Ăn chơi TRUYỀN THUYẾT CÔ MÍA, LOGO THƯƠNG MẠI ÁM ẢNH NHẤT VIỆT NAM.

Là người Việt miền nam không ai không biết đến hình ảnh cô gái với mái tóc bồng bềnh, khuôn mặt thanh tú tay cầm li nước mía xuất hiện trên tất cả các xe nước mía như một biểu Tượng cổ điển đại diện cho loại nước mát lành và ngọt ngào.
Thế nhưng, trong suy nghĩ của tôi cô Mía hiện lên không chỉ là logo thương hiệu mà còn gắn liền với một truyền thuyết đô thị bí ẩn của Việt Nam, gọi là bí ẩn vì không có nội dung rõ ràng trên internet, chỉ đại khái ghi cô là con gái điền chủ mía, được vẽ làm thương hiệu cho hãng, thế thôi!
Người ta dệt lên vô số câu chuyện về cô từ chuyện phiếm đến phim ảnh, đa số là nỗi ám ảnh khi nhìn vào bức tranh cô Mía dù ở bất kì phiên bản nào, tôi tự hỏi tại sao trong tất cả câu chuyện thêu dệt đó luôn có điểm chung là chỉ xảy ra khi nhìn vào bức tranh, liệu bức tranh ấy có mang trong mình bí ẩn nào không?
Có!
Để tôi tiết lộ cho bạn nghe!
BIÊN HÒA, NĂM 2020.
Tôi không định dừng lại ở Biên Hòa. Cũng chẳng có lý do gì đặc biệt để ghé vào con hẻm hầm nóng ấy, nếu không phải cổ họng khô rát và ánh nắng nung đến nứt môi. Tôi tấp vào một xe nước mía cũ kỹ bên lề, cái xe loại xưa, bằng gỗ tạp, tróc sơn, chỉ còn lại mùi đường cháy ngai ngái và nhựa mía lên men.
Người bán là một ông già, râu lưa thưa, tay ép đều cần ép như một thói quen thuộc lòng. Trên thành xe, vẽ một bức hình màu nước: cô gái với mái tóc đen dài phủ vai, khuôn mặt nghiêng nghiêng một góc 3/4, ánh mắt hướng thẳng ra phía người nhìn. Bức hình mới tinh nhưng cực kỳ có hồn nhất là vết cười mơ hồ nơi khoé môi. Cái kiểu cười mà người ta không biết là đang vui hay đang che giấu điều gì.
Tôi uống một ngụm nước. Lạnh, ngọt, nhưng có gì đó lợ lợ nơi cổ.
“Cháu hay nhìn thấy bức hình này lắm đấy?” – tôi buột miệng hỏi, chỉ tay về phía cô gái.
Ông già ngẩng lên, ánh mắt hờ hững quét tôi một lượt, rồi chậm rãi lau tay vào tấm giẻ lem nhem bên cạnh.
“Thì ai chẳng thấy. Trước vẽ khắp xe nước mía ngoài Bắc lẫn trong Nam. Mười mấy hai chục năm trước ấy mà... Cô Mía đấy.”
“Cô Mía?”
“Ừ, người trong tranh ấy. Mà không phải muốn vẽ là vẽ đâu, ai muốn vẽ thì phải khấn cô ấy”
“Ủa ông!! Không thích thì khỏi vẽ thôi ai bắt buộc đâu?” tôi tò mò.
“thủ tục rồi, giờ thì ít thấy chứ ngày xưa xe nào cũng vẽ cả”
Gió từ sông Đồng Nai lùa qua, không mát như tôi Tưởng. Nó mang theo mùi rác rưởi lẫn bùn non, thổi ngang bức tranh khiến tấm hình rung lên khe khẽ, như đang rùng mình.
Tôi Tưởng ông già sẽ dừng ở đó, nhưng ông nhấp một ngụm nước, rồi nhìn tôi như thể đã quá chán chuyện giữ im lặng.
“thế mày chưa nghe về cô Mía à?” ông già gặn giọng hỏi phá vỡ thứ im lặng mà tôi muốn.
