang lựa chọn gửi hàng bằng đường hàng không thay vì tàu biển. Dù tốn kém hơn, điều này được cho là giảm khả năng bị yêu cầu kiểm tra bổ sung.
“Sản phẩm của chúng tôi nặng nhưng nhỏ, nên vẫn có thể dùng chuyển phát nhanh — dù cách này cũng có rủi ro, nhưng kiểm tra ở đó ít nghiêm ngặt hơn,” một nhân viên bán hàng nam châm Trung Quốc khác chia
