Don Jong Un
Địt xong chạy
Hàng loạt thỏa thuận thương mại gần đây của Tổng thống Donald Trump đã giúp các nhà xuất cảng châu Á phần nào hiểu rõ hơn về thuế quan, nhưng lại thiếu những chi tiết quan trọng về cách tránh các mức thuế trừng phạt nhắm vào chuỗi cung ứng của Trung Quốc.
.
Trump đã công bố mức thuế 20% đối với Việt Nam và 19% đối với Indonesia và Philippines, báo hiệu rằng đây là mức thuế mà Hoa Kỳ có thể sẽ áp dụng cho hầu hết các nước Đông Nam Á, khu vực vận chuyển hàng hóa trị giá 352 tỷ đô la hàng năm sang Hoa Kỳ.
.
Ông cũng đe dọa sẽ tăng vọt mức thuế lên tới 40% đối với các sản phẩm được coi là trung chuyển hoặc chuyển hướng qua các quốc gia này - một động thái chủ yếu nhằm hạn chế hàng hóa Trung Quốc né tránh thuế quan cao hơn của Hoa Kỳ.
.
Tuy nhiên, các nhà sản xuất vẫn chưa rõ Hoa Kỳ sẽ tính toán và áp dụng các yêu cầu về hàm lượng nội địa như thế nào, yếu tố then chốt quyết định hàng hóa trung chuyển là gì. Các quốc gia Đông Nam Á phụ thuộc rất nhiều vào linh kiện và nguyên liệu thô của Trung Quốc, và các công ty Hoa Kỳ mua hàng từ khu vực này sẽ phải chịu thiệt hại do thuế quan bổ sung.
.
Theo Deborah Elms, người đứng đầu bộ phận chính sách thương mại tại Hinrich Foundation ở Singapore, điều này khiến các công ty, nhà đầu tư và nhà kinh tế phải đối mặt với nhiều câu hỏi chưa được giải đáp về thuế quan của Trump, dường như nhằm mục đích loại bỏ hàng hóa Trung Quốc. “Đó có phải là nguyên liệu thô không? Tất cả nguyên liệu thô? Trên một tỷ lệ nhất định?” bà nói. “Còn phụ tùng thì sao? Còn lao động hay dịch vụ thì sao? Còn đầu tư thì sao?”
.
Trong một thỏa thuận với Indonesia tuần trước, Nhà Trắng cho biết hai nước sẽ đàm phán về “quy tắc xuất xứ” để đảm bảo một quốc gia thứ ba sẽ không được hưởng lợi. Thỏa thuận với Việt Nam hồi đầu tháng này đã nêu rõ mức thuế suất cao hơn 40% đối với hàng hóa trung chuyển. Và các quan chức Thái Lan, những người vẫn chưa đạt được thỏa thuận, đã nêu chi tiết rằng họ có thể cần tăng cường hàm lượng nội địa trong xuất cảng sang Hoa Kỳ.
.
Một quan chức cấp cao của chính quyền Trump cũng cho biết trong tuần này rằng chi tiết về phương pháp trung chuyển dự kiến sẽ được công bố trước ngày 1 tháng 8, thời hạn chót để mức thuế quan cao hơn của Hoa Kỳ có hiệu lực. Một số nhà máy đã và đang điều chỉnh chuỗi cung ứng của họ để tuân thủ các quy tắc yêu cầu nhiều phụ tùng linh kiện sản xuất trong nước hơn trong sản xuất.
.
Frank Deng, giám đốc điều hành của một công ty xuất cảng đồ nội thất có trụ sở tại Thượng Hải, hoạt động tại Việt Nam — và có khoảng 80% doanh số đến từ Mỹ — cho biết trong một cuộc phỏng vấn rằng công ty của ông đang thực hiện các điều chỉnh khi các cơ quan chức năng dường như đang thực thi nghiêm ngặt hơn các quy định về xuất xứ hàng hóa.
.
Ông Deng cho biết thêm, Việt Nam luôn có những yêu cầu cụ thể về hàm lượng nội địa đối với các nhà sản xuất, bao gồm tối đa 30% khối lượng nguyên liệu thô có nguồn gốc từ Trung Quốc, và giá trị sau khi sản xuất tại Việt Nam phải cao hơn 40% so với nguyên liệu thô nhập cảng.
.
“Chúng tôi đã rất khó khăn để đáp ứng tất cả các tiêu chuẩn để có thể tiếp tục hoạt động,” ông Deng nói. “Nhưng tôi đoán đó là cách duy nhất để tồn tại hiện nay.”
.
