TrienChjeu
Nam Hiệp
Thế nào là yêu nước và chúng ta có phải là 1 người yêu nước hay ko? Hôm nay t sẽ thử phân tích về vấn đề này
1-Định nghĩa
Theo Wiki:
Chủ nghĩa yêu nước (hay chủ nghĩa ái quốc, hay lòng yêu nước, hay tinh thần yêu nước) là cảm xúc, tình cảm, tinh thần yêu thương, tích cực về quê hương, đất nước hay cội nguồn của một cá nhân hay tập thể, trong đó quê hương có thể là một vùng, một thành phố nhưng thông thường thì khái niệm này gắn với khái niệm quốc gia. Nó gồm những quan điểm như niềm tự hào về thành tựu hay văn hóa của quê hương, mong muốn được cống hiến hết mình cho quê hương đất nước. Ở Việt Nam chữ yêu nước được dịch từ tiếng Hoa sang có nghĩa là yêu nước (ái quốc), nhưng thực chất ban đầu là yêu quê cha đất tổ, tức nơi cội nguồn sinh ra, không nhất thiết phải là quốc gia. Trong tiếng Anh thì từ "yêu nước" bắt nguồn từ tiếng Hy Lạp, chữ patrie trong tiếng Pháp nghĩa là đất mẹ, quê hương hay Tổ quốc, đó có thể là một khu vực, làng, thị trấn, đất nước hay liên bang. Ở các nước theo xã hội chủ nghĩa còn có khái niệm yêu tổ quốc xã hội chủ nghĩa.
vi.wikipedia.org
2-Phân tích
Định nghĩa này khá rộng và hơi chung chung, mơ hồ. Vậy thế nào mới là yêu nước?
-Yêu là 1 phạm trù mang tính cảm xúc rất cao, nhưng yêu bất cứ cái gì cũng vậy thôi, điều đầu tiên là chúng ta phải hiểu được bản chất của sự vật, sự việc thì mới đặt tình cảm vào đó được. Ví dụ như muốn yêu 1 cô gái, trước hết ta phải hiểu được cô gái đó là người ntn, có thỏa mãn cảm xúc của mình ko? có phù hợp với thế giới quan của mình ko thì mới có thể yêu được. Trong cuộc đời mỗi thằng đực đều sẽ ít nhất 1 lần có cảm giác say nắng trước 1 cô gái và cứ ngỡ đó là tình yêu sét đánh, nhưng sự thật chưa hẳn đã như ta nghĩ. Lướt qua con đường, ánh mắt bạn tình cờ nhìn thấy 1 cô gái xinh xắn, có nụ cười tỏa nắng và bạn nghĩ mình đã yêu ngay từ giây phút đó. Rồi bạn theo đuổi cô gái ấy, nhưng hồi sau bạn lại vỡ mộng trước bản chất thực sự của cô gái ta. Nói chuyện thiếu muối, hành động vô duyên, tính cách dẩm lol..... thế rồi bạn ngay lập tức đá đít cô ta ra khỏi cuộc đời bạn và thốt lên 1 câu: cuộc đời đéo như mơ, cũng đéo phải màu hồng giống phim ngôn lù Hàn Quốc.
-> Yêu nước cũng vậy, trước hết bạn phải hiểu đất nước của mình ntn đã, và t dám cá với tất cả xamer rằng, chẳng thằng nào hiểu đc quá 50% đất nước của chúng ta. Bạn hiểu đc bao nhiêu về đất nước này?
-Việt Nam đc biết đến là đất nước có 54 dân tộc, 64 tỉnh thành (thực ra bây giờ là 63 tỉnh thành, nhưng trong tâm trí tao nó là 64, vì Hà Tây cũ với tao ko phải HN) và hàng ngàn năm lịch sử. Bạn đã đi được bao nhiêu nơi trên đất nước này, tiếp xúc được bao nhiêu người, có hiểu tập tục, văn hóa từng vùng miền ko? Nói chung là bạn hiểu đc bao nhiêu % về VN?
