Giải Nobel Y sinh năm 2025 đã được trao cho ba nhà khoa học Mary E. Brunkow, Fred Ramsdell (Mỹ) và Shimon Sakaguchi (Nhật Bản) vì các khám phá mang tính đột phá về cơ chế “dung nạp miễn dịch ngoại vi” – hiện tượng giúp hệ miễn dịch nhận diện và kiểm soát để không tấn công các tế bào lành mạnh của cơ thể, đồng thời phòng ngừa bệnh tự miễn và tạo nền tảng cho các liệu pháp điều trị ung thư hiện đại.[1][2][3][4][5]
Mối liên hệ với ruột thừa và miễn dịch
Khám phá Nobel 2025 tập trung vào các tế bào T điều hòa (regulatory T cells, Treg) – chính là “lực lượng an ninh” kiểm soát sự vượt quá của hàng rào miễn dịch, giữ cho hệ miễn dịch không tấn công nhầm cơ thể. Sự hiện diện dày đặc của mô lympho và tế bào Treg tại các cấu trúc như ruột thừa, mảng Peyer (Peyer’s patches), cùng các thành phần GALT và MALT ở ống tiêu hóa, đã được các nghiên cứu gần đây chứng minh là đóng vai trò trung tâm trong giữ gìn sự cân bằng giữa đáp ứng miễn dịch và tình trạng dung nạp với vi khuẩn có lợi cũng như thành phần cơ thể.[2][8][9][10][5]
Vai trò thực tiễn và ý nghĩa chiến lược
Các công trình vừa được trao giải Nobel đã hé lộ cơ chế nền tảng tại sao việc bảo tồn hoặc cắt bỏ những cấu trúc giàu mô lympho như ruột thừa lại liên quan mật thiết đến nguy cơ rối loạn miễn dịch, tổn thương hệ vi sinh vật, tăng khả năng mắc các bệnh tự miễn và cả nguy cơ ung thư. Các kết quả này củng cố nhận thức mới về ruột thừa: không chỉ là kho dự trữ vi sinh vật có lợi, mà còn là “trạm kiểm soát” đáp ứng miễn dịch ngoại vi đặc thù thông qua Treg – trung tâm vận hành mà các phát hiện Nobel đã xác nhận giá trị học thuật và ứng dụng cho cả tương lai y học.[9][10][11]
Tóm lại, khám phá về “dung nạp miễn dịch ngoại vi” làm sáng tỏ bản chất phân tử của chức năng đặc biệt tại các mô miễn dịch - tiêu hóa như ruột thừa. Nó mở lối cho hàng loạt nghiên cứu mới về điều trị tự miễn, chống thải ghép, phòng ngừa ung thư, xuất phát từ chính các nguyên tắc vận hành đã được xác lập tại các “cửa ngõ miễn dịch” như ruột thừa.[5][6][7][1][2]
Sources
[1] Giải Nobel Y sinh 2025 mở ra hướng mới điều trị ung thư, bệnh tự miễn 
https://dantri.com.vn/suc-khoe/giai...ri-ung-thu-benh-tu-mien-20251007121010963.htm
[2] Scientists win Nobel Prize for groundbreaking immune system work 
https://www.bbc.com/news/articles/c2knwvpd7vno
[3] Nobel Y sinh 2025: Mở ra kỷ nguyên mới của miễn dịch học 
https://tuoitre.vn/nobel-y-sinh-2025-mo-ra-ky-nguyen-moi-cua-mien-dich-hoc-20251007074638893.htm
[4] Nobel Prize in medicine goes to trio of scientists for discovering how ... 
https://www.cnn.com/2025/10/06/scie...brunkow-ramsdell-sakaguchi-immune-system-intl
[5] Nghiên cứu về miễn dịch đoạt giải Nobel Y sinh 2025 - VnExpress 
https://vnexpress.net/nobel-y-sinh-2025-vinh-danh-cong-trinh-ve-dung-nap-mien-dich-4947764.html
[6] Press release: The Nobel Prize in Physiology or Medicine 2025 
https://www.nobelprize.org/prizes/medicine/2025/press-release/
[7] Immune system breakthrough wins Nobel medicine prize for US, Japan scientists 
https://www.reuters.com/business/he...chi-win-2025-nobel-medicine-prize-2025-10-06/
[8] Nobel Y sinh 2025 gọi tên khám phá về khả năng dung nạp miễn dịch ngoại biên 
https://thanhnien.vn/nobel-y-sinh-2...p-mien-dich-ngoai-bien-185251006150813434.htm
[9] The functional landscape of the appendix microbiome under ... 
https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC12128343/
[10] Why the appendix is much more important than we once thought 
https://modernsciences.org/staging/...icrobiome-immune-role-space-travel-june-2025/
[11] Exploring the Immunological Role of the Microbial Composition of ... 
https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC11943658/
[12] Impact of the Gut Microbiota on Intestinal Immunity Mediated by ... 
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/29468141/
[13] Giải Nobel Y học thuộc về hai người Mỹ - Tiền Phong 
https://tienphong.vn/giai-nobel-y-hoc-thuoc-ve-hai-nguoi-my-post1679992.tpo
[14] NOBEL 2025: Giải Y sinh trao cho 3 nhà khoa học với nghiên cứu miễn dịch 
https://baochinhphu.vn/nobel-2025-giai-y-sinh-se-xuong-ten-ai-102251006161339466.htm
[15] Nghiên cứu về miễn dịch đoạt giải Nobel Y sinh 2025 
https://vnexpress.net/nghien-cuu-ve-mien-dich-doat-giai-nobel-y-sinh-2025-4947764.html
[16] “A fundamental discovery about the principle that keeps our immune ... 
[17] Khởi động mùa Giải Nobel 2025 
https://langsontv.vn/news/462/90869/khoi-dong-mua-giai-nobel-2025
[18] Nobel Prize in Physiology or Medicine Is Awarded for Work on Immune Systems 
https://www.nytimes.com/2025/10/06/health/nobel-prize-medicine-physiology.html
[19] Nobel Vật lý 2025 trao cho nghiên cứu về cơ học lượng tử 
https://tuoitre.vn/nobel-vat-ly-2025-trao-cho-nghien-cuu-ve-co-hoc-luong-tu-20251007143408855.htm
[20] Announcement of the 2025 Nobel Prize in Physiology or Medicine 
[21] Tưởng đau ruột thừa, cô gái 26 tuổi sinh con trên xe cứu thương 
https://vnexpress.net/tuong-dau-ruot-thua-co-gai-26-tuoi-sinh-con-tren-xe-cuu-thuong-4947702.html
[22] Nobel Y sinh 2025: Phát hiện quan trọng về vai trò của tế bào T điều hòa, mở ra hướng điều trị mới trong y tế 
https://www.rti.org.tw/vn/news?uid=3&pid=168510