“Trên mạng cũng có mà thông tin ít lắm, con đọc thấy bảo cô Mía thiêng lắm”
“Thiêng thì mới phải khấn vái trước khi vẽ, mày muốn nghe không? Tao kể cho”. Ông già lặng lẽ nói.
Tôi thực lòng chẳng muốn nghe, phần thì cũng không có thời gian, phần thì cũng hơi sợ. Nhưng nhìn ông già lặng lẽ châm điếu thuốc rất nghê, ngồi vắt chân mắt đăm chiêu về phía song Đồng Nai tôi không cầm lòng được lôi máy ra chụp vài kiểu ảnh, miệng bất giác: “Ông kể cháu nghe chơi”
COCHINCHINE, VIỆT NAM – 1927
Vùng Nam Bộ thời pháp thuộc đô hộ còn gọi là Cochinchine, Có một điền chủ của đồn điền trồng mía, người ta hay gọi là ông Tư, ông Tư có tố chất kinh doanh lại có mối quan hệ với quan Pháp nên việc làm ăn phát triển. Ông mở được hẳn xưởng ép đường rồi ký hợp đồng với cả mấy tay buôn người Tây để xuất khẩu qua đường biển. Nhưng thứ khiến người ta nhớ đến ông không phải là đồn điền mía bạt ngàn, hay là đường, mà là đứa con gái độc nhất của ổng.
“cổ tên gì ạ?” tôi tò mò.
“Không biết, mà cũng không ai dám gọi tên….giờ họ gọi là cô Mía”

Cô Mía khi ấy vừa tròn mười chín, đôi tuổi rực rỡ như ngọn mía lên đòng. Người làng bảo chưa từng thấy ai có nước da trắng đến vậy ở vùng đất nắng như thiêu. Mái tóc đen dài, gương mặt bầu bĩnh, ánh mắt khi nhìn thẳng khiến phu rẫy cũng cúi đầu, quan phủ cũng ngẩn ngơ.
Ông Tư năm đó ký được hợp đồng sản xuất đường cho Pháp, Bồ Đào Nha, họ yêu cầu ông đưa ra cái biểu Tượng của hãng, giờ người ta gọi là logo ấy ….thời đó họ đưa hẳn công nghệ in từ Anh Quốc về để ông có thể in nhãn hiệu lên bao bì. Ông Tư hãnh diện lắm, cả nước Việt bấy giờ hầu như chỉ có mình ông hưởng cái đặc quyền ấy nên ông đã nảy ra ý Tưởng vẽ hình con gái ông để cô trở thành thương hiệu mía của gia đình. Nhiều quan Pháp rất chú ý và còn hứa hẹn cho cô đi du học, nhưng ông đều khéo léo từ chối bởi ông biết bọn chúng thực chất muốn gì. Nhờ vào sự giàu có và quyền lực tại địa phương nên tạm thời chúng để cho cô yên và coi cô như một tiểu thư trong vùng.
Người ta giới thiệu cho ông họa sĩ trẻ từ Sài Gòn – là dân di cư, nghèo kiết x.á.c, nhưng tay nghề thuộc hàng hiếm. Hắn tên gì không ai rõ, chỉ biết dáng người cao khều, tóc dài chấm vai, ít nói, ánh mắt luôn như nhìn thấu da thịt người khác. Hắn đến đồn điền giữa trưa tháng Bảy, lưng còng đeo theo hòm vẽ gỗ mun, nhìn cô Mía một lần rồi thôi, nhưng kể từ đó, bức tranh kéo dài mãi không xong.
Lý do? Hắn bảo: “Ánh sáng chưa đủ”, “chưa đúng tâm trạng cô”, “phải bắt được hồn gương mặt”. Ông Tư nghĩ hắn có trách nhiệm với những yêu cầu của ông về bức vẽ nên cho phép hắn cơ hội tiếp cận với cô cả ngày coi như là một phần công việc. Nhưng ông đâu có biết, hắn say cô Mía ấy đến hoá si cuồng. Say trong im lặng, say trong cái nghèo bủa vây, say trong đôi mắt tròn và cánh cổ mảnh như cọng sậy đong đưa trước gió sông.