-Như cá nhân t thì cũng chỉ đi được khoảng hơn 20 tỉnh thành thôi, những người từng đc tiếp xúc cũng ko nhiều, và tất nhiên là ko nhiều để hiểu đc họ. Còn đổi lại là các xamer thì sao, các bạn có thể đi nhiều hơn t và tiếp xúc nhiều hơn t nhưng chắc cũng chả hiểu hơn t được bao nhiêu đâu. Đất nước ta có thực sự tươi đẹp như ta đc dạy trong trường học hay được nghe thấy trên truyền hình?
-Ngẫm lại thì chúng ta chưa hiểu được bao nhiêu về đất nước này cả, vậy thì yêu làm sao đây? hay chỉ yêu 1 phần, 1 góc nào đó mà ta đã cảm nhận đc thôi? Bảo yêu nước thì cảm thấy nồng nàn thật đấy nhưng nghĩ kĩ nó cứ điêu điêu thế đéo nào ấy.
-Nếu là yêu quê hương thì còn hiểu đc và chấp nhận được. Quê hương ở đây là vùng đất ta sinh ra và lớn lên ấy. Có thể là 1 làng, bản, 1 xã, 1 huyện hay 1 thành phố. Phạm vi ko quá lớn, đủ để ta đi đc hết, thậm chí là thuộc từng cái cây, ngọn cỏ. Và ta tiếp xúc với đủ nhiều người ở đó để hiểu vùng đất này ntn. Có thể trong ký ức của nhiều người, quê hương là chùm khế ngọt. Có cánh đồng xanh mát, có con sông thơ mộng, có nhiều kỷ niệm đẹp từ thời thơ ấu... Và như thế là hiểu là yêu được.
-Nhưng nếu nhìn ở 1 góc khác thiếu tích cực hơn. Có 1 xamer nào đó sinh ra ở 1 vùng quê ko đc yên bình thì sao? Chẳng hạn là 1 vùng quê nghèo, cái xóm nhỏ sát 1 bờ mương ô nhiễm, trai làng toàn loại hút chích, nghiện ngập, tụ tập đánh nhau, trấn lột. Dân thì toàn loại đầu trộm đuôi cướp, dẫm đạp lên nhau mà sống thì sao? Đặt trường hợp này, ai có thể yêu nổi chính nơi mình sinh ra. Tao cá là thằng nào lớn lên trên 1 vùng quê như vậy đến lúc trưởng thành cũng sẽ tìm cách biến càng nhanh càng tốt và ko bao h muốn trở lại đó nữa...
-Nhìn rộng ra phạm vi 1 đất nước cũng vậy thôi. Nếu là 1 người thích xê dịch, bạn đi nhiều nơi, tiếp xúc với nhiều người và hiểu ra nhiều điều, thì bạn có tự tin là bạn yêu đc ko? Chẳng hạn lên Tây bắc gặp đội ở đó ăn Nậm Pịa và mời bạn ăn coi như giao lưu văn hóa thì sao? Vào 36 chơi gặp ngay combo chặt chém và ăn quả đầu gà cắm tăm thì sao? Sang đất 18 gặp phải đặc công 2 ngón thì thế nào? Đó chính là con người và bản sắc văn hóa trên chính đất nước chúng ta đấy...
-Hiểu đc nhiều thì còn muốn yêu nữa ko hả các xamer?
-Phân tích đến đây thì t nhận ra cái gọi là lòng yêu nước thực chất chỉ là 1 thứ mà người khác muốn chúng ta như vậy mà thôi.
Từ nhỏ chúng ta đa được dạy trong trường học thông qua các môn như lịch sử, văn học như thế này: "Đã từ lâu nay, lòng yêu nước là một tình cảm thiêng liêng, được truyền lại từ ngàn đời, một đức tính tối cần thiết với mọi công dân"
-Tư tưởng này ăn sâu đến mức dẫu chưa từng có nghiên cứu và sách vở nào của người Việt định nghĩa lòng yêu nước, nhưng người Việt vẫn mặc nhiên tôn thờ nó và tin vào nó như cách diễn ngôn của thời đại này vẫn liên tục nhắc lại. Mọi cố gắng tra cứu bằng tiếng Việt của tôi về lòng yêu nước chỉ nhận về những bài văn mẫu tán nịnh và khuôn sáo trong môn Văn của chương trình học phổ thông.
