Don Jong Un
Địt xong chạy
Lượng nhập khẩu ròng đồng tinh luyện của Trung Quốc giảm xuống đáy một năm khi Mỹ tăng tốc gom hàng trước nguy cơ áp thuế. Bắc Kinh buộc phải rút kho ngoại quan, đẩy mạnh tái xuất và chuyển hướng nhập khẩu từ Congo, Nga và Zambia thay cho Chile. Trong khi đó, căng thẳng địa chính trị và khan hiếm phế liệu tái chế tiếp tục định hình lại dòng chảy kim loại toàn cầu.
Lượng nhập khẩu ròng đồng tinh luyện của Trung Quốc giảm xuống mức thấp nhất trong một năm vào tháng 7, khi quốc gia tiêu thụ đồng lớn nhất thế giới phải cạnh tranh trực tiếp với Mỹ để giành nguồn cung kim loại.
Cuộc chạy đua vận chuyển đồng sang Mỹ trước nguy cơ bị áp thuế đã lan rộng đến cả các kho ngoại quan tại Trung Quốc. Trong 7 tháng đầu năm 2025, Trung Quốc đã “xuất khẩu” tổng cộng 121,000 tấn đồng sang Mỹ. Các lô hàng này bắt đầu xuất hiện sau khi Tổng thống Donald Trump khởi động cuộc điều tra an ninh quốc gia về sự phụ thuộc nhập khẩu đồng của Mỹ hồi tháng 2.
Tuy nhiên, số liệu hải quan Mỹ chỉ ghi nhận 15 tấn đồng tinh luyện có xuất xứ Trung Quốc trong nửa đầu năm 2025. Điều này cho thấy các lô “xuất khẩu” thực chất là tái xuất kim loại đã nhập khẩu từ trước, chứ không phải sản phẩm sản xuất tại Trung Quốc. Việc rút cạn kho ngoại quan đã thúc đẩy nhu cầu nhập khẩu trở lại, buộc Trung Quốc phải đa dạng hóa nguồn cung để bù đắp sức hút mạnh mẽ từ thị trường Mỹ.
Từ tháng 1 đến tháng 7, xuất khẩu đồng tinh luyện của Trung Quốc đạt 426,000 tấn, vượt mức của hầu hết các năm trước, chỉ thua kỷ lục 458,000 tấn của năm 2024.
Làn sóng xuất khẩu năm ngoái được thúc đẩy bởi một hợp đồng trên sàn CME, khi mức chênh lệch giá tại Mỹ so với sàn LME (London Metal Exchange) nới rộng kỷ lục tới 1,100 USD/tấn vào tháng 5. Các nhà máy luyện kim Trung Quốc đã tận dụng cơ hội này để đưa kim loại sang kho LME tại Đài Loan và Hàn Quốc.
Tồn kho đồng có xuất xứ Trung Quốc tại LME đã tăng từ chỉ 400 tấn vào tháng 2/2024 lên 164,000 tấn vào tháng 8 cùng năm – coi như một “thử nghiệm” trước đợt biến động lớn hơn năm nay.
Đến tháng 7/2025, mức chênh lệch CME-LME còn nới rộng gần 3,000 USD/tấn, trước khi sụp đổ trong tháng 8 sau khi Mỹ công bố áp thuế đối với các sản phẩm đồng, nhưng tạm hoãn quyết định đối với đồng tinh luyện.
Trong thời gian đó, các nhà máy luyện kim Trung Quốc lại tăng mạnh lượng vận chuyển đến LME – từ 25,000 tấn lên 98,000 tấn chỉ trong tháng 7. Hoạt động luân chuyển hàng trong kho ngoại quan Trung Quốc cũng được bổ sung bằng xuất khẩu trực tiếp sang Thái Lan và Việt Nam, những nước không có kho LME, cho thấy Bắc Kinh đã linh hoạt lấp đầy các khoảng trống chuỗi cung ứng mà cuộc đua giành đồng cho Mỹ tạo ra.
Danh sách thương hiệu đồng đủ điều kiện giao hàng tại CME chủ yếu đến từ Mỹ Latinh, đặc biệt là Chile. Mỹ đã nhập hơn 500,000 tấn đồng Chile trong nửa đầu năm 2025, gần bằng 80% tổng lượng nhập khẩu cả năm 2024 (650,000 tấn).
Nguồn cung bổ sung này được rút từ kho LME, kho ngoại quan Trung Quốc cũng như chuỗi cung ứng toàn cầu. Ngược lại, lượng đồng Chile xuất sang Trung Quốc giảm mạnh kể từ khi căng thẳng thương mại bùng phát.
Tháng 6 và 7, lượng nhập khẩu đồng Chile của Trung Quốc đều xuống dưới 20.000 tấn – lần đầu tiên kể từ năm 2006. Tổng cộng 7 tháng đầu năm đạt 203,000 tấn, giảm gần một nửa so với cùng kỳ 2024.
Người mua Trung Quốc đã chuyển sang Cộng hòa Dân chủ Congo, Nga và Zambia để thay thế. Trong đó, Congo tiếp tục là nguồn cung lớn nhất với gần 820,000 tấn trong 7 tháng, củng cố vị thế nhà xuất khẩu hàng đầu. Nga cũng gia tăng mạnh xuất khẩu, đạt 269,000 tấn, tăng 123% so với năm ngoái, thường xuyên vượt cả Chile. Đồng thời, nhập khẩu từ Zambia tăng gấp đôi lên 95,000 tấn.
Dù xuất khẩu và tái xuất khẩu mạnh, nhu cầu nhập khẩu đồng tinh luyện của Trung Quốc vẫn duy trì cao. Từ đầu năm đến tháng 7, tổng lượng nhập khẩu đạt 2.2 triệu tấn, gần tương đương cùng kỳ năm ngoái.
Thậm chí, nhu cầu có xu hướng tăng lên trong các tháng gần đây do tồn kho cảng giảm, trong khi các nhà máy luyện kim lại bán trực tiếp cho LME và khách hàng châu Á. Thêm vào đó, nguồn cung đồng phế liệu khan hiếm càng khiến Trung Quốc phải tăng nhập khẩu đồng tinh luyện.
Trong 7 tháng đầu năm, nhập khẩu phế liệu giảm 1% so với cùng kỳ. Mỹ – nhà cung cấp phế liệu lớn nhất – đã mất thị phần đáng kể sau khi Trung Quốc đưa đồng phế liệu Mỹ vào danh sách hàng hóa trả đũa thuế quan. Lượng nhập khẩu từ Mỹ giảm 49%, xuống chỉ 930 tấn trong tháng 7 – mức thấp nhất trong hơn 20 năm.
Để bù đắp, Trung Quốc gia tăng nhập khẩu phế liệu từ châu Âu, nhưng triển vọng không bền vững khi Liên minh châu Âu đang xem xét hạn chế xuất khẩu kim loại tái chế.
Sự gián đoạn nguồn cung đồng tinh luyện có thể tạm lắng sau khi Mỹ hoãn áp thuế, nhưng dòng chảy phế liệu toàn cầu nhiều khả năng sẽ tiếp tục biến động mạnh, tạo thêm bất ổn cho thị trường.