Cô Mía, lúc đầu còn thẹn thùng ngồi mẫu. Nhưng rồi cô cũng quen với ánh mắt người vẽ – ánh mắt Tưởng dịu dàng, hóa ra giam hãm. Người ta đồn nhau thấy cô ngồi ngoài hiên, mặc áo dài trắng, mắt khẽ nhìn xa xăm, còn tay hắn thì vẽ mãi trên cùng một góc tranh, như thể chẳng cần hoàn thiện, chỉ cần được ngắm.
Khi bản vẽ gần xong, thời hạn bàn giao đến gần, hắn bắt đầu tỏ ra tuyệt vọng.
Hắn xin cáo nghỉ hai ngày nói để lấy loại màu đặc biệt và tạo bản khắc gỗ mẫu cho máy in, nhưng thực chất hắn tìm đến một lão pháp tà xin cho kì được một loại bùa yêu thuật chiết xuất từ cây ngãi và m.á.u của hắn, hắn biết không thể tiếp cận cô Mía một cách đường hoàng thì hắn sẽ tìm cách khác, miễn là cô Mía là được.
Thứ Ngãi này không làm cho người ta yêu, chỉ khiến người ta trở nên si mê, mù dại như một hình thức thôi miên, Hắn không cần cô yêu hắn, hắn chỉ muốn cô, thế thôi!
Ở Nam Kì thời bấy giờ ngãi là danh từ không xa lạ, nhưng vẫn là nỗi sợ hãi của người nghe mỗi khi nhắc đến, thứ cây độc bám lấy ai là tàn đời người đó huống gì là một tiểu thư xinh đẹp.
Và rồi hắn thư ngãi cô trong buổi vẽ cuối cùng và chuyện gì đến cũng đến.
Cô trở nên mơ màng, lời lẽ dại dột không còn khuôn vàng thước ngọc như trước, cô mơ thấy hắn mỗi đêm như một khao khát kỳ lạ của thứ tình cảm tà thuật. Một đêm trăng mờ, cô liều mình đi về xưởng vẽ lúc giữa đêm, nơi tên thợ vẽ đã chuẩn bị sẵn, ánh mắt khao khát hoang dại.
Sáng hôm sau, cô nằm bất tỉnh t.h.â.n t.h.ể rách nát đ.a.u đ.ớ.n, vệt m.á.u khô còn loang dưới đùi xuống cả sàn gỗ. Nhưng cô không khóc, không nói, không nhớ gì cả, cô chỉ nhìn vào bức tranh chưa xong và thì thầm: “chưa đúng….ánh mắt này chưa đúng…vẽ tiếp đi….”. Nhưng bức tranh đã được bàn giao và in ấn hàng loạt nên chuyện vẽ lại là không thể.
Bà vú là người đã đưa cô về và giữ bí mật chuyện này, bà nghĩ cô có tình cảm với người ngoài nên bà cầu mong “chuyện đó đừng đến”
Từ hôm đó, cô không còn là cô nữa. Cô bắt đầu vẽ hình hắn lên Tường, vẽ bằng than, bằng đất, bằng m.á.u. Đêm đêm gọi tên hắn trong mộng. Còn hắn đã sớm ẩn náu trong đồn cao su vì sợ bị phát hiện.
Ông Tư từ dạo con gái bệnh ông buồn lắm, nhưng chưa biết chuyện gì xảy ra cả ông cho rằng cô chỉ bị bệnh và mời hẳn đốc tờ tây về khám bệnh nhưng rồi, chính ông ta phát hiện cô đã mang thai.
Ông Tư nổi trận lôi đình. Danh dự, mặt mũi, tất cả sụp đổ. Nhưng hỏi thế nào cô cũng không chịu khai tên cha đứa bé. Ông nhốt cô trong buồng khóa ba lớp cửa. dàn dựng tai nạn khiến Đốc tờ tây c.h.ế.t, vì ông biết rằng tin này mà lộ ra thì mọi thứ công danh sự nghiệp của ông sẽ sụp đổ hết. Ông có ý nghi ngờ tên thợ vẽ, nhưng giờ đây hắn đang phụ trách kỹ thuật trong xưởng in, mà đơn hàng đang rất lớn nên không thể bắt hắn tra hỏi được.