3-Lòng yêu nước có tồn tại trong lịch sử?
-Nhìn rộng ra thế giới. Ở phương tây, từ patriot (người yêu nước) và patriotism (chủ nghĩa/lòng yêu nước) đều là những từ ngữ mới mẻ, chỉ xuất hiện vào mãi thế kỉ 16. Nhưng lúc này từ patriot chưa mang nghĩa người yêu nước mà chỉ là danh từ có sắc thái trung dung, các nhóm người đối lập sẽ dùng các tính từ tốt (good) và xấu (bad) để gọi nhau, nếu cùng phe sẽ được gọi là good patriot còn đối lập sẽ là bad patriot. Mãi đến thế kỉ 18, Chiến tranh giành độc lập Mĩ nổ ra giữa Vương quốc Anh và thuộc địa của nó, từ patriot bắt đầu được tuyên truyền với nghĩa “người chống lại chế độ quân chủ”, tiếp đến là nghĩa “người thúc đẩy nền độc lập của quốc gia”, và bởi vì cuộc chiến giành độc lập đó thành công, từ patriot từ đó đến bây giờ được khoác lên sắc thái tốt đẹp và dần dần được hình thành theo nghĩa “người yêu nước” như bây giờ. Như vậy ta thấy cả về mặt từ vựng lẫn ý nghĩa, chủ nghĩa yêu nước ở phương tây là một thứ vô cùng mới mẻ.
Ở phương đông, tư tưởng thống trị suốt hai nghìn năm, bắt đầu từ Trung Quốc rồi lan sang các nước khác, là Nho giáo. Nho giáo tập trung vào điều chỉnh các mối quan hệ giữa người với người, còn được gọi là ngũ luân, bao gồm quân thần, phụ tử, phu phụ, huynh đệ, bằng hữu; không thấy nhắc đến mối quan hệ giữa con người với quốc gia. Đối với vấn đề quốc gia đại sự, thứ tư tưởng này nổi tiếng với nguyên tắc trung thành với vua, chứ không phải trung thành với quốc gia. Thành ngữ “trung quân ái quốc” của Trung Quốc không manh nha tư tưởng yêu nước, bởi quốc gia thời bấy giờ tượng trưng cho vua, được đồng nhất vào vua.
Bản thân người sáng lập tư tưởng này, Khổng Tử, cũng không hề có dấu hiệu gì về lòng yêu nước trong cả lời giảng lẫn hành động. Khổng Tử vốn là người nước Lỗ, nhưng bắt đầu từ khoảng 30 tuổi ông ta dẫn học trò đi khắp nơi để tìm người biết dùng mình, có nghĩa là ông ta sẵn lòng đem tư tưởng trị quốc của mình cho nước khác sử dụng, chứ không nhất thiết cứ phải là nước Lỗ quê hương ông ta. Ngoài ra Nho giáo có nhiều sách về tấm gương hiếu thảo và trung quân, nhưng không có sách nào về tấm gương yêu nước cả, thứ mà Việt Nam bây giờ có rất nhiều.
Còn nói riêng về Việt Nam, ý tưởng lòng yêu nước là truyền thống nghìn đời có lẽ bắt nguồn từ câu nói sau đây của bác 8 keo, nó được đưa vào sách giáo khoa từ bậc tiểu học nên ảnh hưởng là không hề nhỏ cho bao thế hệ học sinh
Đối với tư liệu dân gian: kho tàng thành ngữ, tục ngữ, ca dao không có một câu nào nói về lòng yêu nước. Một số câu như “Bầu ơi thương lấy bí cùng/ Tuy rằng khác giống nhưng chung một giàn” thể hiện thứ tình yêu cụ thể và căn bản là yêu những người gần gũi với mình, xuất phát từ nguyên do cũng cụ thể là con người là động vật bầy đàn, cuộc sống chúng ta phụ thuộc vào những người xung quanh. Những câu như vậy xa nhất chỉ có thể thể hiện người dân đã có ý niệm về một quốc gia, nhưng yêu và trung thành với nó là một ý niệm rất khác. Không được đồng nhất những điều đó với lòng yêu nước.
