Kinh điển đến đời A nan còn tại thế đã dạy tào lao rồi:Phật Thích Ca đâu có ép môn đồ phải thuộc Kinh. Quan trọng nhất là Kinh cũng không phải do Phật Thích Ca soạn.
Ai tin thì theo thôi
Khi trưởng lão Đại Ca Diếp đi rồi, tôn giả A Nan đã vân du khắp nơi hồng truyền Phật Pháp, đồng thời điều phối các sự vụ liên quan đến tăng đoàn. Thời gian thấm thoắt thoi đưa, tuổi tác của tôn giả cũng ngày càng tăng thêm.
Năm ấy ngài A Nan vừa tròn 120 tuổi. Một hôm khi đang đi trên đường, ngài vô tình nghe thấy một tăng nhân trẻ đang tụng bài kệ mà Phật Thích Ca Mâu Ni từng giảng khi còn tại thế. Tụng rằng:
“Nhược nhân sinh bách tuế,
Bất kiến thủy lão hạc,
Bất như sinh nhất nhất,
Nhi đắc năng kiến chi”.
Tạm dịch:
Nếu sống lâu trăm tuổi,
Mà không thấy chim hạc nước già,
Thì không bằng sống có một ngày,
Mà có thế thấy được.
Bài kệ này sai khác quá xa so với lời Phật dạy, thật đúng là “râu ông nọ cắm cằm bà kia”. Tôn giả thấy vậy bèn khẩn thiết bước lên trước và sửa lại bài kệ như sau:
“Nhược nhân sinh bách tuế,
Bất giải sinh diệt Pháp,
Bất như sinh nhất nhật,
Nhi đắc giải liễu chi”.
Tạm dịch:
Nếu sống lâu trăm tuổi,
Mà không hiểu được Pháp sinh diệt,
Thì không bằng sống có một ngày,
Mà có thể liễu giải được.
Vị tăng nhân trẻ nghe lời chỉ bảo của tôn giả, bèn trở về kể lại với sư phụ của mình. Nào ngờ vị sư phụ ấy tỏ ra không vui mà lớn tiếng phản đối rằng: “Con không nên nghe A Nan nói linh tinh. A Nan đã quá già rồi, trí nhớ cũng không còn được minh mẫn như xưa. Con phải tin ta, điều ta dạy con không sai chút nào đâu”.
Nghe lời kể của đệ tử, vị sư phụ rất không vui. (Ảnh minh họa: tinhhoa.net)
Vị tăng nhân trẻ bèn thuật lại lời của sư phụ cho A Nan. Tôn giả nghe xong vô cùng phiền não, trong lòng băn khoăn tự hỏi: Vị sư phụ ấy đường đường là một tăng nhân đã dày công tu luyện, cớ sao lại nói ra những lời thiển cận như thế?
Lúc ấy tôn giả A Nan đã 120 tuổi rồi, từ lâu ngài không còn lưu luyến hết thảy thị phi nơi thế gian tục sự. Ngài tự nhủ: “Thế gian này quả là không còn cách nào cứu vãn nữa rồi! Đức Thế Tôn mới nhập niết bàn chưa lâu mà đã có người hiểu sai rồi cải biên lời Phật dạy, thế thì tăng đoàn sao có thể tránh khỏi những tà tri tà kiến? Ta đã thuộc lòng Pháp mà Đức Phật giảng, vậy mà các tăng nhân vẫn cố chấp làm theo ý mình. Nay ta vẫn còn ở lại thế gian thì hỏi có tác dụng gì đây?”.
Đức Thế Tôn đã không còn tại thế, các đại đệ tử của Ngài như Xá Lợi Phất, Mục Kiền Liên, hay Đại Ca Diếp đều đã niết bàn rồi, chỉ còn lại một mình A Nan chứng kiến sự thay đổi của tăng đoàn. “Ôi, những vị ấy như chim bay theo gió, chỉ một thoáng đã nhập niết bàn. Trong các bậc Thánh giả giờ chỉ còn mình ta, tình cảnh này nào có khác chi khu rừng bị đốn hạ, còn trơ trọi một gốc đại thụ chẳng thể nào ngăn gió che mưa. Nhân gian quá cô tịch, ta cũng nên nhập niết bàn thôi”.
Nghĩ vậy, tôn giả A Nan bèn giao phó lại trọng trách cho đệ tử của ngài là Thương Na Hòa Tu (Shanavasa), rồi ôm bình bát hướng về phía sông Hằng mà đi.