Thế nhưng chỉ ba ngày sau, cô Mía biến mất một cách bí ẩn. Ông Tư đứng trước một quyết định khó khắn, nếu tìm con ông sẽ mất sự nghiệp, danh dự, uy quyền. Nhưng nếu giữ sự nghiệp ông sẽ mất con…..dưới con mắt của một con buôn lão luyện ông tuyên bố con gái ông qua đời vì bạo bệnh, ông tổ chức đ.á.m tang và người nằm trong h.ò..m là bà vú của cô, bà c.h.ế.t do bị phạt vì không để mắt tới cô.
Vậy cô đã đị đâu?
Chính tên thợ vẽ khi nghe tin cô bị nhốt trong phòng hắn biết sớm muộn chuyện cũng lộ nên dung ngãi thâu tóm tâm trí cô từ xa dẫn dụ cô ra ngoài trong lúc bà vú xuống bếp. Cô leo lên xe ngựa thùng mà hắn bố trí sẵn và theo hắn tới đồn điền cao su một cách bí mật.
Tại đây tên thợ vẽ đã làm chuyện động trời, trong căn chòi hoang vắng sâu trong điền cao su, hắn tiếp tục x.â.m h.ạ.i cô gái, sau đó s.i.ế.t c.ổ cô cho đến tắt thở. Hắn l.ộ.t hết đồ của cô rồi Tưới lên cô a xít đậm đặc thứ mà hắn dùng để xử lý da động vật làm bản vẽ, c.ơ th.ể cô b.ỏ.n.g c.h.áy b.i.ến dạng đến mức hắn thấy kinh tởm, hắn thủ sẵn con d.a.o to dứt khoát c.hi.a .cô thành nhiều m.ả.nh khác nhau rồi đem từng phần đi c.h.ô.n ở nhiều nơi trong điền cao su ngay trong đêm. Hắn biết rằng, điền cao su là nơi đi dễ khó về gái làng b.ị b.ắ.t vô đây x.â.m h.ạ.i rồi bị g.i.ế.t là chuyện bình thường, miễn không ai nhận ra là được.
Phần ông Tư vì đã tổ chức ta.n.g lễ cho cô nên ông không thể công khai tìm cô được nữa, giới địa chủ thừa biết con ông đi với trai nhưng vì nể sợ cái quyền lực của ông nên họ im lặng.
Ngày giỗ 49 ngày của cô mà thực chất là bà vú, ông cũng tổ chức cúng kiếng để che mắt thiên hạ, nhưng lạ thay nhang nến không sao đốt lên được, ông ra lệnh cứ thế mà làm lễ không cần nhang đèn gì cả. Đêm đó đám gia nhân nhà ông được một đêm thót tim vì ngay trong phòng cô, nơi để bức tranh gốc phát ra tiếng khóc, đôi lúc là tiếng gọi, đỉnh điểm trong đêm mưa ngay cả ông cũng nghe thấy tiếng hét thất thanh trong phòng, nhưng khi mở cửa thì không thấy gì cả.
Đám gia nhân từ đó trốn dần, không ai dám làm việc ở một nơi như thế. Bức quá ông bí mật cho mời thầy trừ tà về bắt ma. Thầy phép sau khi xem xét kỹ càng đã tiết lộ cho ông sự thật: Cô Mía đã c.h.ế.t, bị g.i.ế.t oan và linh hồn cô không thể siêu thoát vì bị thư ngãi, mảnh hồn không nguyên vẹn đang cư ngụ ngay tại đây, trong bức tranh cô Mía.
Ông Tư giờ đây vừa đ.a.u đ.ớ.n, vừa sợ hãi, ông bí mật lập đàn cầu siêu, nhưng thầy phép chỉ cho chuẩn bị sẵn thôi chứ không thể cầu siêu được, nguyên do là phải mang x.á.c cô về để ông trục ngãi rồi mới cầu siêu.
Theo hướng dẫn của thầy phép, người ta bôi nước ẩm lên mắt của bức tranh, rồi tuyển gia nhân nữ con trinh trắng, đeo tang cầm bức hình đi về bốn phía đông tây nam bắc, mỗi hướng đi mười bước chân hướng nào có hiện Tượng mực chảy ra từ mắt xuống như khóc thì đi theo hướng đó, cứ thế tiếp tục tìm hướng cho đến khi thấy x.á.c.