Các truyền thuyết như Thánh Gióng cũng không hề nói lên lòng yêu nước, bởi nó xuất phát từ nhu cầu cơ bản là tự vệ. Đặc biệt khi xem xét đến các yếu tố bị động của Thánh Gióng như chỉ bắt đầu đánh giặc khi nhà vua cử sứ giả tìm người, và chỉ đánh khi giặc đã tràn đến ngôi làng của Thánh Gióng. Nó thể hiện tư tưởng thụ động và cục bộ rất tự nhiên của người dân xưa; do giao thông và truyền thông khó khăn, người dân xưa chỉ sống quanh quẩn trong một ngôi làng và không quan tâm đến những gì ngoài làng (thậm chí làng mạnh đến mức “Phép vua thua lệ làng“), nếu xét theo định nghĩa yêu nước
Đối với tư liệu thành văn. Trong Hịch tướng sĩ, Trần Quốc Tuấn kêu gọi đánh quân Nguyên Mông không hề bằng lòng yêu nước hay đất nước, mà bằng những tấm gương trung quân từ Trung Quốc và bằng những giá trị cơ bản là lợi ích cá nhân của từng binh lính (bổng lộc, nhà cửa, vợ con). Trong Hịch xuất quân, Quang Trung kêu gọi bằng một yếu tố rất tiến bộ là văn hoá dân tộc (dài tóc, đen răng) nhưng vẫn không đề cập đến lòng yêu nước. Trong Bình Ngô đại cáo, Nguyễn Trãi kêu gọi bằng lòng căm thù với quân Minh và bằng lịch sử hào hùng của đất nước, nhưng cũng không viện đến lòng yêu nước.
Lãnh thổ trước khi chủ nghĩa yêu nước ra đời không phải thứ thiêng liêng, nó chỉ là một tài sản của vua và có khả năng được cho tặng nếu cân nhắc đủ lợi ích, ít nhất trên nguyên tắc thể hiện qua luật là như vậy. Người dân bấy giờ có thể có khái niệm về quốc gia, nhưng nó chưa trở thành đối tượng để yêu và trung thành như người ngày nay lầm tưởng, các cuộc nổi dậy của người dân là bị động, chỉ khi các chính sách của giới thống trị gây khổ sở thì họ mới phản kháng, thay vì nhân danh lòng yêu nước để phản kháng.
4-Lòng yêu nước bắt đầu xuất hiện từ khi nào?
-Trong quá khứ, cả ở phương đông lẫn phương tây, do giao thông và truyền thông chưa phát triển, người dân suốt đời chỉ sống trong một ngôi làng nơi tất cả mọi người đều có thể gặp nhau, làm nông và nộp thuế cho giới thống trị, họ không quan tâm đến những giá trị thế tục (như lãnh thổ đất nước) nằm ngoài ngôi làng của mình. Thời bấy giờ, cũng là lúc người dân bị cai trị bằng quyền lực thần thánh nhiều hơn là quyền lực trần tục. Có thể thấy rằng điểm chung của cả đông lẫn tây trong cổ sử là giới thống trị luôn gắn chặt với thần quyền, ý tưởng cai trị bằng những thứ ngoài thần quyền như lòng yêu nước là ý tưởng kì quái với con người thời đó. Mọi thứ chỉ bắt đầu thay đổi vào thời kì Khai sáng tận thế kỉ 17 ở phương tây. Tính đến lúc này ở phương tây đã có quá nhiều thứ xảy ra, đủ để tạo điều kiện cho chủ nghĩa yêu nước (và song song là chủ nghĩa dân tộc) ra đời.
