( Chuyên mục lịch sử 2) Sự khác biệt giữa Lưu Bang và Chu Nguyên Chương khi giết công thần

🟦​

Lưu Bang (Hán)​

• Xuất thân nông dân – lưu manh, nhưng khi lên ngôi, thế lực quý tộc cũ và chư hầu mạnh vẫn còn.
• Triều Hán mới lập → quyền lực chưa vững.
• Công thần thời Hán có thực lực quân sự, nhiều người cai trị cả một vùng rộng như tiểu vương quốc.

Chu Nguyên Chương (Minh)​

• Cũng xuất thân nông dân, nhưng khi lên ngôi:
  
  • Kẻ địch đã bị quét sạch
  • Tập quyền rất mạnh
  • Công thần đều là thuộc hạ trực tiếp, không có lãnh địa riêng

🟦​

Lưu Bang​

• Chính trị – an ninh:
  
  • Sợ công thần có binh lực lớn tạo phản
  • Sợ các vương quốc chư hầu ly khai
• Bị Lã Hậu và phe Lã thị thao túng, gièm pha nhiều công thần (Hàn Tín, Bành Việt…)

Chu Nguyên Chương​

• Hoang tưởng – đa nghi – tâm lý sợ phản loạn dù không có bằng chứng rõ ràng
• Thích nắm toàn quyền, không muốn ai quá nổi bật
• Dùng án “Hồ Ngô chi biến”, “Án Lam Vũ” để giết sạch cả họ, thậm chí giết hàng vạn người vô tội.

🟦​

Lưu Bang​

• Giết một số tướng lớn: Hàn Tín, Bành Việt, Anh Bố…
• Nhưng:
  
  • Nhiều công thần được giữ lại
  • Không giết cả gia tộc
  • Không đại tàn sát
• Hầu hết các vụ giết có tính “chính trị hợp lý”.

Chu Nguyên Chương​

• Giết hàng loạt, theo kiểu “đại thanh trừng”
• Các vụ án lớn giết từ vài nghìn tới 4–5 vạn người
• Giết cả:
  
  • Gia đình
  • Bạn bè
  • Người liên quan xa
  • Quan viên vô tội
• Tàn bạo hơn cả Tần Thủy Hoàng.

🟦​

Lưu Bang​

• Dù có việc giết công thần, triều Hán vẫn:
  
  • Ổn định lâu dài
  • Lưu thống trị Trung Quốc 400 năm
  • Được hậu thế đánh giá khá “nhẹ tay”

Chu Nguyên Chương​

• Giết quá nhiều người tài → triều Minh:
  
  • Mất nhân tài
  • Quan lại sợ hãi, không dám làm gì
  • Con cháu (Minh Thành Tổ) phải sửa lại bộ máy
• Nhưng chế độ vẫn cai trị được 300 năm nhờ tổ chức chặt chẽ.