( Chuyên mục Lịch Sử) Trung Quốc có Hán Sơ Tam Kiệt thì Nhật Bản có Duy Tân Tam Kiệt biến Nhật thành đế quốc châu á sau này

Saigo Takamori sinh ra trong một gia đình samurai nghèo, ông được daimyo của phiên Satsuma tin dùng trong việc bang giao với Mạc Phủ lúc Mạc Phủ còn nắm quyền. Ông có công hàng phục được tướng Katsu Kaishū của phe Mạc phủ tránh đổ máu trong sự kiện Vô huyết khai thành khi thành Edo của Mạc Phủ với một triệu dân bị quân tôn vương bao vây. Ông chỉ huy quân tôn vương đánh dẹp tàn quân Mạc Phủ trong chiến tranh Boshin (1868-69). Về sau ông từ chức chính phủ sau khi ý định đánh chiếm Triều Tiên của ông bị bác bỏ. Năm 1877, Satsuma ly khai, chính phủ đưa 70000 quân và hải quân hiện đại tấn công và đánh bại 40000 quân Satsuma, Saigo tự tử theo cách seppuku của samurai. Ông để lại dấu ấn lớn trong lịch sử Nhật như một trong những người khai sinh ra chế độ Minh Trị đồng thời lại là lãnh tụ chống đối chính chế độ đó. Fukuzawa ca ngợi ông là người không ngừng chống độc tài, dù là đọc tài cũ Mạc phủ hay độc tài mới Minh Trị. Ông vẫn được người dân Nhật tôn sùng, tượng ông nằm trong vườn Ueno ở Tokyo.

Okubo Toshimichi cùng môi trường samurai nghèo như Saigo, ông hợp tác với Saigo trong cuộc chiến chống Mạc Phủ. Ông liên minh với triều thần Nhật Hoàng cùng phe Choshu để lật đổ Mạc Phủ và thiết lập chế độ Minh Trị. Ông là nhân vật chủ chốt của chế độ thực hiện những cải cách lớn như thu hồi đất đai của daimyo, xóa bỏ tầng lớp samurai, phát triển công nghệ, thay đổi thuế đất đai. Theo gương Bismarck, để củng cố chế độ tập quyền, dẹp bỏ hẳn tàn dư phong kiến và các phong trào đòi tự do, dân chủ, ông đưa ra đường lối cứng rắn, lập ra luật kiểm duyệt đầu tiên. Ông đích thân chỉ huy cuộc đàn áp cuộc nổi loạn của Saigo, người đồng hương, bạn chiến đấu của ông. Ông bị đệ tử của Saigo ám sát một cách dã man chỉ một năm sau khi chiến thắng Saigo (1878).

Kido Takayoshi gốc phiên Choshu, ông là thành phần cốt cán, cải cách của phiên, ông có công xây dựng liên minh Choshu với Satsuma (SatCho) chống Mạc Phủ. Ông là một trong mấy tác giả Tuyên thệ 5 điểm của Minh Trị Thiên Hoàng trong đó có điều 5 chủ trương tiếp thu học hỏi văn hóa và kỹ thuật thế giới để củng cố chế độ. Ông không phải là một nhà quân sự mà là một nhà quản trị, ông cố gắng để cho các tỉnh mới một sự tự trị nhất định sau khi các phiên bị dẹp bỏ. Ông tham gia phái đoàn ngoại giao của chính phủ Nhật đi Âu Mỹ cùng Okubo và triều thần Iwakura. Sau chuyến đi này, ông chủ trương chế độ Minh Trị phải có hiến pháp. Về sau, ông mâu thuẫn với đương lối « độc tài » của Okubo và từ chức. Ông ra sức ngăn cản cuộc chiến tranh huynh đệ tương tàn giữa Okubo và Saigo mà không thành, ông từ trần vì bệnh khi cuộc chiến đang diễn ra (1877).