Ông Tư nghe vậy liên vung tiền mua ngay được một trinh nữ trong làng, ông tuyển gia nhân thân tín để lo việc, nhưng chính bản thân ông cũng phải đi theo thì mới thành sự, dù ông rất sợ. Khi đi tay ông phải cầm một chiếc chuông và bước theo ảnh cô Mía.
Lấy danh nghĩa là tìm mạch gia tộc, ông thực hiện chuyến đi tìm con khá suôn sẻ cho đến lúc tới được đồn điền cao su của Pháp, ông buộc phải hối lộ nhiều khoản tiền, đền bù công làm cho phu cao su mới được vào tìm con mặc dù ông tới vào ban đêm.
Nhưng lúc này, đứng giữa trảng đất trống giữa rừng cao su, một hiện tượng ghê sợ diễn ra. Trinh nữ dù đi hướng nào thì mực từ mắt cũng chảy ra thậm chí chuyển từ màu đen sang màu đỏ, khiến ông Tư bối rối, không lẽ phải đào hết cả đồn điền rộng lớn này.
Thầy pháp nhìn nhận sự việc đoán biết cô gái đã bị c.h.ặ.t thành nhiều mảnh c.h.ô.n nhiều nơi nên đã lập đàn vào giờ xấu nhất để cầu mong gặp được vong hồn cô nơi đây, sự việc diễn ra đúng như dự đoán, khi lời kinh đang tụng mắt và miệng của bức tranh chảy ra toàn mực đỏ khiến ai cũng kinh sợ, ông Tư hoảng vía muốn đòi về nhưng thầy pháp ngăn lại, ông lấy bút lông tẩm mực chảy ra từ miệng, quét lên kim của một cái la bàn, sau đó nói ông Tư đi theo hướng la bàn, theo sau là bốn gia nhân nam cầm theo cuốc, xẻng vừa đi ông Tư vừa gọi con cho đến chỗ nào kim la bàn quay vòng thì đào chỗ đó.
Quả thực ngay cách đó chừng mười bước chân người ta đào được cánh tay đang bị p.h.â.n h.ủ.y, .t.h.ịt còn bám đầy, ông Tư vừa sợ vừa thương con nhưng vẫn phải tìm tiếp, tay chân ông run rẩy, khoảng hai mươi phút sau họ lại tìm thấy một tay và một chân nữa, ông Tư dường như không thể thở nổi.
Lần thứ ba đi vào sâu bên trong đồn điền gần khoảng một giờ, những người ở tế đàn nghe thấy tiếng hét thất thanh của ông Tư, mọi người nín thở chờ đợi vì theo lệnh thầy pháp không ai được xen vào, một lát sau một gia nhân hớt hải chạy về kéo xe quay trở lại vị trí ông Tư, thoáng chốc họ quay về với p.h.ần th.â.n và phầ..n đ.ầ.u của cô gái, phần thân lò.n.g th.òn.g ru.ột, đầy g.i.òi b.ọ, p.h.ần đ.ầ.u b.i.ến dạng nặng nề, ông Tư được gia nhân cõng về bất tỉnh nhân sự. Nhưng thầy pháp nói vẫn chưa đủ để hành lễ trục ngãi nên người ta xoa dầu cho ông Tư tỉnh lại rồi mời ông đi tiếp, ông Tư sợ lắm nhưng thật sự là không còn cách nào khác, ông đi tới sáng xỉu tiếp hai ba lần mới tìm thấy đầy đủ con gái, người ta nói âu cũng là hình phạt vì ông sợ mất mặt mà hại người giả đ.ám ta..ng. mà không đi tìm con. Bức tranh sơn dầu cô Mía giờ không thể nhận dạng được, nó nham nhở biến dị một cách đáng sợ.