1-Định nghĩa
Theo Wiki:
Chủ nghĩa yêu nước (hay chủ nghĩa ái quốc, hay lòng yêu nước, hay tinh thần yêu nước) là cảm xúc, tình cảm, tinh thần yêu thương, tích cực về quê hương, đất nước hay cội nguồn của một cá nhân hay tập thể, trong đó quê hương có thể là một vùng, một thành phố nhưng thông thường thì khái niệm này gắn với khái niệm quốc gia. Nó gồm những quan điểm như niềm tự hào về thành tựu hay văn hóa của quê hương, mong muốn được cống hiến hết mình cho quê hương đất nước. Ở Việt Nam chữ yêu nước được dịch từ tiếng Hoa sang có nghĩa là yêu nước (ái quốc), nhưng thực chất ban đầu là yêu quê cha đất tổ, tức nơi cội nguồn sinh ra, không nhất thiết phải là quốc gia. Trong tiếng Anh thì từ "yêu nước" bắt nguồn từ tiếng Hy Lạp, chữ patrie trong tiếng Pháp nghĩa là đất mẹ, quê hương hay Tổ quốc, đó có thể là một khu vực, làng, thị trấn, đất nước hay liên bang. Ở các nước theo xã hội chủ nghĩa còn có khái niệm yêu tổ quốc xã hội chủ nghĩa.
Chủ nghĩa yêu nước – Wikipedia tiếng Việt
2-Phân tích
Định nghĩa này khá rộng và hơi chung chung, mơ hồ. Vậy thế nào mới là yêu nước?
-Yêu là 1 phạm trù mang tính cảm xúc rất cao, nhưng yêu bất cứ cái gì cũng vậy thôi, điều đầu tiên là chúng ta phải hiểu được bản chất của sự vật, sự việc thì mới đặt tình cảm vào đó được. Ví dụ như muốn yêu 1 cô gái, trước hết ta phải hiểu được cô gái đó là người ntn, có thỏa mãn cảm xúc của mình ko? có phù hợp với thế giới quan của mình ko thì mới có thể yêu được. Trong cuộc đời mỗi thằng đực đều sẽ ít nhất 1 lần có cảm giác say nắng trước 1 cô gái và cứ ngỡ đó là tình yêu sét đánh, nhưng sự thật chưa hẳn đã như ta nghĩ. Lướt qua con đường, ánh mắt bạn tình cờ nhìn thấy 1 cô gái xinh xắn, có nụ cười tỏa nắng và bạn nghĩ mình đã yêu ngay từ giây phút đó. Rồi bạn theo đuổi cô gái ấy, nhưng hồi sau bạn lại vỡ mộng trước bản chất thực sự của cô gái ta. Nói chuyện thiếu muối, hành động vô duyên, tính cách dẩm lol..... thế rồi bạn ngay lập tức đá đít cô ta ra khỏi cuộc đời bạn và thốt lên 1 câu: cuộc đời đéo như mơ, cũng đéo phải màu hồng giống phim ngôn lù Hàn Quốc.
-> Yêu nước cũng vậy, trước hết bạn phải hiểu đất nước của mình ntn đã, và t dám cá với tất cả xamer rằng, chẳng thằng nào hiểu đc quá 50% đất nước của chúng ta. Bạn hiểu đc bao nhiêu về đất nước này?
-Việt Nam đc biết đến là đất nước có 54 dân tộc, 64 tỉnh thành (thực ra bây giờ là 63 tỉnh thành, nhưng trong tâm trí tao nó là 64, vì Hà Tây cũ với tao ko phải HN) và hàng ngàn năm lịch sử. Bạn đã đi được bao nhiêu nơi trên đất nước này, tiếp xúc được bao nhiêu người, có hiểu tập tục, văn hóa từng vùng miền ko? Nói chung là bạn hiểu đc bao nhiêu % về VN?