Đối với hầu hết các nước Đông Nam Á, việc giảm lượng phụ tùng linh kiện sản xuất tại Trung Quốc trong sản xuất sẽ đòi hỏi phải đại tu toàn bộ chuỗi cung ứng của họ. Ước tính từ Eurasia Group cho thấy phụ tùng Trung Quốc chiếm khoảng 60% đến 70% kim ngạch xuất cảng từ Đông Nam Á — chủ yếu là đầu vào công nghiệp phục vụ cho lắp ráp sản xuất.
.
Khoảng 15% kim ngạch xuất cảng của khu vực hiện hướng đến Hoa Kỳ, tăng khoảng bốn điểm phần trăm so với năm 2018. Hoa Kỳ ngày càng cảnh giác về khả năng Trung Quốc lách thuế quan thương mại và các hạn chế khác của Hoa Kỳ thông qua các nước thứ ba kể từ cuộc chiến thương mại đầu tiên của Trump vào năm 2017.
.
Thái Lan đã bày tỏ sự thất vọng về việc thiếu rõ ràng về tỷ lệ nội địa hóa cần thiết trong hàng hóa xuất cảng sang Hoa Kỳ để tránh tỷ lệ trung chuyển, nhưng lưu ý rằng con số này có thể sẽ cao hơn nhiều so với mức 40% thông thường. "Theo những gì chúng tôi được biết, tỷ lệ cần thiết có thể cao hơn đáng kể, có thể là 60%, 70% hoặc thậm chí 80%", Phó Thủ tướng Pichai Chunhavajira phát biểu ngày 14 tháng 7.
.
"Các quốc gia mới nổi hoặc các cơ sở sản xuất mới rõ ràng đang gặp bất lợi", ông nói, vì năng lực sản xuất của họ vẫn còn ở giai đoạn đầu và phải phụ thuộc vào các quốc gia khác về nguyên liệu thô.
.
Việt Nam, Thái Lan và Malaysia đều đã có những bước đi trong năm nay để giải quyết những lo ngại của Trump, bao gồm việc tăng cường giám sát hoạt động thương mại đi qua các cảng của họ, bao gồm các chính sách mới về quy tắc xuất xứ, tập trung hóa quy trình xử lý và áp dụng các hình phạt khắc nghiệt đối với các đơn vị trung chuyển.
.
Các quốc gia đang phát triển có thể vẫn gặp khó khăn trong việc thực thi các quy định của Trump hoặc tuân thủ các quy định này nếu điều đó đồng nghĩa với việc phải đối đầu với Trung Quốc, đối tác thương mại và đối tác địa chính trị lớn nhất của họ.
www.bloomberg.com
.
Trump đã công bố mức thuế 20% đối với Việt Nam và 19% đối với Indonesia và Philippines, báo hiệu rằng đây là mức thuế mà Hoa Kỳ có thể sẽ áp dụng cho hầu hết các nước Đông Nam Á, khu vực vận chuyển hàng hóa trị giá 352 tỷ đô la hàng năm sang Hoa Kỳ.
.
Ông cũng đe dọa sẽ tăng vọt mức thuế lên tới 40% đối với các sản phẩm được coi là trung chuyển hoặc chuyển hướng qua các quốc gia này - một động thái chủ yếu nhằm hạn chế hàng hóa Trung Quốc né tránh thuế quan cao hơn của Hoa Kỳ.
.
Tuy nhiên, các nhà sản xuất vẫn chưa rõ Hoa Kỳ sẽ tính toán và áp dụng các yêu cầu về hàm lượng nội địa như thế nào, yếu tố then chốt quyết định hàng hóa trung chuyển là gì. Các quốc gia Đông Nam Á phụ thuộc rất nhiều vào linh kiện và nguyên liệu thô của Trung Quốc, và các công ty Hoa Kỳ mua hàng từ khu vực này sẽ phải chịu thiệt hại do thuế quan bổ sung.
.
Theo Deborah Elms, người đứng đầu bộ phận chính sách thương mại tại Hinrich Foundation ở Singapore, điều này khiến các công ty, nhà đầu tư và nhà kinh tế phải đối mặt với nhiều câu hỏi chưa được giải đáp về thuế quan của Trump, dường như nhằm mục đích loại bỏ hàng hóa Trung Quốc. “Đó có phải là nguyên liệu thô không? Tất cả nguyên liệu thô? Trên một tỷ lệ nhất định?” bà nói. “Còn phụ tùng thì sao? Còn lao động hay dịch vụ thì sao? Còn đầu tư thì sao?”
.
Trong một thỏa thuận với Indonesia tuần trước, Nhà Trắng cho biết hai nước sẽ đàm phán về “quy tắc xuất xứ” để đảm bảo một quốc gia thứ ba sẽ không được hưởng lợi. Thỏa thuận với Việt Nam hồi đầu tháng này đã nêu rõ mức thuế suất cao hơn 40% đối với hàng hóa trung chuyển. Và các quan chức Thái Lan, những người vẫn chưa đạt được thỏa thuận, đã nêu chi tiết rằng họ có thể cần tăng cường hàm lượng nội địa trong xuất cảng sang Hoa Kỳ.
