Các nhà khoa học vừa ghi nhận hiện tượng hiếm có trong lịch sử địa chất: một vùng hút chìm dưới đáy biển ngoài khơi đảo Vancouver, Canada đang dần tan rã, khi các mảng kiến tạo khổng lồ của Trái đất bắt đầu tách rời nhau.
Nghiên cứu công bố trên tạp chí Science Advances với sự tham gia của các nhà khoa học từ Đại học Bang Louisiana, Đại học Washington, Đại học Oregon, Đại học Texas, Cơ quan Khảo sát địa chất Mỹ (USGS) cùng nhiều viện nghiên cứu hàng đầu, cho thấy khu vực được gọi là vùng hút chìm Cascadia đang "chết dần", khi hai mảng Juan de Fuca và Explorer bị "xé rách" dưới mảng Bắc Mỹ.
Quá trình này không chỉ giúp giới khoa học hiểu rõ hơn cách các mảng kiến tạo kết thúc vòng đời của chúng, mà còn mở ra hướng nghiên cứu mới về nguy cơ động đất ở khu vực Tây Bắc Thái Bình Dương.
Từ các tín hiệu phản hồi, nhóm nghiên cứu dựng lại được cấu trúc chi tiết của lớp vỏ Trái đất dưới vùng biển Cascadia. Kết quả cho thấy mảng Juan de Fuca đang bị rách dọc theo nhiều vùng đứt gãy sâu, tạo nên vết nứt khổng lồ có phần đáy sụt xuống khoảng 5km.
Dữ liệu địa chấn cũng cho thấy một số khu vực vẫn còn hoạt động, trong khi những phần khác lại hoàn toàn yên tĩnh, dấu hiệu cho thấy một phần mảng kiến tạo đã tách rời hoàn toàn.
Tiến sĩ Shuck mô tả hiện tượng này giống như "xem một đoàn tàu đang trật bánh từng toa một". Thay vì ngừng hoạt động đột ngột, mảng kiến tạo Cascadia đang dần vỡ ra từng phần, tạo nên các "vi mảng" nhỏ hơn, một quá trình có thể kéo dài hàng triệu năm.
Mặc dù phát hiện này chưa làm thay đổi đáng kể đánh giá về nguy cơ động đất trong tương lai gần, giới chuyên môn cho rằng việc hiểu rõ cấu trúc bị đứt gãy của mảng Juan de Fuca sẽ giúp cải thiện mô hình dự báo địa chấn cho khu vực Tây Bắc Thái Bình Dương.
(Theo: Tuổi trẻ)