-Như cá nhân t thì cũng chỉ đi được khoảng hơn 20 tỉnh thành thôi, những người từng đc tiếp xúc cũng ko nhiều, và tất nhiên là ko nhiều để hiểu đc họ. Còn đổi lại là các xamer thì sao, các bạn có thể đi nhiều hơn t và tiếp xúc nhiều hơn t nhưng chắc cũng chả hiểu hơn t được bao nhiêu đâu. Đất nước ta có thực sự tươi đẹp như ta đc dạy trong trường học hay được nghe thấy trên truyền hình?
-Ngẫm lại thì chúng ta chưa hiểu được bao nhiêu về đất nước này cả, vậy thì yêu làm sao đây? hay chỉ yêu 1 phần, 1 góc nào đó mà ta đã cảm nhận đc thôi? Bảo yêu nước thì cảm thấy nồng nàn thật đấy nhưng nghĩ kĩ nó cứ điêu điêu thế đéo nào ấy.
-Nếu là yêu quê hương thì còn hiểu đc và chấp nhận được. Quê hương ở đây là vùng đất ta sinh ra và lớn lên ấy. Có thể là 1 làng, bản, 1 xã, 1 huyện hay 1 thành phố. Phạm vi ko quá lớn, đủ để ta đi đc hết, thậm chí là thuộc từng cái cây, ngọn cỏ. Và ta tiếp xúc với đủ nhiều người ở đó để hiểu vùng đất này ntn. Có thể trong ký ức của nhiều người, quê hương là chùm khế ngọt. Có cánh đồng xanh mát, có con sông thơ mộng, có nhiều kỷ niệm đẹp từ thời thơ ấu... Và như thế là hiểu là yêu được.
-Nhưng nếu nhìn ở 1 góc khác thiếu tích cực hơn. Có 1 xamer nào đó sinh ra ở 1 vùng quê ko đc yên bình thì sao? Chẳng hạn là 1 vùng quê nghèo, cái xóm nhỏ sát 1 bờ mương ô nhiễm, trai làng toàn loại hút chích, nghiện ngập, tụ tập đánh nhau, trấn lột. Dân thì toàn loại đầu trộm đuôi cướp, dẫm đạp lên nhau mà sống thì sao? Đặt trường hợp này, ai có thể yêu nổi chính nơi mình sinh ra. Tao cá là thằng nào lớn lên trên 1 vùng quê như vậy đến lúc trưởng thành cũng sẽ tìm cách biến càng nhanh càng tốt và ko bao h muốn trở lại đó nữa...
-Nhìn rộng ra phạm vi 1 đất nước cũng vậy thôi. Nếu là 1 người thích xê dịch, bạn đi nhiều nơi, tiếp xúc với nhiều người và hiểu ra nhiều điều, thì bạn có tự tin là bạn yêu đc ko? Chẳng hạn lên Tây bắc gặp đội ở đó ăn Nậm Pịa và mời bạn ăn coi như giao lưu văn hóa thì sao? Vào 36 chơi gặp ngay combo chặt chém và ăn quả đầu gà cắm tăm thì sao? Sang đất 18 gặp phải đặc công 2 ngón thì thế nào? Đó chính là con người và bản sắc văn hóa trên chính đất nước chúng ta đấy...
-Hiểu đc nhiều thì còn muốn yêu nữa ko hả các xamer?
-Phân tích đến đây thì t nhận ra cái gọi là lòng yêu nước thực chất chỉ là 1 thứ mà người khác muốn chúng ta như vậy mà thôi.
Từ nhỏ chúng ta đa được dạy trong trường học thông qua các môn như lịch sử, văn học như thế này: "Đã từ lâu nay, lòng yêu nước là một tình cảm thiêng liêng, được truyền lại từ ngàn đời, một đức tính tối cần thiết với mọi công dân"
-Tư tưởng này ăn sâu đến mức dẫu chưa từng có nghiên cứu và sách vở nào của người Việt định nghĩa lòng yêu nước, nhưng người Việt vẫn mặc nhiên tôn thờ nó và tin vào nó như cách diễn ngôn của thời đại này vẫn liên tục nhắc lại. Mọi cố gắng tra cứu bằng tiếng Việt của tôi về lòng yêu nước chỉ nhận về những bài văn mẫu tán nịnh và khuôn sáo trong môn Văn của chương trình học phổ thông.