.
Một quan chức cấp cao của chính quyền Trump cũng cho biết trong tuần này rằng chi tiết về phương pháp trung chuyển dự kiến sẽ được công bố trước ngày 1 tháng 8, thời hạn chót để mức thuế quan cao hơn của Hoa Kỳ có hiệu lực. Một số nhà máy đã và đang điều chỉnh chuỗi cung ứng của họ để tuân thủ các quy tắc yêu cầu nhiều phụ tùng linh kiện sản xuất trong nước hơn trong sản xuất.
.
Frank Deng, giám đốc điều hành của một công ty xuất cảng đồ nội thất có trụ sở tại Thượng Hải, hoạt động tại Việt Nam — và có khoảng 80% doanh số đến từ Mỹ — cho biết trong một cuộc phỏng vấn rằng công ty của ông đang thực hiện các điều chỉnh khi các cơ quan chức năng dường như đang thực thi nghiêm ngặt hơn các quy định về xuất xứ hàng hóa.
.
Ông Deng cho biết thêm, Việt Nam luôn có những yêu cầu cụ thể về hàm lượng nội địa đối với các nhà sản xuất, bao gồm tối đa 30% khối lượng nguyên liệu thô có nguồn gốc từ Trung Quốc, và giá trị sau khi sản xuất tại Việt Nam phải cao hơn 40% so với nguyên liệu thô nhập cảng.
.
“Chúng tôi đã rất khó khăn để đáp ứng tất cả các tiêu chuẩn để có thể tiếp tục hoạt động,” ông Deng nói. “Nhưng tôi đoán đó là cách duy nhất để tồn tại hiện nay.”
.
Đối với hầu hết các nước Đông Nam Á, việc giảm lượng phụ tùng linh kiện sản xuất tại Trung Quốc trong sản xuất sẽ đòi hỏi phải đại tu toàn bộ chuỗi cung ứng của họ. Ước tính từ Eurasia Group cho thấy phụ tùng Trung Quốc chiếm khoảng 60% đến 70% kim ngạch xuất cảng từ Đông Nam Á — chủ yếu là đầu vào công nghiệp phục vụ cho lắp ráp sản xuất.
.
Khoảng 15% kim ngạch xuất cảng của khu vực hiện hướng đến Hoa Kỳ, tăng khoảng bốn điểm phần trăm so với năm 2018. Hoa Kỳ ngày càng cảnh giác về khả năng Trung Quốc lách thuế quan thương mại và các hạn chế khác của Hoa Kỳ thông qua các nước thứ ba kể từ cuộc chiến thương mại đầu tiên của Trump vào năm 2017.
.
Thái Lan đã bày tỏ sự thất vọng về việc thiếu rõ ràng về tỷ lệ nội địa hóa cần thiết trong hàng hóa xuất cảng sang Hoa Kỳ để tránh tỷ lệ trung chuyển, nhưng lưu ý rằng con số này có thể sẽ cao hơn nhiều so với mức 40% thông thường. "Theo những gì chúng tôi được biết, tỷ lệ cần thiết có thể cao hơn đáng kể, có thể là 60%, 70% hoặc thậm chí 80%", Phó Thủ tướng Pichai Chunhavajira phát biểu ngày 14 tháng 7.
.
"Các quốc gia mới nổi hoặc các cơ sở sản xuất mới rõ ràng đang gặp bất lợi", ông nói, vì năng lực sản xuất của họ vẫn còn ở giai đoạn đầu và phải phụ thuộc vào các quốc gia khác về nguyên liệu thô.
.
Việt Nam, Thái Lan và Malaysia đều đã có những bước đi trong năm nay để giải quyết những lo ngại của Trump, bao gồm việc tăng cường giám sát hoạt động thương mại đi qua các cảng của họ, bao gồm các chính sách mới về quy tắc xuất xứ, tập trung hóa quy trình xử lý và áp dụng các hình phạt khắc nghiệt đối với các đơn vị trung chuyển.
.
Các quốc gia đang phát triển có thể vẫn gặp khó khăn trong việc thực thi các quy định của Trump hoặc tuân thủ các quy định này nếu điều đó đồng nghĩa với việc phải đối đầu với Trung Quốc, đối tác thương mại và đối tác địa chính trị lớn nhất của họ.
Trump Tariffs Leave Costly China Supply Question Unanswered
President Donald Trump’s recent flurry of trade deals have given Asian exporters some clarity on tariffs, but missing are key details on how to avoid punitive rates that target China’s supply chains.
www.bloomberg.com