Khi đã có đầy đủ các mảnh t.h.i t.h.ể họ xếp ngay ngắn các phần cho ra hình người rồi phủ khăn trắng lên trên. thầy pháp dùng pháp bảo và bùa trấn ma để ép ngãi ra ngoài, cảnh tượng linh dị xảy ra trước mắt tất cả những người chứng kiến, cái p.h.ầ.n đầu bị ph.â.n h.ủ.y của cô gái bỗng trở nên đỏ lòm và tự rung lắc, đến khi người ta mở khăn thì đoán biết phần đầu đã nôn ra một thứ gì đó cho dù không hề được kết nối với phần thân. nghi thức trừ ngãi kết thúc, hình ảnh cô trên bức tranh trở lại bình thường. Thầy pháp nói ông Tư chôn cô vào phần đất của gia đình.
Tuy nhiên sự việc không dừng lại ở đó, vì ông tư đã kí kết sẽ quảng bá hình ảnh đường bằng hình cô con gái với đối tác người pháp nên ông không thể thay thế bằng hình khác được, mà người pháp không hề quan tâm hay tin dù ông đã hết lời van xin, từ đó hình ảnh cô Mía xuất hiện tràn lan trên các nẻo đường, ban đầu là sản phẩm đường, sau đó phổ biến tới nỗi là hình ảnh mặc định trên các xe nước mía.
“Chỉ thể thôi sao?” tôi hỏi ông già dù trong lòng khá xót thương cô, nhưng câu chuyện không có vẻ gì đáng tin cả.
“Thế chú mày biết chuyện gì xảy ra với tên thợ vẽ không?” Ông già nói lững thững. “hắn ta ban đầu chẳng bị làm sao cả, vẫn lấy vợ sinh con, nhưng về cuối đời, khi mà hình ảnh cô Mía lan rộng hắn lại trở nên điên loạn, lúc nào cũng kè kè hũ sơn dầu và cây bút, cứ khi nào thấy hình cô Mía, hắn lại nhào vô xóa mắt của cô, tao chắc hắn sợ cô nhìn hắn, dám lắm chứ….hắn bị dày vò cho đến khi c.h.ế.t, ngay cả con cái hắn sau này tao nghe nói có đứa nhìn vào đôi mắt cô Mía cũng bẻ gãy cọ đ.â.m c.ổ mình rồi lấy m.á.u bôi khắp mặt cô hòng xóa đi đôi mắt ấy”
“khủng khiếp vậy sao?” tôi hỏi hờ hững, phần vì muốn đứng lên rồi, phần vì chẳng muốn tin cái câu chuyện hoang đường này dù nghe khá cuốn.
“Ừ, tao còn nghe nói con cháu nhà tay thợ vẽ suốt đời phải vẽ những bức hình cô Mía và những bức hình đó không bao giờ phai nữa, như một cách đền tội” ông già không hề để ý tới thái độ muốn rút lui của tôi, gần như chỉ nói một mình.
“tính tiền cho con về” tôi hối thúc kéo lão ra khỏi mộng mị.
“sợ rồi à?” ông lững thững hỏi.
“không! Thấy tốn thời gian thôi” tôi đứng lên và đi ra quầy nước mía trả tiền, mắt nhìn lại Cô Mía một lần nữa, dù chả tin mấy nhưng thật sự bức tranh này khá có hồn, hơn hẳn cô mía mà tôi thấy trên mạng hay ở xe khác, cũng còn khá mới nữa chăc mới vẽ.
“tính ra ông cũng phải gọi thợ sửa bức vẽ này nhiều ấy chứ, biết chăm sóc thương hiệu vậy cũng hay ấy, ông mà trẻ tí thì đi mà Marketing là ngon rồi” tôi bông đùa câu cuối tuy nhạt nhưng làm cái cớ để mà lủi đi ngay.
“Tao đâu có cần phải sửa” ông đáp lạnh lùng, ánh mắt xa xăm.
Bất giác tôi liếc nhanh vào trong góc bàn, ngay dưới gốc cây một vài lọ màu, cọ vẽ cũ kỹ. Một cảm giác sợ hãi như lời x.á.c nhận từ quá khứ dội lại, tôi không biết lúc đó thế nào chỉ biết chỉ vài giây ngắn ngủ tôi đã vặn ga đi xa hàng trăm mét, rẽ ra ngay đường lớn.
Và thề!!
Không bao giờ trở lại.