3-Lòng yêu nước có tồn tại trong lịch sử?
-Nhìn rộng ra thế giới. Ở phương tây, từ patriot (người yêu nước) và patriotism (chủ nghĩa/lòng yêu nước) đều là những từ ngữ mới mẻ, chỉ xuất hiện vào mãi thế kỉ 16. Nhưng lúc này từ patriot chưa mang nghĩa người yêu nước mà chỉ là danh từ có sắc thái trung dung, các nhóm người đối lập sẽ dùng các tính từ tốt (good) và xấu (bad) để gọi nhau, nếu cùng phe sẽ được gọi là good patriot còn đối lập sẽ là bad patriot. Mãi đến thế kỉ 18, Chiến tranh giành độc lập Mĩ nổ ra giữa Vương quốc Anh và thuộc địa của nó, từ patriot bắt đầu được tuyên truyền với nghĩa “người chống lại chế độ quân chủ”, tiếp đến là nghĩa “người thúc đẩy nền độc lập của quốc gia”, và bởi vì cuộc chiến giành độc lập đó thành công, từ patriot từ đó đến bây giờ được khoác lên sắc thái tốt đẹp và dần dần được hình thành theo nghĩa “người yêu nước” như bây giờ. Như vậy ta thấy cả về mặt từ vựng lẫn ý nghĩa, chủ nghĩa yêu nước ở phương tây là một thứ vô cùng mới mẻ.
Ở phương đông, tư tưởng thống trị suốt hai nghìn năm, bắt đầu từ Trung Quốc rồi lan sang các nước khác, là Nho giáo. Nho giáo tập trung vào điều chỉnh các mối quan hệ giữa người với người, còn được gọi là ngũ luân, bao gồm quân thần, phụ tử, phu phụ, huynh đệ, bằng hữu; không thấy nhắc đến mối quan hệ giữa con người với quốc gia. Đối với vấn đề quốc gia đại sự, thứ tư tưởng này nổi tiếng với nguyên tắc trung thành với vua, chứ không phải trung thành với quốc gia. Thành ngữ “trung quân ái quốc” của Trung Quốc không manh nha tư tưởng yêu nước, bởi quốc gia thời bấy giờ tượng trưng cho vua, được đồng nhất vào vua.
Bản thân người sáng lập tư tưởng này, Khổng Tử, cũng không hề có dấu hiệu gì về lòng yêu nước trong cả lời giảng lẫn hành động. Khổng Tử vốn là người nước Lỗ, nhưng bắt đầu từ khoảng 30 tuổi ông ta dẫn học trò đi khắp nơi để tìm người biết dùng mình, có nghĩa là ông ta sẵn lòng đem tư tưởng trị quốc của mình cho nước khác sử dụng, chứ không nhất thiết cứ phải là nước Lỗ quê hương ông ta. Ngoài ra Nho giáo có nhiều sách về tấm gương hiếu thảo và trung quân, nhưng không có sách nào về tấm gương yêu nước cả, thứ mà Việt Nam bây giờ có rất nhiều.
Còn nói riêng về Việt Nam, ý tưởng lòng yêu nước là truyền thống nghìn đời có lẽ bắt nguồn từ câu nói sau đây của bác 8 keo, nó được đưa vào sách giáo khoa từ bậc tiểu học nên ảnh hưởng là không hề nhỏ cho bao thế hệ học sinh
Đối với tư liệu dân gian: kho tàng thành ngữ, tục ngữ, ca dao không có một câu nào nói về lòng yêu nước. Một số câu như “Bầu ơi thương lấy bí cùng/ Tuy rằng khác giống nhưng chung một giàn” thể hiện thứ tình yêu cụ thể và căn bản là yêu những người gần gũi với mình, xuất phát từ nguyên do cũng cụ thể là con người là động vật bầy đàn, cuộc sống chúng ta phụ thuộc vào những người xung quanh. Những câu như vậy xa nhất chỉ có thể thể hiện người dân đã có ý niệm về một quốc gia, nhưng yêu và trung thành với nó là một ý niệm rất khác. Không được đồng nhất những điều đó với lòng yêu nước.
Các truyền thuyết như Thánh Gióng cũng không hề nói lên lòng yêu nước, bởi nó xuất phát từ nhu cầu cơ bản là tự vệ. Đặc biệt khi xem xét đến các yếu tố bị động của Thánh Gióng như chỉ bắt đầu đánh giặc khi nhà vua cử sứ giả tìm người, và chỉ đánh khi giặc đã tràn đến ngôi làng của Thánh Gióng. Nó thể hiện tư tưởng thụ động và cục bộ rất tự nhiên của người dân xưa; do giao thông và truyền thông khó khăn, người dân xưa chỉ sống quanh quẩn trong một ngôi làng và không quan tâm đến những gì ngoài làng (thậm chí làng mạnh đến mức “Phép vua thua lệ làng“), nếu xét theo định nghĩa yêu nước
Đối với tư liệu thành văn. Trong Hịch tướng sĩ, Trần Quốc Tuấn kêu gọi đánh quân Nguyên Mông không hề bằng lòng yêu nước hay đất nước, mà bằng những tấm gương trung quân từ Trung Quốc và bằng những giá trị cơ bản là lợi ích cá nhân của từng binh lính (bổng lộc, nhà cửa, vợ con). Trong Hịch xuất quân, Quang Trung kêu gọi bằng một yếu tố rất tiến bộ là văn hoá dân tộc (dài tóc, đen răng) nhưng vẫn không đề cập đến lòng yêu nước. Trong Bình Ngô đại cáo, Nguyễn Trãi kêu gọi bằng lòng căm thù với quân Minh và bằng lịch sử hào hùng của đất nước, nhưng cũng không viện đến lòng yêu nước.
Lãnh thổ trước khi chủ nghĩa yêu nước ra đời không phải thứ thiêng liêng, nó chỉ là một tài sản của vua và có khả năng được cho tặng nếu cân nhắc đủ lợi ích, ít nhất trên nguyên tắc thể hiện qua luật là như vậy. Người dân bấy giờ có thể có khái niệm về quốc gia, nhưng nó chưa trở thành đối tượng để yêu và trung thành như người ngày nay lầm tưởng, các cuộc nổi dậy của người dân là bị động, chỉ khi các chính sách của giới thống trị gây khổ sở thì họ mới phản kháng, thay vì nhân danh lòng yêu nước để phản kháng.
4-Lòng yêu nước bắt đầu xuất hiện từ khi nào?
-Trong quá khứ, cả ở phương đông lẫn phương tây, do giao thông và truyền thông chưa phát triển, người dân suốt đời chỉ sống trong một ngôi làng nơi tất cả mọi người đều có thể gặp nhau, làm nông và nộp thuế cho giới thống trị, họ không quan tâm đến những giá trị thế tục (như lãnh thổ đất nước) nằm ngoài ngôi làng của mình. Thời bấy giờ, cũng là lúc người dân bị cai trị bằng quyền lực thần thánh nhiều hơn là quyền lực trần tục. Có thể thấy rằng điểm chung của cả đông lẫn tây trong cổ sử là giới thống trị luôn gắn chặt với thần quyền, ý tưởng cai trị bằng những thứ ngoài thần quyền như lòng yêu nước là ý tưởng kì quái với con người thời đó. Mọi thứ chỉ bắt đầu thay đổi vào thời kì Khai sáng tận thế kỉ 17 ở phương tây. Tính đến lúc này ở phương tây đã có quá nhiều thứ xảy ra, đủ để tạo điều kiện cho chủ nghĩa yêu nước (và song song là chủ nghĩa dân tộc) ra đời.
Sửa lần cuối:
